Meduza - zabójcze piękno

Pierwsze podania

Meduza(czyli "królowa") to jedna z gorgon w mitologi greckiej. Gorgony były reprezentowane przez trzy siostry Steno, Eurialę i Meduzę, którymi rodzicami byli Forkos i Keto. Meduza była najmłodszą siostrą, lecz najbardziej urodziwą z gorgon. Była tak piękna że zauroczyła w sobie boga mórz Posejdona, lecz nie chcąc odwzajemnić uczuć do boga, Meduza ukryła się w świątyni poświęconej Atenie. Jednak Posejdon znalazł gorgonę i uwiódł ją w owej świątyni, lub według innego źródła zgwałcił ją. Zniesmaczona Atena na wieść o czynie do jakiego doszło w jej świątyni, ukarała urodziwą Meduzę, zmieniając jej piękne włosy w jadowite węże oraz dała jej oczom moc przemienienia w kamień, każdego który w nie spojrzał, aby żaden mężczyzna już się w niej nie zakochał. Meduza w końcu została zabita(gdyż jako jedyna z sióstr była śmiertelna) przez Perseusza, który potrzebował jej głowy, aby zabić potwora wysłanego przez Hadesa. Z uciętego karku Meduzy wyskoczył Pegaz i Chrysaor. Oczy meduzy mogły dalej przemieniać w kamień, nawet po odcięciu głowy. Później Atena umieściła głowę Meduzy na tarczy Zeusa. Ponoć jedynym lekiem na petryfikacje spowodowaną przez Meduzę, były łzy jednorożca.

Wygląd

Wygląd Meduzy, jak innych gorgon, jest zmienny wraz z różnymi podaniami, wersjami i autorami. Pierwotnie  siostry gorgony posiadały bestialski wygląd. Wężowe włosy, wystające wielkie kły, złota skóra i skrzydła były atrybutami pierwszych gorgon, lecz wraz z upływem czasu gorgony były przedstawiane jako piękne kobiety, a najpiękniejsza Meduza zainteresowała swym wyglądem boga. Najczęściej Meduza przedstawiana jest jako kobieta o wężowych włosach i oczach o "magicznym" wyglądzie, niekiedy zamiast nóg meduza posiada ogon węża. Poza Meduzą innymi przedstawicielkami gorgon były:

• Steno - Najstarsza z sióstr gorgon. Jej imię oznacza "silną i potężną". Posiadała czerwone węże zamiast włosów. Zabiła więcej ludzi niż jej obie siostry razem wzięte.
  
  
   
• Euriale-Jej imię oznacza "dalekosiężną". Ponoć po śmierci jej siostry Meduzy zapłakała. W niektórych wersjach mitów, mogła także zamienia w kamień. Jest matką Oriona.
  
  
   
• Catoblepas  - czyli Gorgon(straszny). W mitologi Etiopii stworzenie podobne do byka, pokryte pancerną łuską. Swym oddechem i wzrokiem zabijał każdego w swym pobliżu. Czasami mylnie utożsamiany z Meduzą(gorgoną). 
  
  

  W środkach masowego przekazu  

  Postać gorgon, głównie Meduzy jest często używana w różnych książkach, filmach i grach. W filmie Percy Jackson i Bogowie Olimpijscy: Złodziej Pioruna  Meduza była stworzeniem mieszkającym wśród ludzi i kolekcjonującym kamienne figury, powstałe z żywych stworzeń. Została zabita prze odcięcie głowy, podobnie jak mitologiczna Meduza. Także w niektórych grach występuje postać Meduzy. W Magic the Gathering gorgony to rasa stworzeń, zazwyczaj zabijających stworzenia zaraz po ataku, a w Heroes Might and Magic III meduzy to potwory mieszkające pod ziemią i w miastach Lochu, strzelały z łuku, walczyły wręcz i zamieniały swe ofiary w kamień.
  
  
  

Bibliografia:

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Meduza_(c%C3%B3rka_Forkosa)

-https://en.wikipedia.org/wiki/Medusa

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Gorgony

-http://sfery.wikia.com/wiki/Gorgona

Tarpan - przodek konia domowego, czyli wymarła dzikość Europy.

inne nazwy: dziki koń euroazjatycki, tarpan leśny

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Ssaki
• Rząd: Nieparzystokopytne
• Rodzina: Koniowate
• Gatunek: Tarpan (Equus gmelini)

Występowanie

Pierwotnie tarpany od plejstocenu występowały od Francji i Hiszpanii po centralną Rosję. Zamieszkiwały całą Europę, z wyjątkiem krajów skandynawskich, Irlandii i Islandii. Tarpan prawdopodobnie zamieszkiwał tereny otwarte, takie jak rozległe łąki, lub pastwiska na skrajach lasów.

Opis gatunku

Na podstawie malowideł naskalnych pierwszych ludzi i skromnych podań opisujących konia, można z wielkim prawdopodobieństwem zrekontrować wygląd gatunku. Ostatni osobnik żyjący w niewoli mierzył ok. 140 cm wysokości w kłębie, miał gęsto, zwisającą grzywę i sierść maści grullo(myszata). Naukowcy uważają iż dominującą maścią wśród dzikich populacji konia była właśnie maść myszata, czyli jednolicie szara sierść i czarna w dolnych partiach kończyn. Tarpan posiadał także czarne pręgi na kończynach i grzbiecie oraz czarno-szary włos na grzywie i ogonie, lecz mogły występować różne inne kolory sierści u koni np. brązowa, kasztanowa, czy biała. Zimą sierść stawała się grubsza i jaśniejsza. Wzdłuż grzbietu biegła ciemna pręga. Kończyny konia był krótkie, a głowa masywna.

Dymorfizm płciowy

Brak wyraźnego.

Pożywienie

Tarpany najchętniej jadły trawy, zioła oraz rośliny motylkowe, lecz także młode pędy i liście drzew. Zimą wygrzebywały roślinność spod śniegu, skubały korę i mech. 

Zachowanie

Tarpany żyły zazwyczaj w stadach, którym przewodził dominujący ogier. Konie te były zwierzętami o dziennym trybie życia i zazwyczaj większość dnia spędzały na poszukiwaniu najlepszych pastwisk. W razie kiedy jeden z członków stada zauważył niebezpieczeństwo, dawał pozostałym członkom stada sygnał do ucieczki. Stado zazwyczaj wtedy galopem uciekało w miejsce z dala od zagrożenia. Wraz z zapadnięciem zmroku, konie formowały krąg, z głowami w środku. Wewnątrz kręgu znajdowały się źrebięta i młode konie. Każde zwierzę drzemało stojąc na 3 nogach, kiedy czwarta noga była lekko ugięta i opierała się na czubku kopyta. Taka formacja dawała koniom ochronę przed drapieżnikami. Broniący się koń, wierzgał tylnymi nogami, próbując kopnąć przeciwnika.

Rozród

Okres rozrodczy u tarpanów wypadał zazwyczaj wiosną. Zazwyczaj klacz po urodzeniu źrebaka, już po miesiącu mogła zajść w ruje. Prawo do samicy miał zazwyczaj jedynie dominujący samiec przewodzący stadem, lecz często dochodziło do walk o dominacje między ogierami. Po udanej kopulacji, klacz po 11 miesiącach rodziła jedno źrebię. Młody koń od razu musi stanąć na nogi o własnych siłach, w innym wypadu może zostać porzucone. Klacz zazwyczaj osiągały dojrzałość w wieku 4 lat, a ogiery w wieku 5 lat. Dorosłe samce były wypędzane z stada, a samice zazwyczaj pozostawały. Wypędzone ogiery często tworzyły stada tzw. stada kawalerów.

Naturalni wrogowie

Dorosły osobnik mógł paść ofiarą wilków lub niedźwiedzia brunatnego, lecz młodego osobnika, pozostawionego bez opieki, mógł upolować ryś, czy lis.

Długość życia

Prawdopodobnie, tak jak ich dzicy potomkowie koniki polskie, mogły dożyć 25 lat.

Przyczyny wymarcia

W erze paleolitycznej pierwotne ludy polowali na konie, gdyż były one bogatym źródłem białka. Jedna z teorii mówi iż udomowili oni dzikie konie między rokiem 6000-4000 p.n.e, dając początek koniom domowym. Wraz z postępem cywilizacji populacja tarpanów zaczęła gwałtownie maleć. Konie tępiono ze względu na straty rolnicze, jakie dokonywały wchodząc na pola oraz przez krzyżowanie się z końmi domowymi, gdyż potomstwo takiej pary, było zazwyczaj trudne w oswojeniu. Wpierw dzikie konie wyginęły w Europie Zachodniej, a później zaczęły wymierać także w wschodniej części. W Polsce ostanie tarpany przetrwały do roku 1780 w puszczy Białowieskiej, jednak zostały one odłowione i umieszczone w zwierzyńcu hrabiów Zamoyskich, aby chronić gatunek przed wymarciem. W 1808 roku konie zostały rozdane okolicznym chłopom z powodu biedy, a tam krzyżowały się z końmi domowymi. 1880 roku tarpany stały się już bardzo rzadkie. Około roku 1879 ostatni dziki koń został przypadkowo zabity podczas próby schwytania go. Ostatni tarpan w niewoli zdechł w 1909 w rosyjskim zoo. W roku 1936 prof. Tadeusz Vetulani badał koniki polskie, czyli konia powstałego z krzyżówek konia domowego i tarpana, i postanowił utworzyć hodowle, która miała na celu odtworzenie pierwotnego gatunki dzikiego tarpana. Jednak podczas II wojny światowej hodowla została zamknięta, a koniki wywiezione do Niemiec. W roku 1949 ocalałe koniki, wróciły do Polski i aktualnie prowadzone są badania. Koniki polskie żyją na wolności z nieznaczną ingerencją człowieka, ma to na celu stopniowe odtworzenie dzikiego konia tarpana.

Ciekawostki

• Czasami tarpana i konia Przewalskiego, zalicza się do tego samego gatunku, zwanego dziki koniem(Equus ferus), do którego zalicza się także konia domowego.
• Tarpan oraz koń Przewalskiego są prawdopodobnie przodkami konia domowego.
• Konik polski to rasa konia domowego, która pochodzi prawdopodobnie od dzikiego tarpana. Choć niektórzy wątpią w to, aby konik polski był spokrewniony z tarpanem, to prowadzone są badania nad konikami polskimi, w celu odtworzenia gatunku. Konik polski w stanie dzikim występuje jedynie na terenie Polski, między innymi w Roztoczańskim Parku Narodowym.
• Prowadzony jest program w celu introdukcji konika polskiego na teren Bieszczad, co uzupełniłoby lukę w ekosystemie pozostawioną przez tarpana. Tamtejsze łąki i pastwiska zarastają, a wprowadzenie konika na ten teren, zapobiegłoby temu procesowi.
• U koników polskich i prawdopodobnie i u tarpanów, występuje zjawisko rekompensaty wzrostu. W okresie kiedy pożywienia jest mało, źrebię przestaje rosnąć, aż do okresu kiedy pożywienia jest pod dostatkiem, wtedy też młody koń zaczyna szybko osiągać rozmiary dorosłego konia.
• Tarpan był najbliżej spokrewniony z koniem Przewalskiego(Equus przewalskii). Konie te były jedynymi przedstawicielami dzikich koni z rodzaju Equus.
  
  

Bibliografia:

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Tarpan_(ko%C5%84)

-https://en.wikipedia.org/wiki/Tarpan

-http://dinoanimals.pl/zwierzeta/tarpan-wymarly-dziki-kon/

-http://www.petermaas.nl/extinct/speciesinfo/tarpan.htm

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Konik_polski

Kasztanowiec biały - drzewo kasztanowe

inne nazwy: kasztanowiec zwyczajny, kasztanowiec pospolity, kasztanowiec koński, kasztan gorzki, kasztan dziki

• Królestwo: Rośliny 
• Podkrólestwo: Rośliny naczyniowe 
• Klasa: Okrytonasienne
• Rząd: Mydleńcowce
• Rodzina: Mydleńcowate
• Gatunek: Kasztanowiec biały(Aesculus hippocastanum)

Występowanie

Pierwotnie kasztanowiec biały występował na Półwyspie Bałkańskim w Europie Południowo-Wschodniej(dokładnie niewielki obszar na terenie Grecji, Albanii, Serbii, Bułgarii i Macedonii). Rósł głównie w lasach liściastych i mieszanych. Obecnie rozpowszechniony w klimacie umiarkowanym całego świata.

Opis ogólny

Kasztanowiec zwyczajny to drzewo dorastające do 36 metrów, korona jest zazwyczaj gęsta i cylindryczna, a kora początkowo szara, później u starszych drzew łuszcząca się. Liście kasztanowca są dłoniasto złożone, składające się z 5-7 odwrotnie jajowatych listków o długości 15-25 centymetrów, rzadziej do 40 cm. Pąki wydzielają niekiedy lepką substancję.

Rozmnażanie

Kasztanowiec biały zazwyczaj owocuje w wieku 10-15 lat. Kasztanowiec kwitnie od maja do czerwca, zazwyczaj przed rozwinięciem się liści. Kwiaty są rozdzielno lub obupłciowe, niekiedy nawet na tym samym kwiatostanie. Kwiaty są zebrane po 20-50 na jednym kwiatostanie o długości 15-30 cm. Kwiaty o średnicy do 2 cm, posiadają 4-5 białych płatków z czerwonymi, żółtymi lub brązowymi plamkami wabiącymi owady. Kwiaty są przede wszystkim owadopylne i miododajne. Owoce kasztanowca białego dojrzewają w miesiącach od września do października. Zwane są kasztanami. Zebrane są na grubych szypułkach i otoczone kulistą torebką o średnicy do 6 cm. Torebka posiada zielony kolor, jest gruba i pokryta średnio kłującymi kolcami. Po dojrzeniu, rozpadają się zazwyczaj na 3 części. Nasiona są zazwyczaj kuliste, lecz czasami zdarzają się nasiona spłaszczone na powierzchni styku. Powierzchnia kasztana jest błyszczące, posiadająca delikatną fakturę, przypominającą słoje drzewa. Osiągają przeciętnie 4 cm średnicy i są największymi nasionami wytwarzanymi przed drzewa.

Zagrożenia

Drzewo nie jest zagrożone i jest pospolicie sadzone w parkach, lasach, alejkach i obrzeżach dróg.

Długość życia

Ponad 200 lat.

Znaczenie dla człowieka

Kasztanowiec biały jest popularnym drzewem ozdobnym, sadzonym przede wszystkim w parkach, alejkach i przydrożach. I mimo swoich wymagających preferencji, drzewo jest powszechnie uprawiane w niemal całej Europie. Nasiona kasztanowca (kasztany) są czasami stosowane jako karma dla zwierząt(dzików, jeleniowatych) i w produkcji kleju, środków piorących, kosmetyków itp. Kwiaty, kora i owoce są także stosowane w lecznictwie. Drewno nie ma większej wartości użytkowej.

Warunki uprawy

Kasztanowiec biały jest gatunkiem wymagającym. Do prawidłowego wzrostu potrzebuje gleby żyznej, dosyć wilgotnej i bogatej w wapno. Lubi miejsca dobrze nasłonecznione, lecz dobrze znosi półcień. Jest mrozoodporny. Jest drzewem bardzo podatnym na choroby i szkodniki.

Ciekawostki

• Owoce kasztanowca(kasztany) są popularne wśród dzieci, które zbierają nasiona i wykonują z nich różne pracę.
• Najstarszy kasztanowiec biały rośnie w Lubiniu i liczy ok. 255 lat.
• Nazwa kasztanowiec została nadana drzewu, prawdopodobnie w przekonaniu że jest on spokrewniony z kasztanami(Castanea).
• Sławne jest także tzw. Drzewo Anny Frank, które Anna Frank opisuje będąc ukryta, podczas okupacji Holandii przez III Rzeszę. Drzewo przewróciło się w 2010 roku.
• Kasztanowiec biały jest jednym z pierwszych uprawianych drzew w celach ozdobnych. Drzewo zostało rozpowszechnione w wyniku tureckiej ekspansji. W Polsce pojawiło się w XVII wieku. Czasami mylnie uważane jest jako rodzimy gatunek drzewa w Polsce.
• Mimo swoich walorów dekoracyjnych, kasztanowiec posiada kilka wad, zagłusza inne rośliny, swoim bardzo głębokim cieniem, zaśmieca ulice licznie opadającymi owocami i liśćmi oraz jego podatność na choroby, szkodniki i złe warunki środowiskowe.
• Kwitnięcie kasztanowców często jest symbolem matury.
• Surowce z kasztanowca są używane w medycynie w leczeniu żylaków, oparzeń, w stanach zapalnych jelit i żołądka, reumatyzmu, hemoroidów itp.
• Mimo iż kasztanowiec biały jest zwany kasztanowcem końskim, to jest toksyczny po zjedzeniu przez konia. Nazwa wzięła się o tego, iż niegdyś przy pomocy kasztanów leczono astmę oskrzelową u koni. 
• Najgroźniejszym szkodnikiem kasztanowca jest motyl z gatunku szrotówek kasztanowcowiaczek (Cameraria ohridella), który uszkadza liście. W ostatnich latach nasiliły się ataki tego motyla.
• Kasztanowce są często mylnie kojarzone z rodzajem kasztanów(Castanea).
• Kasztanowiec biały jest blisko spokrewniony z innymi gatunkami kasztanowców(Aesculus), który rodzaj liczy ok. 25 gatunków min. kasztanowca drobnokwiatowego (Aesculus parviflora), kasztanowca krwistego (Aesculus pavia ) i kasztanowca żółtego (Aesculus flava).
  
  

Bibliografia:

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Kasztanowiec_zwyczajny

-https://en.wikipedia.org/wiki/Aesculus_hippocastanum

-http://www.iucnredlist.org/details/202914/0

-http://drzewa.nk4.netmark.pl/atlas/kasztanowiec/kasztanowiec_zwyczajny/kasztanowiec_zwyczajny.php

Stokrotka łąkowa - kocha, nie kocha, kocha...

inne nazwy: stokrotka pospolita, stokrotka trwała 

• Królestwo: Rośliny 
• Podkrólestwo: Rośliny naczyniowe 
• Klasa: Okrytonasienne
• Rząd: Astrowce
• Rodzina: Astrowate
• Gatunek: Stokrotka łąkowa(Bellis perennis)

Występowanie

Naturalnie występowała w zachodniej, środkowej i północnej Europie, lecz została szeroko rozpowszechniona w różne regiony świata o umiarkowanym klimacie np. Ameryce Północnej czy Australii. Rośnie głównie na pastwiskach, łąkach i terenach zurbanizowanych.

Opis ogólny

Stokrotka pospolita jest wieloletnią rośliną zielną. Liście są jednonerwowe, kształtem przypominającym łyżeczkę, na brzegach delikatnie ząbkowane. Liście zwykle rosną przy ziemi i mają przeciętną długość 2-5 cm. Roślina wytwarza głąbiki(łodyga, na której końcu zwykle znajduje się kwiatostan) o wysokości 2-15 cm, lub nieco więcej. Wytwarza podziemne rozłogi.

Rozmnażanie

Roślina kwitnie od marca do listopada, lecz czasami roślina potrafi zakwitnąć podczas łagodnej, bezśnieżnej zimy. Kwiatostan jest zebrany w koszyczek na szczycie głąbika. Kwiat jest okryty tępo zakończonymi, licznymi listkami uwożonymi w dwóch szeregach. Listki są zazwyczaj koloru białego lub różowego. Wnętrze koszyczka żółte i wypukłe, a powierzchnia chropowata. Wewnątrz koszyczka znajdują się żółte, rurkowe kwiaty obupłciowe. Pylnik zarośnięty w rurkę wokół słupka. Kwiaty są zapylane głównie przez owady. Nasiona rośliny tworzą żółtobrunatną, gładką niełupkę o długości ok. 1 mm. Rozmnaża się również przez podziemne rozłogi.

Zagrożenia

Roślina jest pospolita i traktowana jako chwast.

Długość życia

Roślina wieloletnia, bylina.

Znaczenie dla człowieka

Dzika forma rośliny traktowana jest jako chwast, lecz czasami pozyskiwana w tradycyjnej medycynie ludowej. Wyhodowano kilka form ozdobnych rośliny, uprawianych ze względu na efektowne kwiaty.

Warunki uprawy

Stokrotka łąkowa jest bardzo prosta w uprawie. Nie ma szczególnych wymagań co do gleby, choć najlepiej rośnie na glebie żyznej i wilgotnej. Rośnie dobrze zarówno w miejscu dobrze nasłonecznionym, jak i w półcieniu.

Ciekawostki

• Stokrotkę używa się przy chorobach typu nieregularność menstruacji, krwawienie płuc, krwawienie pęcherza moczowego. Napar z stokrotki działa wzmacniająco i przeciwgorączkowo.
• Stokrotka pospolita jest często stosowana w zabawie "kocha, nie kocha" lub przy tworzeniu wianków kwiatowych.
• Istnieje kilka odmian ozdobnych stokrotki łąkowej np. Bellis perennis 'Tasso Red'.
• Stokrotka jest nazywana czasami okiem dnia, gdyż kwiatostan zamyka się w nocy i otwiera wraz z światem.
• Stokrotka symbolizuje niewinność i dzieciństwo.
• Do rodzaju stokrotek(Bellis) zaliczanych jest 15 gatunków roślin, min. Bellis hyrcanica i Bellis longifolia.
  
  

Bibliografia:

-http://www.arkive.org/daisy/bellis-perennis/

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Stokrotka_pospolita

-https://en.wikipedia.org/wiki/Bellis_perennis

-http://www.kew.org/science-conservation/plants-fungi/bellis-perennis-daisy

-http://www.e-ogrody.pl/Ogrody/encyklopedia_roslin/p/Stokrotka%20pospolita/164815880

Żeglarz portugalski - zabójczy żaglowiec

inne nazwy: żywłoga, aretuza, bąbelnica bąbelcowa

• Królestwo: Zwierzęta
• Typ: Parzydełkowce
• Gromada: Stułbiopławy
• Rząd: Rurkopławy
• Rodzina: Physaliidae
• Gatunek: Żeglarz portugalski(Physalia physalis)

Występowanie

Żeglarz portugalski występuje głównie w ciepłych wodach Oceanu Atlantyckiego, Oceanu Spokojnego, Oceanu Indyjskiego, Morza Karaibskiego i Morza Sargasowego. Żeglarz portugalski jest najpospolitszy w Morzu Sargasowym.

Ogólny opis

Żeglarz portugalski to w rzeczywistości organizm kolonijny, składający się z wielu organizmów odpowiedzialnych za różne procesy życiowe. Żeglarz portugalski składa się z czterech rodzajów polipów: pneumatoforów, które są odpowiedzialne za unoszenie się organizmu na powierzchni wody, dactylozoidów, odpowiedzialnych za obronę organizmu, gonozoidów, odpowiedzialnych za rozród i gastrozoidów opowiedzianych za procesy żywieniowe. Polipy są ściśle skupione. Dactylozoidy tworzą macki, których długość waha się w granicach 10-50 metrów. Każda macka posiada knidocyty, które zabijają przy pomocy małych żądeł morskie organizmy. Pneumatofory tworzą pęcherz wypełniony gazem(dwutlenkiem węgla), który umożliwia organizmowi unosić się na powierzchni wody. Pęcherz ten przypomina żagiel, stąd nazwa tego gatunku.

Dymorfizm płciowy

Żeglarza portugalskiego tworzą kolonie jednopłciowych organizmów. Tak więc żeglarz portugalski jest gatunkiem dwupiennym, jednak brak wyraźnych różnic między męskim, a żeńskim osobnikiem.

Populacja i zagrożenia

Gatunek wydaje się dosyć pospolity i nie podejmuje się prac w zakresie ochrony tego gatunku.

Pożywienie

Głównie narybek i małe ryby, lecz potrafi upolować rybę wielkości makreli. W macki łapie również krewetki, małe skorupiaki i inne małe zwierzęta tworzące plankton.

Zachowanie

Żeglarz portugalski nie potrafi pływać, a jedynie unosi się na powierzchni wody, gdzie prowadzą go prądy morskie i wiatr. Najważniejszą czynnością meduzy jest pozyskiwanie pokarmu. Sparaliżowana ofiara jest przenoszona przez ruchy nici do polipów odpowiedzialnych za trawienie. Meduza trawi swoją ofiarę, rozsyłając wartości odżywcze do wszystkich polipów w kolonii. Pozostałości po ofierze zostają wydalone z ciała.

Rozród

Żeglarz portugalski jest dwupienny. Każdy osobnik posiada polipy odpowiedzialne za rozród, zwane gonozoidami. Każdy gonozoid posiada genofory, które zamierają komórki jajników lub jąder. Nie do końca wiadomo jak żeglarz portugalski się rozmnaża, lecz jest wielce prawdopodobne że gamety z gonozoidu zostają uwolnione to toni wodnej, gdzie następuje zapłodnienie jeśli spotkają one gamety innego osobnika. Meduza ta najintensywniej rozmnaża się jesienią, a widoczne młode osobniki pojawiają się już zimą i wiosną.  Do dziś nie wiadomo jaki czynnik motywuje żeglarza portugalskiego do rozmnażania.

Naturalni wrogowie

Niektóre ryby i skorupiaki np. Corystes cassivelaunus(krab piaskowy*), żółw Karetta, ślimaki tratewnik jantina i Glaucus atlanticus, ośmiornice z rodzaju Tremoctopus i samogłowy .

Długość życia

brak danych. Prawdopodobnie kilka miesięcy, ja większość meduz.

Znaczenie dla człowieka

Aretuza jest niebezpieczna dla człowieka, gdyż jej nici powodują poważne oparzenia na ciele człowieka. W szczególnym niebezpieczeństwie są turyści, którzy pływając w morzu mogą natknąć się na żeglarza portugalskiego, lub nadepnąć na meduzę wyrzuconą na plażę. Jej oparzenia mogą czasami prowadzić do śmierci.

Ciekawostki

• W mackach żeglarza portugalskiego żyją ryby gatunku Nomeus gronovii, które nie są całkowicie odporne na jad meduzy, lecz zwinnie unikają macek, żywiąc się mniejszymi mackami pod pęcherzem gazowym. Macki meduzy zapewniają skuteczną obronę małym rybką.
• Żeglarz portugalski nie posiada aż tak dobrych właściwości regeneracyjnych, jak inne meduzy.
• Naukowcy sądzą że żeglarz portugalski jest bardzo prymitywnym gatunkiem meduzy.
• Po wyrzuceniu na plaże, nici aretuzy mogą dalej porazić nawet po kilku miesiącach.
• Rodzaj Physalia obejmuje dwa współcześnie żyjące gatunki, żeglarza portugalskiego i żeglarza indo-pacyficznego*(Physalia utriculus).  
  
  

Bibliografia:

-https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%BBeglarz_portugalski

-https://en.wikipedia.org/wiki/Portuguese_man_o%27_war

-http://animaldiversity.org/accounts/Physalia_physalis/

-http://animals.nationalgeographic.com/animals/invertebrates/portuguese-man-of-war/

Tasza - czyli zając morski

inne nazwy: zając morski

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Promieniopłetwe
• Rząd: Skorpenokształtne
• Rodzina: Taszowate
• Gatunek: Tasza (Cyclopterus lumpus)

Występowanie

Tasza występuje we wschodniej i zachodniej części Oceanu Atlantyckiego u wybrzeży Ameryki Północnej i Europy, w południowo-zachodniej części Oceanu Arktycznego wraz z Morzem Barentsa i Morzem Bałtyckim. Zasiedla głównie strefę przybrzeżna o skalistym dnie. Zimą tasze schodzą głębiej do ok. 400-800 m p.p.m.

Ogólny opis

Dosyć duża ryba słonowodna osiągająca przeciętnie 30-40 cm, choć samice często są większe. Waga ryby waha się w granicach od 5 do 9 kg. Pierwsza płetwa grzbietowa jest pokryta grubą warstwą skóry tworząc charakterystyczny grzebień pokryty kolcami. Na ciele ryby występują 3 rzędy oddalonych od siebie kościstych guzków biegnących po każdej stronie ciała. Otwory skrzelowe duże. Płetwy brzuszne zrośnięte tworząc przyssawkę. Tasza jest zazwyczaj koloru szarego, lecz czasami ubarwienie jest bardzo zmienne.

Dymorfizm płciowy

Samice są przeważnie większe od samców, osiągają przeciętnie ponad 40 cm długości. Samce podczas pory rozrodczej przyjmują szatę godową, zazwyczaj pomarańczo-brązową.

Populacja i zagrożenia

Nie podejmowano badań na temat oceny populacji taszy, lecz wydaje się że gatunek nie jest zagrożony.

Pożywienie

Małe ryby, wieloszczety, mięczaki i meduzy.

Zachowanie

Tasza jest przeważnie rybą o samotnym trybie życia. Tasza przeważnie pływa w poszukiwaniu pożywienia w strefie przybrzeżnej o skalistym dnie, rzadziej poszukuje pożywienia wśród wodorostów i roślinności. Widoczne migracje gatunku z wód głębszych w których spędza zimę do wód płytkich, gdzie spędza okres letni i przygotowuje się do tarła. Ryba ta spotykana była na głębokościach do 868 metrów p.p.m.

Rozród

Tarło u tej ryby rozpoczyna się zwykle wczesną wiosną w strefie przybrzeżnej o kamienistym dnie, niekiedy zarośniętym. Podczas okresu rozrodczego samiec przybiera barwy godowe. Samica znosi przeważnie od 100 000 do 350 000 jaj w uprzednie przygotowanym miejscu na kamienistym dnie przez samca. Następnie samica odpływa na głębsze wody, a samiec opiekuje się ikrą i narybkiem. Samiec w tym czasie nie przyjmuje pokarmu. Młode rybki po wykluciu często wysysają się do ciała ojca.

Naturalni wrogowie

Duże ryby, rekiny, wydry, ssaki morskie, takie jak delfiny, foki i morświny.

Długość życia

Brak danych.

Znaczenie dla człowieka

Tasza jest rybą konsumpcyjną, czasami hodowaną. Jedzona przeważnie w Skandynawii. Ikra ryby poławiana i sprzedawana jako tańsza alternatywa kawioru. Czasami bywa hodowana w akwarystyce  głównie w akwariach publicznych.

Ciekawostki:

• Mięso samców taszy jest uważane jako smaczniejsze.
• Tasza jest jedynym przedstawicielem rodzaju Cyclopterus.
• Ryba ta jest ceniona w akwarystyce morskiej ze względy na swoje szerokie kombinacje barwne.
• Tasza nie posiada pęcherza pławnego.
• Ryba tasza występuje w Polskiej części Bałtyku i zaliczana jest do rodzimej fauny.
  
  
  
  
  Bibliografia

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Tasza

-https://en.wikipedia.org/wiki/Cyclopterus_lumpus

-http://www.fishbase.org/summary/Cyclopterus-lumpus.html

-http://www.fao.org/fishery/species/2537/en

Diabeł błotny - niegroźny potwór

inne nazwy: skrytoskrzel, pies diabelski, aligator z Allegheny

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Płazy
• Rząd: Płazy ogoniaste
• Rodzina: Skrytoskrzelne
• Gatunek: Diabeł błotny(Cryptobranchus alleganiensis)

Występowanie

Diabeł błotny zasiedla czyste i szybko płynące potoki, strumienie i rzeki o kamienistym dnie z wieloma kryjówkami, w postaci powalonych kłód i szczelin. Można go spotkać w południowo-wschodniej części Stanów Zjednoczonych, między innymi w południowej części Nowego Yorku, Georgii, Ohio, Pensylwanii, Maryland, Missouri, Zachodniej Wirginii, Wirginii, Kentucky, Arkansas, Illinois, Indiana, Tennessee, Północnej Karolinie, Południowej Karolinie, Alabamie, Mississippi oraz w małej części Kansas i Oklahomy.

Ogólny opis

Diabeł błotny to bardzo duża salamandra(trzecia największa salamandra na Ziemi), dorosłe osobniki dorastająca przeważnie od 30 do 75 cm długości i ważą od 1,5-2,5 kilogramów. Cechą charakterystyczną u tej salamandry jest mocno pofałdowana skóra(która wytwarza także niewielką ilość toksyn), przez którą płaz oddycha. I choć diabeł błotny posiada płuca, to używa ich przeważnie w celach kontroli pływalności. Ciało diabła błotnego jest grzbieto-brzusznie spłaszczone, a po obuch bokach szyi płaz posiada szczeliny skrzelowe. Płaz posiada także po cztery palce na kończynach przednich i po pięć na kończynach tylnych. Kolor ciała zwykle waha się w granicach od żółtobrązowego do prawie czarnego. Diabeł błotny przechodzi niekompletną metamorfozę, gdyż u dorosłych  osobników brak powiek oraz zachowują parę szczelin skrzelowych.

Dymorfizm płciowy

Samice są większe od samca. W okresie rozrodczym u samców widoczny jest także obrzęk w okolicach kloaki.

Populacja i zagrożenia

Diabeł błotny jest klasyfikowany jako gatunek bliski zagrożeniu. Poważnym zagrożeniem dla diabła błotnego jest zanieczyszczenie wód przez rolnictwo i kwaśne deszcze. Diabłu błotnemu zagraża również niszczenie jego środowiska naturalnego na rzecz rekreacji wodnej i budowy elektrowni wodnych. Groźna dla diabłów błotnych jest także tajemnicza choroba płazów chytridiomikoza, którą prawdopodobnie roznoszą żaby szponiaste, które wskazują odporność na tą chorobę, lecz są jej nosicielami.

Pożywienie

Diabeł błotny poluję głównie na raki, lecz zjada również ryby, owady i inne bezkręgowce, ślimaki, płazy i ikrę ryb. Dorosłe osobniki mogą również zjadać mniejsze diabły błotne.

Zachowanie

Diabeł błotny jest gatunkiem żyjącym samotnie, a spotkanie dwóch osobników tego gatunku poza okresem rozrodczym, kończy się przeważnie walką. Prowadzi jedynie wodny tryb życia. Jest gatunkiem o nocnym trybie życia, podczas dnia ukrywa się pod kamieniami, w szczelinach skalnych, pod kłodami lub korzeniami drzew. Diabeł błotny potrafi pływać, lecz woli kroczyć po dnie zbiornika. Poluje nocą, używają wyczulonego zmysłu węchu i dotyku. Swoje ofiary łapie przy pomocy ssącego strumienia wytwarzanego przez otwór gębowy płaza, a następnie przytrzymuje używając ostrych zębów. Poza typowymi kryjówkami w których diabeł spędza dzień, posiada on głęboko ukrytą norę w której spędza stan odrętwienia, późną jesienią i zimą. Może wychodzić na ląd w poszukiwaniu lepszego siedliska wodnego, lecz robi to bardzo rzadko.

Rozród

Okres rozrodczy u diabłów błotnych przypada różnie w poszczególnych szerokościach geograficznych. Wschodnia populacja rozpoczyna okres od końca sierpnia do początku września. Populacja zachodnia i południowa rozpoczyna gody od początku września do początku listopada. W tym czasie samiec buduje gniazdo, które jest dołem wygrzebanym zazwyczaj pod dużym kamieniem na dnie strumienia lub rzeki. Samiec pilnuje gniazda od innych samców oraz wabi do niego partnerkę. Samica składa w nim zazwyczaj 2 sznury jaj(ok. 300-450 jaj). Samica przykleja sznury z jajami do kamieni na dnie gniazda , a samiec natychmiast je zapładnia. Zdarza się że samiec przyciąga do gniazda więcej niż jedną samice, dlatego ilość jaj w gnieździe może przekraczać 1000. Następnie samica zostaje odgoniona, a samiec opiekuje się troskliwie gniazdem, broniąc go przed drapieżnikami i innymi diabłami błotnymi. Okres rozwoju zarodków jest zależy od temperatury wody i wynosi przeważnie 2-4 miesięcy. Wykluwające się larwy mają przeciętnie długość 3 cm, są bardzo żarłoczne i szybko rosną. Posiadają także pierzaste skrzela zewnętrzne. Larwy są pod ciągłą opieką ojca. Z wiekiem u kijanek wyrastają odnóża i wysoki fałd skórny na płetwie ogonowej. Po upływie 18-20 miesięcy kijanki przeobrażają się w postać dorosłą, mają wtedy przeciętnie ok. 12 cm długości. Dojrzałość płciową diabły błotne uzyskują w wieku 5-6 lat.

Naturalni wrogowie

Dorosły diabeł błotny ma niewielu naturalnych wrogów, lecz młode osobniki mogą paść ofiarą żółwi, węży wodnych i szczupaków, a także innych diabłów błotnych.

Długość życia

W niewoli płaz może dożyć 29 lat. Dokładna długość życia płaza na wolności nie jest zanana.

Znaczenie dla człowieka       

Diabeł błotny nie ma szczególnego znaczenia dla człowieka. Diabeł błotny może niekiedy łapać przynęty wędkarzy. Kiedyś wierzono że diabeł błotny jest agresywnym stworzeniem, płoszącym ryby i które jednym ukąszeniem potrafi zabić człowieka swoim jadem, stąd jego nazwa. W rzeczywistości diabeł błotny nie jest jadowity i wytwarza jedynie niewielką ilość toksyn na skórze, niegroźną dla człowieka(może jedynie podrażnić oczy, kiedy się do nich dostanie), a sam płaz jest niegroźny dla człowieka. Diabeł błotny może także pomóc w nauce nad ewolucją, gdyż wyglądem przypomina pierwotne salamandry.

Ciekawostki

• Jest największą salamandrą Ameryki Północnej oraz trzecią salamandrą co do wielkości na Ziemi, zaraz po chińskiej i japońskiej salamandrze olbrzymiej(Andrias davidianus i Andrias japonicus).
• Skrytoskrzele lub salamandry olbrzymie(Cryptobranchidae) do dość stara grupa płazów.
• Poza płucami płaz posiada także skrzela. Otwory skrzelowe na szyi płaza prowadzą do komory skrzelowej, gdzie znajdują się 4 pary łuków skrzelowych.  
• Diabeł błotny jest z powodzeniem hodowany w niewoli.
• Inną rodziną reprezentowaną przez prymitywne płazy jest rodzina płazów kątozębnych(Hynobiidae)do której zalicza się ok. 51 gatunków. 
• Diabeł błotny jest spokrewniony z dwoma innymi współcześnie żyjącymi wielkimi salamandrami, chińską salamandrą olbrzymią i japońska salamandrą olbrzymią. Jest najbliżej spokrewniony z dwoma wymarłymi diabłami błotnymi(Cryptobranchus guildayi i Cryptobranchus saskatchewanensis).

Bibliografia:

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Diabe%C5%82_b%C5%82otny

-https://en.wikipedia.org/wiki/Hellbender

-http://animaldiversity.org/accounts/Cryptobranchus_alleganiensis/

-http://www.iucnredlist.org/details/59077/0

-http://amphibiaweb.org/species/3861

-http://www.edgeofexistence.org/amphibians/species_info.php?id=1392

Żółw grecki - żółw z basenu Morza Śródziemnego

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Gady
• Rząd: Żółwie
• Rodzina: Żółwie lądowe
• Gatunek: Żółw grecki (Testudo hermanni)

Występowanie

Zasiedla głównie tereny leśne Europy Zachodniej wzdłuż północnego wybrzeża Morza Śródziemnego, od Rumunii i Grecji po południową Hiszpanię. W wyniku wkraczania człowieka na tereny zamieszkałe prze żółwie i niszczenia ich środowiska, żółwie greckie spotykane są także na terenach trawiastych i pól uprawnych.

Ogólny opis

Wielkość żółwia greckiego waha się w granicach 120-230 mm i waży od 2 do 2,5 kg. Karapaks żółwia jest mocno wypukły i wyraźnie wzorzysty. Na każdej tarczy rogowej pancerza widać czarną plamę w samym środku oraz otaczająca ją czarną obwódkę. Skorupa zazwyczaj koloru żółtego lub jasnobrązowego. Tarcza nadogonowa jest zazwyczaj podzielona, choć zdarzają się osobniki od niepodzielonej lub częściowo podzielonej tarczy. Plastron jest barwy żółtej lub jasnobrązowej z wyraźnymi ciemnymi plamami, wygięty ku górze. Kończyny żółwia posiadają 4 pazury na tylnych nogach i 5 na przednich. Na ogonie znajduje się duża łuska. Ciało żółwia ma kolor szary lub oliwkowy. Szczęki żółwia tworzą dziób, jak u innych żółwi lądowych.

Dymorfizm płciowy

Samice osiągają większe rozmiary niż samce. Samce posiadają także grubszy i dłuższy ogon. Plastron u samców jest wklęsły, a u samic płaski.

Populacja i zagrożenia

Żółw grecki jest klasyfikowany jako gatunek bliski zagrożeniu. Żółwiowi zagraża przede wszystkim utrata środowiska, budowa dróg, kłusownictwo, pożary i stosowanie herbicydów. Budowane drogi zazwyczaj oddzielają poszczególne populacje, co prowadzi do kojarzeń krewniaczych i wydobywania się wad genetycznych, a pożary mogą niszczyć ponad 50 % populacji żółwia na danym siedlisku. Poważnym zagrożeniem jest także kłusownictwo, gdyż żółwie te często hodowane są przez prywatne osoby. Do tego żółw charakteryzuje się dość późny wiekiem dojrzałości płciowej. Jednak podejmowane są próby reintrodukcji gatunku z osobników hodowanych w niewoli, aby zasilić dzikie populacje.

Pożywienie

Głównym pokarmem żółwia jest trawa, liście i kwiaty, lecz kiedy pokarmu roślinnego brakuje, uzupełnia on dietę w ślimaki, owady i czasami w owoce.

Zachowanie

Żółw jest głównie aktywny podczas dnia, ranem i późnym południem. Podczas najcieplejszych dni szuka schronienia w kryjówce. Na czas pory zimowej, żółwie przechodzą w stan hibernacji zakopując się zazwyczaj pod kłodami i korzeniami drzew. Budzą się pod koniec lutego i przystępują do godów.

Rozród

Okres rozrodczy u żółwi greckich rozpoczyna się po hibernacji gada. Samica wybiera samca kierując się bodźcami wizualnymi oraz wieloma innymi sygnałami, jak np. zapach czy sygnały dotykowe. Samiec podczas godów często podgryza samice, lecz nie zachowuje się tak agresywnie, jak inne spokrewnione z nim żółwie. Samice, jak i samce mają wielu partnerów. Po udanych godach, samica wykopuje gniazdo w ziemi i składa w nim średnio 3-5 jaj. Samica następnie pozostawia gniazdo bez opieki. Po upływie ok. 90 dni inkubacji(połowa sierpnia do września) z jaj wykluwają się małe żółwie. Żółwiki zwykle zostają w pobliżu gniazda, aż do całkowitego rozwinięcia się ich skorupy.

Naturalni wrogowie

Dorosłe żółwie greckie posiadają bardzo mało naturalnych wrogów, gdyż mało drapieżników może poradzić sobie z ich pancerzem. Jednak młode żółwie posiadają kilku wrogów, między innymi: szczur śniady, dzik, lis, sroka, borsuk, jeż europejski oraz duże węże.

Długość życia

Nie jest znana dokładna długość życia żółwia w stanie dzikim i w niewoli, lecz przypuszcza się że podobnie jak inne spokrewnione żółwie, może żyć ponad 120 lat na wolności.

Znaczenie dla człowieka

Żółw grecki jest jednym z najpopularniejszych żółwi hodowlanych, ze względu na łatwość w utrzymaniu i możliwość jego rozmnażania w niewoli. W niektórych krajach azjatyckich, żółwie są przysmakiem.

Ciekawostki

• Wraz z żółwiem stepowym i egipskim, jest jednym z najpopularniejszych żółwi w handlu.
• Wyróżnia się 2 podgatunki żółwia greckiego(Testudo hermanni hermanni i Testudo hermanni boettgeri), które odróżnia się wzorami na pancerzu. Niekiedy wyróżnia się także trzeci podgatunek(Testudo hermanni hercegovinensis).
• Żółw hibernuje kiedy temperatura spada poniżej 15*C, lecz temperatura nie może spaść poniżej 0.
• Płeć młodych żółwi zależna jest od temperatury gleby w jakiej jajka był inkubowane. W przedziale od 31,5 do 33,5*C, klują się głównie samce, lecz w temperaturze 31,5*C i  34*C, stosunek płci jest równy(50:50).
• Do rodzaju Testudo zalicza się 5  gatunków żółwi lądowych, między innymi(poza żółwiem greckim), żółwia śródziemnomorskiego(Testudo graeca), żółwia stepowego(Testudo horsfieldii), żółwia egipskiego(Testudo kleinmanni) i żółwia obrzeżonego(Testudo marginata).  
  
  

Bibliografia:

-http://www.terrarium.com.pl/174-testudo-hermanni-zolw-grecki/

-https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%BB%C3%B3%C5%82w_grecki

-https://en.wikipedia.org/wiki/Hermann%27s_tortoise

-http://www.terrarium.pl/t/species/_/testudo-hermanni-zolw-grecki-r185

-http://animaldiversity.org/accounts/Testudo_hermanni/

Długoszpon białobrewy - samiec w roli samicy

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Ptaki
• Rząd: Siewkowe
• Rodzina: Długoszpony
• Gatunek: Długoszpon białobrewy (Metopidius indicus)

Występowanie

Długoszpon białobrewy zamieszkuje głównie płytkie, zarośnięte jeziora na terenie Indii i południowo-wschodniej Azji wraz z Sumatrą i zachodnią częścią Jawy.

Ogólny opis

Długoszpon białobrewy to nieduży ptak o przeciętnej wysokości ok. 30 centymetrów. Charakterystyczne u tego ptaka są jego długie, szare palce u nóg(podobnie jak u innych gatunków długoszponów). Ptaki są przeważnie czarne z brązowymi skrzydłami i czerwonym ogonem. Charakterystyczny u tego gatunku jest biały pasek, biegnący nad okiem ptaka. Dziób ptaka jest prawie w całości żółty, jedynie jego początek jest nieco czerwony. Posiada szarą blaszkę na czole, podobnie jak łyska.

Dymorfizm płciowy

Wyraźny. Samica jest większa od samca.

Populacja i zagrożenia

Ptak zaliczany jest do kategorii o najmniejszym ryzyku na wyginięcie. Wydaje się że populacji ptaka nic nie zagraża.

Pożywienie

Głównie owady i inne bezkręgowce znajdowane w wodnej roślinności i pod powierzchnią wody.

Zachowanie

Prowadzi osiadły tryb życia, poza okresowymi zmianami siedliska życia. Ptaki prowadzą zazwyczaj samotniczy tryb życia, choć poza okresem rozrodczym mogą tworzyć małe stada. Samice są silnie terytorialne, a ich terytorium często nachodzi na terytoria samców. Samice i samce długoszpona białobrewego często toczą walki o najlepsze tereny. Długoszpony dzięki swoim długim palcom, potrafią sprawnie poruszać się po pływającej roślinności, lecz potrafią także sprawnie nurkować. Podczas lotu, jego nogi są opuszczone.

Rozród

W okresie rozrodczym długoszpony stają się bardzo terytorialne. Samice tworzą rewiry, które nachodzą na terytoria samców. Częste są potyczki między ptakami o najlepsze siedlisko. Ptaki uderzają się skrzydłami, na których znajdują się po jednym rogowym pazurze. Okres lęgowy u ptaków rozpoczyna się wraz z porą deszczową, kiedy poziom wody jest najwyższy. Długoszpony budują skromne gniazda, zbudowane jedynie z kilku liści, które przynosi samiec. Samce często nawołują samice, aby te wkroczyły na ich terytoria. Po udanych godach, samica składa przeważnie 3-4 jaj, zazwyczaj jedno dziennie i pozostawia jajka pod opieką ojca. Samica natomiast wyszukuje następnego partnera, gdzie po godach składa kolejne jajka. W sumie samica może mieć nawet 5 partnerów i za każdym razem składać po 3-4 jajka. Jedynie samce opiekują się jajkami i pisklętami. Po ok. 25 dniach wykluwają się młode, które po kilku godzinach opuszczają gniazdo. Młode uzyskują samodzielność po ok. 70 dniach. U niedojrzałych ptaków dominuje kolor brązowy, a spód ciała i szyja są jasnego koloru.

Naturalni wrogowie

Lisy, ptaki drapieżne, węże, itp. Pisklętom np. duże ryby.

Długość życia

Brak danych.

Znaczenie dla człowieka

Długoszpon białobrewy nie ma żadnego szczególnego znaczenia dla człowieka.

Ciekawostki

• Czasami samica długoszpona wybiera na partnera samca, który posiada już pod swoją opieką jajka lub pisklęta. Samica może wtedy zniszczyć jajka lub zabić pisklęta, aby zwrócić uwagę samca i zmusić go do gadów.
• Samce długoszponów są troskliwymi ojcami. Jeśli jajkom lub pisklętom coś zagraża samiec zakrywa potomstwo swoimi skrzydłami i przenosi w bezpieczne miejsce.
• Długoszpon białobrewy jest gatunkiem poliandrycznym, czyli samica może posiadać kilku partnerów.
• Podobne zachowania rozrodcze, gdzie odwrócona jest rola samca i samicy, posiadają płatkonogi z rodzaju Phalaropus.
• Długoszpon białobrewy jest jedynym przedstawicielem swojego rodzaju Metopidius. 
• Długoszpon białobrewy jest spokrewniony z innymi przedstawicielami rodziny długoszponów, między innymi z: długoszponem koralowym(Irediparra gallinacea), długoszponem chińskim(Hydrophasianus chirurgus) i długoszponem krasnoczelnym(Jacana jacana).
  
  

Bibliografia:

-https://en.wikipedia.org/wiki/Bronze-winged_jacana

-http://www.hbw.com/species/bronze-winged-jacana-metopidius-indicus

Świstak himalajski - Himalajski świst

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Ssaki
• Rząd: Gryzonie
• Rodzina: Wiewiórkowate
• Gatunek: Świstak himalajski (Marmota himalayana)

Występowanie

Świstak himalajski występuje na wysokogórskich(3500 do 5200 m n.p.m.) łąkach i pastwiskach gór Himalajskich w Indiach, Nepalu, Pakistanie i kilku prowincji w Chinach, głównie na Wyżynie Tybetańskiej.

Ogólny opis

Świstak himalajski, jak inne świstaki to duże wiewiórki ziemne. Świstaki himalajskie swą wielkością przypominają przeciętnego kota domowego, mierzą od 470 do 670 minimetrów i ważą od 4 do 9 kilogramów. Ich ogon i uszy są mniejsze niż innych przedstawicieli rodzaju Marmmota. Umaszczenie świstaka himalajskiego waha się w granicach od żółtego do brązowego na grzbiecie i nieco jaśniejszego na brzuchu. Widoczne są także ciemne plamy, które występują głównie na głowie i pysku.

Dymorfizm płciowy

Brak wyraźnego.

Populacja i zagrożenia

Nie jest znany stan populacji świstaka himalajskiego, jednak przypuszcza się że populacja gatunku nie jest zagrożona. Świstak himalajski jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski. Świstak ten jest lokalnie pospolity i nie zanotowano spadku populacji, głównie ze względu na to że występuje na obszarach ochronnych, gdzie występuje pantera śnieżna.

Pożywienie

Świstak himalajski jest roślinożerny i żywi się przede wszystkim roślinami młodymi i kwitnącymi. Często wybór pokarmu roślinnego, różni się wraz z zmianą sezonu. Świstak zjada również korzenie, bulwy, nasiona, orzechy i owoce.

Zachowanie

Świstaki himalajskie żyją w koloniach do 30 osobników, a wielkość stada zależy od dostępności pożywienia. Ich aktywność przypada w godzinach porannych i późnym popołudniem. Widoczne u świstaków są także interakcje społeczne, jak u większości gryzoni. Świstaki często witają się po tym jak członkowie stada opuściły norę podczas żerowania oraz toczą pozorowane, niegroźne walki. Świstak himalajski jest gryzoniem, który hibernuje od 6 do 8 miesięcy podczas najzimniejszych porach roku. Są zazwyczaj aktywne wiosną,  latem i wczesną jesienią. Gryzoń ten buduje nory, w których samice opiekują się swoimi młodymi, kiedy to samiec stoi na czatach. Jedynie w połowie i pod koniec sierpnia, obie płcie większość czasu spędzają poza norą. Świstaki komunikują się przy pomocy zmysłu dotyku i przy pomocy świstów i gwizdów. Świstaki podczas pobytu poza norą zachowują szczególną ostrożność, a pomaga im przy tym wyczulony zmysł wzroku i słuchu. Świstak, który zauważy potencjalne zagrożenia informuje resztę stada, świstem. Ze względu na to iż świstaki himalajskie większość czasu spędzają w swoich norach, trudno je zaobserwować w naturalnym środowisku.

Rozród

Świstaki himalajskie, jak i inne świstaki żyją w stadach, którym przewodzi para reprodukcyjna, a inne dorosłe osobniki w stadzie nie mogą się rozmnażać, w przeciwnym razie, jeśli samica urodzi młode, są one zabijane lub porzucane. Świstaki są monogamiczne, lecz zdarza się że samica może mieć młode z innym samcem. Okres rozrodczy u świstaków himalajskich przypada w lutym i marcu. Ciąża u samicy trwa miesiąc. Samice rodzą młode późną wiosną lub wczesnym latem, czyli z końcem hibernacji. Zazwyczaj miot liczy od 2-11 młodych. Młode już po 15 dniach są odstawiane od mleka matki, lecz w ciągu tych 15 dni samica rzadko opuszcza swoje dzieci. Dojrzałość płciową osiągają po 2 latach. Jeżeli niedominująca samica w stadzie zajdzie w ciąże to ma kilka wariantów, porzucić młode, aby były one zabite przez dominującą parę, opuścić stado i założyć własną kolonie, lub walczy z dominującą samicą o przywództwo nad kolonią.

Naturalni wrogowie

Świstaki himalajskie stanowią 20 % diety pantery śnieżnej. Padają one także ofiarą niedźwiedzia brunatnego, wilka tybetańskiego, orłosępa, orła przedniego i innych ptaków drapieżnych.

Długość życia

Średnia długość życia na wolności wynosi 15 lat.

Znaczenie dla człowieka

Świstak himalajski nie ma żadnego znaczenia dla człowieka. Jedynie dawniej wierzono że mięso świstaka, jest skutecznym lekiem na choroby nerek w tybetańskiej medycynie ludowej.

Ciekawostki

• Świstak himalajski posiada bardzo ważną rolę w ekosystemie, gdyż stanowi on główne źródło pokarmu dla poważnie zagrożonej pantery śnieżnej oraz kilku gatunkom drapieżnych ssaków i ptaków. Ponadto ich nory ułatwiają penetrowanie wody w głąb gleby i napowietrzenie jej. Dodatkowo opuszczone nory są siedliskiem dla innych małych ssaków.
• Świstaki himalajskie czasami żerują na tym samym pastwisku co jaki(Bos grunniens).
• Świstaki himalajskie są bardzo rzadko trzymane w niewoli, dlatego brak informacji na ten temat.
• Istnieją dwa podgatunki świstaka himalajskiego(Marmota himalayana himalayana i Marmota himalayana robusta).
• Polska nazwa "świstak" pochodzi od charakterystycznego świstu, którym zwierzęta ostrzegają się przed zagrożeniem.
• Do rodzaju Marmota wraz z świstakiem himalajskim zalicza się 15 gatunków gryzoni min. świstaka alpejskiego(Marmota marmota), świszczuna(Marmota monax), świstaka syberyjskiego(Marmota sibirica) i świstaka alaskańskiego(Marmota broweri).    
  
  

Bibliografia:

-https://en.wikipedia.org/wiki/Himalayan_marmot

-http://www.arkive.org/himalayan-marmot/marmota-himalayana/

-http://animaldiversity.org/accounts/Marmota_himalayana/

-http://www.iucnredlist.org/details/12826/0

Mamut włochaty - słoń północy

inne nazwy: mamut właściwy, mamut wielki

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Ssaki
• Rząd: Trąbowce
• Rodzina: Słoniowate
• Gatunek: Mamut włochaty(Mammuthus primigenius)

Występowanie

Mamut włochaty zasiedlał tereny zwane "mamucimi stepami", które były rozciągnięte w północnej Azji oraz w Europie. Mamut włochaty zasiedlał również północne tereny Ameryki Północnej, na którą dostał się ok. 100 tysięcy lat temu.  Pod koniec ostatniej epoki lodowcowej mamuty włochate wycofały się na tereny północne, a ostatnia populacja dużych mamutów przetrwała na Syberii. Formy karłowate mamutów zasiedlały wyspy Wyspę św. Pawła w pobliżu Alaski i Wyspę Wrangla jeszcze dawno po wyginięciu mamutów ze stałego lądu.

Ogólny opis

Mamuty swą wielkością przypominały dzisiejszego słonia afrykańskiego. Samce osiągały długość 2,7-3,4 metrów i wagę 6 ton, a samice były nieco mniejszych rozmiarów. Ciało mamuta było pokryte gęstym futrem, uszy były niewielkie, a ogon krótki co pomagało mamutom przetrwać zimę. Mamuty posiadały także okazałe ciosy oraz cztery zęby trzonowe.

Dymorfizm płciowy

Samce były większe od samic. Długość ciała samca mamuta włochatego wahała się w granicach  2,7-3,4 metrów, a samicy 2,6-2,9 metrów. Samce posiadały także okazalsze, zakrzywione ciosy mierzące prawie 3 metry, u samic ciosy mierzyły do ok. 2 metrów.

Pożywienie

Głównie trawy i turzyce, ale uzupełniał swoją dietę o inne rośliny zielne, krzewy, mchy i kawałki drzew.

Zachowanie

Jest wielce prawdopodobne że podobnie jak dzisiejsze słonie, mamut włochaty posiadał silne zachowania społeczne. Stada złożone z samic i młodych były prowadzone przez najstarszą i najbardziej doświadczoną samicę. Prawdopodobnie często wędrowały w poszukiwaniu dogodnych pastwisk. Wielkie, zakrzywione ciosy mogły służyć mamutom do odgarniania śniegu w celu znalezienia pokarmu lub w celach obronnych.

Rozród

Prawdopodobnie okres rozrodczy u mamutów włochatych przypadał od lata do jesieni, świadczą o tym badania przeprowadzone na młodych mamutach, które były rodzone wiosną i latem, jeśli ciąża trwałą podobnie jak u współczesnych słoni, czyli 21-22 miesięcy. Młode pozostawały z matką, aż do osiągnięcia dojrzałości.

Naturalni wrogowie

Dorosły i zdrowy mamut włochaty nie posiadał żadnych potencjalnych wrogów, lecz młode i osłabione osobniki mogły padać ofiarą wilków, hien jaskiniowych i dużych kotów, jak smilodon. Istnieją dowody na to, że na mamuty polowali wcześni ludzie i neandertalczyk.

Długość życia

Prawdopodobnie dożywały 60 lat.

Przyczyny wymarcia

Mamut włochaty wymarł w okresie kiedy wymarła większość plejstoceńskiej megafauny. Naukowcy sądzą że polowania wczesnych ludzi lub zamiany klimatyczne doprowadziły do zniknięcia mamutów, lecz jest wielce prawdopodobne że oba czynniki w połączeniu przyczyniły się do wymarcia mamuta. Kiedy to pod koniec ostatniego zlodowacenia, wielkie połacie stepów zaczęły znikać, zastępowane przez lasy, mamuty zaczęły wycofywać się na bardziej oddalone na północ tereny. Dodatkowo mamuty były dręczone atakami ludzi i prawdopodobnie roznoszonymi przez nich chorobami. Ostatnia populacja mamuta zasiedlała Półwysep Kyttyk(Syberia) około roku 9650. Niewielkie populacje karłowatych mamutów przetrwały na Wyspie św. Pawła(Alaska) do 6500 lat temu i Wyspie Wrangla(Ocean Arktyczny) do 4000 lat temu.

Ciekawostki

• Na Wyspie Wrangla występowała karłowata forma mamuta, klasyfikowana niekiedy jako osobny gatunek(Mammuthus vrangeliensis), lub jedynie podgatunek mamuta włochatego(mammuthus  primigenius vrangeliensis). Był on wielkości wielbłąda. Wymarł najwcześniej ze wszystkich mamutów, po zaledwie 4000 lat temu.
• Istnieje hipoteza mówiąca o tym iż wymarcie mamuta włochatego podwyższyła temperaturę na północnych szerokościach półkuli północnej o 0,2*C. Mamuty zjadały brzozy, tworząc tereny trawiaste. Po wymarciu gatunku, lasy brzozowe rozprzestrzeniły się, pochłaniając więcej światła słonecznego niż tereny trawiaste(brzozy posiadają ciemniejszy kolor i absorbują więcej promieni słonecznych).
• Dosyć często znajdowane są dobrze zachowane ciała mamutów w wiecznej zmarzlinie lub złożach ropy naftowej. Często znaleziska te posiadają tkankę miękką, dlatego możliwe jest wyizolowanie DNA mamuta włochatego.
• Mamut włochaty jest także pretendentem do sklonowania, gdyż znaleziono wiele pozostałości tkane miękkich i DNA. Kwestionuje się możliwość sklonowania mamuta, gdyż jest bardzo niewiele siedlisk gdzie mamut mógłby współcześnie żyć.
• Po wymarciu mamutów(i innych wielkich zwierząt północy) wielkie połacie siedlisk zwanych mamucimi stepami, przestały istnieć. Stepy na których rosły trawy i inne rośliny zielne, ustąpiły miejsca mszakom i tworzącej się tundrze. Mamuty i inne zwierzęta swoimi nogami i kopytami napowietrzały glebę, a dodatkowo nawoziły ziemie swoimi odchodami.
• Z mamucich kości pierwotni ludzie i neandertalczycy konstruowali artefakty, naczynia, domy, a nawet w nieznany współcześnie sposób prostowali ciosy mamutów. Niekiedy kości mamutów były używane jako opał w środowisku, gdzie drewno było towarem deficytowym.
• W XIX wieku istniały doniesienia o zaobserwowaniu wielkiego, włochatego słonia na niedostępnych terenach półkuli północnej. Jednak wątpliwe jest aby mamuty przetrwały do naszych czasów.
• Do rodzaju mamutów zaliczanych jest 10 wymarłych gatunków, min. mamut kolumbijski(Mammuthus columbi), mamut karłowaty(Mammuthus exilis) i mamut stepowy(Mammuthus trogontheri) 

Bibliografia:

-https://en.wikipedia.org/wiki/Woolly_mammoth

-http://www.prehistoric-wildlife.com/species/m/mammuthus-primigenius-woolly-mammoth.html

-http://eol.org/pages/4454738/overview

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Mamut_w%C5%82ochaty

Elf - dziecię lasu

Pierwsze podania

Elfy często są utożsamiane w wielu wierzeniach z chochlikami, skrzatami czy nimfami, jak to widać w mitologi greckiej, słowiańskiej oraz folklorze skandynawskim i niemieckim. W mitologii nordyckiej elfy to rasa zamieszkująca świat Álfheim i Svartalfheim. Elfy zamieszkujące Álfheim były zwane elfami światła, które były utożsamiane z obfitością. Elfy z Svartalfheim były zwane elfami mrocznymi i były znane z swoich znakomitych zdolności w kowalstwie. Elfem mógł stać się człowiek, który zasłużył na ten tytuł. Elfy są znane z swoich wyczulonych zmysłów, umiejętności łuczniczych, długowieczności lub nieśmiertelności oraz swoim oddaniem siłom przyrody.

Wygląd

Elfy to zazwyczaj humanoidy charakteryzuje się bladą cerą, szpiczastymi uszami, jasnymi włosami oraz szczupłą budową, lecz w niektórych podaniach, książkach i grach wyróżnia się kilka ras i odmian zwykłych elfów, który różnią się zazwyczaj wyglądem lub umiejętnościami. Można wymienić następujące rodzaje elfów:

• Elfy światła-występujące w krainie Álfheim. Przypominały wyglądem ludzi, lecz można było u nich zauważyć boską aurę. Specjalizowały się walką na odległość, przy użyciu łuku. Elfami światła panował król z królewskiej linii z Álfheim. Ostatnim wspomnianym królem z tej dynastii był Gandalf.

• Mroczne elfy-często zwane ciemnymi elfami lub drowami, występowały w krainie Svartalfheim, lecz były podobne bardziej do krasnoludów, gdyż były utalentowanymi kowalami. Mroczne elfy często występują w utworach fantastycznych jako jedna z ras elfów. Zamieszkują zazwyczaj ciemne lasy, bagna lub podziemia. Często cechują się zieloną, ciemnom, bladą lub fioletową cerą z czarnymi, brązowymi i fioletowymi włosami. Specjalizują się często w walce skrytobójczej, ale są także dobrymi wojownikami i łucznikami. Mroczne elfy często reprezentują zło.
• Leśne elfy-jedna z ras elfów, często wykorzystywana w wielu utworach fantastycznych. Zamieszkują przeważnie obszary leśne, żyjąc w poszanowaniu i przyjaźni względem przyrody. Specjalizują się w walce podczas której ukrywają się pośród drzew. Są doskonałymi łucznikami, poetami i śpiewakami.
• Można wyróżnić także parę innych mniej znanych odmian i ras elfów, jak:

                    -szare elfy
                    -morskie elfy
                    -śnieżne elfy
                    -dzikie elfy
                    -elfy św. Mikołaja

W środkach masowego przekazu

Elfy są jedną z najczęściej używanych stworzeń w utworach fantastycznych. Elfy są rasą występującą w trylogii Władca Pierścieni i Wiedźmin, są tam niezwykle dumną i utalentowaną rasą. W niektórych dziełach jak Harry Potter elfy to małe stworzenia, wyglądem przypominające wróżki. Elfy występują także w wielu grach, jak Heroes Might and Magic, Magic the Gathering, War or Warcraft i Age of Wonders.

Bibliografia:

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Elf_(fantastyka)

-https://en.wikipedia.org/wiki/Elf

-http://sfery.wikia.com/wiki/Elf

Zmiana w postach

 Zamierzam zmienić strukturę dodawania postów, otóż podzielę je w dodawaniu na najciekawsze gatunki ssaków, ptaków, gadów, ryb, płazów, bezkręgowców, roślin zielnych, roślin drzewiastych, wymarłych gatunków oraz stworzenia fantastyczne. Myślę że będzie to miła zmiana i zachęcam nadal do odwiedzania mojego bloga. Pozdrawiam Animaluki.

PS. Zmiana dokona się po zakończeniu obecnej kolejki dodawanych postów. ;)

  

Cypryśnik błotny - zatopione drzewo

• Królestwo: Rośliny 
• Podkrólestwo: Rośliny naczyniowe 
• Klasa: Iglaste
• Rząd: Cyprysowce
• Rodzina: Cyprysowate
• Gatunek: Cypryśnik błotny(Taxodium distichum)

Występowanie

Cypryśnik błotny występuje zazwyczaj na bagiennych obszarach Florydy i południowo-wschodnich stanach USA.

Opis gatunku

Cypryśnik błotny do duże drzewo osiągające niekiedy ponad 40 metrów wysokości. Kora jest szarobrązowa lub bladobrunatna z łuszczącymi się podłużnymi pasami. Igły drzewa są płaskie, miękkie i nie kłujące, rozmieszczone grzebieniasto na nie drewniejących krótkopędach, które wraz z igłami opadają na zimę. Igły mają długość do 2 cm, a krótkopędy ok. 10 cm. Wyjątkową cechą cypryśnika błotnego jest wytwarzanie pneumatoforów(czyli korzenie oddechowe, które wyrastają powyżej poziomu gleby w celach dostarczania powietrza korzenią).

Rozmnażanie

Drzewo jest jednopienne. Kwitnie od maja do czerwca. Męskie kwiatostany wyrastają najczęściej na końcach długopędów i są koloru żółtawego lub purpurowego. Żeńskie szyszki z niewieloma łuskami, są kuliste i mają długość do 3 cm. Nasiona są produkowane zazwyczaj co 3-5 lat. Nasiona zrzucane przez drzewo nie kiełkują pod wodą i muszę dostać się na stały, nie zalewany przez okres ok. 3 miesięcy obszar. Nasiona kiełkują tylko na glebie dość wilgotnej, a młode drzewka rosną bardzo szybko, aby zdążyć osiągnąć wzrost przy którym nie zostaną całkowicie zalane. Drzewa rozmnażają się zazwyczaj po upływie ok. 30 lat.

Zagrożenia

Drzewo w swoim naturalnym środowisku jest pospolite i nie zagrożone wyginięciem.

Długość życia

Cypryśnik błotny żyje przeciętnie 200 lat, lecz najstarsze okazy mogą liczyć ponad 1000 lat.

Znaczenie dla człowieka

Cypryśnik błotny jest popularną rośliną ozdobną, uprawianą w wielu krajach Europy(w tym w Polsce). Drewno cypryśnika jest czasami wykorzystywane w budownictwie.

Warunki uprawy

Cypryśnik błotny do prawidłowego wzrostu potrzebuje gleby wilgotnej, najlepiej w pobliżu zbiornika wodnego. Drzewo nie jest także odporne na bardzo niskie temperatury, dlatego należy okrywać młode drzewka przez ok. 4 lata, aż do nabycia mrozoodporności. Lubi stanowiska słoneczne i osłonięte przed działaniem wiatru.

Ciekawostki:

• Najstarszy cypryśnik błotny zwany "Senatorem" rósł na Florydzie i spłonął w 2012 roku. Liczył on ok. 3500 lat.
• Bardzo podobnym drzewem do cypryśnika błotnego jest metasekwoja chińska i sekwoja wieczniezielona, lecz metasekwoja i sekwoja nie wytwarzają  pneumatoforów, co zazwyczaj odróżnia jest od cypryśnika.
• Rodzaj cypryśników(Taxodium) obejmuje 2-3 gatunków drzew. Cypryśnika błotnego, cypryśnika meksykańskiego(Taxodium huegelii) i cypryśnika wzniesionego(Taxodium ascendens), który niekiedy jest klasyfikowany jako odmiana cypryśnika błotnego.

Bibliografia:

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Cypry%C5%9Bnik_b%C5%82otny

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Cypry%C5%9Bnik

-https://en.wikipedia.org/wiki/Taxodium_distichum

-http://www.atlas-roslin.pl/gatunki/Taxodium_distichum.htm

-http://www.drzewapolski.pl/Drzewa/atlas_drzew.html

Heloderma arizońska - jadowita jaszczurka

inne nazwy:  gila 

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Gady
• Rząd: Łuskoskóre
• Rodzina: Helodermowate
• Gatunek: Heloderma arizońska(Heloderma suspectum)

Występowanie

Heloderma arizońska występuje w  południowo-zachodniej części Stanów Zjednoczonych i północno-zachodniej części stanu Sonora w Meksyku. Zamieszkuje zazwyczaj suche tereny otwarte, jak pustynie czy pola uprawne.

Ogólny opis

Dość duża jaszczurka, osiągająca przeciętnie 45-60 cm długości i 1,5-2,2 kg wagi. Ubarwienie jaszczurki jest czarne z kontrastującymi wzorami kolor od różowego i żółtego po czerwony. Budowa jaszczurki jest dość mocna, a ciało jest grzbietobrzusznie spłaszczone. Ogon jaszczurki jest jest stosunkowo krótki i bardzo gruby, stanowi on magazyn tłuszczu. Pazury jaszczurki są ostre, umożliwiające kopanie w ziemi, a język helodermy arizońskiej długi służący do badania otoczenia.

Dymorfizm płciowy

Brak wyraźnego.

Populacja i zagrożenia

Heloderma arizońska jest klasyfikowana jako gatunek bliski zagrożenia. Jaszczurka ta jest objęta ochroną gatunkową, lecz często bywa tępiona przez ludzi z powodu przesądów dotyczących tego iż może zabić człowieka oraz łapana w celach hodowlanych. San Diego Zoo było pierwszych ogrodem zoologicznym, któremu udało się rozmnożyć helodermę arizońską w niewoli.

Pożywienie

Heloderma arizońska żywi się przede wszystkim drobnymi kręgowcami(ssakami, ptakami, jaszczurkami, żabami), owadami, jajami ptaków i gadów oraz padliną.

Zachowanie

Prowadzi naziemny tryb życia, lecz czasami może się wspinać na drzewa i kaktusy w poszukiwaniu ptasich gniazd. Na terenie swojego terytorium wykopuje kryjówki lub zajmuje te opuszczone przez inne zwierzęta. Podczas zimy przechodzi w stan hibernacji, ukryta w norze, korzystając wtedy z zapasów tłuszczu zgromadzonych w ogonie. Kiedy robi się cieplej heloderma opuszcza norę. Często w godzinach porannych wygrzewa się, często wchodząc na skały, lecz w porze największych upałów chowa się do nory.Wiosną poluje w ciągu dnia, lecz latem jedynie po zmroku. Jest bardzo powolna, dlatego swoje ofiary atakuje z zaskoczenia. Gryzonie łapie zazwyczaj w norach, a ptaki i jaja w gniazdach. Jajka rozbija łapiąc je pyskiem i spuszczając na ziemie, a następnie wypija zawartość jajka. Heloderma arizońska ma bardzo mocne szczęki dlatego małe ofiary często giną po pierwszym ugryzieniu, a następnie zostają zjedzone w całości. Większe ofiary kąsa wielokrotnie, wprowadzając jad do ciała zwierzęcia. Heloderma gryząc, często przewraca się na grzbiet, co ułatwia wprowadzanie trucizny. Heloderma arizońska jest spokojną jaszczurką, która w obliczu niebezpieczeństwa ucieka do nory lub chowa się pośród skał. Dopiero w ostateczności przy złapaniu jaszczurki) gryzie ona, wprowadzając jad.

Rozród

Heloderma arizońska przystępuje do godów późną wiosną. Samce często toczą między sobą walki, gryząc się i sącząc jad, są jednak odporne na wydzielinę przez siebie produkowaną. Zwycięski samiec zapładnia samice, a sam akt kopulacji trwa ponad godzinę. Późnym latem samica składa w wykopanej jamie 6-13 jaj, które później zakopuje. Inkubacja trwa ok. 10 miesięcy. Wiosną następnego roku wykluwają się młode, wierzące ok. 10 cm, a ubarwienie ich jest bardziej efektywne niż rodziców. W wieku ok. 3 lat osiągają prawdopodobnie dojrzałość płciową i osiągają wielkość dorosłych osobników.

Naturalni wrogowie

Brak. Heloderma odstrasza drapieżniki swoim ubarwieniem, ostrzegając przed jej jadowitością.

Długość życia

20 lat na wolności i ok. 30 lat  w niewoli.

Znaczenie dla człowieka

Jaszczurka ta często jest tępiona ze względu na swoją jadowitość, lecz tak naprawdę heloderma w obronie kąsa w ostateczności i woli drogę ucieczki. Heloderma arizońska jest także obiektem zainteresować hodowców i dlatego często sprzedawana jest na czarnym rynku. Według wierzeń Indian heloderma swoim oddechem przynosi śmierć. Jad helodermy stosowany jest w medycynie, jako lek na cukrzyce.

Ciekawostki

• Jad helodermy jest zazwyczaj niegroźny dla człowieka, lecz po ugryzieniu jaszczurki mogą wystąpić omdlenia i wymioty. Objawy są zazwyczaj długotrwałe. Śmierć przez jad helodermy dotyczyła głownie osób chorych, osłabionych i pod wpływem alkoholu, lecz największym problemem przy ugryzieniu nie stanowi jad, lecz zmuszenie jaszczurki do rozwarcia zaciśniętych szczęk.
• Gruczoły jadowe helodermy powstały z przekształcenia ślinianek.
• Heloderma arizońska jest jedną z 3 jadowitych jaszczurek świata, do których klasyfikowana jest jeszcze heloderma meksykańska i waran z Komodo. 
• Heloderma nie potrafi odrzucić ogona w obliczu niebezpieczeństwa jak inne jaszczurki, gdyż ogon służy jaszczurce jako magazyn tłuszczu.
• Maksymalne prędkość, którą osiąga heloderma to zaledwie 1 km/h, lecz z taką prędkością może przebiec jedynie kilka metrów.
• Heloderma arizońska jest blisko spokrewniona helodermą meksykańską. Obie jaszczurki są jedynymi przedstawicielami swojej rodziny heloderm.  
  
  

Bibliografia:

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Heloderma_arizo%C5%84ska

-https://en.wikipedia.org/wiki/Gila_monster

-http://www.terrarium.pl/t/species/_/heloderma-suspectum-heloderma-arizonska-r123

-http://www.arkive.org/gila-monster/heloderma-suspectum/

-http://www.iucnredlist.org/details/9865/0

Szarańcza z Gór Skalistych - niewyjaśniona zagadka

• Królestwo: Zwierzęta
• Typ: Stawonogi
• Gromada: Owady
• Rząd: Prostoskrzydłe
• Rodzina: Szarańczowate
• Gatunek: Melanoplus spretus

Występowanie

Szarańcza ta zamieszkiwała przede wszystkim zachodnią część Stanów Zjednoczonych i Kanady.

W fazie osiadłej i samotnej szarańcza zamieszkiwała suche prerie wysokogórskie na wschodnich stokach Gór Skalistych. Szarańcza w fazie wędrującej i stadnej wędrowała na wschód od swojego siedliska.

Ogólny opis

Szarańcza z Gór Skalistych była bardzo podobna do krewniaczych koników polnych z rodziny Melanoplus.

Szarańcza Melanoplus spretus mierzyła średnio 20-35 mm, posiadała czerwone nogi i długie skrzydła przekraczające długość części brzusznej owada. Zebrano bardzo mało danych na temat tej szarańczy, gdyż nie spodziewano się że gatunek wyginie tak nagle.

Dymorfizm płciowy

U samca ostatni segment odwłoka był karbowany. Samce były prawdopodobnie także mniejsze od samic.

Pożywienie

Gatunek ten zjadał prawie każdy rodzaj roślinności. Podczas migracji szarańcza pustoszyła uprawy oraz roślinność na ogromnych terytoriach.

Zachowanie

Faza osiadła i samotna szarańczy Melanoplus spretus większość swojego czasu spędzała na konsumpcji roślinności na terenie swoich narodzin, lecz kiedy pożywienia zaczęło brakować, a zagęszczenie owadów stawało się bardzo wysokie, szarańcze wykorzystywały swoje wielkie skrzydła do migracji na niżej położone tereny w celu poszukiwań pożywienia. Ich chmary były największym skupiskiem zwierząt, jakie kiedykolwiek zanotowano. W roku 1875  szarańcza utworzyła chmarę o wielkości 513 000 km2 , a szacowana liczba osobników przekraczała 12,5 tryliona owadów. Plaga ta zdewastowała zachodnią część Stanów Zjednoczonych.

Rozród

Po udanej kopulacji samica składała pod powierzchnie gleby ok. 100 jaj, późnym latem lub wczesną jesienią, Małe szarańcze kluły się już następnej wiosny. Przez pierwsze 6-8 tygodni pozostawały bezskrzydłe. Szarańcza od razu po wykluciu przystępowała do żerowania.

Naturalni wrogowie

Głównie ptaki, owadożerne ssaki, gady, płazy, pająki, modliszki, a także inne drapieżne owady.

Długość życia

Dorosły osobnik żył średnio 3 miesiące.

Przyczyny wymarcia

Szarańcze Melanoplus spretus często nawiedzały ludzkie siedliska powodując niewyobrażalne straty od wielu lat. Najczęstsze migracja chmar szarańczy obserwowano w latach 80 XIX wieku. W latach 1873 i 1877, szarańcza spowodowała straty, szacowane na 200 milionów dolarów, lecz od tego czasu nie zanotowano już formowania się stad szarańczy Melanoplus spretus, a ostatniego osobnika tego gatunku widziano 1902 roku w Kanadzie. Dziwne zniknięcie tego owada zainteresowało naukowców, którzy postanowili odszukać przyczyn wymarcia tej szarańczy. Jedna z teorii mówi iż przyczyną wymarcia szarańczy z Gór Skalistych jest wkroczenie rolnictwa na tereny wysokogórskie, zamieszkałe przez tego owada. Łąki i górskie doliny zostały zaorane i ponoć podczas orki zostały wykopane tysiące jaj szarańczy, co zakłóciło mechanizm rozrodczy owada i w skutek czego wyginą. Inna teoria mówi o tym iż szarańcza  Melanoplus spretus wcale nie wyginęła, występuje dalej na terenie swoich siedlisk w formie osiadłej i samotnej, lecz zaliczana jest do innego gatunku konika polnego, gdyż nie przyjmuje postaci wędrownej z powodu nieodpowiednich warunków środowiska. Jak na razie przeprowadzone testy na wielu gatunkach koników polnych, nie przyniosły efektu przywołania szarańczy z Gór Skalistych.

Ciekawostki

• Szarańcza Melanoplus spretus tworzyła największe skupiska zwierząt na Ziemi.
• Inna teoria, mówi iż przyczyną wymarcia tego owada jest zdziesiątkowanie populacji bizona i bobra, choć teoria ta jest najmniej wiarygodna i mało rzeczywista.
• Mimo dużej populacji owada i tworzenia ogromnych chmar, zebrano jedynie ok. 300 próbek owadów do badań.
• Naukowcy planują pozyskać dodatkowe próbki owada, z okazów zamkniętych w lodowcu. Niektóre lodowce zwane są lodowymi polanami, z powodu dużej ilości zamkniętych w sobie stworzeń.
• Wszyscy są zgodni co do tego, że jeśli szarańcza nie wyginęłaby, Stany Zjednoczone nie byłyby dzisiaj tak wielkim narodem.
• Do rodziny Melanoplus zaliczanych jest około 30 gatunków koników polnych, z czego tylko  Melanoplus spretus określany jest mianem szarańczy(z powodu swoich stadnych migracji). Do tego rodzaju zaliczany jest Melanoplus bivittatus, Melanoplus viridipes i Melanoplus femurrubrum, a wiele nowych gatunków jest ciągle odkrywanych.   

Bibliografia:

-https://en.wikipedia.org/wiki/Rocky_Mountain_locust

-http://animaldiversity.org/accounts/Melanoplus_spretus/

-http://www.iucnredlist.org/details/51269349/0

-https://www.hcn.org/issues/243/13695

Yeti - człowiek śniegu

Yeti

Pierwsze podania

W wierzeniach ludów zamieszkujących terytorium Himalajów, istnieje istota człekokształtna i mieszkająca w niedostępnych zakątkach. Ponoć unika kontaktu z człowiekiem, lecz kiedy go spotka na swojej drodze, jego zachowanie często jest agresywne, może on porwać, zranić lub zabić człowieka. Obecnie yeti jest tematem badań kryptozoologów, gdyż dość często znajdowane są jego ślady, sierść czy naoczne spotkania. O yeti stało się głośno kiedy to w 1889 roku pułkownik Wandell podczas swojej misji na północy Indii, zobaczył dziwną człekokształtną istotę. Kawałki futra yeti często okazywały się futrem niedźwiedzia czy małpy, lecz niektórych nie dało przypisać się do obecnie znanych nauce gatunków.

Wygląd

Najczęściej Yeti przedstawiany jest jako dwunożna, wyprostowana małpa, o śnieżnym lub rdzawym, gęstym futrze i wzroście od 1,4 m po 2 m. Niekiedy naoczni świadkowie mówią o tym iż yeti ma nawet 5 metrów wysokości. Najbardziej wyróżniającą się cechą yeti są jego olbrzymie stopy. Stworzenia podobne do yeti można spotkać także na innych obszarach min.:

• Wielka stopa-zwany przez plemiona Indian Sasquatch, humanoidalna istota rzekomo występująca głównie na terenie Gór Skalistych, lecz także na terenie Wielkich Jezior i USA. Znany ze swoich ogromnych śladów. Często podobnie ja yeti, jest tematem badań kryptozoologii. Jest wiele zdjęć i filmików rzekomo wielkiej stopy, których autentyczność jest tematem spornym. Wielka stopa zwana jest leśnym człowiekiem.
        
• Yowie-zwany dzikim człowiekiem. Zamieszkuję Australię. Ponoć jego wzrost może sięgać od 3 metrów do 1,5 metra. Często wzbudza zainteresowanie kryptozoolgii.
• Alma-zwany też ałmas, mongolski odpowiednik yeti, występujący rzekomo w Mongolii i Syberii. Pierwsze doniesienia o alma pochodzą z XV wieku. Ponoć jego czaszka jest większa od człowieka, a jego ręce sięgają aż po kolana.
• Orang-pendek-zwany niskim człowiekiem. Występuje rzekomo w lasach Sumatry. Jest dość niski ok. 80-170 cm, pokryty jest rudobrązowym futrem oraz porusza się na dwóch nogach. Według kryptozoologii orang-pendek jest reliktem gatunku Homo erectus.
• oraz wiele innych humanoidalnych kryptyd, spotykanych na całym świecie.

W środkach masowego przekazu

Często można natrafić relacje na temat rzekomych spotkań z tym stworzeniem, niektóre logiczne inne bardziej fantastyczne. Yeti występuje także jako człekokształtna istota w wielu książkach i grach jak np. Age of Wonders-Magia Cienia i Magic the Gathering.

Bibliografia:

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Yeti

-https://en.wikipedia.org/wiki/Yeti

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Wielka_Stopa_(zwierz%C4%99)

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Orang-pendek

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Alma_(kryptozoologia)

Sagowiec odwinięty - pradawna ozdoba

inne nazwy: sagowiec królewski, sagowiec japoński, cykas odwinięty, cykas wygięty

• Królestwo: Rośliny 
• Podkrólestwo: Rośliny naczyniowe 
• Klasa: Sagowcowe
• Rząd: Sagowce
• Rodzina: Sagowcowate
• Gatunek: Sagowiec odwinięty(Cycas revoluta)

Występowanie

Naturalny zasięg występowanie sagowca odwiniętego ogranicza się do południowej Japonii.

Opis gatunku

Dosyć duża, wolno rosnąca roślina o regularnym pokroju. Dorasta do 7 metrów, lecz osiągnięcie tego rozmiaru zajmuje roślinie od 50 do 100 lat. Pień drzewa u młodych osobników zagłębiony w gruncie, lecz z wiekiem dorasta często do średnicy 20 cm i wysokości 7 metrów. Liście ciemno zielone, pierzaste i wyrastające na szczycie pnia. Osiągają długość 50-150 cm w wieku rozrodczym, a listki mają długość 8-18 cm z podwiniętymi brzegami. Ogonek liścia jest pokryty drobnymi kolcami.

Rozmnażanie

Jest gatunkiem dwupiennym(organy żeńskie i męskie występują na różnych osobnikach u rośliny). Osobniki męskie wytwarzają szyszko-podobne skupiska mikrosporofili, a osobniki żeński grupy makrosporofili. Zapylenie zachodzi z udziałem owadów. Następnie sagowiec wytwarza 4 centymetrowe, pomarańczowe nasiona, z których w sprzyjających warunkach wyrasta nowy osobnik. Rozmnaża się także przez odrosty. 

Zagrożenia

Jak na razie gatunek nie jest zagrożony i w miarę pospolity.

Długość życia

Roślina długowieczna, lecz brak jednoznacznych danych na temat maksymalnej żywotności rośliny. Prawdopodobnie powyżej 200 lat.

Znaczenie dla człowieka

Sagowiec odwinięty jest popularną rośliną doniczkową, dosyć łatwą w uprawie. W cieplejszym klimacie może być hodowana jako roślina ogrodowa. Jest także popularną rośliną w formie bonsai.

Warunki uprawy

Sagowiec odwinięty jest wolno rosnąca rośliną, wypuszczająca średnio 1-2 liści na rok. Lubi miejsca dobrze nasłonecznione i toleruje duże wahania temperaturowe, lecz poddawanie rośliny zbyt niskim temperaturom(poniżej -5*C) może doprowadzić do przemarznięcia rośliny. Roślina lubi umiarkowane podlewanie i nie lubi zbyt wilgotnej gleby. Przesadzać należy rzadko, najlepiej wtedy kiedy średnica cebulki jest większa lub podobna do średnicy doniczki. Nawozić najlepiej raz na miesiąc, ograniczając ten zabieg w okresie zimowym. Lubi rosnąc w podłożu zamierającym gruboziarnisty piasek. Należy uważać, jeżeli uprawiamy roślinę w towarzystwie dzieci i zwierząt, gdyż cała roślina jest silnie trująca.

Ciekawostki

• Cycas z greckiego oznacza palmę, gdyż z pokroju sagowiec względnie przypomina drzewo palmowe.
• Pierwsze sagowce wyewoluowały z paproci nasiennych 290-265 milionów lat temu. 
• Współcześni przedstawiciele sagowców są dość młodą radiacją ewolucyjną, gdyż powstały przed 12 milionami lat.
• Cała roślina jest bardzo trująca, gdyż zamiera toksynę zwaną cycasin. Najbardziej trujące są nasiona sagowca. Spożycie niewielkiej ilości sagowca, powoduje wymioty, bóle brzucha, a przy większej dawce paraliż, obrażenia wewnętrzne lub nawet śmierć.
• Na sagowcu często żeruje owad Aulacaspis yasumatsui, który jest w stanie zniszczyć roślinę.
• Do rodzaju sagowców(Cycadaceae) zalicza się ok. 100-110 gatunków sagowców min. sagowiec podwinięty(Cycas circinalis), Cycas micronesica i  Cycas apoa.

Bibliografia:

-https://naradka.wordpress.com/tag/cycas-revoluta/

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Sagowiec_odwini%C4%99ty

-https://en.wikipedia.org/wiki/Cycas_revoluta

-http://www.swiatkwiatow.pl/cykas-odwiniety-cykas-wygiety-sagowiec--cycas-revoluta-id436.html