piątek, 28 czerwca 2013

Oleica fioletowa - dziwna pszczoła... nie oleica!

  • Królestwo: Zwierzęta
  • Typ: Stawonogi
  • Gromada: Owady
  • Rząd: Chrząszcze
  • Rodzina: Oleicowate
  • Gatunek: Oleica fioletowa(Meloe violaceus)

Występowanie

Zasiedla całą Europe, wraz z Półwyspem Fennoskandii, daleko poza koło podbiegunowe oraz umiarkowaną część Azji, Bliski Wschód i Afrykę Północną. Preferuje dobrze nasłonecznione, suche obrzeża lasów, pól, zarośli i przydroży.

Ogólny opis

Oleica filetowa jest dużym chrząszczem, osiągającym 10-32 mm długości. Samice oleica posiada nieproporcjonalnie wielki odwłok. Ciało owada jest ciemnofioletowe z metalicznym połyskiem. Skrzydła są zredukowane, tworzące rozstawione pokrywy skrzydłowe. Głowa jest duża, wyposażona w silne żuwaczki, a wyrastające z niej czułki grube i dosyć długie. Oczy posiadają owalny kształt, a kończyny są silne i wyposażone w pazurki. Tułów owada jest wąski i okryty pancerzem, podobnie jak odwłok, który u samicy jest nieporównywalnie duży.

Dymorfizm płciowy

Samica jest większa oraz posiada bardzo duży odwłok, o wiele większy od samca.

Populacja i zagrożenia

Owad jest rzadko spotykany, lecz uznawany za lokalnie licznego. Nie podlega klasyfikacji w stopniach zagrożenia. Czasami uznawany za szkodnika.

Pożywienie

Imago żywi się głównie roślinami zielnymi. Natomiast larwy w pierwszym stadium pyłkiem kwiatowym, w drugim jajami pszczół, a w trzecim miodem pszczelim.

Zachowanie

Dorosła forma owada pojawia się od wiosny do późnego lata. Owad jest aktywny głównie w dzień. Często lata nad ziemią, szukając dogodnego miejsca żerowania. Oleica jest powolna, nie potrafi zwinnie i szybko latać, dlatego do obrony używa oleistej substancji, zwanej kantarydynom. Wydzielana jest z stawów nóg owada, w postaci intensywnie żółtej cieczy. Substancja jest toksyczna, u człowieka powodująca podrażnienie skóry w małych ilościach.

Rozród

Oleica przechodzi skomplikowany cykl rozwojowy, zwany hipermetamorfozą(nadprzeobrażeniem), czyli cykl w którym występuje kilka różnych stadiów larwalnych. Owady przystępują do godów w okresie letnim. Samice wabią samce przy użyciu silnych feromonów. Po udanej kopulacji, owady rozstają się, a samica składa późnym latem ok. 1000 jaj w wygrzebanej norce, w pobliżu kwiatów, zwykle w pobliżu gniazd pszczół. Z jaj wykluwają się małe larwy, zwane tryungulinusami(trójpazurkowcami), posiadające 3 pary nóg. Po wydostaniu się z jaj, szybko wspinają się na kwiaty, rosnące w pobliżu i czekają na pszczoły, które będą chciały zebrać nektar z kwiatów. W chwili kiedy pszczoła przysiądzie na kwiat, jak największa ilość larw, próbuje przyczepić się do owada. Pszczoła następnie przenosi larwy do swojego gniazda. Owady, które nie dostały się do gniazd pszczół giną. W gnieździe następuje metamorfoza oleicy w drugą formę rozwojową. Przypominają pędraki i żywią się jajami pszczół i są bardzo ruchliwe. Następnie oleica przechodzi kolejną metamorfozę w formę bardzo podobną do drugiej, lecz tym razem poczwarka odżywia się miodem pszczół i wykonuje bardzo mało ruchów. Poczwarka następnie linieje trzy kronie, a po ostatnim linieniu opuszcza gniazdo pszczół. Następnie zakopują się w ziemi, aby przezimować. W tym okresie przekształcają się w poczwarkę rzekomą. Wiosną przekształcają się w larwy ostatniego stadium rozwojowego. Wtedy też nie pobierają pokarmu i przekształcają się w poczwarkę właściwą, która pod koniec wiosny przekształca się w dorosłego osobnika.

Naturalni wrogowie

Przez swoją toksyczność, owad nie posiada naturalnych wrogów.


Długość życia

Imago-5 miesięcy

Znaczenie dla człowieka

Oleica uznawana jest za szkodnika, przez to iż postać larwalna żeruje także na pszczołach hodowlanych, a postać imago może niszczyć rośliny uprawne. Oleice należy łapać przy pomocy rękawic, gdyż kontakt substancji przez nią wydzielą z skórą, powoduje podrażnienie.

Ciekawostki


  • Oleica fioletowa jest jednym z niewielu owadów w swojej rodzinie, występującym w trefie klimatu umiarkowanego. Większość majkowatych(oleicowatych) występuje w strefie klimatu tropikalnego i subtropikalnego.
  • W krajach tropikalnych, pojawienie się tych chrząszczy, przynosi znaczne straty, zwłaszcza w ogrodach i sadach.
  • Śmiertelna dawka kantarydyny dla człowieka wynosi 0,02 g. Substancja jest dobrze wchłaniana przez skórę. Objawy zatrucia to zapalenie skóry, przewodu pokarmowego i moczowego, krwiomocz, wymioty, drgawki, śpiączka, kończąca się śmiercią. Oczywiście pojedynczy owad nie produkuje aż tak dużej ilości tej substancji.
  • Kantarydyna pozyskiwana z muchy hiszpańskiej, w medycynie ludowej jest stosowana jako afrodyzjak.
  • Do rodziny oleicowatych zaliczanych jest ponad 2500 gatunków chrząszczy.
  • Rodzaj Meloe reprezentowany jest przez ok. 100 gatunków oleic. W  Europie Środkowej, rodzaj ten reprezentuje 15 gatunków min. oleica krówka (Meloe proscarabaeus) i Meloe brevicollis.

Bibliografia:
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Oleica_fioletowa
-https://en.wikipedia.org/wiki/Meloe_violaceus
-https://swiatmakrodotcom.wordpress.com/2014/04/18/oleica-fioletowa-meloe-violaceus-zycie-w-ciaglym-biegu/

środa, 26 czerwca 2013

Orleń pospolity - skrzydła oceanu

Inne nazwy: orleń, skrzydlak, skrzydlak pospolity

  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Chrzęstnoszkieletowe
  • Rząd: Orleniokształtne
  • Rodzina: Orleniowate
  • Gatunek: Orleń pospolity(Myliobatis aquila)

Występowanie

Orleń przebywa głównie w strefie przybrzeżnej(do 100 m) o piaszczystym lub mulistym dnie, u wybrzeży zachodniej i południowej Europy i Zachodniej Afryki. Orleń tego można potkać u wybrzeży Wysp Brytyjskich, północno-zachodniej Francji, wybrzeża Półwyspu Iberyjskiego, w strefie przybrzeżnej Morza Śródziemnego, docierając do Afryki Południowej i Oceanu Indyjskiego u wybrzeży Kani. Wyjątkowo spotykany u wybrzeży Szkocji i południowej Norwegi.

Ogólny opis

Ciało ryby silnie spłaszczone, przypominające romb o dużych, ostrokątnych skrzydłach. Głowa podkowiasta, wyraźnie oddzielona od tułowia ryby z umieszczonymi na bokach oczami i tryskawkami. Skóra jest głaska, brązowa, czarno-brązowa lub brązowo-szara z zielonym lub brązowym połyskiem. Strona brzuszna jasna z ciemnoczerwonymi krawędziami płetw piersiowych. U osobników starszych na grzbiecie widnieje rząd małych kolców. Dobrze rozwinięty trzon ogonowy, 2 razy dłuższy od reszty ciała, z osadzoną małą płetwa grzbietową. Tuż za płetwą grzbietową na "ogonie", znajduje się 1, lub 2 piłkowane kolce. Brak płetwy ogonowej. Otwór gębowy szeroki, z płaskimi zębami ułożonymi na wzór pszczelego plastra. Dorasta przeciętnie do 1,5 metra długości.

Dymorfizm płciowy

Samice są większe od samców.

Populacja i zagrożenia

Gatunek wydaje się powszechnie zasiedlać, tereny swojego występowania, lecz z przeprowadzanych badań wynika iż europejskie populacje są mniej liczne, niż te występujące w Afryce. Głównym zagrożeniem dla tego gatunku są nadmierne połowy, głównie te z użyciem materiałów wybuchowych i sieci. Prawdopodobnie orleniowi zagrażają również zanieczyszczenia wody. W kategoriach zagrożenia zaliczany jest do gatunku o niewystarczających danych, aby poddać go klasyfikacji.

Pożywienie

Żywi się głównie bezkręgowcami morskimi, takimi jak kraby i inne dziesięcionogi, małże i małe ryby kostnoszkieletowe.

Zachowanie      

Orleń pływa zwykle tuż pod powierzchnią wody, używając do pływania swych dużych skrzydeł, dzięki czemu przypomina to podwodny lot. W razie zagrożenia ucieka i zakopuje się w piaszczystym dnie, gdzie czatuje także na swoją zdobycz. Czasami wyskakuje ponad wodę. Jest rybą o samotnym trybie życia.

Rozród

Jest rybą żyworodną. Tarło odbywa się wczesną wiosną. Samce często konkurują o dostęp do samicy. Podczas kopulacji samiec próbuje przewrócić samice na bok, po czym razem pływają, uderzając synchronicznie płetwami. Samica odbywa tarło zazwyczaj tylko z jednym samcem. Ciąża trwa 6-8 miesięcy, po czym samica rodzi przeważnie 3-7 młodych, zwykle w okresie od września do lutego. Młode po urodzeniu są całkowicie samodzielne. Ich kolec ogonowy jest miękki i giętki, aby nie zranić matki, w okresie ciąży i porodu. Dojrzałość płciową osiągają w wieku ok. 5 lat.

Naturalni wrogowie

Niektóre rekiny np. siedmioszpar plamisty i drapieżne ssaki z  rodziny  uchatkowatych, np. Arctocephalus tropicalis i uchatka karłowata.

Długość życia

ponad 20 lat.

Znaczenie dla człowieka

Czasami bywa odławiany w celach konsumpcyjnych, lecz zazwyczaj ginie przypadkowo zaplątany w sieć rybacką. Jest rybą dosyć niebezpieczną, zwłaszcza dla nurków, gdyż w razie ochrony używa swojego kolca, który zadaję dotkliwe rany szarpane. Czasami hodowane

Ciekawostki

  • W języku angielskim orlenie nazywane są eagle ray(płaszczka orla, orleń)ze względu na swoje majestatyczne pływanie, przypominające lot.
  • Orlenie były już obecne w pliocenie 1 milion lat temu.
  • Poławiane są w ilości 2 ton w Atlantyku Północnym. W innych regionach nie stwierdzono połowów w celach gospodarczych tej ryby.
  • Jeden z wymarłych gatunków orleni Myliobatis dixoni występował w trzeciorzędzie u wybrzeży Stanów Zjednoczonych, Brazylii, Nigerii, Wysp Brytyjskich i Niemiec.
  • Do rodziny Myliobatis zaliczanych jest 12 gatunków orleni, min. orleń kalifornijski(Myliobatis californica), Myliobatis longirostris i Myliobatis peruvianus.
Bibliografia:
-http://www.fishbase.org/summary/4330
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Myliobatis
-https://en.wikipedia.org/wiki/Myliobatis
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Orle%C5%84_pospolity
-http://www.iucnredlist.org/details/161569/0

poniedziałek, 24 czerwca 2013

Ascaphus truei - ogończak amerykański

inne nazwy: ogończak amerykański*

  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Płazy
  • Rząd: Płazy bezogonowe
  • Rodzina: Ascaphidae
  • Gatunek: Ascaphus truei

Występowanie

Ogończak amerykański zasiedla północno-zachodnią Kanadę, od Gór Kaskadowych na wschodzie do wybrzeża Pacyfiku na zachodzie i Kolumbii Brytyjskiej na południu. Kilka populacji występuje także w Górach Błękitnych, południowo-wschodnim Waszyngtonie, północno-wschodnim Oregonie, a także północna część Gór Skalistych. Żaba zasiedla głównie zimne, szybko płynące, leśne potoki o kamienistym podłożu.

Ogólny opis

Ascaphus truei to mała żaba, osiągająca 2-5 cm długości. Ciało jest koloru brązowego, czekoladowego do oliwkowego. Skóra jet szorstka w dotyku. Głowa jest stosunkowo duża, spłaszczona, przypominająca kształtem trójkąt. Oczy posiadają pionową źrenicę, oraz czarny pasek ciągnący się od pyska do barku. Nie posiada zarządów słuchu. Szczególną cechą tej żaby są bardzo małe płuca, które prawdopodobnie służą do kontroli pływalności oraz twarde i zrogowaciałe palce, które ułatwiają przegrzebywanie skalistego dna.

Dymorfizm płciowy

Samica jest większa o samca. W okresie rozrodczym, u samicy pojawiają się czarne plamy w okolicy kloaki. Samce posiadają krótki ogon, który służy im jako narząd kopulacyjny.

Populacja i zagrożenia

Mimo na swoje wygórowane wymagania środowiskowe, żaba ta jest dosyć często spotykana i klasyfikowana jako gatunek najmniejszej troski. Jednym z zagrożeń dla tej żaby jest wycinanie drzew w okolicach strumieni, co podwyższa temperaturę wody i uniemożliwia prawidłowy rozwój tego wrażliwego płaza.

Pożywienie

Głównie owady, mięczaki i zooplankton. Kijanki przede wszystkim glony.

Zachowanie

Dorosłe osobniki wskazują nocny tryb życia. Większość życia pędzają pod wodą, wychodząc na ląd jedynie w razie potrzeby. Kijanki prowadzą całodobowy i osiadły tryb życia. Ogończak amerykański nie hibernuje, lecz podczas zimy jego aktywność znacznie spada.

Rozród

Okres rozrodczy u tych płazów przypada jesieniom, od września do października. Kopulacja następuje w wodzie. Jako że brak u tej żaby narządu słuchu, także samiec nie posługuje się głosem, do przywabienia samic. Samiec zazwyczaj rzuca się na samice, która jest niedaleko i łapie ją przednimi łapami wokół miednicy, lub w jej okolicy. Następnie samiec wprowadza swój ogon, który służy u jako narząd rozrodczy, do organów rozrodczych samicy. U tych żab występuje zapłodnienie wewnętrzne. Samica następnie przechowuje zapłonione jaja, aż do czerwca lub lipca. Znosi przeciętnie 44-85 jaj, które przymocowuje do skalistego podłoża na dnie strumienia. Po około 6 tygodniach wykluwają się kijanki, które mierzą przeciętnie 11 mm. Początkowo nie posiadają koloru i widać u nich jedynie zawartość woreczka żółciowego w brzuchu. Później przebarwiają się na kolor brązowoszary lub czarny z ciemnymi plamami na ciele. Kijanki posiadają ciało spłaszczone brzusznie, a zamiast typowego otworu gębowego, posiadają ssawkę, która umożliwia im przymocowanie się do podłoża w celu przeciwstawienia się prądowi strumienia. Kijanki przemieniają się w dorosłe żaby po upływie roku do 4 lat. Długość życia w postaci larwalnej zależy od szerokości geograficznej w jakiej występuje dana populacja. Populacje nadmorskie przemieniają się w osobnika dorosłego po roku do 3 lat, za to populacja śródlądowe od 3 do 4 lat. Kijanka podczas metamorfozy traci ogon, wytwarza typowy otwór gębowy i wykształca kończyny. Dojrzałość płciową żaby osiągają w wieku 2 do 8 lat i jest do zależne od geograficznego występowania danej populacji.

Naturalni wrogowie

Niewiele wiadomo na temat naturalnych wrogów żaby Ascaphus truei, lecz obserwowano iż żaba pada ofiarą pończosznika prążkowanego, pończosznika Thamnophis elegans, ryjówek, postaci larwalnej żylenic, salamandry olimpickiej, salamandry pacyficznej, ryb z rodziny łososiowatych, pluszcza meksykańskiego i ryby z gatunku Cottus confusus.


Długość życia

do ok. 14 lat.

Znaczenie dla człowieka 

Brak szczególnego znaczenia dla człowieka. Czasami wykorzystywana w laboratoriach.

Ciekawostki


  • Ascaphus truei jest jednym z najdłużej żyjących płazów bezogonowych.
  • Jest jedną z niewielu płazów u których występuje zapłodnienie wewnętrzne.
  • Kijanki tej żaby, mogą zasiedlać jedynie strumienie gdzie występują gładkie kamienie o średnicy nie mniejszej niż 55 mm.
  • Niegdyś do rodzaju Ascaphus zaliczany był jedynie jeden gatunek płaza Ascaphus truei. Obecnie wyodrębniono drugi gatunek Ascaphus montanus.
  • Ogończak amerykański jest najbliżej spokrewniony z ogończakiem Ascaphus montanus.


                                 
Bibliografia:
-https://en.wikipedia.org/wiki/Tailed_frog
-http://www.iucnredlist.org/details/54414/0
-http://amphibiaweb.org/species/2049
-http://www.edgeofexistence.org/amphibians/species_info.php?id=1358
-http://animaldiversity.org/accounts/Ascaphus_truei/
-http://www.californiaherps.com/frogs/pages/a.truei.html
-http://www1.dnr.wa.gov/nhp/refdesk/herp/html/4astr.html

piątek, 21 czerwca 2013

Orlicja - Olbrzymi żółw malajski

inne nazwy: żółw malajski olbrzymi



  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Gady
  • Rząd: Żółwie
  • Rodzina: Batagurowate
  • Gatunek: Orlicja (Orlitia borneensis)

Występowanie

Zamieszkuje słodkowodne jeziora, bagna i wolno płynące rzeki Azji Południowo-Wschodniej(Malezję, Borneo i Sumatrę)

Ogólny opis

Orlicja to duży żółw, którego skorupa może osiągać 80 cm długości, a sam żółw wagę 50 kg, co czyni go największym żółwiem słodkowodnym Azji Południowo-Wschodniej. Posiada dużą głowę i silną, lekko wysuniętą szczękę. Głowa dorosłego osobnika jest ciemnobrązowa, bądź czarna, natomiast głowa osobników nieletnich jest lekko nakrapiana z jasną linią rozciągające się na głowie. Pancerz żółwia jest owalny, gładki w dotyku i zazwyczaj czarno-brązowy. Pancerz osobników nieletnich jest wypukły i ząbkowany. Plastron(część brzuszna skorupy żółwia) jest żółtobrązowy.

Dymorfizm płciowy

Samiec posiada dłuższy i grubszy ogon niż samice.

Populacja i zagrożenia

Orlicja jest klasyfikowana jako gatunek zagrożony i wymieniony w II załączniku CITES. Największym zagrożeniem dla tego żółwia jest nielegalne wyłapywanie w celu pozyskania jego mięsa, środków leczniczych i w celach kolekcjonerkich. Jego środowisko życia jest także przkształcane w plantacje palmy olejowej.

Pożywienie

Dieta żółwi w naturalnym środowisku nie jest do końca poznana, lecz prawdopodobnie jest głównie roślinożerny(owoce, rośliny wodne), urozmaicając swoją dietę w małe żyjątka(ryby, bezkręgowce).

Zachowanie

Orlicja jest gatunkiem wodno-lądowym. Pływa bardzo dobrze i nurkuje na znaczne głębokości, dzięki płucom, które wytrzymują wysokie ciśnienie pod wodą. Biologia żółwia nie jest dokładnie poznana.

Rozród

Bardzo słabo poznany. Samica składa dosyć duże jaja w okolicach brzegu rzek i innych zbiorników wodnych, zamieszkałych przez żółwie. Wielkość i konstrukcja gniazda, nie jest dokładnie poznana, podobnie jak sezon i zachowania rozrodcze żółwi. Prawdopodobnie żółwie rozmnażają się raz lub dwa razy w roku. Skorupa świeżo wyklutego żółwia, mierzy przeciętnie 6 cm długości.

Naturalni wrogowie

Dorosły osobnik, prawdopodobnie brak. Młode zarażone na ataki ptaków, dużych ryb i krokodyli.

Długość życia

Brak danych.

Znaczenie dla człowieka

Orlicja jest wyłapywana z naturalnego środowiska w celach spożywczych i leczniczych, zwłaszcza w chińskim handlu. Bywa także hodowana w ogrodach zoologicznych i u prywatnych hodowców, gdzie pochodzi głównie z odłowu.

Ciekawostki


  • W Setiu(Malezja) w 2009 roku powstało Centrum ochrony żółwi. Ratuje ono schwytane żółwie z rąk nielegalnych handlarzy, zapewnia siedliska lęgowe oraz ochrania jaja i młode żółwie urodzone na wolności, aby ochraniać je przed kłusownikami.
  • W 1999 roku z Malezji wywieziono ponad 1 milion rodzimym żółwi słodkowodnych w tym znaczną ilość żółwi olbrzymich malajskich.
  • Tubylcy twierdzą iż żółwie te budują swoje gniazda z kamieni i gruzu, lecz nie zostało to potwierdzone przez naukowców.
  • Jest jedynym przedstawicielem rodzaju Orlitia.   

Bibliografia:
-http://www.arkive.org/malaysian-giant-turtle/orlitia-borneensis/
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Orlicja
-https://en.wikipedia.org/wiki/Malaysian_giant_turtle
-http://www.iucnredlist.org/details/15509/0
-http://www.ecologyasia.com/verts/turtles/malayan_giant_terrapin.htm

sobota, 15 czerwca 2013

Dzięcioł czerwonokarkowy - rzadki tropikalny dzięcioł

  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Ptaki
  • Rząd: Dzięciołowe
  • Rodzina: Dzięciołowate
  • Gatunek: Dzięcioł czerwonokarkowy (Veniliornis dignus)

Występowanie

Dzięcioł czerwonokarkowy zamieszkuje tropikalne i subtropikalne wilgotne lasy górskie na terenie Ekwadoru, Kolumbii, Peru i Wenezueli.

Ogólny opis

Dzięcioł czerwonokarkowy to nieduży ptak, osiągający ok. 15 cm długości ciała i wagę ok. 30 g. Dzięcioł ten posiada dosyć kolorowe upierzenie. Górna cześć głowy ptaka(jedynie samiec) i karku jest czerwona, a dookoła oka ptaka biegnie biały pasek. Spód ptaka żółtokremowy z czarnymi falami, zanikającymi przy ogonie. Grzbiet i skrzydła ptaka brunatnozielone, czasami z odcieniami czerwieni, a ogon czarny. Dziób ptaka koloru czarnego.

Dymorfizm płciowy 

Górna część głowy samicy jest koloru czarnego, a u samca czerwonego.

Populacja i zagrożenia

Dzięcioł ten klasyfikowany jest jako gatunek najmniejszej troski. Jego zakres występowania jest dosyć duży, a populacja ptaka wydaje się być stabilna, choć jest on dość rzadko spotykany. Całkowita populacja dzięcioła czerwonokarkowego nie jest znana, lecz prawdopodobnie wynosi około 10 000 dorosłych osobników.

Pożywienie

Głównie owady, prawdopodobnie również sporadycznie nasiona drzew.

Zachowanie

Dzięcioł czerwonokarkowy jest gatunkiem dosyć słabo poznanym i rzadko obserwowanym. Głównie żyje samotnie, lub w parach, żerując na wszystkich poziomach lasu, lecz najczęściej przebywa na średnim stopniu, lub w górnych warstwach drzew. Rzadko wydają z siebie głos.

Rozród

Brak danych.

Naturalni wrogowie

Głównie duże ptaki drapieżne i kotowate.

Długość życia

Brak danych.

Znaczenie dla człowieka

Nie posiada szczególnego znaczenia dla człowieka.

Ciekawostki


  •  Wyróżnia się trzy podgatunki tego dzięcioła(Veniliornis dignus dignus, Veniliornis dignus baezae i Veniliornis dignus valdizani)
  • Dzięcioł ten jest bardzo rzadko obserwowany, jak większość dzięciołów w jego rodzinie, gdyż zazwyczaj unikają kontaktu z człowiekiem.
  • Do rodzaju Veniliornis zaliczanych jest 14 gatunków dzięciołów, zamieszkujących Amerykę Południową i Środkową. Do tego rodzaju zalicza się także dzięcioł krwisty (Veniliornis sanguineus), dzięcioł jarzębaty (Veniliornis passerinus) i dzięcioł krótkodzioby (Veniliornis chocoensis).

Bibliografia:
-https://es.wikipedia.org/wiki/Veniliornis_dignus
-https://en.wikipedia.org/wiki/Yellow-vented_woodpecker
-http://www.hbw.com/species/yellow-vented-woodpecker-veniliornis-dignus

piątek, 14 czerwca 2013

Sarna syberyjska - azjatycka sarna

inne nazwy: sarna azjatycka

  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Ssaki
  • Rząd: Parzystokopytne
  • Rodzina: Jeleniowate
  • Gatunek: Sarna syberyjska(Capreolus pygargus)

Występowanie

Sarna syberyjska zamieszkuję północno-wschodnią i centralną Azję. Występuje na Syberii, Mongolii, Kazachstanie, Górach Tienszan, Wschodnim Tybecie, Półwyspie Koreańskim i północno-wschodnich Chinach(Mandżuria). Intodukowana min. do Polski i Anglii, lecz wyginęła na tych terenach(w Anglii w 1945, w Polsce około roku 1900). Sarna syberyjska zamieszkuje zwykle liściaste lub mieszane lasy w pobliżu lasostepów, trawiastych równin, lub pól.

Ogólny opis

Sarna syberyjska przypomina sarnę europejską, lecz jest od niej większa i nieco masywniejsza, a także posiada inny układ poroża. Długość ciała sarny syberyjskiej waha się w granicach 120-150 cm, a waga w granicach 30-60 kg. Poroże u samców jest większe niż u saren europejskich(ok. 30-45 cm), posiada 3-5 rozgałęzienia, a perły są grubsze niż u europejskiej krewniaczki. Latem sarna posiada rdzawe ubarwienie, natomiast zimą brązowoszare lub rudoszare, jaśniejsze na brzuchu i nogach.

Dymorfizm płciowy

Samce sarny posiadają poroże(które zrzucają podczas zimy), którego brak u samic.

Populacja i zagrożenia

Sarna syberyjska jest klasyfikowana jako gatunek niższego ryzyka na wyginięcie, choć jej populacja w niektórych regionach diametralnie spadła. Głównym zagrożeniem dla sarny są nadmierne polowania dla mięsa i poroża, oraz kłusownictwo, lecz sarna syberyjska występuje na wielu obszarach chronionych. Całkowita populacja sarny syberyjskiej waha się w granicach 1 miliona, lecz powoli spada. Najwięcej saren syberyjskich występuje w Chinach, gdyż aż ok. 500 tysięcy. Sarna syberyjska jest gatunkiem łownym.

Pożywienie

Jest gatunkiem roślinożernym, zjada głównie trawy i inne rośliny zielne, liście i pędy drzew, owoce i grzyby.

Zachowanie

Zazwyczaj sarna syberyjska jest aktywna w ciągu całej doby, lecz w najgorętsze dni woli ukrywać się w lasach i zaroślach, wychodząc rankiem i po zmierzchu na otwartą przestrzeń. Na ogół jest gatunkiem o samotniczym trybie życia, lecz podczas zimy łączy się w stada, na ogół liczące około 20-30 osobników, lecz czasami nawet do 500 osobników. Czasami podczas zimy migrują na tereny, gdzie pożywienia jest więcej. Jest bardzo płochliwa. Często używa solnych lizawek, aby uzupełnić zasoby pierwiastków mineralnych. Pod koniec grudnia sarny rozdzielają się na mniejsze grupki, w tym samym czasie samce zrzucają stare poroże, które wyrasta im na nowa z nastaniem wiosny. Samce podczas sezonu rozrodczego są bardzo terytorialne, broniąc swojego terenu przed innymi samcami.

Rozród

Okres rozrodczy u saren syberyjskich przypada zazwyczaj od połowy lipca do połowy września. Samce stają się wtedy bardzo terytorialne, tocząc między sobą walki o dany teren i samice. Na ogół samiec z największym porożem, ma większe szanse na pokrycie większej ilości samic. Młode rodzą się zazwyczaj w maju i czerwcu. Ciąża trwa od 6 do 10 miesięcy. Samica rodzi 1-2 młode, lecz czasami nawet do 4. Przez pierwsze tygodnie młode ukrywają się w wysokich trawach i zaroślach, lecz później wędrują wraz z matką. Dojrzałość płciową osiągają w wieku ok. 13 miesięcy. Nie wiadomo do końca, kiedy młode uzyskuje całkowitą samodzielność.

Naturalni wrogowie

Głównie wilki i rysie, lecz także niedźwiedzie, tygrysy, lamparty itp. Młode mogą zostać dodatkowo zaatakowane przez lisy, większe ptaki drapieżne itp.

Długość życia

ok. 10-12 lat.

Znaczenie dla człowieka

Sarna syberyjska jest gatunkiem łownym, poławianym dla mięsa i poroża. Roczne połowy sarny mogą dochodzić do 10 000 sztuk. Sarna syberyjska jest też celem kłusowników i nielegalnych połowów mięsa, co poważnie zagraża populacja tego gatunku.

Ciekawostki


  • Wyodrębnia się dwa podgatunki sarny syberyjskiej(Capreolus pygargus pygargus i Capreolus pygargus tianschanicus). Czasami wyróżnia się także trzeci podgatunek(Capreolus pygargus bedfordi)
  • Jeszcze niedawno sarna syberyjska, była uznawana za podgatunek sarny europejskiej. Odrębność gatunku potwierdziły dopiero badania mtDNA.
  • Sarna rzadko pije wodę, zazwyczaj dostateczną ilość wody dostarcza jej pożywienie.
  • Najbliższym krewnym sarny syberyjskiej, jest sarna europejska, które są jedynymi przedstawicielami rodzaju Capreolus.
  • Najbliższym krewnym saren w rodzinie jeleniowatych, jest łoś.
           
Bibliografia:
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Sarna_syberyjska
-https://en.wikipedia.org/wiki/Siberian_roe_deer
-http://www.iucnredlist.org/details/42396/0
-http://labmol.uwb.edu.pl/index.php/pl/opisy/39-sarna-europejska-capreolus-capreolus-sarna-syberyjska-capreolus-pygargus.html       

środa, 12 czerwca 2013

Qilin - chiński jednorożec

Pierwsze podania

Qilin to stworzenie występujące w mitologi chińskiej, jako symbol dobrobytu, dobrej wróżby, ochrony, harmonii i dobrobytu. Pierwsze wzmianki o tym stworzeniu istnieją już w V w. p.n.e w książce Zuo Zhuan, a następnie pojawiał się w wielu innych książkach i podaniach Starożytnych Chin. Według jednej z legend para qilinów pojawiła się w stolicy, podczas panowania cesarza Huang Di, oraz podczas narodzin chińskiego filozofa Konfucjusza. W XV wieku kiedy do Chin sprowadzono żyrafy, przez admirała Zheng He, uosabiano je z qilinami i miały symbolizować praworządność sprawowaną przez cesarza Yongle. Qilin są jedną z najważniejszych istot w mitologi chińskiej, zaraz po Chińskim smoku i Fenghuang(chińskim feniksie).

Wygląd

Wygląd Qilina zmieniał się na przestrzeni wieków. W dynastii Jin qilin posiadał smoczą głowę i ciało konia, w dynastii Ming posiadał parę ozdobnych rogów i przypominał wołu, w dynastii Qing istota ta posiadała głowę smoka, poroże jelenia, skórę złożoną z łusek ryby, kopyta wołu i ogon lwa. Niektóre podania mówią o tym iż każdy człowiek widzi qilina inaczej, a najczęściej ma on postać tygrysa z głową smoka i jednym rogiem na czole. Qilin ma wyglądać przerażająca, lecz tylko dla grzeszników stanowi zagrożenie. Często jest on spokojnym stworzeniem, nie krzywdzącym nikogo, który na to nie zasługuje.

  • Kirin-japońska wersja chińskiego qilin. Najczęściej posiada on ciało smoka z jelenim porożem i ogonem woła. W Japonii Kirin uważany jest za najsilniejsze z stworzeń.
  • Koreański Qilin-przedstawiany jest jako grzywiaste stworzenie, z ciałem jelenia, ogonem wołu i kopytami konia. Był on jednym z czterech boskich stworzeń, wraz z smokiem, feniksem i żółwiem.
  • Zachodni jednorożec- istota, której swe początki można szukać w cywilizacji doliny Indusu. Był on przez nich przedstawiany jako jednorogie zwierzę, wyglądem przypominające byka. Później dodawano kolejne elementy różnych zwierząt jednorożcowi w wielu starożytnych działach, min. miał on mieć głowę jelenia, stopy słonia i ogon lwa. Dopiero w średniowieczu przybrał on wizerunek, zazwyczaj czysto białego konia o rogu wyrastającym z czoła.

W środkach masowego przekazu

Qilin czasami występuje w niektórych filmach, książkach i grach. Można go spotkać pod postacią jutsu w mandze Naruto, gdzie błyskawice formują się na postać Kirina, a następnie uderzają w przeciwnika. Jest to najpotężniejsze jutsu elementu błyskawicy. W grze karcianej Magic the Gathering występują 5 rodzajów qilinów: Infernal Kirin, Skyfire Kirin, Celestial Kirin, Cloudhoof Kirin and Bounteous Kirin. Kirin występuje także w grze Might and Magic Heroes VI , gdzie występuje kirin, święty kirin, oraz wraz z nowym dodatkiem wściekły kirin, który jest bossem.

Bibliografia:
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Qilin
-https://en.wikipedia.org/wiki/Qilin

wtorek, 11 czerwca 2013

Delfin chiński - najbardziej zagrożony, czy jeden z 3 wymarłych ssaków wodnych.

inne nazwy: baiji, delfin biały, chiński delfin rzeczny, delfin z Jangcy

  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Ssaki
  • Rząd: Walenie
  • Rodzina: Lipotidae lub Iniidae
  • Gatunek: Delfin chiński(Lipotes vexillifer)

Występowanie

Delfin chiński był delfinem słodkowodnym występującym w dolnym biegu rzeki Jangcy. Występował również w rzece Qiantangjiang i jeziorze Poyang i Dongting Hu. Preferował tereny przybrzeżne z piaszczystymi łachami. 

Opis gatunku 

Długość ciała delfina chińskiego wahała się w granicach od 140 do 250 cm, a waga od 42 do 170 kg. Ciało delfina było koloru ciemnoszarego z jaśniejszą stroną brzuszną, całkowicie bezwłose. Płetwy były zaokrąglone, a dziób długi i zadarty. Oczy małe, melon wydatny, a nozdrze eliptyczne, zlokalizowane na szczycie głowy. Delfiny posiadały 30-36 zębów po dolnej i górnej stronie szczęki. Żołądek składał się z trzech komór.

Dymorfizm płciowy

Samica większa od samca. Samica mierzyła od 185 do 253 cm i ważyła 64-167 kg. Samiec mierzył od 141 do 216 cm i ważył 42-125 kg.

Pożywienie

Żywiły się prawdopodobnie i wyłącznie rybami.

Zachowanie  

Słabo poznane ze względu na to, iż delfin unikał kontaktu z człowiekiem. Żyły zazwyczaj parach lub stadach liczących około 10 osobników. W ciągu dnia przebywał w wodzie o wartkim nurcie, gdzie polował na ryby, a w ciągu nocy odpoczywał w wodzie o powolnym nurcie. W poszukiwaniu pożywiania używał długiego dzioba, którym przeszukiwał muliste dno. Jego wzrok był słaby, dlatego używał dobrze rozwiniętego sytemu echolokacji. Ich nurkowania były krótkie i trwające zwykle 10-20 sekund.

Rozród

Zachowania rozrodcze tych delfinów są słabo poznane. Gody u delfinów chińskich odbywały się 2 razy w roku, na jesień i wiosnę. Szacuje się że ciąża mogła trwać od 6 do 12 miesięcy. Młode rodziły się w okresach między lutym, a kwietniem. W chwili urodzenia długość ciała noworodka wynosiła ok. 80 cm. Młode trzymało się blisko matki. Samica rodziła 1 młode, co dwa lata. Dojrzałość płciową osiągały w wieku od 3 do 8 lat. Nie wiadomo kiedy młode były odstawiane od piersi i jak długo pozostawały z matką.

Naturalni wrogowie

Brak. Nie istnieją doniesienia na temat naturalnych wrogów delfinów białych. Jedynym wrogiem delfinów był człowiek.

Długość życia

Wiek najstarszego odłowionego baiji, szacowany jest na 24 lata, dlatego liczba ta stanowi szacunkowo minimalną długość życia delfina.

Przyczyny wymarcia   

Obecnie delfin chiński klasyfikowany jest jako gatunek krytycznie zagrożony. Jest najbardziej zagrożonym waleniem świata. W roku 1997 szacowana populacja delfina chińskiego wynosiła 13 osobników, a od 2004 roku nie widziano żywego osobnika, dlatego po ekspedycji w 2006 roku mającej na celu odnalezienie ostatnich delfinów, nie odnalezieniu ani jednego osobnika, został on uznany w 2007 roku jako gatunek prawdopodobnie wymarły. Głównymi czynnikami mającymi wpływ na pogarszającą się populację delfina, było nadmierne rybołówstwo, budowa tam i śluz, utrudniająca migracje ryb, przypadkowe zaplątania w sieci rybackie oraz kolizje z łodziami, a zwłaszcza z ich śrubami. Poważnymi zagrożeniami były także polowania, poważne zanieczyszczenie wód, rozwój urządzeń nawadniających oraz nadmierny ruch łodzi i statków, powodujących podwodny hałas. Delfin został objęty ochroną w 1975 roku oraz podjęto próbę hodowli tego delfina w niewoli, lecz nie odniosła ona skutku(delfiny w niewoli żyły zaledwie kilka miesięcy). W roku 1992 założono rezerwat w starorzeczu w pobliżu miasta Shishou, w celu ochrony zagrożonych waleni rzeki Jangcy(delfina chińskiego i morświna bezpłetwego). W 1995 roku został wprowadzony tam pierwszy delfin biały, lecz zdechł on latem 1996 roku po powodzi. W roku 2006 wprowadzono program mający na celu odnalezienie pozostałych przy życiu delfinów chińskich i przeniesienie ich do rezerwatu w starorzeczu, choć dla tego gatunku może być już za późno. Prawdopodobne wymarcie delfina chińskiego, "narodowego skarbu" Chin przyczyniło się do podniesienia świadomości na temat ochrony zagrożonej przyrody, także w rzekach.

Ciekawostki


  • Istnieje legenda głosząca iż pewna księżniczka, odrzucająca oświadczyny mężczyzny, którego nie kochała, została skazana na śmierć przez utopienie w rzece Jangcy przez swoją rodzinę. Dziewczyna nie utopiła się, lecz odrodziła jako delfin, który po dziś dzień był symbolem pokoju i dobrobytu.
  • Delfin chiński jest prawdopodobnie jedynym wymarłym gatunkiem walenia(prawdopodobnie, gdyż niektóre wymarłe podgatunki i odmiany waleni, mogły być w rzeczywistości osobnymi gatunkami).
  • 19 sierpnia 2006 roku nagrano film na którym widać białą poświatę w rzece Jangcy, badacze są zgodni co do tego iż był to delfin chiński, czyli możliwe iż w rzece przetrwała mała populacja delfina, lecz nie jest ona zdolna do odbudowy gatunku.
  • Jeśli delfin chiński byłby uznany za gatunek wymarły, byłby czwartym wymarłym ssakiem wodnym, zaraz po uchatce japońskiej(Zalophus japonicus), mniszce antylskiej(Monachus tropicalis) i krowie morskiej(Hydrodamalis gigas), a status najbardziej zagrożonego walenia przejąłby wal biskajski północny*(Eubalaena japonica).
  • W rzece Jangcy występuje jeszcze inny zagrożony wal, morświn bezpłetwy, na którego ochronę Chiny po niefortunnej ekspedycji w celach odnalezienia delfina chińskiego, nakładły dosyć duży nacisk.
  • W przeszłości tkankę tłuszczową, znalezionych delfinów chińskich, używano w celach leczniczych(nie zabijano umyślnie delfinów, gdyż były symbolem szczęścia i dobrobytu).
  • Pierwszy opis delfina chińskiego, pochodzi z 3 wieku p.n.e. Populacja delfinów była wtedy szacowana na 5000 osobników. W 1950 roku populacja była szacowana na 6000 osobników, lecz od tego roku populacja delfina drastycznie spadła.    
  • Delfin chiński(jako wymarły gatunek) jest pierwszym(i jak na razie jedynym) wymarłym dużym ssakiem XXI wieku.
  • Delfin chiński był delfinem słodkowodnym, żyjącym jedynie w słodkowodnym środowisku. Innymi delfinami słodkowodnymi są, suzu(Platanista gangetica), inia(Inia geoffrensis) i delfin mały(Pontoporia blainvillei).
  • Delfin chiński nie jest blisko spokrewniony z żadnym z współcześnie żyjącym delfinem. Prawdopodobnie delfin chiński jest najbliżej spokrewniony z wymarłą rodziną delfinów Parapontoporia. Delfiny te wymarły w pliocenie.

Bibliografia:
-https://en.wikipedia.org/wiki/Baiji
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Baji_chi%C5%84ski
-http://www.iucnredlist.org/details/12119/0
-http://www.edgeofexistence.org/mammals/species_info.php?id=1
-http://www.arkive.org/baiji/lipotes-vexillifer/
-http://marinebio.org/species.asp?id=338

Sempervivium calcareum - rojnik wapienny

inne nazwy: rojnik wapienny*

  • Królestwo: Rośliny 
  • Podkrólestwo: Rośliny naczyniowe 
  • Klasa: Okrytonasienne
  • Rząd: Skalnicowce
  • Rodzina: Gruboszowate
  • Gatunek: Sempervivium calcareum

Występowanie

Występuje naturalnie w Alpach Zachodnich na terenie Francji i Włoch, zwykle na dużych wysokościach, głównie na skałach wapiennych.

Ogólny opis

Roślina tworzy geometryczne rozety, wyróżniające się purpurową plamą po obu stronach wierzchołka liścia. Liście są mięsiste, ciasno ułożone, zielononiebieskie, nagie i magazynujące wodę. Korzenie są krótkie i  słabo rozwinięte. Roślina tworzy skupiska.

Rozmnażanie

Roślina latem(zazwyczaj lipcem) wytwarza wysoką łodygę(10-20 cm) z równolegle ułożonymi listkami, na której końcu znajduje się kwiat. Kwiatostan złożony jest z kilku pojedynczych kwiatów, posiadających kielich oraz koronę złożoną z długich, spiczastych płatków koloru kremowego. W środku znajduje się żółte pręciki i zielonożółty słupek. Kwiaty są owadopylne. Po przekwitnięciu roślina wytwarza mieszki, zawierające małe i lekkie nasiona. Po wydaniu nasion roślina obumiera. Roślina rozmnaża się także wegetatywnie, poprzez rozłogi. Niekiedy małe, nowe różyczki zostają oderwane od macierzystej rośliny, po czym mogą ukorzenić się nawet po długim czasie.

Zagrożenia

Gatunek nie jest zagrożony, lokalnie pospolity i nieklasyfikowany w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych.

Długość życia

Sempervivium calcareum jest byliną, lecz po pierwszym kwitnięciu i wydaniu nasion, roślina obumiera.

Znaczenie dla człowieka

Rojniki są popularną rośliną ozdobną, całkowicie mrozoodporną w naszym klimacie i z powodzeniem uprawiana. Dawne ludy zamieszkujące Alpy, wierzyli iż rojniki sadzone na dachach domów chronią przed piorunami.

Warunki uprawy

Sempervivium calcareum lubi miejsca słoneczne o glebie lekko piaszczystej i suchej. Dobrze nadaję się do ogrodów skalistych, gdzie sadzi się ją w szczelinach między kamieniami. Z powodzeniem uprawiana jako roślina doniczkowa. Całkowicie mrozoodporna w naszym klimacie. Jest uprawa nie przysparza większych problemów.

Ciekawostki


  • Rojniki dawniej były zawieszane na oknach przez Górali w celach dekoracyjnych. Rośliny bez dostępu do wody i gleby, nadal zachowywały bardzo długo świeżość.
  • Nazwa tej rośliny(rojnik) pochodzi od tworzenia skupisk przez tą roślinę.
  • Do rodzaju rojników(Sempervivum) zalicza się około 40 gatunków roślin, w tym rojnika murowego(Sempervivum tectorum), Sempervivum minus i rojnika wielokwiatowego(Sempervivum grandiflorum).
  • Istnieje kilka odmian rojnika wapiennego* min. Sempervivum calcareum "bicolor"

Bibliografia:
-https://en.wikipedia.org/wiki/Sempervivum_calcareum
-http://www.atlas-roslin.pl/gatunki/Sempervivum_calcareum.htm
-http://mountaincrestgardens.com/sempervivum-calcareum/

poniedziałek, 10 czerwca 2013

Welwiczja przedziwna - najdziwniejsza roślina

inne nazwy: welwiczja osobliwa, kharos, khurub


  • Królestwo: Rośliny 
  • Podkrólestwo: Rośliny naczyniowe 
  • Klasa: Nagonasienne
  • Rząd: Gniotowce
  • Rodzina: Welwiczjowate
  • Gatunek: Welwiczja przedziwna(Welwitschia mirabilis)

Wstępowanie

Welwiczja przedziwna jest endemitem pustyni Namib, występująca wzdłuż wybrzeża Oceanu Atlantyckiego na terytorium Namibii, Angoli i Kaokoland.

Ogólny opis

Welwiczja przedziwna jest jedną z najbardziej oryginalnych roślin rosnących na Ziemi. Pień rośliny jest gruby, osiągający ponad 100 cm średnicy i do 50 cm wysokości. Z pnia wyrastają dwa skórzaste liście, osiągające zwykle 2-4 metry. Liście są zazwyczaj rozdarte, postrzępione, a połowa liścia zwykle jest sucha i zbrązowiała, lecz zwykle druga połowa liścia jest żywa i pozostaje taką zwykle przez resztę życia rośliny. W liściach magazynowany jest węgiel, który pomaga przetrwać roślinie suche dni.

Rozmnażanie

Welwiczja jest rośliną dwupienną, Kwiaty męskie i żeńskie wytwarzane są na różnych osobnikach. Kwiaty męskie mają kształt czerwonych gwiazdek, a kwiaty żeńskie zebrane są w zalążek, przypominający fioletową szyszkę. Pyłek z kwiatów męskich przenoszony jest na kwiaty żeńskie przez wiatr lub owady(zwłaszcza muchy i pluskwiaki). Po dojrzeniu nasiona roznoszone są przez wiatr i mogą zachować żywotność nawet po 2 tysiącach lat. Zarodek ma dwa liście, a te rosną przez całe życie rośliny, przymierając przy końcach.

Zagrożenia

Populacja welwiczji nie jest zagrożona oraz nie jest ona klasyfikowana jako gatunek zagrożony. Choć zasięg występowania welwiczji przedziwnej jest dosyć duży, to jest on ograniczony ścisłymi wymaganiami rośliny, co do środowiska w jakim występuje. Roślinie zagrażają również choroby(zwłaszcza rodzaj grzyba atakujący żeńskie szyszki rośliny), nadmierny wypad zwierząt domowych, niszczenie roślin przez zebry, nosorożce i pojazdy terenowe oraz zbieranie rośliny w celach kolekcjonerskich, wraz z niskim przyrostem naturalnym rośliny, może prognozować w przyszłości zaklasyfikowaniem jej do gatunków zagrożonych wyginięciem.

Długość życia

ok. 1000-2000 lat.

Znaczenie dla człowieka

Welwiczja przedziwna bywa uprawiana, choć jej uprawa jest problematyczna i przeznaczona do bardziej doświadczonych hodowców.

Warunki uprawy

W klimacie umiarkowanym roślina może być uprawiana jedynie w pomieszczeniu, a na zewnątrz wystawiana jedynie latem. W Polsce najprościej dostać nasiona tej rośliny. Nasiona trzeba przetrzymywać przez długi czas w wilgotnym i dosyć chłodnym miejscu, a następnie zasadzić w ziemi o dużej wilgotności, lecz uważać aby nasionko nie znalazło się pod wodą. Często nasiona są atakowane przez grzyby w trakcie procesu kiełkowania, dlatego wyhodowanie dorosłego okazu tej rośliny, jest dosyć problematyczne.

Ciekawostki


  • Welwiczja przedziwna jest jedynym przedstawicielem monotypowej rodziny welwiczjowatych(Welwitschia).
  • Welwiczje odkrył austriacki botanik Friedrich Welwitsch w 1859 roku, na którego cześć roślina otrzymała swoją nazwę.
  • W Polsce welwiczje przedziwną można podziwiać w Ogrodzie Botanicznym w Poznaniu.
  • Welwiczja przedziwna jest nazywana gatunkiem reliktowym.
  • Niektórzy paleontolodzy uważają iż welwiczjowate, występowały już w Ameryce Południowej w erze mezozoicznej.
  • Najbliższymi krewnymi welwiczji są rośliny z rodziny gniotowatych(Gnetaceae).
  • Roślina widnieje w herbie Namibii.

Bibliografia:
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Welwiczja_przedziwna
-https://en.wikipedia.org/wiki/Welwitschia
-http://www.plantzafrica.com/plantwxyz/welwitschia.htm
-http://www.kew.org/science-conservation/plants-fungi/welwitschia-mirabilis-tree-tumbo
-http://eol.org/pages/1156352/details

piątek, 7 czerwca 2013

Kryzelnice - typ zwierząt, obejmujący aż 11 gatunków.

Kryzelnice

  • Królestwo: Zwierzęta
  • Typ: Kryzelnice
  • Rodzaj: Phoronis(7gatunków) Phoronopsis(4 gatunki)
  • Gatunek: (11 gatunków)Phoronopsis albomaculata, Phoronopsis californica, Phoronopsis harmeri, Phoronopsis malakhovi, Phoronis australis, Phoronis hippocrepia, Phoronis ijimai, Phoronis muelleri, Phoronis ovalis, Phoronis pallida, Phoronis psammophila.

Występowanie

Kryzelnice są gatunkiem kosmopolitycznym, zamieszkujące większość mórz i oceanów(z wyjątkiem Oceanu Antarktycznego). Występują zazwyczaj w strefie szelfów do 400 metrów p.p.m., zazwyczaj o piaszczystym dnie, z niewielkim udziałem mułu. Czasami są spotykane na dnie o skalistym podłożu.

Ogólny opis  

Kryzelnice są skrajnie prymitywnymi zwierzętami. Długość ciała dorosłego osobnika średnio 2 cm, przy szerokości ok. 1,5 mm, choć zdarzają się osobniki o długości do 50 cm. Ciało kryzelnic schowane jest w chitynowej skorupie z dodatkiem ziarenek pisaku i innych cząstek, którą wytwarza skóra bezkręgowca. Czasami tworzące się skorupy, w koloni kryzelnic, zlepiają się ze sobą. Osobnik może poruszać się w swojej skorupie, ale nigdy nie może jej opuścić. Kryzelnica swoje ciało złożone z podłużnych mięśni, może dowolnie rozciągać, jak i szybko chować w razie niebezpieczeństwa. Na górnym końcu ciała bezkręgowca, znajduje się lofofor, czyli aparat czułkowy, służący zwierzęciu do filtrowania wody. Otwór gębowy umiejscowiony jest po środku aparatu czułkowego, pokarm przechodzi przez żołądek, a następnie opady wydalane są przez otwór odbytniczy.

Dymorfizm płciowy

Niektóre gatunki są obojnacze, a niektóre dwupienne, lecz brak rozróżnienia między żeńskim, a męskim osobnikiem.

Populacja i zagrożenia

Kryzelnice są na ogół pospolite i żaden gatunek nie podlega klasyfikacji w kategoriach zagrożenia.

Pożywienie

Mikroorganizmy i malutkie cząstki zawieszone w wodzie.

Zachowanie

Większość swojego życia kryzelnica pozostaje przyczepiona do gruntu na dnie oceanu, filtrując wodę z drobnych zawiesin. Nie wykonuje przy tym żadnych widocznych ruchów. Jedynie w razie zagrożenia, osobnik szybko chowa się do swojej skorupy. Kiedy lofofor zostanie urwany lub odgryziony, podlega regeneruje się przez 12 dni. Phoronis australis buduje swoje skorupy u podstawy koralowca Ceriantheomorphe brasiliensis. Koralowiec nie ma żadnych korzyści ani szkód z towarzystwa kryzelnicy, a ta posiada sprawną ochronę w postaci ciała koralowca, oraz filtruje zawiesinę nieodfiltrowywaną przez koralowca. Niektóre kryzelnice jak Phoronis ovalis żyją w koloniach.

Rozród

Jedynie Phoronis ovalis tworzy swoją kolonie przez podział górnej i dolnej części ciała, tworząc kolejny organizm. Większość kryzelnic rozmnaża się płciowo. Rozmnażają się zazwyczaj na przełomie wiosny i jesieni. Niektóre gatunki są obupłciowe, niektóre zaś dwupienne. Gamety są produkowane przez gruczoły płciowe, w pobliżu żołądka. Jajka rozwijają się zazwyczaj pobliżu aparatu czuciowego, a następnie uwalniane są do wody w postaci planktonu. Wykluta larwa pływa w toni wodnej przez około 4 dni, a następnie zamienia się w tzw. aktinotrocha, która wędruje przez około 20 dni po dnie morskim, żywiąc się planktonem. Później zastępuje radykalna zmiana, aktinotrocha dokonuje bardzo szybkiej metamorfozy. W 30 minut przekształca się w dorosłego osobnika, tworząc lofofor i bardziej rozbudowany układ pokarmowy. Następnie dorosły osobnik tworzy skorupę.

Naturalni wrogowie

Niektóre ryby, ślimaki i nicienie. Kryzelnice posiadają mało wartości odżywczych, dlatego dla większości stworzeń morskich, są one niejadalne.

Długość życia

Około 1 rok.

Znaczenie dla człowieka

Kryzelnice nie mają szczególnego znaczenia dla człowieka. Niekiedy przeprowadza się na nich eksperymenty w laboratoriach.

Ciekawostki


  • Kryzelnice są jednymi z najprymitywniejszych zwierząt.
  • W niektórych rejonach populacja kryzelnic może sięgać 10 tysięcy osobników na metr kwadratowy.
  • Skamieniałości dowodzą iż kryzelnice były już obecne w sylurze, dewonie, permie, jurze i kredzie. Przypuszcza się także że występowały w okresie ordowiku i triasu.
  • Nazwa Phoronis pochodzi z wierzeń Starożytnych Egipcjan. Było to jedne z imion bogini Izydy.
  • Najnowsze padania dowodzą iż kryzelnice są blisko spokrewnione z ramienionogami.

Bibliografia:
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Kryzelnice
-http://www.wikiwand.com/pl/Kryzelnice
-https://en.wikipedia.org/wiki/Phoronid

czwartek, 6 czerwca 2013

Sum Arystotelesa - ryba filozofa

  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Promieniopłetwe
  • Rząd: Sumokształtne
  • Rodzina: Sumowate
  • Gatunek: Sum Arystotelesa(Silurus aristotelis)

Występowanie

Sum Arystotelesa występuje w jeziorach Trichonis, Amvrakia i Lyssimachia i zlewisku rzeki Acheloos(zachodnia Grecja). Lubi jeziora o drobnoziarnistym i mulistym dnie. Został wprowadzony do dwóch jezior w Grecji(jezioro Volvi i jezioro Pahvotis).

Ogólny opis

Dosyć duża ryba słodkowodna, dorastająca od 1-1,5 metra, rzadziej dorastająca do 2 metrów. Wyglądem bardzo podobna do krewniaczego gatunku, suma europejskiego. Jedyną cechą odróżniającą ją od spokrewnionego suma jest liczba wąsów, sum Arystotelesa posiada 2 długie wąsy nad szczęką górną i 2 krótkie pod szczęką dolną, natomiast sum europejski posiada 2 długie wąsy nad szczęką górną i 4 krótkie wąsy pod szczęką dolną. Ponadto sum Arystotelesa nie osiąga aż tak wielkich rozmiarów, jak sum pospolity. Ciało suma jest pozbawione łusek, śluzowate, a głowa duża, wyposażona w imponujące uzębienie. Płetwa grzbietowa silnie zredukowana posiadająca przeważnie jedynie 3 promienie, natomiast płetwa odbytowa dosyć duża, sięgająca płetwy ogonowej, posiadająca 65-72 promienie. Ogon bardzo długi o zaokrąglonej płetwie. Kolor ciała suma waha się w graniach brązowego do czarnego. Boki zazwyczaj jaśniejsze z marmurkowym wzorem. Brzuch szarobiały, czasami z widniejącymi ciemnymi plamami.

Dymorfizm płciowy

Brak wyraźnego.

Populacja i zagrożenia

Nie przeprowadzono wnikliwych badań nad populacją suma Arystotelesa, dlatego nie określono stopnia zagrożenia tego gatunku. Sum Arystotelesa jest wymieniony w Dyrektywie Siedliskowej Unii Europejskiej w Załączniku II oraz w Konwencji Berneńskiej w Załączniku III. Głównym zagrożeniem dla tej ryby są nadmierne połowy oraz zanieczyszczenia wody.

Pożywienie

Sum Arystotelesa jest rybą drapieżną, poluje na skorupiaki, robaki i inne bezkręgowce, ryby, żaby, małe ssaki i gady wodne, ptaki wodne, padlina, a także mniejsze osobniki własnego gatunku. Młode osobniki zjadają małe ryby i bezkręgowce

Zachowanie

Sum Arystotelesa jest rybą denną. Prowadzi przeważnie nocny tryb życia, podczas dnia przebywa w głębszych partiach jeziora. Jest samotnikiem. Do badania otoczenia służą mu głównie wąsy i wyczulony węch. Sum używa także linii bocznej, która pozwala wykryć ruch w wodzie. Jest sprawnym drapieżnikiem, który może śledzić swoją ofiarę przed pożarciem. Swoje ofiary łapie przez ssący strumień wody, przy nagłym otwarciu paszczy.

Rozród

Tarło odbywa się zwykle od czerwca do sierpnia. Para zazwyczaj wyszukuje przybrzeżne, płytkie miejsce, gęsto porośnięte roślinnością. W zbudowanym wcześniej prymitywnym gnieździe przez samice, składa ona w nim ok. 30 tysięcy jaj na kilogram samicy, której cały czas pilnuje samiec, aż do wylęgnięcia się młodych, natomiast samica odpływa. Po około 3-9 dniach wylęgają się larwy, które po spożyciu zawartości woreczka żółciowego, rozpoczynają samodzielne żerowanie, odżywiając się początkowo zooplanktonem. Po ukończeniu 3-5 lat, osiągają dojrzałość płciową.

Naturalni wrogowie

Młode, świeżo wylęgnięte osobniki mogą zostać zjedzone przez większe ryby. Szczupak jest głównym wrogiem podrostków. Dorosły osobnik, poza człowiekiem, nie posiada wrogów.

Długość życia

Prawdopodobnie około 20-30 lat.

Znaczenie dla człowieka

Sum jest poławiany jako ryba konsumpcyjna, lubiana ze względy na smaczne mięso. Nie potwierdzono jego hodowli w niewoli.

Ciekawostki


  • Nazwa ryby zawiązuje do znanego filozofa Arystotelesa, który opisał biologie rozrodu tej ryby w "Historii Zwierząt".
  • Choć rozród ryby został opisany przez Arystotelesa, to pierwszą osobą, która naukowo opisała tą rybę był Louis Agassiz.
  • W 1980 roku sum został wprowadzony do jeziora Volvi. Data wprowadzenia gatunku do jeziora Pahvotis, jest nieznana.
  • Jest blisko spokrewniony z sumem pospolitym(Silurus glanis), sumem amurskim(Silurus asotus) oraz innymi przedstawicielami rodzaju Silurus, liczący 14 gatunków.
Bibliografia:
-https://en.wikipedia.org/wiki/Aristotle%27s_catfish
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Sum_Arystotelesa
-http://www.iucnredlist.org/details/40712/0
-http://www.fishbase.de/summary/Silurus-aristotelis.html
-http://ryby.fishing.pl/gatunek.php?id=151

środa, 5 czerwca 2013

Silurana epitropicalis - żaba szponiasta z Kamerunu

inne nazwy: żaba szponiasta z Kamerunu*

  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Płazy
  • Rząd: Płazy bezogonowe
  • Rodzina: Grzbietorodowate
  • Gatunek: Silurana epitropicalis

Występowanie

Płaz zamieszkuje niewielkie zbiorniki wodne(o średnicy 1-2 metrów i głębokości około 1 metra), osłonięte koronami drzew w nizinnych lasach deszczowych. Spotyka się ją głównie w Parku Narodowym Garamba na północnym-wschodzie Demokratycznej Republiki Konga, w Kinszasa na zachodzie Demokratycznej Republiki Konga, na północy Angoli, w Gabonie, w Gwinei Równikowej, w Longyi, Efulen, Bipindi, Nkoemvone, Akok, Ebolowa leżące na terytorium Kamerunu na południe od rzeki Sanaga oraz w Point Noire w Kongo. Żaba została introdukowana w Republice Środkowoafrykańskiej, natomiast jej wystąpienie w Sudanie jest niepotwierdzone. Dokładny zakres występowania żaby Silurana epitropicalis jest słabo poznany.

Ogólny opis

Żaba Silurana epitropicalis to małą żaba, mierząca od 5,5 do 7 centymetrów. Ciało jest grzbieto-brzusznie spłaszczone z wyraźnie, wystającymi oczami. Posiada 4 wolne palce w przednich kończynach i 5 palców połączonych błoną pławną w kończynach tylnych. U żaby tej nie występują powieki, ani język. Ciało żaby jest kolory jasnobrązowego, czasami z odcieniami pomarańczowego. Żaba głównie oddycha przez dobrze rozwinięte płuca, skóra oddycha jedynie niewielką powierzchnią.

Dymorfizm płciowy

Samice są większe od samców, a także widoczne są u nich brodawki wokół kloaki.

Populacja i zagrożenia

Silurana epitropicalis jest klasyfikowany jako gatunek o niskim ryzyku na wymarcie. Populacja tej żaby spada, lecz uważana jest nadal za lokalnie liczną. Głównym zagrożeniem dla tego gatunku, jest wycinka lasów oraz rozbudowany system rolnictwa.

Pożywienie

Głównym pożywieniem żab Silurana epitropicalis to dżdżownice, owady, ślimaki, skorupiaki, małe ryby i inne małe stworzenia, mogące zmieścić się w pysku żaby.

Zachowanie

Żaba prowadzi jedynie wodny tryb życia, wychodząc na ląd jedynie w sytuacjach wyjątkowych(zmiana zbiornika bytowego). Jest głównie zwierzęciem nocnym, podczas dnia odpoczywa w roślinności wodnej. Jest żabą nie posiadającą języka, tak więc przy posilaniu się, pomaga sobie kończynami. W poszukiwaniu pożywienia używa wyczulonego zmysłu węchu i dotyku. Może przechodzić w stan estywacji(sen letni).

Rozród

Samce wydobywają z siebie cichy dźwięk, aby zwabić do siebie samice. Zazwyczaj rozmnażają się w porze deszczowej. Samica składa skrzek z którego po kilku dniach wykluwają się kijanki, które odżywiają się przez filtracje wody. Cykl rozrodczy w naturalnym środowisku jest słabo poznany.

Naturalni wrogowie

Wydrzyca afrykańka, duże ryby, węże wodne, duże jaszczurki itp. Kijanki są dodatkowo narażone na ataki ryb, pająków itp.

Długość życia

Brak danych. Prawdopodobnie około 10 lat.

Znaczenie dla człowieka

Czasami bywa hodowana, choć jest raczej rarytasem dla hobbystów.

Ciekawostki


  • Choć populacja tej żaby maleje, a jej środowisko kurczy się, to żaba występuje na wielu obszarach chronionych
  • Rodzina grzbietorodowatych(Pipidae) sięga kredy(144-66.4 milionów lat temu).
  • Żaba Silurana epitropicalis jest spokrewniona z popularniejszymi gatunkami płazów w hodowlach hobbystycznych, żabą szponiastą(Xenopus laevis), karlikiem szponiastym(Hymenochirus boettgeri) i grzbietorodem amerykańskim(Pipa pipa).
  • Rodzaj Silurana jest reprezentowany przez 2 gatunki płazów, Silurana epitropicalis i Silurana tropicalis.    

Bibliografia:
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Silurana_epitropicalis
-https://en.wikipedia.org/wiki/Cameroon_clawed_frog
-http://www.iucnredlist.org/details/58166/0
-http://eol.org/pages/332653/overview

wtorek, 4 czerwca 2013

Waran nilowy - największa jaszczurka Czarnego Kontynentu.

  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Gady
  • Rząd: Łuskoskóre
  • Rodzina: Waranowate
  • Gatunek: Waran nilowy (Varanus niloticus)

Występowanie

Zasiedla niemal całą Afrykę subsaharyjską, w pobliżu zbiorników wodnych. Nie występuje w północnej i południowo-zachodniej Afryce, lecz można go znaleźć na całej długości biegu rzeki Nil. Występuje w przeróżnych środowiskach min. w lasach, sawannach, zaroślach, bagnach i lasach namorzynowych, lecz tylko w pobliżu źródeł wody, takich jak rzeki i jeziora. Został sprowadzony do Ameryki Północnej(min. na Florydę, Miami i Hollywood)

Ogólny opis

Waran nilowy jest dużą jaszczurką(największą Afryki wraz z waranem ozdobnym(Varanus ornatus)) dorastającą do ponad 2 metrów. Posiadają szczupły, dobrze umięśniony tułów. Nogi są muskularne, a pazury ostre. Głowa jest trójkątnie zarysowana, a szczęki silne, wyposażone w tępe zęby służące do kruszenia. Dorosłe warany nilowe są brązowe lub zielono-szare z kremowo-żółtymi plamami lub pasami na grzbiecie i kończynach i z zielono-żółtymi plamami na głowie.

Dymorfizm płciowy

Brak.

Populacja i zagrożenia

Waran nilowy nie jest klasyfikowany jako gatunek zagrożony, lecz międzynarodowy handel tą jaszczurką jest zakazany i znajduje się na liście CITES w Załączniku II. Waran nilowy jest lokalnie pospolity, choć bywa obiektem polowań i nielegalnego handlu.

Pożywienie

Poluje głównie na żaby, ropuchy(także te trujące), gryzonie, ryby, jaszczurki, małe żółwie, ptaki i ich jaja, chrząszcze, owady, skorupiaki, młode krokodyle i ich jaj, padlina, ślimaki i inne bezkręgowce.

Zachowanie

Waran nilowy prowadzi samotniczy tryb życia, choć czasami widywano grupy tych zwierząt. Większość dnia spędza wygrzewając się na konarach i skałach umieszczonych nad wodą, często w widocznym miejscu. W razie niebezpieczeństwa szybko wskakuje do wody, nawet z dość dużej wysokości. Jest doskonałym pływakiem. Podczas żerowania i spacerów, ciągnie swoje ciało po ziemi i wykorzystuje swój język do łapania zapachów z otoczenia. W rzeczywistości jest płochliwy i bardzo ostrożny, w razie niebezpieczeństwa szybko ucieka w stronę wody, a jeśli ucieczka jest niemożliwa to staje na pełnych nogach, syczy i wymachuje ogonem. Jego ogon może zadać bolesną ranę, a ugryzienie jest bardzo niebezpieczne. Waran wydobywa także z siebie piżmo, aby odstraszyć drapieżnika. Na swoje ofiary rzuca się błyskawicznie i zazwyczaj jednym ugryzieniem zabija małe stworzenie, często także pomaga sobie ostrymi pazurami, aby ewentualnie dobić ofiarę, trzymaną w pysku. Aby zdobyć jaja krokodyla często pracują w patrach, jedna jaszczurka odwraca uwagę rodzica pilnującego gniazda, a druga kradnie jaja. W zimniejszych rejonach Afryki Południowej, zimują w norach i szczelinach skalnych.

Rozród

Pora rozrodcza u waranów nilowych, przypada od czerwca do końca października, zazwyczaj przed porą deszczową. Samce zazwyczaj toczą między sobą walki oraz poszukują partnera. Około sierpnia-września, zaraz po wiosennych deszczach, samica składa w dziurze w ziemi lub w aktywnym gnieździe termitów, 20-60 jaj. Dziura w termitierze zostaje szybko naprawiona przez termity. Jajka otrzymują prawidłową temperaturę inkubacji oraz obronę przed drapieżnikami. Inkubacja trwa zazwyczaj 10 do 12 miesięcy. Po wyklucie młode ważą średnio 26 gramów. Wykopują się z gniazda, kiedy deszcze zmiękczą ściany gniazda termitów. Znane są także przypadki, kiedy matka pomagała wydostać się młodym waranom, lecz po tym akie, młode są już zdane jedynie na siebie. Młode warany osiągają dojrzałość płciową zazwyczaj po 3-4 latach.

Naturalni wrogowie

Dorosły waran nilowy ma mało naturalnych wrogów, lecz głównymi zwierzętami zagrażającymi waranowi są pyton skalny, krokodyl nilowy, krokodyl krótkopyski i krokodyl wąskopyski. Młode warany są narażone na ataki wielu innych, większych od nich drapieżników.

Długość życia

Długość życia warana nilowego w niewoli waha się w granicach 10-20 lat. Długość życia na wolności nie jest dokładnie poznana.

Znaczenie dla człowieka

Waran nilowy jest jedną z popularniejszych jaszczurek trzymanych przez hobbystów, choć jego hodowla przysparza wielu problemów i nie jest polecany dla początkujących terrarystów. Często urządzane są także polowania na warana w celu pozyskania mięsa i skór. W wierzeniach niektórych ludów afrykańskich, tłuszcz warana nilowego z jego zarządów rodnym, leczy choroby uszu i ochrania przed piorunami. Warany są czasami tępione, gdyż sporadycznie atakują drób hodowlany.

Ciekawostki


  • W RPA waran nilowy jest nazywany waranem wodnym, lub legwanem wodnym.
  • Wraz z waranem ozdobnym*(Varanus ornatus), waran nilowy jest uważany za największą jaszczurkę Afryki. Choć ponoć waran ozdobny* może osiągać większe rozmiary. Waran ozdobny* został wyodrębniony jako gatunek z warana nilowego.
  • Choć jest dosyć często spotykany w hodowlach, a jego ceny w sprzedaży są dosyć przystępne, to jest to jaszczurka niebezpieczna, inteligentna i dosyć problematyczna w hodowli(potrzebuje dużego terrarium).
  • Na Florydzie zanotowano wzrost populacji warana nilowego, który jest gatunkiem obcym i inwazyjnym. Warany niszczą i zjadają jaja aligatorów u których zanotowano spadek populacji, a ponadto warany atakują zwierzęta domowe np. koty i psy.
  • W swoim naturalnym środowisku waran nilowy, redukuje liczebność krokodyli.
  • Waran nilowy jest najbliżej spokrewniony z waranem ozdobnym*(Varanus ornatus). Do jego rodzaju Varanus zaliczanych jest ponad 70 gatunków.

Bibliografia:
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Waran_nilowy
-https://en.wikipedia.org/wiki/Nile_monitor
-http://www.arkive.org/nile-monitor/varanus-niloticus/
-http://animaldiversity.org/accounts/Varanus_niloticus/
-http://www.terrarium.com.pl/2101-varanus-niloticus-waran-nilowy/

niedziela, 2 czerwca 2013

Dzierzyk pstrogłowy - ptak Etiopii, Kenii i Somalii.

  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Ptaki
  • Rząd: Wróblowe
  • Rodzina: Dzierzbiki
  • Gatunek: Dzierzyk pstrogłowy (Laniarius ruficeps)

Występowanie

Dzierzyk pstrogłowy zasiedla subtropikalne i tropikalne suche tereny zakrzewione(busz) na terenie Etiopii, Kenii i Somalii.

Ogólny opis

Dzierzyk ptrogłowy to niewielki ptaak o długości ciała ok. 20 cm. Posiada długi ogon i krótkie skrzydła. Spód ciała jest jasny, biało-kremowy, reszta ciała czarna. Ptak posiada czerwoną plamę na czubku głowy, szarą plamę na grzbiecie i biały pasek biegnący nad okiem i kolejny po obu stronach skrzydeł. Dziób krótki, czarny i typowy dla ptaka owadożernego.

Dymorfizm płciowy

Prawdopodobnie brak.

Populacja i zagrożenia

Dzierzyk pstrogłowy jest uważany za ptaka lokalnie pospolitego. W klasyfikacji zalicza się go do gatunku o niskim ryzyku na wymarcie ze względy na jego szeroki zakres występowania. Ocenia się że populacja dzierzyka pstrogłowego jest stabilna, choć podjęto bardzo mało badań na temat tego gatunku.

Pożywienie

Małe bezkręgowce.

Zachowanie

Słabo poznane, lecz prawdopodobnie nie odbiega zbytnio od zachowań reszty gatunków dzierzyków. Żyje w mały grupkach, prowadząc dzienny tryb życia. Ptak jest bardzo skryty i nieśmiały. Pożywienia poszukuje głównie na ziemi i krzewach. Ptak jest trudny w obserwacji.

Rozród

Słabo poznany. Prawdopodobnie buduje gniazdo typu otwartego, w którym znosi 2 jajka. U niedojrzałych ptaków zazwyczaj dominuje kolor brązowy.

Naturalni wrogowie

Dzikie koty, mangusty, ptaki drapieżne, węże i wiele innych zwierząt drapieżnych.

Długość życia

Brak danych. Prawdopodobnie około 5 lat.

Znaczenie dla człowieka

Brak szczególnego znaczenia dla człowieka.

Ciekawostki


  • Wiedza na temat rodzaju Laniarius jest skromna, z powodu skrytego życia przedstawicieli tego rodzaju.
  • Ocenia się że populacja dzierzyka pstrogłowego może liczyć ok. 10 000 dorosłych ptaków.
  • Dzierzyk pstrogłowy został opisany w 2004 roku.
  • Do rodzaju Laniarius zaliczanych jest 21-22 gatunków ptaków, występujących w Afryce. Do tego rodzaju zalicza się między innymi, dzierzyka czarnogłowego (Laniarius erythrogaster), dzierzyka purpurowego (Laniarius atrococcineus) i bardzo rzadkiego dzierzyka somalijskiego (Laniarius nigerrimus). 
Bibliografia:
-http://www.hbw.com/species/red-naped-bush-shrike-laniarius-ruficeps
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Laniarius
-https://en.wikipedia.org/wiki/Red-naped_bushshrike  

sobota, 1 czerwca 2013

Falanruk malgaski - Madagaskarska mangusta

inne nazwy: falanruk
  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Ssaki
  • Rząd: Drapieżne
  • Rodzina: Eupleridae
  • Gatunek: Falanruk malgaski(Eupleres goudotii)

Występowanie

Falanruk występuje głównie w północnych i zachodnich wilgotnych lasach nizinnych Madagaskaru. Spotykany do wysokości 1025 m n.p.m.

Ogólny opis

Falanruk to stosunkowo duży, większy od kota, drapieżnik podobny do mangusty. Długość dorosłego osobnika wynosi 45 do 65 cm, a ogon 20 do 25 cm. Waży 2-4 kg. Głowa zwęża się ku dołowi, zakończona spiczastym pyskiem. Zęby falanruka są krótkie, haczykowate, przypominające bardziej zęby owadożercy, niż typowego przedstawiciela drapieżnych. Ma szeroki, cylindryczny ogon, gdzie przechowywany jest tłuszcz, wykorzystywany w okresach niedoboru pożywienia. Futro falanruka jest gęste i brązowe.

Dymorfizm płciowy

Nieznaczny i trudny do określenia. Futro samca jest brązowawe, natomiast samicy szarobrązowe.

Populacja i zagrożenia

Falanruk jest klasyfikowany jako bliski zagrożenia. Jest gatunkiem rzadko spotykanym, a ponadto zarejestrowano spadek populacji falanruka z powodu wylesienia, osuszania bagien, polowań miejscowej ludności oraz zagrożeniu ze strony psów. Prawdopodobnie konkuruje również z wprowadzonym gatunkiem wiwerki malajskiej(Viverricula indica). Prawdopodobnie populacja falanruka zmniejszyła się o 20-25% w ciągu 10 lat, lecz dane te nie są potwierdzone, ze względu na skromne badania względem tego gatunku. Ocenia się że populacja falanruka liczy 2500 dorosłych osobników.

Pożywienie

Poluje wyłącznie na dżdżownice i małe bezkręgowce.

Zachowanie

Falanruk prowadzi nocny tryb życia, a dzień spędza najczęściej śpiąc w norach lub między szczelinami skalnymi. Prawdopodobnie prowadzi samotniczy tryb życia, choć czasem zaobserwowano grupy tych zwierząt. Jest zwierzęciem terytorialnym, a granice terytorium oznacza gruczołami zapachowymi znajdującymi się w okolicach odbytu i szyi. Prawdopodobnie porozumiewają się także wydobywanymi odgłosami. Spiczasty pysk i zęby przystosowane do łapania bezkręgowców, ułatwiają falanrukowi polowanie. Podobnie wykorzystuje swoje długie pazury, do przegrzebywania ściółki leśnej.

Rozród

Gody odbywają się około lipca i sierpnia, a młode rodzą się między listopadem, a styczniem. Matka rodzi zazwyczaj jedno lub dwoje młodych. Potomstwo waży przeciętnie około 150 g przy urodzeniu, a oczy są już zazwyczaj otwarte. Młode już dwa dni po urodzeniu są zdolne do samodzielnego wychodzenia z gniazda i naśladowania zachowań matki. Po około 9 tygodniach młode są odstawiane od sutków i przechodzą na pokarm stały. Wkrótce przed następnym okresem rozrodczym, młode opuszczają matkę.

Naturalni wrogowie

Brak. Falanruk bywa zagryzany przez psy przy obrzeżach lasów.

Długość życia

brak danych.

Znaczenie dla człowieka

Jest częstym obiektem polowań przez miejscową ludność. Odnotowano ograniczony sukces w hodowli tego gatunku w niewoli. Jedynym ogrodem zoologicznym, który trzyma falanruki w niewoli jest Parc Zoologique de Tsimbazaza. Podjęto trzy próby rozmnażania tych zwierząt, które osiągnęły sukces. Obecnie zalecany jest międzynarodowy program hodowli falanruka w niewoli oraz ochrony ich naturalnych siedlisk.

Ciekawostki

  • Wyróżnia się 2 podgatunki falanruka, wschodni i zachodni(Eupleres goudotii goudotii i Eupleres goudotii major).
  • Niekiedy oba podgatunki falanruków, zaliczane są do osobnych gatunków(Eupleres goudotii Eupleres major)
  • Choć młode falanruki szybko osiągają mobilność(podążają za matką, dwa dni po urodzeniu), to rośnie wolniej niż reszta młodych z rzędu drapieżnych.
  • Gromadzenie tłuszczu w ogonie może sugerować że falanruk przechodzi w hibernacje podczas zimy, lecz widywano osobniki aktywne podczas tej pory. 
  • Rodzina Eupleridae wyewoluowała prawdopodobnie z afrykańskich mangust(Herpestidae) 18 do 24 mln lat temu.
  • Falanruk jest jedynym przedstawicielem rodzaju Eupleres.
  • Jest spokrewniony z innymi przedstawicielami rodziny Eupleridae do których zalicza się 10-11 gatunków, w tym jeden wymarły(fossę olbrzymią*-Cryptoprocta spelea). Innymi przedstawicielami tej rodziny jest fossa(Cryptoprocta ferox), fanaloka(Fossa fossana) i salano(Salanoia concolor), którzy są endemitami Madagaskaru.
Bibliografia:
-https://en.wikipedia.org/wiki/Falanouc
-http://www.arkive.org/falanouc/eupleres-goudotii/
-http://www.iucnredlist.org/details/68336601/0
-http://animaldiversity.org/accounts/Eupleres_goudotii/