Frankolin blady - rzadki frankolin z Dżibuti

inne nazwy: frankolin Dżibuti*, szponiastonóg blady

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Ptaki
• Rząd: Grzebiące
• Rodzina: Kurowate
• Gatunek: Frankolin blady(Pternistis ochropectus)

Występowanie

Frankolin blady jest gatunkiem endemicznym dla Dżibuti w Afryce Wschodniej. Stwierdzono jedynie 2 stanowiska tego ptaka min. Forêt du Day w Górach Goda na obszarze 15 km2 oraz w Górach Mabla na obszarze 43 km2. Widywany głównie w gęstych lasach z dominacją jałowca afrykańskiego Juniperus procera, chociaż doniesienia mówią o tym iż zamieszkuje także lasy porośnięte bukszpanem z gatunku Buxus hildebrandtii, akacją Acacia seyal oraz oliwką Olea europaea subsp. africana. Prawdopodobnie w okresach lęgowych wyszukuje bardziej otwartych lasów, lub nawet tzw. wadi, czyli dolin pustynnych.

Ogólny opis   

Frankolin blady jest dużym ptakiem osiągającym 35 cm długości ciała przy wadze ok. 950 gramów. Upierzenie frankolin jest szaro-brązowe z białymi smugami ciągnącymi się od części brzusznej ptaka po głowę w miarę robiąc się cieńsze. Spodnia część jest zwykle jaśniejsza od górnej. Nad okiem ciągnie się rudawy pasek przypominający brew, a wokół oka widnieje jaśniejszy brązowawa plama tworząc swoistą maskę. Ogon jest krótki, zwykle brązowy. Oczy są czarne, dziób szary z jaśniejsza częścią dolną, a nogi żółto-zielone.

Dymorfizm płciowy 

Dymorfizm płciowy słabo zaznaczony. Samce są nieco większe oraz posiadają dwa wyrastające ostrogi na nogach, których u samicy brak. Upierzenie samicy jest także bardziej matowe, a ogon jest intensywniej brązowy od ogona samca.

Populacja i zagrożenia   

Frankolin blady jest krytycznie zagrożony wyginięciem, głównie z powody niszczenia jego naturalnego środowiska. W 1977 roku populacja ptaka była szacowana na ponad 5600 osobników zamieszkujących Forêt du Day(jedyne wtedy znane stanowisko frankolina). W 1986 roku populacja spadła tam do ok. 1500 osobników, aż odkryto populacje Gór Mabla w tym samym roku. Populacja w Forêt du Day nadal malała do 500-1000 osobników w 1998 roku i 115-135 w 2004 roku. Łączna populacja frankolina bladego jest szacowana na 612-723 osobników dorosłych (rok 2006). Niszczenie lasów jałowcowych jest głównym czynnikiem pogarszającym stan populacji ptaka. Głównym powodem zanikania lasów jest nadmierny wypas bydła, kóz i wielbłądów, zmiany klimatyczne(jałowce są bardzo wrażliwe na suszę), kwaśne deszcze oraz choroby grzybicze, ale także nadmierne koczowanie lasu w celu uzyskania drewna opałowego, bezpośrednie polowania na ptaka oraz niepokojenie go przez ludzi. Obecnie prowadzone są programy mające na celu utworzenie obszaru chronionego(Forêts de Day) w miejscu występowania frankolina, zasadzenia jałowców i tworzenie terenów siedliskowych dla ptaków, programy hodowli ptaka w niewoli, a także kampanie promocyjne.

Pożywienie  

Żywi się nasionami, owadami(głównie termity), jagodami i figami.

Zachowanie 

Frankolin blady prowadzi skryty tryb życia, większość czasu przebywając ukryty w roślinności. Zwykle żyję w małych grupach, a jego aktywność jest największa między 6, a 9 rano. Często przebywa na drzewach, nawet 4 metry nad ziemią. Czasami towarzyszy guźcom, wykorzystując rozkopaną ziemie w czasie ich żerowania w poszukiwaniu nasion. Frankoliny potrafią także rozkopywać gniazda termitów. Zachowanie tego gatunku frankolina zostało dosyć słabo poznane.

Rozród

Okres rozrodczy u tych ptaków rozpoczyna się między grudniem, a lutym. Opisany został jedynie jeden przypadek odnalezienia gniazda tego ptaka, dlatego miedza o zachowaniach rozrodczych tego gatunku są słabo poznane. Gniazdo było założone na skalnej półce, płytkie i wyłożone trawą. Głównie przypuszcza się że ptaki te budują gniazda na drzewach na wysokości 5-8 metrów. Prawdopodobnie są monogamiczne oraz znoszą przeciętnie 7-9 lat, lecz nie są to potwierdzone informację.

Naturalni wrogowie  

Głównie żeneta zwyczajna, choć mogą padać ofiarą lampartów, kotów, psów i ptaków drapieżnych. Młode pisklęta są narażone na ataki większości drapieżników.

Długość życia  

Brak danych.

Znaczenie dla człowieka  

Niegdyś był cennym łupem dla rdzennych mieszkańców regionu, choć obecnie polowania na tego ptaka niemal zanikły ze względu na jego rzadkość. Obecnie nie jest trzymany w niewoli, choć w przyszłości planuje się hodowle tego ptaka w niewoli.

Ciekawostki 

• czasami spotykany pod nazwami Francolinus ochropectus i Oreocolinus ochropectus.
• W polskim nazewnictwie czasami spotykany pod nazwą szponiastonóg blady, która obecnie jest prawidłowa w odniesieniu do jego rodzaju.
• Przez rdzennych mieszkańców Dżibuti zwany kukaaqe.
• Został odkryty w 1952 roku przez kapitana Max'a Albospeyre(dowódcy wojskowego Tadżura), lecz naukowo opisany przez francuskich ornitologów Jean Dorst i Christian'a Jouanin'a.
• Czasami dzieli środowisko życia z frankolinem żółtogardłym (szponiastonogiem żółtogardłym)[Pternistis leucoscepus].
• Jest blisko spokrewniony z innymi przedstawicielami rodzaju Pternistis liczącego 23 gatunki min. z szponiastonogiem łuskowanym(Pternistis squamatus), szponiastonogiem kameruńskim(Pternistis camerunensis) i szponiastonogiem brunatnym(Pternistis swainsonii).

Bibliografia
-http://www.hbw.com/species/djibouti-francolin-pternistis-ochropectus
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Szponiaston%C3%B3g_blady
-https://en.wikipedia.org/wiki/Djibouti_francolin

Świstak amerykański - nizinny świstak

inne nazwy: wuchak, świszcz

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Ssaki
• Rząd: Gryzonie
• Rodzina: Wiewiórkowate
• Gatunek: Świstak amerykański(Marmota monax)

Występowanie

Świszcz zamieszkuje tereny Ameryki Północnej. Na południe jego zasięg rozpościera się od wschodniej Oklahomy, po północną Luizjanę, Alabamę, Georgię do Północnej Karoliny. Wschodnia granica występowania obejmuje Karolinę Północną, wybrzeże Atlantyku, półwysep Labrador i Kanadę, a północna od Labradoru po południową Alaskę. Świszcz najbardziej preferuje tereny otwarte, takie jak łąki, pastwiska i użytki zielone, lecz spotykany także na obszarach skalistych, górzystych i częściowo zalesionych. Często zamieszkuje także tereny zurbanizowane np. pola uprawne i sady.

Ogólny opis

Świszcze posiadają dosyć krępą budowę ciała, a ich długość ciała waha się w granicach 40-65 cm przy wadze ok. 2-6 kg. Kolor sierści jest zwykle zróżnicowany, choć najczęściej widywane są osobniki ciemnobrunatne, szarawe lub cynamonowe z białymi włoskami pokrywającymi ciało gryzonia. U większości świszczy łapki są koloru czarnego lub ciemnobrązowego, choć u jednego z podgatunków odnotowano łapki koloru różowego. Ogon jest zwykle ciemny i puszysty, stanowiąc 20-25% długości całkowitej ciała. Zęby są zwykle białe, a uszy zaokrąglone.

Dymorfizm płciowy     

Samce są nieco większe od samic.

Populacja i zagrożenia

Świszcz jest jednym z niewielu gatunków zwierząt, które po kolonizacji Ameryki Północnej przez Europejczyków zwiększyło swoją populację. Wiąże się to z wylesieniem i powstawaniem rozległych terenów otwartych, które są środowiskiem życia gryzonia. Obecnie świszcz jest traktowany jako gatunek pospolity i klasyfikowany jako gatunek o najmniejszych stopniu na wyginięcie. W wielu rejonach traktowany jako szkodnik niszczący uprawy.

Pożywienie   

Podstawowym składnikiem diety świszcza są zielone części roślin, jak lucerna, mniszek, czy koniczyna, lecz zjadają także liście, korę drzew, nasiona, orzechy, kwiaty, owoce, jaja ptaków, owady i mięczaki.

Zachowanie   

Świszcz jest gatunkiem o dziennym i samotniczym trybie życia. Samce są terytorialne, a ich areał rozciąga się przeciętnie przez 10 000 m2 pokrywając się z terytoriami samic(przeciętnie 2 lub nieco więcej). Terytorium samicy jest zwykle wielkości 2 500 m2, choć w okresie rozrodczym zwiększa się do ponad 10 000 m2. Świszcze budują zwykle dosyć rozbudowane nory, dzielące się na te używane w okresie letnim i zimowym. Zwykle posiadają kilka wejść i wyjść awaryjnych w razie zagrożenia. Żerują zwykle 2 razy dziennie przez 2 godziny, a resztę dnia spędzają odpoczywając w swojej norze, oszczędzając zgromadzoną tkankę tłuszczową na hibernację. Zwykle nie przejawiają instynktów społecznych, chociaż obserwowano wspólnie pożywiające się osobniki. W razie zagrożenia szybko uciekają do nory, a w razie odcięcia drogi ucieczki wyginają swoje ciało, pokazując zęby i pusząc ogon. Hibernują z nastaniem pierwszych chłodów, przez całą zimę(zwykle od października do marca lub kwietnia, zależnie od szerokości geograficznej) . Czasami mogą hibernować w okresie letnim przy niedostatecznym dostępie do pożywienia. Bardzo dobrze pływają i wspinają się na drzewa

Rozród 

Okres rozrodczy zaczyna się zaraz po wyjściu świszczy z hibernacji, czyli w połowie kwietnia(choć może być to zmienne w zależności od szerokości geograficznej). Samce zwykle budzą się jako pierwsze, ustalając terytorium, tocząc walki z konkurentami oraz wyszukując partnera. Samica zwykle chodzi w ciąży przez 31-32 dni, po czym rodzi 1-9 młodych, warzących przeciętnie 25 gramów. Młode szybko rosną, dlatego zazwyczaj po upływie 44 dni są odstawiane od mleka, a po upływie 2 miesięcy stają się niezależne. Dojrzałość płciową osiągają po upływie 1-2 lat. Rozmnażają się jedynie raz do roku.

Naturalni wrogowie 

Świszcze padają ofiarą wilków, kojotów, lisów rudych i wirginijskich, niedźwiedzi czarnych, rysiów kanadyjskich i rudych, psów, ptaków z rodziny jastrzębiowatych i węży.

Długość życia         

W stanie dzikim przeciętnie 4-6 lat, choć w niewoli dożywają 10-14 lat.

Znaczenie dla człowieka 

Czasami są uważane za szkodniki niszczące pastwiska i pola uprawne. Budując swoje nory uszkadzaj sprzęt rolniczy oraz powodują uszkodzenia nóg u zwierząt gospodarskich. Używane w badaniach laboratoryjnych w leczeniu wielu chorób, a także jako zwierzę treningowe dla myśliwych. Czasami hodowane w niewoli.

Ciekawostki  

• Jest największym przedstawicielem rodziny Marmota. 
• W przeciwieństwie do większości przedstawicieli swojego rodzaju świszcz jest gatunkiem zamieszkującym tereny nizinne.
• Świszcze posiadają wiele nazw zwyczajowych na terenie swojego występowania np. świnka ziemna lub świnka świszcząca.
• Zgodnie z legendą kiedy świstaki wychodzące ze snu zimowego(żyjące w niewoli) ze swoich nor zauważą swój cień oznacza to 6 tygodni dodatkowej zimy, jeśli zaś go nie zobaczą oznacza to szybką wiosnę.
• Jest blisko spokrewniony z innymi przedstawicielami rodzaju Marmota(liczący 14-15 gatunków) między innymi z świstakiem(Marmota marmota), świstakiem kanadyjskim(Marmota caligata) i świstakiem z Vancouver(Marmota vancouverensis).

  

Bibliografia:

-https://en.wikipedia.org/wiki/Groundhog

-http://animaldiversity.org/accounts/Marmota_monax/

-http://www.iucnredlist.org/details/42458/0

-http://animals.nationalgeographic.com/animals/mammals/groundhog/

Tytan - pierwsze pokolenie bogów

Pierwsze podania

Tytani to istnienia pochodzące z mitologi greckiej. Dzieci pierwszych bogów Uranosa(Nieba) i Gai(Ziemi) oraz rodzeństwo hekatonchejrów(sturękich) i pierwszych cyklopów(cyklopów niebiańskich). Należeli do nich między innymi Kronos, Rea, Temida, Okeanos i Tetyda. Uranos jednak przerażony potęgą i siłą swych dzieci postanowił wtrącić ich do Tartaru, tak jak to wcześniej zrobił z hekatonchejrami i cyklopami, lecz Gaja kochała swe dzieci i w celu zatrzymania swojego małżonka przed tym czynem wręczyła jednemu z tytanów Kronosowi sierp, który mógł zranić pierwszego boga. Kronos zaatakował swego ojca obcinając jego jądra i wrzucając do oceanu. Z krwi Uranosa Gaja stworzyła Erynie, meliady i gigantów, a z piany morskiej zmieszanej z krwią z jąder boga powstała Afrodyta, bogini miłości i pożądania. Uranos przepowiedział jednak że skończy podobnie jak on, zdradzony przez swojego syna w celu odebrania władzy. Kronos przejął tron po Uranosie i poślubił swoją siostrę Reję, jednak nie uwolnił swych braci z Tartaru jak obiecał matce, a ponadto zjadał każde swoje dziecko zrodzone przez Reję. Jednak kiedy tytanida była po raz kolejny w ciąży, postanowiła ochronić dziecko przed pożarciem. Dała swemu małżonkowi kamień owinięty w pieluchę którego zjadł, a same dziecko oddała nimfą pod opiekę. Dziecko nazwano Zeus, a kiedy ten dorosną postępem przy pomocy swej matki i pierwszej miłości Metydy podał Kronosowi środek wymiotny, a ten zwrócił uwięzione dzieci w jego żołądku min. Posejdona, Hadesa, Demeter, Hestię i Herę. Zeus wypowiedział wojnę swojemu ojcu i dzięki pomocy uwolnionych cyklopów i sturękich oraz niektórym tytanom pokonał go i popierających go tytanów. Ci zostali strąceni do Tartaru, a Kronosowi w geście litości oddano pod panowanie pola elizejskie w części Hadesu.

Najbardziej znani tytani:

• Kronos- syn Gai i Uranosa oraz ojciec Zeusa, Posejdona, Hadesa, Hery, Hestii i Demeter. Małżonek Rei. Po obaleniu swojego ojca Uranosa, zasiadł na tronie oraz pożerał swoje dzieci ze strachu iż odbiorą mu władze, jednak Reja ocaliła najmłodsze dziecko Zeusa przed pożarciem, który kiedy dorósł odebrał władze swemu ojcu, zaś jemu dał pod panowanie pola elizejskie.
• Reja- córka Gai i Uranosa, matka Zeusa, Posejdona, Hadesa, Hery, Hestii i Demeter oraz małżonka Kronosa. Uratowała swoje najmłodsze dziecko przed pożarciem przez własnego ojca.
• Prometeusz - syn  Japeta i Klimene. Stwórca ludzi. Ukradł ogień ludzkości za co Zeus skazał go na męki podczas których przybity do klifu, każdego ranka sęp zjadał mu wątrobę, która później na nowo odrastała. W końcu kiedy ptak został zabity przez Heraklesa, Prometeusz zemścił się na Zeusie podpowiadając ludziom, aby Zeus wybrał ofiarę, którą chce aby mu składano. Zaoferowano skórę i kości pod którymi było schowane mięso oraz tłuszcz po którym nie znajdowały się tylko kości. Zeus myśląc że pod tłuszczem znajduje się mięso, wybrał drugą opcję, dzięki czemu od tego czasu składano mu w ofierze jedynie tłuszcz i kości. Zeus był wściekły na Prometeusza dlatego wysłał Pandorę z tajemniczą puszką, aby uwiodła tytana. Jednak ten to przewidział i odrzucił zaloty kobiety, chociaż jego brat Epimeteusz, zaproponował Pandorze ożenek z nim. Kobieta zgodziła się, a po jakimś czasie zaciekawiona co znajduje się w puszce otwarła ją, uwalniają choroby, burze i wszelkie smutki na ludzkość, któa po jakimś czasie była na skraju wyginięcia. Kiedy pozostała jedynie para małżonków(Pyrra i Deukalion) oraz jedna córka Pandory, Gaja zlitowała się nad nimi i nakazała im rzucać kamienie za siebie z których wyrastali kolejni ludzie.
• Atlas - syn  Japeta i Klimene oraz brat Prometeusza, Epimeteusza i Menojtiosa. Walczył w tytanomachii po tronie Kronosa, który wysłał go na Olimp, aby pokonał bogów. Atlas był o wiele silniejszy od boskich braci(Posejdona, Hadesa i Zeusa), których szybko powalił. Jednak Zeus rzucił piorunami w czterech tytanów podtrzymujących nieboskłon powalając ich, a Atlas chcą ratować sytuację wziął na swoje barki ciężar nieba. Od tego czasu Atlas podtrzymuje nieboskłon.

Wygląd

Tytani w przeciwieństwie do swych braci byli najbardziej podobni do swoich rodziców, co uchroniło ich ponadto przed wtrąceniem do Tartaru, jak to się stało z jednookimi cyklopami i sturękimi hekatonchejrami. Można powiedzieć iż wyglądem przypominali ludzi, choć byli od nich o wiele więksi i potężniejsi. Poza tytanami, do boskich stworzeń zaliczani są także ich braci min.:

• Cyklopi - w mitologii greckiej stworzenia z jednym okiem. Cyklopów można podzielić na cyklopów niebiańskich, stworzonych jako pierwszych i cyklopi synowie Posejdona. Cyklopi niebiańscy to bracia tytanów i sturękich, strąceni do Tartaru przez swojego ojca. Uwolnieni przez swojego brata tytana Kronosa, któremu pomagali w walce z Uranosem. Jednak Kronos ponownie uwięził ich w podziemiach z których już ostatecznie oswobodził Zeus. Przepowiednia mówiła iż z cyklopami u boku zwycięstwo w wojnie stanie po stronie Zeusa. Cyklopi doskonali kowale, wykuli dla Zeusa potężna broń zwaną Piorunem, dzięki której wygrał wojnę. Cyklopi wykuli także trójząb Posejdona oraz hełm Hadesa. Cyklopi niebiańscy zostali wybici przez Apollo po tym jak Zeus Asklepiosa syna Apollo, który swymi czynami dorównywał bogom. Następne pokolenie cyklopów zostało poczęte przez Posejdona. Najsławniejszym cyklopem jest Polifem, który został oślepiony przez Odyseusza, którego więził.

• Hekatonchejrowie- czyli sturęcy. Bracia tytanów i cyklopów, posiadający po 100 rąk i 50 głów. Uwięzieni przez Uranosa w Tartarze, gdzie następnie zostali chwilowo oswobodzeni przez Kronosa, lecz ostateczną wolność dał im Zeus. Walczyli w tytanomachii po stronie Zeusa.

• Giganci - w mitologi greckiej olbrzymy o wężowych nogach. Zostali zrodzeni z krwi Uranosa, która Gaja wchłonęła. Giganci byli rządni władzy i zagrozili iż zdobędą Olimp. Bogowie dzielnie walczyli z gigantami wspomaganymi przez samą Gaję. W końcu jednak przy pomocy Heraklesa bogowie odnieśli zwycięstwo, a pozostali przy życiu giganci zostali przygnieceni głazami i górami.
  
  

W środkach masowego przekazu

Tytani rzadko występują w książkach, filmach, czy grach. Zazwyczaj są przedstawiani tak jak w mitologii, jako bogowie. W grze D&D(Dungeons & Dragons) to olbrzymie istoty o niemal boskich mocach, a w Heroes Might and Magic tytani to machiny w których została umieszczona dusza bohatera lub wojownika.

Bibliografia:
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Tytani
-https://en.wikipedia.org/wiki/Titan_(mythology)

Helikoprion - najdziwniejsza szczęka rekina

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Chrzęstnoszkieletowe
• Rząd: Edestydy
• Rodzina: Agassizodontidae
• Gatunek: Helicoprion bessonowi

Występowanie

Paleontolodzy oceniając lokalizację skamieniałości spekulują iż helikoprion zamieszkiwał południowo-zachodnią część wybrzeża Gondwany, a później Pangey. Prawdopodobnie pojawiły się 310 milionów lat temu w karbonie, a wymarły 250 milionów lat temu w późnym triasie.

Ogólny opis

Poza skamieniałościami przedstawiającymi zwój zębów, nie odnaleziono innych zachowanych części ciała, dlatego do niedawna wygląd ryby budził niemałą zagadkę. Dopiero po odnalezieniu czaszki reprezentanta siostrzanej rodziny Ornithoprion, naukowcy stwierdzili iż zwój zębów to nietypowa żuchwa rekina. Przypuszcza się że zęby ryby nie wypadały z wiekiem, lecz stopniowo narastały wydłużając żuchwę rekina w rodzaj spirali, choć do końca nie wiadomo czy była ona skierowano do wewnątrz pyska, czy na zewnątrz rozciągając się pod żuchwą. Wygląd reszty ciała rekina nie jest do końca pewny, lecz prawdopodobnie przypominał innych przedstawicieli rzędu edestydów. Prawdopodobnie dorastał do 3-4 metrów.

Dymorfizm płciowy

Brak danych.

Pożywnie

Mięsożerca.

Zachowanie

Brak danych.

Rozród

Brak danych.

Naturalni wrogowie

Większe rekiny i plezjozaury.

Długość życia

Brak danych.

Przyczyny wymarcia      

Helikoprion wymarł ok. 250 milionów lat temu podczas tzw. wymierania permskiego, kiedy wymarło niemal 90% organizmów zamieszkujących wody morskie. Przypuszcza się że przyczyną wymierania było uderzenie dwóch planetoid w powierzchnie Ziemi(dowody: krater Bedout i krater na Ziemi Wilkesa), co wzmogło wzmożony wulkanizm wraz ze zmianą składu chemicznego powietrza atmosferycznego. Powstał efekt cieplarniany, a kwaśne deszcze i związki siarki zawarte w powietrzu zakwasiły oceany, powodując powolny pomór morskiego życia.

Ciekawostki

• Obecnie najbliższych krewnych helikoprionów można szukać wśród chimer(Chimaeriformes).
• Pierwsze znalezione szczątki helikopriona należały do Helicoprion bessonowi. Kawałek żuchwy został znaleziony w 1899 roku przez Aleksandra Karpinskigo w skałach wapiennych w górach Ural. Gatunek został naukowo opisany przez Oliver Perry Hay'a.
• Choć przedstawienia ryby pokazują ją ze żuchwą skierowano najczęściej do tyłu lub do środka pyska to są to jedynie spekulację, a wygląd rekina mógł się znacząco różnić od współczesnych wyobrażeń.
• Obecnie rodzaj Agassizodontidae liczy 7-8 wymarłych gatunków do których należą Helicoprion bessonowi, Helicoprion ergasaminon,Helicoprion ferrieri,  Helicoprion jingmense,Helicoprion mexicanus,Helicoprion nevadensis, Helicoprion sierrensis i Helicoprion davish(?).

Bibliografia:

-https://en.wikipedia.org/wiki/Helicoprion

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Helikoprion

-http://www.prehistoric-wildlife.com/species/h/helicoprion.html

Megalomys desmarestii - Olbrzymi szczur z Martyniki

inne nazwy: piżmak martynikański*, szczur Desmarest'a*, antylski olbrzymi szczur ryżowy*

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Ssaki
• Rząd: Gryzonie
• Rodzina: Chomikowate
• Gatunek: Megalomys desmarestii

Występowanie

Szczur Megalomys desmarestii był endemitem wyspy Martynika. Bardzo mało wiadomo na temat habitatu tego gryzonie, choć prawdopodobnie zamieszkiwał lasy, a wraz z przybyciem człowieka także plantacje.

Ogólny opis

Brak dokładniejszych danych na temat wymiarów owego gryzonia, choć opisywany jest iż wielkością dorównywał średniemu kotowi domowemu. Piżmak martynikański posiadał sierść kolory ciemnego, zwykle brązowego lub czarnego z jasną, niemal białą spodnią częścią ciała, obejmującą brzuch, kończyny oraz przednią i dolną cześć pyszczka gryzonia. Wokół oka biegła biała obwódka.

Dymorfizm płciowy  

Brak danych.

Pożywienie

Prawdopodobnie jak większość przedstawicieli swojej rodziny był wszystkożercą.

Zachowanie

Brak danych.

Rozród 

Brak danych.

Naturalni wrogowie

Prawdopodobnie brak(możliwe iż myszołów białosterny), lecz po przybyciu człowieka na wyspę, szczury stawały się ofiarami kotów, psów, mangust, jak i jego samego.

Długość życia

Brak danych.

Przyczyny wymarcia  

Szczur Megalomys desmarestii jeszcze do końca XIX wieku był uważany za zwierzę pospolite i masowo tępione, gdyż jak większość gryzoni był uważany za szkodnika. Twierdzono iż szczury niszczą orzechy kokosowe na plantacjach. Gatunek był również jedzony przez ludzi, choć sposób jego przyrządzenia był dosyć skomplikowany, ze względu na piżmowy zapach ciała. Prawdopodobnie populacja gryzonia zaczęła drastycznie maleć po wprowadzeniu na wyspę mangusty, która przetrzebiała jego populację. Gwoździem do trumny dla tego gatunku była także erupcja wulkanu Góry Pelée 8 maja 1902 roku, która zniszczyła miasto Saint-Pierre wraz z niewielką populacją gatunku. Prawdopodobnie kilka późniejszych erupcji po roku 1902 mogło odcisną swoje piętno na wyginięciu szczura Desmarest'a.

Ciekawostki

• Megalomys desmarestii jest jednym z najmniej poznanych wymarłych gatunków holocenu.
• Aby przyrządzić mięsa tego szczura wpierw należało wypalić całe włosie z jego ciała, następnie pozostawić ciało na jedną noc oraz gotować je w wodzie w dwóch partiach. W innym wypadku mięso posiadało nieprzyjemny zapach piżma.
• Rodzaj Megalomys obecnie reprezentowany jest jedynie przez 4 wymarłe gatunki min. nornika Barbuda*(Megalomys audreyae), Megalomys curazensis i olbrzymiego szczura ryżowego z Saint Lucia*(Megalomys luciae). Wszystkie gatunki wymarły w wyniku działalności człowieka.
• Megalomys desmarestii to jedyny naziemny ssak żyjący naturalnie na wsypie Martynika. Na Martynice występuje także 9 gatunków nietoperzy.

Bibliografia:

-https://en.wikipedia.org/wiki/Megalomys_desmarestii

-http://www.iucnredlist.org/details/12980/0

Papryka roczna - owoc pierwotnych Amerykanów

inne nazwy: papryka owocowa, pieprz chilijski, pieprz turecki, pieprz hiszpański, pieprzowiec roczny, pieprzowiec ostry 

• Królestwo: Rośliny 
• Podkrólestwo: Rośliny naczyniowe 
• Klasa: Okrytonasienne
• Rząd: Psiankowce
• Rodzina: Psiankowate
• Gatunek: Papryka roczna(Capsicum annuum)

Występowanie

Pierwotnie papryka roczna zasiedlała tropikalne tereny północnej Ameryki Południowej i południowej Ameryki Północnej. Obecnie uprawiana powszechnie w wielu częściach świata, choć w większości jedynie w szklarniach.

Ogólny opis  

Roślina dorasta zwykle do 20-50 cm długości. Łodyga jest zwykle zielona, rozszczepiająca się na kilkanaście kłączy. Liście są zielone, lancetowate i zwykle ostro zakończone.

Rozmnażanie

Biały, lub żółty kwiat wyrasta zwykle pojedyncze z kątów liści tworząc małą kulistą koronę. Owoc to jagoda, mało soczysta z grubą okrywą mający przeciętnie 5-12 cm długości. Owoc dzikiej papryki ma kolor czerwony, lecz w uprawie wyselekcjonowano wiele odmian barwnych.

Zagrożenia

Gatunek nie jest zagrożony i nie podlega klasyfikacji w stopniach zagrożenia.

Długość życia

Mimo swojej nazwy, papryka roczna jest byliną. Jedynie w uprawie w klimacie umiarkowanym papryka posiada jeden okres wegetacyjny, po czym usycha.

Znaczenie dla człowieka 

Papryka jest jedną z najważniejszych roślin uprawnych. Gatunek jest uprawiany od tysięcy lat, jedzony na surowo i po przygotowaniu, jako przyprawa oraz czasami w celach leczniczych i ozdobnych.

Ciekawostki 

• Pierwsi Indianie uprawiali paprykę już 5200 tysięcy lat p.n.e.. Kiedy Kolumb przywiózł roślinę do Europy nie wiedziano o jej walorach smakowych i kulinarnych, to też były uprawiana jedynie jako roślina ozdobna i uważana za trującą.
• Jedzenie papryki wspomaga trawienie, posiada duże zasoby witaminy A i C, cukrów, kapsaicyny oraz używana przy chorobach dotyczących układu nerwowego.
• Wiele ostrych odmian min. tabasco, cayenne i chili używane są jako popularna przyprawa.
• W Polsce najczęściej spotyka się odmiany papryki zielonej, czerwonej i żółtej, choć występują także papryki o owocach białych i filetowych.
• Papryka jest także popularną rośliną doniczkową, zwłaszcza te o małych, i różnokolorowych owocach.
• Węgierskiemu biochemikowi Albertowi Szent-Györgyi właśnie z papryki rocznej udało się po raz pierwszy wyizolować witaminę C.
• Rodzaj Capsicum(papryki) liczy 25-27 gatunków roślin z czego pięć jest udomowionych(C. annuum , C. baccatum , C. chinense , C. frutescens i C. pubescens). Innymi przedstawicielami tego rodzaju są min. Capsicum galapagoense, Capsicum stramoniifolium i nieco mniej popularna papryka jagodowa(Capsicum baccatum). 
  
  

Bibliografia:

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Papryka_roczna

-https://en.wikipedia.org/wiki/Capsicum_annuum

-http://www.kew.org/science-conservation/plants-fungi/capsicum-annuum-chilli-pepper

-http://rosliny.urzadzamy.pl/baza-roslin/warzywa/papryka-roczna,17_1309/

Perełkowiec japoński - drzewo rodzące perły

inne nazwy: szupin japoński, szupin chiński, sofora japońska

• Królestwo: Rośliny 
• Podkrólestwo: Rośliny naczyniowe 
• Klasa: Okrytonasienne
• Rząd: Bobowce
• Rodzina: Bobowate
• Gatunek: Perełkowiec japoński(Styphnolobium japonicum)

Występowanie

Naturalnie występuje w Wschodniej Azji zasiedlając Chiny i Koreę. Najchętniej rośnie na suchych terenach otwartych. Pomyślnie uprawiany w wielu częściach świata min. w Europie i Ameryce Północnej.

Ogólny opis

Perełkowiec japoński jest średniej wielkości drzewem dorastającym do 25 metrów wysokości. Pień jest zwykle krótki i pojedynczy, a korona szeroka i nisko osadzona. Liście są blaszkowate i nieparzystopierzaste, złożone zwykle z 7-15 listków. Pojedynczy liść dorasta zwykle do 25 cm długości. Listki są eliptyczne, zwykle zaostrzone o długości 3-5 cm. Jesienią zwykle przebarwiają się na żółto.

Rozmnażanie

Drzewo kwitnie zwykle na przełomie lipca i sierpnia, tworząc obupłciowe, zebrane na sztywnych pędach grona o długości 15-30 cm. Pojedynczy kwiat jest motylkowaty, kremowobiały o długości 1-2 cm i silnie pachnący. Kwiaty są owadopylne. Nasiona wytwarzane są we wrześniu i październiku w postaci zielonych strąków o długości 5-8 cm. Pomiędzy pojedynczymi nasionami występuje przewężenie, przez co te przypominają perły. Nasiona są czarne.

Zagrożenia

Gatunek nie jest zagrożony wyginięciem i nie podlega klasyfikacji w stopniach zagrożenia.

Długość życia 

100-150 lat.

Znaczenie dla człowieka

Drzewo głównie sadzone w celach ozdobnych. W Polsce średnio popularne, choć ze względu na późne kwitnienie bardzo cenione. W medycynie tradycyjnej chin z kwiatów perełkowca wytwarzano produkty poprawiające zdrowie człowieka. Drewno perełkowca ze względu na swoje dobre właściwości używane przy produkcji mebli i parkietów. Roślina ceniona przez pszczelarzy ze względu na duży wskaźnik miododajności i późne kwitnienie.

Ciekawostki 

• Mimo swojej nazwy perełkowiec japoński nie występuje naturalnie w Japonii. Został on wprowadzony na wyspę z Chin przed paruset lat i obecnie jest popularnie uprawiany.
• Jest jedynym uprawianym w Polsce przedstawicielem rodzaju perełkowców.
• Perełkowiec japoński jest najpóźniej kwitnącym drzewem spotykanym w Polsce.
• Zaostrzone, a niezaokrąglone listki u perełkowca to jedna z cech odróżniających go od podobnej robinii akacjowej.
• Wszystkie części perełkowca są trujące.
• Rodzaj perełkowców(Styphnolobium) reprezentowany jest przez 3-4 gatunki drzew. Gatunkami spokrewnionymi z perełkowcem japońskim są Styphnolobium affine i Styphnolobium monteviridis.
  
  

Bibliografia:

-https://en.wikipedia.org/wiki/Styphnolobium_japonicum

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Pere%C5%82kowiec_japo%C5%84ski

-http://www.kew.org/science-conservation/plants-fungi/styphnolobium-japonicum-pagoda-tree