Tyranik szarogardły - nieśmiały śpiewak

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Ptaki
• Rząd: Wróblowe
• Rodzina: Tyrankowate
• Gatunek: Tyranik szarogardły(Myiopagis viridicata)

Występowanie

Tyranik szarogardły posiada dość szeroki, lecz niejednolity zasięg. Zamieszkuje obszary od południowego Meksyku(w tym cały Półwysep Jukatan), przez przybrzeżne obszary Gwatemali i Hondurasu, Salwador, Nikaragua, zachodnie wybrzeże Kostaryki, południowe wybrzeże Panamy(poza wschodnimi terenami granicznymi), Kolumbię(poza obszarami północno-zachodnimi i południowo-wschodnimi), zachodni Ekwador, południowo-zachodnią Gujanę, południową i północno-wschodnią Brazylię, Boliwię(poza zachodnią i południowo-zachodnią), wschodni Paragwaj, aż po północny i północno-wschodni obszar Argentyny. Preferuje suche lasy tropikalne i subtropikalne, nizinne lasy tropikalne, zwłaszcza w pobliżu strumieni i źródeł wody. Zamieszkuje także silnie zdegradowane lasy tropikalne.

Ogólny opis

Tyranik szarogardły jest niewielkim ptakiem osiągającym 12-13 cm długości ciała i wagę 12-14 gramów. Głowa koloru szarawego, lub popielatego z białym, słabo widocznym pierścieniem wokół oczów. Gardło i pierś zwykle koloru jasno szarego. Grzbiet, skrzydła i ogon koloru oliwkowo-zielonego. Brzuch tyranika jasno żółty. Dziób krótki, koloru czarnego, lub ciemnobrunatnego, podobnie jak nogi.

Dymorfizm płciowy

Brak danych.

Populacja i zagrożenia

Gatunek niezagrożony, klasyfikowany jako niższego ryzyka na wyginięcie(głównie ze względu na szeroki zasięg). Mimo to ptak spotykany dość rzadko, głównie ze względu na skryty tryb życia. Występuje na wielu obszarach chronionych i nie są znane poważne zagrożenia dla tego gatunku.

Pożywienie

Wszelkiego rodzaju owady, oraz drobnych rozmiarów jagody i owoce. Regularnie zjada także nasiona w osnówkach.

Zachowanie

Słabo poznane. Ptak prowadzi dzienny, lecz skryty tryb życia. Żeruję wysoko nad ziemią, blisko koron drzew. Spotykany pojedynczo, lub w parach. Często ich obecność zdradza jedynie śpiew, niezbyt wyraźny, lecz piskliwy i brzęczący.

Rozród

Słabo poznany. Okres rozrodczy u tych ptaków odnotowano na przełomie kwietnia-czerwca na terenie Ameryki Środkowej, października-marca na terenie Brazylii, oraz grudnia-stycznia w Argentynie. Otwarte gniazdo budowane jest wysoko nad ziemią w koronie drzewa, głównie przez samice. Samiec w tym czasie strzeże okolicy i wypatruje niebezpieczeństw, oraz konkurencji. Samica składa dwa jaja. Czas inkubacji, oraz okres odchowu młodych nie jest poznany.

Naturalni wrogowie

Brak danych. Przypuszczalnie większe ptaki drapieżne, mięsożerne ssaki, węże itp.

Długość życia

Brak danych.

Znaczenie dla człowieka 

Ptak poluje na owady, przez co jest uważany za gatunek pożyteczny. 

Ciekawostki

• Nazwa rodzajowa gatunku Myiopagis pochodzi z języka greckiego i w tłumaczeniu oznacza"pułapkę na muchy".
• Przedstawiciele rodzaju Myiopagis, podobnie jak sam tyranik szarogardły prowadzą skryty tryb życia, dlatego należą do jednych z najmniej poznanych ptaków.
• Został opisany po raz pierwszy w 1817 roku przez francuskiego ornitologa Louis'a Jean'a Pierre'a Vieillot'a.
• Znanych jest 10 podgatunków tyranika szarogardłego.
• Tyranik jamajski(Myiopagis cotta) jest blisko spokrewniony i bardzo podobny do tyranika szarogardłego. Przez niektórych naukowców oba ptaki klasyfikowane są jako jeden gatunek.
• Rodzaj Myiopagis liczy 7 gatunków tyraników min. tyranika szarogardłego, tyranika jamajskiego(Myiopagis cotta), tyranika popielatego(Myiopagis caniceps), tyranika żółtociemieniowego(Myiopagis flavivertex), tyranika ekwadorskiego(Myiopagis subplacens), tyranika jasnolicego(Myiopagis olallai) i tyranika leśnego(Myiopagis gaimardii).

Bibliografia:

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Myiopagis

-http://www.hbw.com/species/greenish-elaenia-myiopagis-viridicata

-http://neotropical.birds.cornell.edu/portal/species/overview?p_p_spp=425801

-http://www.iucnredlist.org/details/22699248/0

Postrzałka kafryjska - afrykański kangur

inne nazwy: długonóg, postrzałka 

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Ssaki
• Rząd: Gryzonie
• Rodzina: Postrzałkowate
• Gatunek: Postrzałka kafryjska(Pedetes capensis)

Występowanie

Postrzałka zamieszkuję wschodnią i południową Afrykę od południowej części Demokratycznej Republiki Konga przez Angolę(poza północnymi rejonami), Zambię(poza wschodnią), Zimbabwe(poza niektórymi północnymi i zachodnimi rejonami), Botswanę, Namibii(poza zachodnimi rejonami przybrzeżnymi), południowy Mozambik(poza skrajnie południowymi terytoriami), aż po Republikę Południowej Afryki(prowincja Limpopo, Prowincja Północno-Zachodnia, prowincja Gauteng, prowincja Mpumalanga, Prowincja Przylądkowa Wschodnia, Wolne Państwo, KwaZulu-Natal, północna i wschodnia Prowincja Przylądkowa Północna). Jej wystąpienie nie zostało potwierdzone na terenie Lesotho. Postrzałka preferuje tereny o piaszczystej glebie min. półpustynie, łąki, suche tereny trawiaste, tereny zalewowe i uprawne.

Ogólny opis

Postrzałka jest średniej wielkości gryzoniem dorastającym do 35-43 cm długości i ważącym 3-4 kg. Ze względu na krótkie kończyny przednie i wydłużone kończyny tylne, często kojarzony z kangurem(mimo iż nie jest z nim spokrewniony). Głowa długonoga jest krótka i okrągła, podobna do króliczej, z dużymi oczami i wystającym, zaokrąglonym nosem. Uczy dosyć duże, proste i szpiczasto zakończone, wyposażone w koziołek(który uniemożliwia przedostawanie się piasku do uszów podczas kopania). Kończyny przednie krótkie, wyposażone w 5 długich pazurów, natomiast kończyny tylne dobrze rozwinięte z wydłużonymi czterema palcami, wyposażonymi w pazury, przypominające małe kopyta. Ogon długi, osiągający 37-47 cm długości, puszysty z charakterystyczną czarną, lub ciemnobrązową końcówką. Sierść długa, zwłaszcza w górnych częściach ciała, koloru od żółtawego przez cynamonowy, czerwonobrązowy po płowy. Część brzuszna biała, lub kremowa.

Dymorfizm płciowy

Brak.

Populacja i zagrożenia

Jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski na wyginięcie i uważany za dosyć pospolity. Mimo to w ciągu ostatnich 30 lat populacja postrzałki zmniejszyła się o ok. 20%. Postrzałka jest jednym z głównych obiektów polowań rdzennych mieszkańców Botswany(Buszmenów), głównie dla mięsa i skóry. Gryzoń jest także tępiony przez rolników ze względu na szkody wyrządzane na polach kukurydzy, sorgo, pszenicy, owsu, orzechów arachidowych i fasoli(w niektórych latach niszczyły nawet 10-15% plonów). Badacze sądzą jednak iż największym zagrożeniem dla postrzałki jest degradacja środowiska naturalnego w wyniku zmian klimatycznych(pustynnienie obszarów, długotrwałe susze, powodzie i pożary), szybkiego tempa urbanizacji, nieumiejętnego gospodarowania gruntów rolnych, oraz zanieczyszczeń. W południowej Afryce populacja gatunku wydaje się utrzymywać na stabilnym poziomie, lecz niewiele wiadomo na temat populacji z wschodniej Afryki. Niemniej jednak uważa się iż gatunek nie jest poważnie zagrożony, lecz konieczne są dalsze badania w celu oszacowania populacji gatunku i jego trendu.

Pożywienie

Postrzałka jest gatunkiem głównie roślinożernym, żywiącym się trawami, nasionami traw i korzonkami. Dietę czasami urozmaica w niewielkie bezkręgowce. Na wolności nie piję wody, gdyż dostateczną jej ilość pobiera z pokarmu.

Zachowanie

Postrzałka jest typowym zwierzęciem o samotniczym i nocnym trybie życia. Dzień spędza w wykopanych przez siebie piaszczystych tunelach, gdzie chroni się przed ciepłem i potencjalnymi drapieżnikami. System tuneli postrzałki ma zwykle kilka wyjść(które przydają się w czasie ucieczki), zablokowanych luźną ziemią, aby uniemożliwić wejście drapieżników do tuneli. Wejście do tunelu znajduje się zwykle blisko dużego drzewa, lub krzewu. Jeden system tuneli zamieszkuje tylko jeden osobnik(ewentualnie matka i młode). Za dnia postrzałka odpoczywa, lub powiększa swoje schronienie(najchętniej kopie w porze deszczowej kiedy gleba jest mokra i mniej luźna). W nocy postrzałka wychodzi na żer. Często wychodzi z nory za pomocą skoku, aby uniknąć potencjalnego drapieżnika, który przyczaił się przy wejściu. Podczas żerowania i standardowego chodzenia używa wszystkich czterech kończyn, lecz podczas ucieczki skacze, używając tylnych kończyn i próbuje umknąć do nory. Postrzałka może wyskoczyć nawet na wysokość 3-4 metrów. Na swoje żerowiska wybiera tereny w odległości 25-250 metrów od wejścia do nory(lecz podczas suszy postrzałki wędrują nieco dalej). Zwykle żeruje w grupach, aby ewentualnie wzajemnie ostrzegać się przed niebezpieczeństwem. Nie jest zwierzęciem terytorialnym i akceptuje inne osobniki na swoim terenie na powierzchni, lecz nie toleruje innych długonogów w swoim tunelu. Złapana postrzałka nie zawaha się dotkliwie ugryźć i zadrapać.

Rozród

Postrzałki nie posiadają okresu rozrodczego, rozmnażając się przez cały rok. Ciąża trwa 72-82 dni, po czym samica rodzi tylko jedno młode. Mały długonóg rodzi się już pokryty futrem, waży zwykle 270-300 gram, a oczy otwiera już po 2-3 dniach od narodzin. W wieku 6-7 tygodni zwykle pierwszy raz wychodzi na powierzchnie. W tym okresie młode zwykle waży już ok. 1,5 kg, przechodzi na pokarm stały i jest odstawiany od piersi. Zazwyczaj wtedy staje się także w pełni samodzielny. Dojrzałość płciową postrzałka uzyskuje w wieku 2-3 lat. Samica w ciągu roku rodzi zwykle 3 razy.

Naturalni wrogowie

Głównie węże, sowy, mangusty, lwy, lamparty, likaony, żenety, serwale, karakale, szakale itp.

Długość życia

W niewoli 12-19 lat. Długość życia na wolności nie jest dokładnie oszacowana.

Znaczenie dla człowieka

Obiekt polowań dla mięsa i skór przez rdzennych mieszkańców Botswany, a także szkodnik upraw, przynoszący bardzo duże straty, zwłaszcza przy uprawie kukurydzy, sorgo, pszenicy, owsu, orzechów arachidowych i fasoli. Często także trzymany w niewoli, głównie w ogrodach zoologicznych.   

Ciekawostki

• W 1975 roku oszacowano iż na terenie Botswany rocznie zabija się 2,5 mln postrzałek dla mięsa i skór.
• Mimo iż postrzałka w stanie dzikim prowadzi samotniczy tryb życia, w niewoli nie sprawia trudności w utrzymaniu grupowym. 
• Opuszczone nory długonoga są często powtórnie zamieszkiwane przez kota czarnołapego(Felis nigripes), najmniejszego przedstawiciela kotowatych.
• Postrzałka źle znosi wysokie temperatury. Przy dłuższym oddziaływaniu temperatury powyżej 30°C na ciało gryzonia, może on wpaść w hipertermie. Dlatego za dnia postrzałka kryje się w swoich norach.
• Niektóre zasady taksonomiczne uznają postrzałkę(Pedetes capensis) za podgatunek Pedetes surdaster.
• Gatunek został opisany w 1778 roku przez niemieckiego przyrodnika Johann'a Reinhold'a Forster'a.
• Monotypowa rodzina postrzałek(Pedetidae) z jednym rodzajem Pedetes obejmuje 2 gatunki obecnie żyjące(postrzałka i Pedetes surdaster) i 1 wymarły(Pedetes laetoliensis-gatunek kopalny). Przez długi okres czasu uważano postrzałkę(Pedetes capensis) za przedstawiciela monotypowego rodzaju Pedetes.  

Bibliografia:

-https://en.wikipedia.org/wiki/South_African_springhare

-https://en.wikipedia.org/wiki/Pedetes

-http://animaldiversity.org/accounts/Pedetes_capensis/

-http://www.biodiversityexplorer.org/mammals/rodentia/pedetes_capensis.htm

-http://www.iucnredlist.org/details/16467/0

-http://www.britannica.com/animal/spring-hare

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Postrza%C5%82ka_kafryjska