niedziela, 25 czerwca 2017

Cuphea quaternata - gatunek kufei

  • Królestwo: Rośliny 
  • Podkrólestwo: Rośliny naczyniowe 
  • Klasa: Okrytonasienne 
  • Rząd: Mirtowce
  • Rodzina: Krwawnicowate
  • Gatunek: Cuphea quaternata

Wiarygodne dane:

  • Znana lokalizacja występowania Cuphea quaternata to podnóże wulkanu Volcán de Tequila na terenie Meksyku. Na owym terenie rozciąga się górski las mglisty.
  • Kufee są to zwykle drewniejące u nasady byliny, lub niskie krzewy(max. do 2 metrów wysokości). Liście zwykle pierzaste, ułożone pojedynczo i naprzeciwlegle. Kwiaty wyrastają w kątach liści. Kielich 6-działowy, tworzący długą, barwną rurkę. Płatki w liczbie 6, różnej wielkości. Pręciki w liczbie 6. Słupek pojedynczy. Owoc w postaci torebki, posiadającej pojedyncze, duże nasiona. Nie znaleziono opisu Cuphea quaternata.
  • Według IUCN Red List of Threatened Plants z 1997 roku Cuphea quaternata został zakwalifikowany w randze niskiego ryzyka na wyginięcie.

Systematyka i pokrewieństwo

Cuphea to rodzaj terofitów, bylin i niskich krzewów, obejmujący ok. 260 gatunków, występujących w umiarkowanych i tropikalnych rejonach Ameryki. Preferują rejony wilgotne, często o skalistym podłożu.

Kufee można także spotkać w uprawie. Do najpopularniejszych gatunków należy kufea hyzopolistna(Cuphea hyssopifolia) i kufea ognista(Cuphea ignea). Uprawiana w polskim klimacie jako jednoroczna roślina gruntowa, lub wieloletnia doniczkowa(mało popularna). Z nasion kufei produkuje się także olej(Cuphea oil) o podobnym zastosowaniu do oleju palmowego, czy kokosowego, lecz znacznie mniej popularny.


Bibliografia:
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Kufea
-https://en.wikipedia.org/wiki/Cuphea
-https://books.google.pl/books?id=XIL9adYYeSIC&pg=PA387&lpg=PA387&dq=Cuphea+quaternata&source=bl&ots=2amnYTTybL&sig=bGq5auYYzb2v9OpRpIB0vqn1Nys&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwiXi9fBkNnUAhWCJJoKHa3EC7EQ6AEIOzAD#v=onepage&q=Cuphea%20quaternata&f=false
-http://www.florini.pl/blog/kufea-cuphea-lepnota-malo-znana-roslina-rabatowo-balkonowa/

niedziela, 18 czerwca 2017

Littoraria flammea - czyżby wymarły jedynie w klasyfikacji

  • Królestwo: Zwierzęta
  • Typ: Mięczaki
  • Gromada: Ślimaki
  • bez rangi: Littorinimorpha
  • Rodzina: Littorinidae
  • Gatunek: Littoraria flammea

Występowanie

Miejsce znalezienia okazów muzealnych zwykle określane jest jako "Chiny", a jedynie jeden okaz posiadał bardziej precyzyjnie określone miejsce odnalezienia "Szanghaj". W 2014 roku odkryto kilka żywych osobników na terenie północnego Szanghaju, oraz przy ujściu rzeki Jangcy(Szanghaj).

Siedlisko

Okryte w 2014 ślimaki zamieszkiwały słone mokradła pokryte sodówką Suaeda salsa(przypuszczalnie ściśle związany z owym gatunkiem), choć teren pokryty był także inwazyjnym gatunkiem spartyny Spartina alterniflora. Ślimaki odnajdywane były jedynie wśród łodyg sodówki.

Ogólny opis

Stosunkowo wąska, wysoka i spiralna muszla Littoraria flammea osiąga rozmiar do 2 cm długości. Szczyt muszli spiczasty. Otwór muszli owalny, w którym znajduje się do czterech brązowych pasów. Każdy zwój muszli lekko zaokrąglony, pokryty nieznacznie wypukłymi wręgami. Muszla koloru jasnożółtego, kremowego, pokryta brązowymi, skośnie skierowanymi pasami(9-10 szt.), ciągnącymi się wzdłuż całej skorupy.

Gatunek podobny do pokrewnego Littoraria melanostoma. Jednak muszla Littoraria melanostoma osiąga większe rozmiary(3,1 cm długości). Zwoje muszli niemal płaskie, w otworze muszli brak wzoru, natomiast cała muszla pokryta brązowymi, drobnymi plamkami. W 2014 roku na terenie miasta Wenzhou(prowincja Zhejiang) odkryto przypuszczalnie nowy gatunek(Littoraria aff. melanostoma), który łączy cechy obu ślimaków.

Dymorfizm płciowy

Brak danych.

Pożywienie 

Przypuszczalnie skórka(epiderma) roślin namorzynowych. Możliwe iż przystosował się do żerowania na roślinach endemicznych, lub jedynie na jednym gatunku sodówce Suaeda salsa.

Zachowanie 

Littoraria flammea jest ślimakiem słonowodnym, żerującym na powierzchni łodyg sodówki Suaeda salsa(przypuszczalnie przystosował się do żerowania tylko na tej roślinie). Może przebywać na wynurzonej części roślin, jeżeli wilgotność zachowywana jest na wysokim poziomie.

Rozmnażanie

Brak danych. Littorinidae są rozdzielnopłciowe, jajorodne. Przechodzą rozwój złożony z larwą trochoforą żyjącą od 3 do 10 tygodni.

Długość życia

Brak danych.


Naturalni wrogowie

Brak danych.

Przyczyny wymarcia

Gatunek został opisany naukowo po raz pierwszy przez chilijsko-niemieckiego zoologa Rodolfo Amando Philippi w 1847 roku na podstawie muszli, którą badacz otrzymał od ich kolekcjonera Louis'a Largilliert'a. Przypuszczalnie w późniejszych okresach do kolekcjonerów i muzeów docierały docierały muszle Littoraria flammea, których liczba przekraczała 42 okazy, wszystkie zebrane na początku XIX wieku. Wszystkie okazy zostały zebrane z terenów Chin, lecz tylko przy jednym egzemplarzu odnotowano bardziej precyzyjną lokalizację Szanghaj. Brak dalszych dowodów potwierdzających istnienie gatunku, doprowadziło iż ślimak Littoraria flammea został uznany w 1996 roku przez IUCN jako wymarły. 

W sumie 12 żywych osobników Littoraria flammea zostało znalezionych 22 sierpnia 2014 roku w dwóch miejscach na terenie Szanghaju(północne mokradła, oraz ujście rzeki Jangcy), co potwierdziło iż gatunek nadal nie wymarł. Za główne zagrożenia dla przetrwania Littoraria flammea uznaje się niszczenie siedliska życia, głównie poprzez zanieczyszczenie wód(Szanghaj i okolice, jedne z najbardziej zniszczonych terenów), oraz ekspansje obcych gatunków roślin takich jak Spartina alterniflora, które konkurują z endemicznymi gatunkami trzcin, sitowi i sodówek. Przypuszczanie jedynie te gatunki są wstanie zapewnić odpowiednie siedlisko życia ślimakowi.

Systematyka i pokrewieństwo

Liczba przedstawicieli rodzaju Littoraria nie jest ściśle określona. W zależności od autora waha się ona w granicach 37-46 gatunków, lecz tylko jeden gatunek Littoraria flammea uznawany jest za wymarły. Trzeba również zauważyć iż wiele gatunków ślimaków, które mogą należeć do rodzaju Littoraria, nie zostało zbadanych, ani określonych jako gatunek. Sam Littoraria flammea nieraz był traktowany jako forma Littoraria melanostoma, lecz badania mitochondrialne, oraz odkrycie formy o pośredniej anatomii Littoraria aff. melanostoma(obecnie traktowany jako forma geograficzna Littoraria melanostoma).

Przedstawiciele rodzaju Littoraria zamieszkują tropikalne rejony zachodniego Indo-Pacyfiku i wschodniego Pacyfiku. Zasiedlają zwykle tereny namorzynowe i słone mokradła, żywiąc się epidermą roślinną, okrzemką, glonami, czy drobnymi epifitami.


Bibliografia:
-https://academic.oup.com/mollus/article/81/3/313/1086834/Rediscovery-of-one-of-the-very-few-unequivocally

poniedziałek, 12 czerwca 2017

Ozimek - latający gad z Krasiejowa

  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Zauropsydy
  • Rząd: Protorosauria
  • Rodzina: Sharovipterygidae
  • Gatunek: Ozimek volans

Występowanie

Szczątki ozimka zostały odnalezione w Polsce na terenie wsi Krasiejów(gmina Ozimek) i miasta Woźniki(Województwo śląskie).

Siedlisko

Tereny na których występował gad pokryte były lasami iglastymi(klimat podzwrotnikowy z sezonowością). Przez gminę Ozimek przepływały liczne, wolno płynące rzeki z tendencją do częstych wylewów.

Okres występowania 

Późny trias, karnik 230 mln lat temu.

Ogólny opis

Ozimek był gadem o dość specyficznej budowie ciała. Osiągał ok. 40 cm długości ciała(od głowy po nasadę ogona), natomiast ogon mógł osiągać rozmiar przekraczający długość reszty ciała(ponad 40 cm). Szyja wydłużona, osiągająca ok. 15 cm długości(podobnie jak korpus). Czaszka diapsydalna, szeroka i zwarta. Szczęka była przypuszczalnie wyposażona w liczne, małe i ostre zęby. Kończyny smukłe i wydłużone, przednie osiągające ok. 15 cm długości, natomiast tylne ok. 23 cm. Palce kończyn były także wydłużone. Badacze przypuszczają iż kończyny ozimka były połączone błoną lotną, pozwalającą zwierzęciu szybować. Podobnie budowa ciała zwierzęcia przypomina inny wczesnotriasowy gatunek Sharovipteryx mirabilis, który łudząco przypomina ozimka. Oba zwierzęta są zaliczane do wspólnej rodziny(Sharovipterygidae) mimo iż ich stopień pokrewieństwa nie został zbadany.

Dymorfizm płciowy

Brak danych.

Pożywienie  

Przypuszczalnie owady i nieduże kręgowce.

Zachowanie

Ozimek był gadem, którego ciało przystosowane było do lotu szybowcowego. Przypuszczalnie większość życia spędzał wśród koron drzew, przemieszczając się z drzewa na drzewo szybując. Jego długa szyja i uzębienie(przypuszczalnie posiadał liczne, drobne zęby) były przystosowane do wyłapywania owadów, przypuszczalnie chwytanych podczas lotu ślizgowego. 

Rozród

Brak danych.

Długość życia

Brak danych.

Naturalni wrogowie

Możliwe iż mógł padać ofiarą polonosuchusa.

Przyczyny wymarcia

Nie poznane. Gad mógł wymrzeć podczas tzw. wymierania karnikowego(Carnian Pluvial Event) ok. 230 mln lat temu, spowodowanego zmianami klimatycznymi(klimat stał się bardziej wilgotny).

Znaleziska

Kilka szczątków ozimka zostało znalezionych jedynie na terenie Krasiejowa(gmina Ozimek, Województwo opolskie). Pierwsze szczątki(kręgi grzbietowe) zostały odnalezione w 2001 roku i w przeciągu kilku lat odnajdywano pojedyncze kości kręgów i kończyn. Pierwotnie jednak sadzono iż należą do jakiegoś gatunku pterozaura, lub długoszyjego tanystrofa. W latach 2010-2013 skompletowano niemal cały szkielet ozimka, co potwierdziło iż badacze mają do czynienia z nowym, bardzo charakterystycznym gatunkiem. Opis nowego gatunku Ozimek volans został ukończony w 2015 roku, oraz oficjalnie opublikowany w 2016. W 2013 roku pojedynczy kręg szyjny ozimka został odnaleziony na terenie wykopalisk w Woźnikach.

Systematyka, ewolucja i pokrewieństwo

Oziemek zaliczany jest do rzędu Protorosauria, archozauromorfów występujących na terenach Azji, Europy i Ameryki Północnej w okresach permu i triasu. Przedstawiciele rzędu charakteryzowali się wydłużoną budową kręgów szyjnych(długą szyją), oraz czaszką, która przypominała budową współczesne gatunki jaszczurek. Do rzędu można obecnie zaliczyć kilka rodzin Protorosauridae, Drepanosauridae, Tanystropheidae, czy Sharovipterygidae, choć całkowita liczba taksonów jest zmienna. Niegdyś Protorosauria były uznawane za lepidozaury(Lepidosauria), które obejmują także współcześnie żyjące łuskonośne i sfenodonty(hatterie), nieraz także uznane za bliskie pokrewieństwa z płetwojaszczurami(Sauropterygia), lecz niedawna analiza kladystyczna uznała  Protorosauria za archozauromorfy. Mimo to stopień pokrewieństwa między poszczególnymi grupami Protorosauria nie jest dokładnie poznany.

Rodzina Sharovipterygidae obejmuje obecnie dwa gatunki Sharovipteryx mirabilis i Ozimek volans. Przypuszcza się iż oba zdolne do lotu szybowcowego.


Ciekawostki


  • Gatunek został oficjalnie opisany przez dwóch polskich paleontologów Jerzego Dzika i Tomasza Suleja.
  • Kości ozimka posiadały cienkie ściany i duże jamy szpikowe(podobnie jak u pterozaurów), co jest przypuszczalnie przystosowaniem do szybowania(zmniejszony ciężar).
  • Ozimek jest największym znanym szybującym zwierzęciem triasu.
  • Innymi prehistorycznymi gadami zdolnymi do szybowania były między innymi, Coelurosauravus znany z permskich pokładów(ok. 260 mln lat) osiągający 40 cm długości i będąc najstarszym szybownikiem, oraz kühneozaur(Kuehneosaurus) występujący w triasie(ok. 215 mln lat), osiągający 70 cm długości.
  • Nazwa rodzajowa Ozimek odnosi się do gminy Ozimek w województwie opolskim, natomiast epitet gatunkowy volans z łaciny oznacza "latający". 
  • Na terenie wykopalisk w Krasiejowie, poza ozimkiem, odnaleziono kilka nowych taksonów min. silezaura(Silesaurus opolensis), opancerzonego archozaura Stagonolepis olenkae, czy drapieżnego rauizucha Polonosuchus silesiacus, także szczątki należące do płazów labiryntodontów Metoposaurus i Cyclotosaurus, oraz podobnych do gawiali fitozaurów Paleorhinus. 
  • Jerzy Dzik i Tomasz Sulej(wraz z Grzegorzem Niedźwiedzkim) znani są także z opisania innego gatunku prehistorycznego zwierzęcia, drapieżnego archozaura odnalezionego na terenie Polski, nazwanego nietuzinkowo Smok wawelski.

Bibliografia:
-http://www.national-geographic.pl/aktualnosci/to-przelomowe-odkrycie-najwiekszy-latajacy-gad-odnaleziony-na-terenie-polski
-https://en.wikipedia.org/wiki/Ozimek_volans
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Ozimek_(rodzaj)
-http://www.eartharchives.org/articles/unusual-reptile-glided-over-poland-230-million-years-ago/
-http://scienceinpoland.pap.pl/en/news/news,412259,remains-of-a-gliding-reptile-from-the-triassic-found-in-krasiejow.html
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Prolacertiformes

sobota, 3 czerwca 2017

Lepicerus inaequalis - milimetrowy chrząszcz

  • Królestwo: Zwierzęta
  • Typ: Stawonogi
  • Gromada: Owady
  • Rząd: Chrząszcze
  • Rodzina: Lepiceridae
  • Gatunek: Lepicerus inaequalis

Występowanie

Gatunek występuje na terenie Meksyku(głównie stany Jalisco, Sinaloa i Zacatecas) i Kostaryki. Istnieje także kilka raportów z terenów Panamy.

Siedlisko

Gatunek zasilający piaszczyste brzegi strumieni.

Ogólny opis

Lepiceridae to rząd małych(ok. 2 mm długości ciała), bardzo podobnych do siebie(mała zmienność morfologiczna) chrząszczy, posiadających twarde, zesklerotyzowane ciało. Czułki są krótkie, buławkowate i 4-7 segmentowe. Elytry(pokrywy skrzydłowe) łódeczkowate, bruzdowate, mocno zarysowane, z 6 podłużnymi wygrzbieceniami(po 3 na każdą elystre) i jednym poprzecznym, szerokim wgłębieniem(środkowa część pokrywy). Przedplecze szerokie(o długości ok. 200 μm), wygrzbiecone. Strona brzuszna pokryta 7 sternumami. Larwa chrząszczy formalnie nie została opisana.

Lepicerus inaequalis osiąga długość ok. 1,5 mm. Posiada ciemnobrunatny kolor ciała.

Dymorfizm płciowy

Brak danych. Samiec posiada długi i smukły edeagus

Populacja i zagrożenia

Nie podlega klasyfikacji w stopniach zagrożenia. Populacja gatunku, z uwagi na jego wielkość, niemożliwa do oszacowania. Nie są znane zagrożenia dla przetrwania gatunku.

Pożywienie

Brak danych. Przypuszczalnie głównym źródłem pokarmu dla imago i larwy są glony i sinice.

Zachowanie 

Gatunek lądowego chrząszcza, żyjącego blisko brzegów.

Rozród

Przechodzi przeobrażenie zupełne. Nic więcej nie wiadomo na temat rozrodu Lepicerus.

Długość życia

Brak danych.

Naturalni wrogowie 

Brak danych.

Znaczenie dla człowieka

Gatunek nie posiada szczególnego znaczenia dla człowieka.

Podgatunki

Brak.

Systematyka, ewolucja i pokrewieństwo  

Rodzina Lepiceridae jest jedną z najmniejszych rodzin chrząszczy(Coleoptera), która obecnie obejmuje dwa rodzaje(Haplochelus i Lepicerus) i 4 gatunki(Lepicerus pichilingue, Lepicerus inaequalis, Lepicerus bufo i wymarły Haplochelus georissoides). Rodzina Lepiceridae jest także spotykana pod nazwą Cyathoceridae(a rodzaj na jej podstawie Cyathocerus). Rodzina Lepiceridae najczęściej jest klasyfikowana do podrzędu Myxophaga(z siostrzanymi rodzinami Torridincolidae, Hydroscaphidae i Sphaeriusidae), choć błędnie klasyfikowano je także do rodziny Georissidae(nadrodzina kałużnicokształtne) i ryjkowcowatych(Curculionidae).

Znana jest jedna prahistoryczna pozostałość chrząszcza z rodziny Lepicerus. Zachowany w bursztynie okaz został znaleziony na terenie Birmy i datowany jest na 99-94 mln lat(górna kreda). Opisany został w 2006 roku pod nazwą Haplochelus georissoides.

Przedstawiciele Lepicerus zamieszkują krainę neotropikalną od południowego Meksyku po Ekwador i Wenezuelę(gatunek kopalny zamieszkiwał tereny należące obecnie do Birmy). Każdy z trzech gatunków zasiedla swój preferowany rodzaj siedliska, Lepicerus inaequalis piaszczyste brzegi strumieni, Lepicerus pichilingue suche plantacje bananów, natomiast Lepicerus bufo suche lasy cyprysowe. Chrząszcze Lepicerus są mniej zależni od środowiska wodnego niż pozostali przedstawiciele podrzędu Myxophaga.


Bibliografia:
-http://tolweb.org/Lepiceridae/108334
-https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26191592
-https://nl.wikipedia.org/wiki/Lepicerus_inaequalis
-http://www.gbif.org/species/104583813
-https://ru.wikipedia.org/wiki/Lepicerus
-http://fossilworks.org/?a=taxonInfo&taxon_no=213452&is_real_user=1