czwartek, 31 stycznia 2013

Modrzew japoński-drzewo Honsiu

  • Królestwo: Rośliny
  • Podkrólestwo: Rośliny naczyniowe
  • Klasa: Iglaste
  • Rząd: Sosnowce
  • Rodzina: Sosnowate
  • Gatunek: Modrzew japoński(Larix kaempferi)

Występowanie:

Modrzew japoński występuje na terenach dwóch gór Chubu i Kanto na japońskiej wyspie Honsiu. 

Opis gatunku:
Modrzew japoński jest drzewem średnio wysokim osiągającym 20-40 m. Jest bardzo podobny do swojego europejskiego kuzyna, jednak jego pokrój jest nieco szerszy. Igły rosną pojedynczo na długopędach, zebrane w pączek o długości ok. 4 cm. Igły drzewa na jesień przebarwiają się na intensywnie żółty oraz odpadają na zimę. Nie mają szczególnych wymagań i są bardzo odpornymi roślinami.

Rozmnażanie:
Kwitnie zazwyczaj na początek marca, wytwarzając zielonożółte, małe szyszeczki męskie i różowe, później jasnozielone charakterystyczne szyszeczki żeńskie. Szyszki żeńskie po zapyleniu brunatnieją, a ich łuski odwijają się na zewnątrz, co jest charakterystyczną różnicą między modrzewiem japońskim, a europejskim. Zwykle posiada o wiele więcej szyszek, niż jego europejski krewniak.

Zagrożenia:
Nie jest gatunkiem zagrożonym i mimo ograniczonego naturalnego występowania, jest liczny.

Długość życia:
ok. 500 lat.

Znaczenie dla człowieka:
Jest gatunkiem pospolicie uprawianym, także w Polsce. Jest mało wymagającym drzewem, nie mającym dużych wymagań, nie lubi jedynie rosnąć na glebach bagnistych. Jest także bardzo odporny na zanieczyszczenia powietrza oraz kwaśne deszcze. Jego drewno jest bardzo cennym surowcem, służącym w budowie łodzi, domów i wykończeń budynków. Drewno jest trwałe, odporne na wodę i szkodniki.

Warunki uprawy:
Nie ma szczególnych wymagań co do gleby, choć nie lubi gleb przewodnionych. Najlepiej rośnie w glebach łatwo przepuszczalnych. Dobrze rośnie w miejscach dobrze oświetlonych, jak i w cieniu. Jest odporny na zanieczyszczenia, dlatego nadaje się do zasadzeń w środowisku miejskim. 

Ciekawostki:
  • tworzy mieszańce z modrzewiem europejskim, zwane modrzewiami eurojapońskimi(Larix x marschlinsii).
  • modrzew japoński przystosował się do naszego klimatu bardziej niż jest przystosowany modrzew europejski.
  • Jest blisko spokrewniony z modrzewiem chińskim, europejskim, syberyjskim oraz innymi z ok. 20 gatunków modrzewi.
Modrzew japoński w mojej kolekcji 
Bibliografia:
-http://www.e-katalogroslin.pl/plants/3646,modrzew-japonski_larix-kaempferi
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Modrzew_japo%C5%84ski
-https://en.wikipedia.org/wiki/Larix_kaempferi
-http://drzewa.nk4.netmark.pl/atlas/modrzew/modrzew_japonski/modrzew_japonski.php

sobota, 26 stycznia 2013

Ambystoma meksykańska-wiecznie młoda

inne nazwy: aksolotl meksykański, salamandra meksykańska 

  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Płazy
  • Rząd: Płazy ogoniaste
  • Rodzina: Ambystomy
  • Gatunek: Ambystoma meksykańska(Ambystoma mexicanum)

Ogólny opis:

-Występowanie

Występuje w Meksyku jedynie w jeziorze Xochimilco, wcześniej także w jeziorze Chalco, które zostało osuszone i prawdopodobnie w kilku sąsiednich zbiornikach. Aksolotl tolerują jedynie czystą wodę utrzymującą się latem w granicach 15-22 C, a zimą 6-10 C. Przebywa zazwyczaj w płytkich partiach jeziora, gdzie można znaleźć wile kryjówek i roślinności.

-Opis gatunku
Ciało płaza jest pękate i bocznie spłaszczone o długości 20-30 cm. Ogon jest długi z wysoką płetwą ogonową. Szeroka głowa lekko spłaszczona na której umiejscowione są pierzaste skrzela zewnętrzne. Oczy są nieduże i ciemne, a pysk szeroki. Krótkie kończyny posiadają po 4 palce w kończynach przednich i po 5 w tylnik. Aksolotl jest zazwyczaj barwy ciemnoszarej z markowym wzorem.

-Dymorfizm płciowy
Trudny do określenia. Samce czasami posiadają większą płetwę ogonową.

-Populacja i zagrożenie
Na wolności ambystoma meksykańska jest krytycznie zagrożonym gatunkiem, głownie ze względu na endemiczne występowanie jedynie w jednym zbiorniku wodnym, jeziorze Xochimilco. Populacja tego płaza szacowana jest na ok. 700-1200 osobników. Na szczęście aksolotl meksykański łatwo rozmnaża się w niewoli. 

-Pożywienie:
Aksolotl meksykański żywi się przede wszystkim owadami wodnymi, larwami, małymi rybami i innymi organizmami zwierzęcymi mogącymi zmieścić się w jego pysku.

-Zachowanie
Ambystoma meksykańska prowadzi wodny tryb życia. Unika nasłonecznionych miejsc, przebywając w zacienionych partiach jeziora. Większość czasu spędza na wyszukiwanie pokarmu. Jest sprawnym pływakiem. W chwili zagrożenia szuka kryjówki w szczelinach i pośród roślin. Toleruje obecność innych przedstawicieli swojego gatunku, jeśli pokarmu jest pod dostatkiem. Czasami może stać się agresywny wobec innych ambystom, głównie z powodu nadmiernego zatłoczenia. Posiada bardzo dobre zdolności regeneracyjne, które pomagają mu zrekonstruować utraconą kończynę lub ogon. Zimą aksolotl przechodzi w stan odrętwienia.

-Rozród
U aksolotla występuje zjawisko neotenii, czyli możliwość osiągnięcia dojrzałości płciowej i rozmnażania będąc w formie larwalnej. Ambystoma meksykańska w warunkach naturalnych, nigdy nie osiąga formy dorosłej. Po zimowym odrętwieniu, samce wyruszają na poszukiwanie partnera. Jeśli ów takiego znajdą składają na dnie spermatofor, który samica podnosi wargami kloakalnymi i umieszcza w kloace. Zależnie od rozmiarów samica składa od 200-1000 jaj, które przykleja do otaczającej roślinności w zacienionym miejscu. Po 15-20 dniach wylęgają się larwy, przypominające kijanki. Po 6-8 tygodniach larwą wyrastają kończyny i pozostają już w tej formię. W wieku 2 lat ambystoma meksykańska osiąga dojrzałość płciową. Aksolotl meksykański rozmnaża się do dwóch razy w roku wiosną i jesienią.

-Naturalni wrogowie
Naturalnymi wrogami ambystom meksykańskich są przede wszystkim ptaki wodne(czaple itp.), duże ryby i węże wodne.

-Długość życia
10-15 lat.

-Znaczenie dla człowieka
Dawniej ambystoma meksykańska była uważana za przysmak i lek na niektóre schorzenia, lecz współcześnie zakazany jest handel mięsem ambystom. Aksolotl jako zwierzę łatwe w hodowli, cieszy się wielką popularnością jako zwierzę domowe. Wyhodowano kilka odmian barwnych min. czarne i albinotyczne aksolotle.

-Ciekawostki

  • aksolotle posiadają zdolność do regenerowania utraconych kończyn, ogona i skrzeli, dlatego prowadzone są laboratoryjne badania na nich w zakresie transplantologii, oraz kilku innych dziedzinach nauki.
  • polska uczona Laura Kaufman wykryła, że chormonem odpowiedzialnym za brak dalszego rozwoju aksolotla, jest tyroksyna, produkowana przed tarczyce, gdzie u ambystomy meksykańskiej jest słabo rozwinięta. Polka jest także pierwszym badaczem, któremu udało się przekształcić aksolotla w formę dorosłą
  • jest spokrewniony z 32 gatunkami ambystom między innymi z ambystomą kalifornijską, ambystomą tygrysią i ambystomą plamistą.
  • odmieniec jaskiniowy i odmieniec amerykański to jedne z zwierząt u których występuje zjawisko neotenii. Neotenia występuje u odmieńców, ambystom i salamander.
  • W 2013 roku Armando Tovar Garza i jego zespół z meksykańskiego Narodowego Uniwersytetu Autonomicznego przez 4 miesiące próbowali odnaleźć dzikiego aksolotla w jeziorze Xochimilco, niestety wyprawa nie doniosła swojego celu i nie odnaleziono ani jednego osobnika. Może to świadczyć o tym iż ambystoma meksykańska wymarła na wolności. Naukowcy mają nadzieje odnaleźć aksolotla w przylegających do jeziora kanałach i mokradłach, choć są one w dużej mierze mocno zanieczyszczone. 
        
Bibliografia:
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Ambystoma_meksyka%C5%84ska
-http://www.terrarium.com.pl/142-ambystoma-mexicanum-aksolotl-meksykanski/
-http://www.iucnredlist.org/details/1095/0
-http://animaldiversity.org/accounts/Ambystoma_mexicanum/
-http://amphibiaweb.org/species/3842

piątek, 18 stycznia 2013

Behemot-niepokonany stwór

Behemot

Pierwsze podania:

W wierzeniach hebrajskich, behemot jest jednym z trzech niepokonanych stworzeń, które stworzył Bóg (według księgi Hioba), kolejnymi był lewiatan i ziz. Behemot był utożsamiany z ziemią i częścią lądową, lewiatan z wodami, głównie oceanicznymi, a ziz z powietrzem i niebem. Pod koniec świata, według żydowskiej tradycji, behemot, ziz i lewiatan, mają zostać poświęceni, co ma symbolizować zniszczenie ziemi, nieba i wody.

Wygląd:
Nie jest sprecyzowane, jak wyglądał behemot. Biblia nie opisuje jego wyglądu, a jedynie to że był niepokonany. Wielu badaczy sądzi że, behemot był zlepkiem różnych gatunków zwierząt np. słonia i hipopotama, lub że jego wygląd był unikatowy i niepodobny do innych gatunków zwierząt. Bardzo często jednak behemot pokazywany jest jako potworny stwór wzbudzający strach i rozświetlający aurę niepowstrzymania.

W środkach masowego przekazu:
Behemot w wielu dziełach ukazany jest jako stworzenie o niezwykłej sile i dozie niepokonalności. Często określenie behemot, przypisywane jest ogromnym zwierzętom i bestią. Wizerunek behemota został wykorzystany w wielu grach np. Magic the Gathering, czy Heroes of Might and Magic.

Bibliografia:
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Behemot
-https://en.wikipedia.org/wiki/Behemoth

czwartek, 17 stycznia 2013

Jarząb szwedzki-relikt krajów skandynawskich

  • Królestwo: Rośliny
  • Podkrólestwo: Rośliny naczyniowe
  • Klasa: Okrytonasienne
  • Rząd: Różowce
  • Rodzina: Różowate
  • Gatunek: Jarząb szwedzki(Sorbus intermedia)

Ogólny opis:

-Występowanie
Występuje w lasach liściastych krajów skandynawskich, głównie w południowej Szwecji, ale i w Danii, Finlandii, w krajach nadbałtyckich i północnej Polsce.

-Opis gatunku
Niewielkie drzewo(ok.12 m) o kulistej, zwartej koronie. Średnica pnia waha się w granicach 50 cm. Szarozielone liście są eliptyczne i pierzasto klapowane. Jesieniom przebarwiają się na żółtawy kolor.  Lubi stanowiska bardzo dobrze oświetlone o glebie luźnej i przepuszczalnej.

-Rozmnażanie
Jarząb szwedzki kwitnie od maja do czerwca. Kwiaty jarzęba są bardzo małe, białe, owłosione i zebrane w baldachogrono. Po zapyleniu kwiatów przez owady, przekształcają się w owoce. Małe, czerwone owoce, są zebrane podobnie jak liście w baldachogrono. Owoce dojrzewają we wrześniu i październiku, dlatego zimą często widać na tych drzewach czerwone owoce. Nasiona są rozsiewane głównie przez ptaki.

-Zagrożenia
Jarząb szwedzki, biorąc pod uwagę cały obszar występowania, nie jest zagrożony, aczkolwiek w niektórych krajach znany jest tylko z kilku naturalnych stanowisk. W Polsce jarząb szwedzki jest poważnie zagrożony wyginięciem i objęty ścisłą ochroną gatunkową z powodu jego naturalnego wystąpienia jedynie w kilku miejscach na Pomorzu. Jednak spotykany jest coraz częściej na obszarach całej Polski z powodu jego popularności jako drzewo ozdobne i rozsiewania się ich nasion na dzikich terenach

-Długość życia
100-200 lat.

-Znaczenie dla człowieka
Jarząb szwedzki jest popularnym drzewem ozdobnym i alejowym, często sadzonym w przydomowych ogórkach, parkach i przy uliczkach. Z owoców jarzęba szwedzkiego można przygotowywać konfitury, a także dodawać do niektórych dań. Jego drewno niekiedy wykorzystywane jest w stolarstwie.

-Warunki uprawy
Jest gatunkiem bardzo łatwym w hodowli. Nie ma szczególnych wymagań co do gleby, lecz lubi rosnąć w glebie przepuszczalnej i luźnej. Lubi miejsca dobrze nasłonecznione. Jest odporny na zanieczyszczenie środowiska, dlatego nadaje się do uprawy w środowisku miejskim.

-Ciekawostki

  • jarząb szwedzki jest naturalnym mieszańcem jarzęba pospolitego(Sorbus aucuparia), mącznego(Sorbus aria) i prawdopodobnie brekinii(Sorbus torminalis), który powstał w okresie polodowcowym.
  • jarząb szwedzki może przyjmować formę krzewiastą.
  • najstarszy jarząb szwedzki w Polsce rośnie w Salinie, ma on ponad 220 lat.
  • owoce jarzębu szwedzkiego(tak jak jarzębu pospolitego) są nazywane jarzębiną.
  • jest spokrewniony z ponad 100 gatunkami jarzębów.

Jarząb szwedzki w mojej kolekcji. 
Bibliografia:
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Jarz%C4%85b_szwedzki
-https://en.wikipedia.org/wiki/Sorbus_%C3%97_intermedia
-http://drzewa.nk4.netmark.pl/atlas/jarzab/jarzab_pospolity/jarzab_pospolity.php

poniedziałek, 14 stycznia 2013

Tuńczyk długopłetwy- tuńczyk z białym mięsem

Inne nazwy: Tuńczyk albakora, albakora, germon, tuńczyk biały

  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Promieniopłetwe
  • Rząd: Okoniokształtne
  • Rodzina: Makrelowate
  • Gatunek: Tuńczyk długopłetwy(Thunnus alalunga)

Ogólny opis:

-Występowanie
Tuńczyk albakora występuje w wodach pelagialnych oceanów strefy tropikalnej i umiarkowanej oraz w wodach Morza Śródziemnego.

-Opis gatunku
Budowa ryby jest typowa jak dla tuńczyków. Posiada bardzo długie płetwy piersiowe , nieraz sięgające do tylnej krawędzi drugiej płetwy grzbietowej. Płetwa brzuszna bardzo mała, a płetwa ogonowa duża o półksiężycowym kształcie. Brzuch koloru białosrebrzystego. Wzdłuż boków ciągnie się miała niebieskawa, lśniąca linia Grzbiet ryby koloru niebiesko-metalicznego. Osiąga długość około 110-140 cm i wagę 30-60 kg.

-Dymorfizm płciowy
 brak danych.

-Populacja i zagrożenia
Tuńczyk biały jest jak na razie rybą liczną w oceanach, lecz jej populacja szybko spada w wyniku nadmiernych połowów, choć nie tak szybko jak tuńczyka błękitnopłetwego z powody szybkiego psucia się mięsa. Najbardziej zagrożony nadmiernym połowem jest w Morzu Śródziemnym. Jest klasyfikowany jako gatunek bliski zagrożeniu.

-Pożywienie
 Małe ryby stadne i kałamarnice.

-Zachowanie
Tuńczyk długopłetwy jak większość innych tuńczyków, jest rybą stadną i podejmującą dalekie wędrówki. Unika wód przybrzeżnych, pływając głownie w wodach otwartych.

-Rozród:
Tarło tuńczyka białego trwa od maja do czerwca, podczas którego składana jest masowo ikra. Po 2 dniach wylega się szybko rosnąca larwa.

-Naturalni wrogowie
Głównymi wrogami tuńczyków są drapieżne ryby takie jak rekiny i ryby z rodziny żaglicowatych. Tuńczyki atakowane są głównie podczas żerowania.

-Długość życia
 ok. 30 lat.

-Znaczenie dla człowieka
Ryba masowo poławiana w celach konsumpcyjnych, posiada unikalne smaczne białe mięso, jednak ryba szybko się psuję.

-Ciekawostki

  • jego pęcherz pławny jest lepiej rozwinięty niż u tuńczyka błękitnopłetwego.
  • jest blisko spokrewniony z tuńczykiem błękitnopłetwym, żółtopłetwym, południowym, atlantyckim, wielkookim, tongol i pacyficznym*(Thunnus orientalis). 
  • preferuje temperaturę powyżej 15 C.
  • okres połowów przypada na początek ich tarła.
Bibliografia:
-https://en.wikipedia.org/wiki/Albacore
-http://www.fao.org/fishery/species/2496/en
-http://www.fishbase.org/summary/142
-http://www.iucnredlist.org/details/21856/0
-http://animaldiversity.org/accounts/Thunnus_alalunga/

sobota, 12 stycznia 2013

Feniks- nieśmiertelny ptak

Pierwsze podania:

Legendarny feniks ma początek w mieście Heliopolis w którym czczono solarnego ptaka Benu, który był duszą boga Ra. Grecy pisarze prawdopodobnie opisując Banu zmienili jego nazwę na Feniks. Feniks budził ciekawość wielu starożytnych pisarzy i filozofów, począwszy od Herodota, który opisywał feniksa jako czerwono-złotego orła przylatującego z Arabii. W mitologi chińskiej istnieje podobny do feniksa ptak Fenghuang, którego pierwsze podania szacowane są na ok. 7 000 lat temu i nie jest powiązany z feniksem zachodu. Zainteresowanie tym ognistym ptakiem wzrosło w średniowieczu, gdyż wiązano jego nieśmiertelność i odrodzenie z zmartwychwstaniem Jezusa Chrystusa.

Wygląd i rodzaje:
Feniks zwykle przedstawiany jest jako drapieżny ptak o pięknym i lśniącym upierzeniu. W chwili zagrożenia jego ciało zaczyna płonąć, chociaż niektóre podania mówią iż feniks nie ma styczności z ogniem, jedynie podczas odradzania się. Można wyróżnić kilka wizerunków feniksa:

  • Feniks europejski-przedstawiany jako drapieżny ptak, pokroju orła o czerwonym, czerwono-złotym, purpurowym lub purpurowo-złotym upierzeniu, czasem z długim fioletowym ogonem. Jego etapy życia są różne dla każdej epoki i pisarza. Feniks ma przybywać z Arabii(według Herodota), Indii(według anonima greckiego) lub z nieznanej ludzkości krainy(według Laktancujsza), następnie feniks po uprzednio przygotowanym gnieździe(składającym się najczęściej z ziół i gałęzi) spala się wraz z nim, ten czyn zazwyczaj odbywał się w Egipskim mieście Heliopolis lub w odludnych miejscach. Po kilku dniach z popiołu wyłaniał się mały robak, który następnie przemieniał się w pisklaka, by stać się młodym feniksem, który odleci w blasku słońca. Żyje od 540 lat do ponad 1000 lat.
  • Benu-prawdopodobnie dał początek legędzie o feniksie. Benu to mityczny ptak Egiptu, który przypominał czaplę(w wcześniejszych epokach pliszkę). Pojawił się on wraz z wszechświatem, gdzie krążył nad praoceanem Nun , z którego wyłonił się Benben. Wtedy ptak wydał krzyk i tak zarodził się czas. Na Benben'ie wzniesiono świątynie boga Ra. Benu towarzyszy duszą zmarłym w wędrówce do Ozyrysa, gdzie przeprowadzany jest sąd.
  • Fenghuang-zwany jest chińskim feniksem. Według chińskiej mitologi jest to krzyżówka kilku zwierząt, przypominająca strusia. Fenghuang symbolizuję wdzięk i cnotę, a razem z chińskim smokiem idealne pożycie małżeńskie, czyli koncepcji yin i yang.
  • Raróg-w mitologi słowiańskiej zły duch ognia, pod postacią drapieżnego ptaka czasem smoka lub wichru. Współcześnie według kultury ludowej raróg to malutki demon, który przynosi szczęście.
  • Żar ptak-ognisty ptak przypominający pawia z baśni rosyjskich. Ptak ten miał magiczne zdolności. Prawdopodobnie wywodzi się od raroga. 
  • Simurg- perskie stworzenie, pierwotnie przedstawiane jako orzeł, sokół lub inny ptak drapieżny. Jest symbolem mądrości i długowieczności.(patrz. Sfinks)

Umiejętności:

  • odradzanie się z popiołów-jak wyżej, feniks potrafi odradzać się, dlatego jest nieśmiertelny.
  • samozapłon-większość feniksów poza prześlicznym upierzeniu, posiada także zdolność samozapłonu, używanego w sytuacjach zagrożenia. Ta umiejętność wiąże się także z odpornością feniksa na ogień.
  • leczące łzy-łzy feniksa potrafią uleczyć każdą ranę, lecz trudno zmusić tego dzielnego ptaka do łez. Łzami feniksa Fawkesa został uleczony Harry Potter, który został ugryziony przez bazyliszka.
  • pokrzepiający śpiew-ponoć śpiew feniksa dodaje ludziom o dobrych intencjach odwagi, za to ludzią o złych zamiarach strach.
  • niezwykła siła-mimo niewielkich rozmiarów, feniks potrafi unieść rzeczy o wiele ciężę od niego. Feniks Fawkes(Harry Potter) potrafił unieść kilka osób i odlecieć, a także być godnym przeciwnikiem bazyliszka.
  • krew feniksa-ponoć jedynie kropla krwi feniksa, daje temu co ją spożył nieśmiertelność.

W środkach masowego przekazu:

Według podań feniks jest unikatowy i występuje jedynie jeden bezpłciowy osobnik, lecz w książkach, grach i filmach często występuje kilka feniksów, lub nawet rozróżnia się ich gatunki. Najsłynniejszym feniksem jest Fawkes, który należy do Albusa Dumbledore'a. Ptak ten dzielnie walczył z bazyliszkiem i uratował życie głównemu bohaterowi. W Opowieściach z Narnii (film) podczas jednej z bitew, feniks atakuje armie Białej Czarownicy odgradzając ją przy pomocy ściany ognia. Feniksy występują też w wielu grach takich jak np. Heroes III.

Bibliografia:
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Feniks
-https://en.wikipedia.org/wiki/Phoenix_(mythology)

sosna drobnokwiatowa-przysmak orzechówki

  • Królestwo: Rośliny
  • Podkrólestwo: Rośliny naczyniowe
  • Klasa: Iglaste
  • Rząd: Sosnowce
  • Rodzina: Sosnowate
  • Gatunek: Sosna drobnokwiatowa(Pinus parviflora)

Ogólny opis

-Występowanie
Sosna drobnokwiatowa występuje na górzystych terenach(do 2500 m n.p.m) Japonii i wyspy Ulleungdo. 

-Opis gatunku
Niewielkie drzewo osiągające zazwyczaj wysokość ok. 10 m, chociaż może osiągać nawet ponad 20 m w naturalnym środowisku. Gałęzie zazwyczaj nisko osadzone, a korona gęsta, co daje często nieregularny pokrój. Igły z wierzchu zielone, zaś z pod spodu srebrzyste o długości przeważnie 4-6 cm, są zebrana po 5 na krótkopędach. Lubi miejsca nasłonecznione i posiada małe wymagania co do gleby Rośnie bardzo powoli.

-Rozmnażanie
Pylenie zazwyczaj zaczyna się w okolicach maja , a nasiona dojrzewają w październiku następnego roku. Szyszki męskie rosną u podstawy młodych pędów i mają długość ok. 6 mm. Natomiast szyszki żeńskie rosną na szczytach młodych pędów i mają długość ok. 7 cm. Nasiona są czarne z niewielkim skrzydełkiem. Nasiona są rozsiewane głównie przez orzechówkę(Nucifraga caryocatactes)

-Zagrożenia
Sosna drobnokwiatowa nie jest zagrożona wyginięciem z powodu jej odporności na wiele czynników zagrażającym rośliną(choroby, mróz itp.).

-Długość życia
od 100 do 300 lat.

-Znaczenie dla człowieka
W Japonii cenne drzewo w uprawie bonsai. Często także sadzona w ogrodach w klimacie umiarkowanym. Wyselekcjonowano kilka jej odmian. W Polsce spotykana rzadko w ogrodach, głownie w arboretach i prywatnych kolekcjach. Rzadko stosowana w medycynie.

-Warunki uprawy 
Roślina całkowicie mrozoodporna. Nie posiada szczególnych wymagań co do gleby. Lubi miejsca nasłonecznione. Jest bardzo odporną i wytrzymałą rośliną. Rośnie powoli.

-Ciekawostki

  • zidentyfikowano 50 odmian sosny drobnokwiatowej, większość pochodzi z Japonii.
  • najlepiej prezentuje się w ogrodach japońskich.
  • sosna drobnokwiatowa jest najbliżej spokrewniona z sosna wejmutką, sosną himalajską, sosną karłową(kosolimba), sosną Armanda i z innymi sosnami z podsekcji Strobi(18 gatunków).

                                                             Sosna drobnokwiatowa z mojej kolekcji.
Bibliografia:
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Sosna_drobnokwiatowa
-https://en.wikipedia.org/wiki/Pinus_parviflora
-http://www.e-katalogroslin.pl/plants/4757,sosna-drobnokwiatowa_pinus-parviflora

środa, 9 stycznia 2013

Hulman zwyczajny- święty szkodnik

inne nazwy: hulman, hulman zwyczajny, hanuman, langur hulman, smukluch

  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Ssaki
  • Rząd: Naczelne
  • Rodzina: Makakowate
  • Gatunek: Hulman zwyczajny(Semnopithecus entellus)

Ogólny opis

-Występowanie
Hulmany zwyczajne zamieszkują przeróżne środowiska od lasów równikowych po półpustynie z krzaczastą roślinnością, często także występują na terenach zajętych przez człowieka na terytorium Indii i paru sąsiednich państw.

-Opis gatunku
Hulman zwyczajny to niewielka małpka z długim ogonem, umożliwiającym sprawniejsze poruszanie się po drzewach. Jego sierść ma zazwyczaj barwę białoszarą, lecz występują też osobniki o barwie kremowej, jasno brązowej i białej, często kolor okrywy włosowej zmienia się wraz z wiekiem. Twarz i uszy hulmana są czarne.

-Dymorfizm płciowy
 Samce zazwyczaj są większe i bardziej masywniejsze od samic.

-Populacja i zagrożenia
Populacja hulmana zwyczajnego jest stabilna i utrzymuje się na poziomie ok. 250 tysięcy osobników. Hulman zwyczajny nie jest zagrożony i  podlega jedynie ochronie CITES i ustawie o ochronie fauny Indii, lecz poważnym zagrożeniem dla hulmanów jest ich tępienie przez rolników(gdyż są uważane za szkodniki), a także wypadki samochodowe, choroby i ataki zwierząt domowych np. psów.

-Pożywienie:
Hulmany są głównie roślinożercami. Żywią się przede wszystkim liśćmi drzew i owocami, urozmaicając niekiedy swoją dietę o małe bezkręgowce.

-Zachowanie
Hulmany zwyczajne to zwierzęta stadne, ich stada liczą do 150 osobników, które składa się z dominującego samca, samic z młodymi i dorastających samców. Częste są także tzw. stada kawalerów, czyli stada złożone jedynie z samców, często wyrzuconych ze swoich stad. Między samcami bardzo często dochodzi do starć o dominację. Posiadają bardzo silne więzi społeczne, niejednokrotnie widziano samice opiekujące się osieroconymi lub porzuconymi młodymi. Hulmany prowadzą częściowo naziemny dzienny tryb życia. Poruszają się zazwyczaj skacząc.

-Rozród
Po około 200 dniach ciąży samica rodzi jedno młode, które całkowicie usamodzielnia się po 2-3 latach. Hulmany zwyczajne rozmnażają się przez cały rok. Dojrzałość płciową osiągają po ok. 3-4 latach przez samce i 4-7 latach przez samice.

-Naturalni wrogowie
Na hulmany polują tygrysy, cyjony, lamparty, węże, krokodyle i inne drapieżne zwierzęta mogące upolować małą małpę. Małpy ostrzegają się nawzajem o zagrożeniu. Zaatakowana małpa broni się gryząc i drapiąc.

-Długość życia
ok. 20-25 lat.

-Znaczenie dla człowieka
W Indiach zwierzęta te uważane są jako święte, gdyż są wcieleniem boga Hanumana, lecz poza terytorium Indii, małpy są tępione jako szkodniki upraw. Niekiedy są sprzedawane na czarnym rynku jako zwierzęta domowe.

-Ciekawostki

  • posiada wieloprzedziałowy żołądek
  • małpy są uważane za wcielenie boga Hanumana i czczone są jako święte.
  • niekiedy stada małp zamieszkują miasta i korzystają z obecności człowieka.
  • jest blisko spokrewniony z hulmanem szarym, który dawnej był uznawany za podgatunek hulmana zwyczajnego

Bibliografia:
-http://www.iucnredlist.org/details/39832/0
-https://en.wikipedia.org/wiki/Northern_plains_gray_langur
-http://animaldiversity.org/accounts/Semnopithecus_entellus/

wtorek, 8 stycznia 2013

Sfinks-istota kochająca zagadki

Pierwsze podania:

Pierwsze wzmianki o sfinksie można już doszukać się w starożytnej Mezopotamii. Najstarszy wizerunek sfinksa znajduje się w Gobekli Tepe, datowany jest na ok. 9 tysięcy lat p.n.e. Sfinks przenikną do starożytnego Egiptu w ok. III tysiącleciu p.n.e. Wizerunek podobny do sfinksa posiadał egipski bóg Aker(strażnik wrót zaświatów), lecz rzeźby sfinksa były często utożsamiane z boginią wojny Sachmet  Egipskie sfinksy najczęściej przedstawiały faraońskich władców z ciałami lwów, jak na przykład najsłynniejszy Wielki Sfinks z Gizy, który przedstawia najprawdopodobniej faraona Chefrena. Grecy za czasów starożytnej Grecji, opisali egipskie rzeźby nadając im dzisiejszą nazwę "sfinks", opisali także kilka rodzajów sfinksów. Sfinks przez greków został zapożyczony do ich mitologi, gdzie nękał ludzi i powstrzymany zostaje dopiero przez Edypa.

Wygląd i rodzaje:

Sfinks pierwotnie przedstawiany był jako lew z głową i torsem człowieka. W Egipcie sfinksy przedstawiane były jako lwy, najczęściej z głową faraona, lecz także przedstawiane były z głowami baranów i ptaków. Dopiero grecy dodali sfinksowi skrzydła i uczynili z niego postać kobiecą. Jest kilka rodzajów i wizerunków sfinksów:
  • Sfinks egipski- lew z głową człowieka, najczęściej faraona. Symbolizował bliskość faraonów z bogami.
        -hierakosfinks- sfinks o sylwetce lwa i głowie ptaka, najczęściej z głową Ra.         
        -kriosfinks-sfinks o sylwetce lwa i głowie barana.         
        -Aker-bóg egipski, nie należący do grona wielkich bogów. Opiekun wrót zaświatów.
          Przedstawiany zazwyczaj jako sfinks.
        -Ammit-pożeracz dusz, uczestniczyła w sądzie Ozyrysa. Jeżeli podczas ważenia na wadze, szalka z sercem zmarłego, była cięższa od szalki z piórem prawdy bogini Maat, dusze zmarłego pożerała Ammit(stworzenie z ciałem lwa, głową krokodyla i zadem hipopotama). Jeżeli serce nie było cięższe od pióra to dusza dostawała się do raju.
  • Sfinks grecki-przedstawiany był jako lew z głową i torsem kobiety oraz ze skrzydłami. Według mitologi sfinks był dzieckiem Echidny i Orthrosa lub Tyfona. Został sprowadzony przez jednego z bogów, aby nękał Teby. Zabijał każdego człowieka, który nie umiał odpowiedzieć na jego zagadkę(co to za stworzenie, które z rana chodzi na czterech nogach, w południe na dwóch, a wieczorem na trzech? lub kim są dwie siostry, pierwsza rodzi drugą, a druga pierwszą?) . Dopiero Edyp potrafił odpowiedzieć na tą zagadkę(przyśniła mu się odpowiedź), brzmiała ona że stworzeniem tym jest człowiek, w różnych etapach życia(odpowiedzią na drugą zagadkę była dzień i noc). Zdziwiony sfinks zrzucił się z klifu i zabił, według innej wersji zjadł sam siebie.
  • Simurg-perskie stworzenie z ciałem ptaka i głową człowieka. Symbolizował władzę, mądrość i długowieczność.
  • istnieją także inne hybrydy człowieka i zwierzęcia, które bardziej lub mniej przypominają sfinksa.

W środkach masowego przekazu:

Postać sfinksa jest często przedstawiana w różnych książkach, filmach czy grach. W cyklu powieści Harry Potter występują sfinksy, które są wykorzystywane przez czarodziejów do pilnowania kosztowności. Kochają one zagadki i łamigłówki oraz są bardzo inteligentne. W grze Dungeons & Dragons i Magic the Gathering istnieje kilka gatunków sfinksów(androsfinksy, crocosfinksy, saurosfinksy itp.). W świecie Heroes Might & Magic istnieje sfinks, który zadaje zagadki i nagradza za dobrą odpowiedź.

Bibliografia:
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Sfinks
-https://en.wikipedia.org/wiki/Sphinx
-http://sfery.wikia.com/wiki/Sfinks

niedziela, 6 stycznia 2013

Jałowiec nadbrzeżny- Japoński wyspowicz


Królestwo: Rośliny
Podkrólestwo: Rośliny naczyniowe
Klasa: Iglaste
Rząd: Cyprysowce
Rodzina: Cyprysowate
Gatunek: Jałowiec nadbrzeżny(Juniperus conferta)

Ogólny opis:

-Występowanie
Jałowiec nadbrzeżny zasiedla głównie zachodnie wybrzeża wyspy Hokkaido oraz wybrzeża wyspy Honsiu i Sachalin.

-Opis gatunku
Niski krzew płożący, o wysokości ok. 20 cm i szerokości ok. 200 cm. Rośnie zazwyczaj gęsto i rozłożycie. Igły jałowca mają zazwyczaj długość ok. 2 cm, są szarozielone i ostro zakończone. Rośnie zazwyczaj na słonecznych stanowiskach o glebie luźnej i lekkiej, o odczynie obojętnym. Rośnie bardzo powoli.

-Rozmnażanie
Rozmnażanie nie odbiega od innych gatunków jałowców. Kwiaty(rozdzielnopłciowe) po zapyleniu tworzą owoc, zwany szyszkojagodą, w którym znajdują się 3 nasiona.

-Zagrożenia
 Niekompletne informacje, lecz prawdopodobnie nie zagrożony.

-Długość życia
około 100-150 lat.

-Znaczenie dla człowieka
Roślina często jest uprawiana jako roślina doniczkowa i ogrodowa(także w Polsce). Wyselekcjonowano kilka odmian tej rośliny  Owoce, liście jak i same drewno jest stosowane w medycynie, do wyrobów leków z szerokim zastosowaniem. Z owoców można także robić przetwory, wina, nalewki, piwa oraz sławny gin.

-Warunki uprawy
Jałowiec nadbrzeżny jest dosyć mrozoodporną rośliną, która nadaję się do hodowli w naszym klimacie. Tolerują różne rodzaje gleb, o ile jest ona lekka i przepuszczalna. Najlepiej rośnie w miejscach dobrze nasłonecznionych. Nie lubi zbyt dużego zawodnienia gleby. Rośnie powoli tworząc płożący pokrój.


                                                    Mój kawałek jałowca nadbrzeżnego w mojej kolekcji.
Bibliografia:
-http://www.e-katalogroslin.pl/plants/8160,jalowiec-nadbrzezny-allgold_juniperus-conferta-allgold
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Ja%C5%82owiec_nadbrze%C5%BCny
-https://en.wikipedia.org/wiki/Juniperus_conferta

piątek, 4 stycznia 2013

Kot andyjski-Rzadki futrzak górski

inne nazwy: ocelot andyjski
  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Ssaki
  • Rząd: Drapieżne
  • Rodzina: Kotowate
  • Gatunek: Kot andyjski(Leopardus jacobitus)

Ogólny opis

-Występowanie
Kot andyjski zamieszkują górskie i odludne tereny Ameryki Południowej, czyli niektóre obszary Peru, Argentyny, Boliwii, Chile, oraz niedawno zaobserwowane w Patagonii. Zamieszkuje tereny górskie, pokryte skałą, odizolowane od siedlisk ludzi na wysokości ok. 3000 m.n.p.m(w Patagonii 650 m.n.p.m.). Jego tereny występowania mogą się zmieniać wraz z zmianą występowania jego głównego źródła pokarmu.

-Opis gatunku
Bardzo słabo opisany gatunek, wiedza opiera się jedynie na kilku zaobserwowanych osobnikach. Jest niewielkim kotem o długości ciała ok. 1 metra, z czego ok. 40 cm to sam ogon. Masa ciała prawdopodobnie waha się w granicach 4 kg (na podstawie jednego zważonego osobnika). Kot posiada bardzo miękkie i puszyste futro, chroniące przed zimnem, o umaszczeniu szarosrebrnym z ciemnymi cętkami i pręgami, przebiegającymi przez całe ciało.

-Dymorfizm płciowy
 Brak informacji.

-Populacja i zagrożenia
Liczebność kota andyjskiego jest trudna do oszacowania z powodu jego rzadkości, ale z dużym prawdopodobieństwem, nie jest ona duża. Ocenia się że każda populacja kota andyjskiego, która jest w znacznym stopniu  pofragmentowana przez siedliska ludzi, nie przekracza 250 osobników. Tak niski poziom populacji jest spowodowany prawdopodobnie, spadkiem liczebności gryzoni na które prawdopodobnie poluje kot, przede wszystkim szynszyli i wiskaczy. Kotowi andyjskiemu zagrażają również nielegalne polowania, w celu pozyskania jego futra i prześladowania ze strony hodowców kóz, którzy twierdzą że zagrażają one ich zwierzętom. Kot andyjski jest zagrożony wymarciem i objęty całkowitą ochroną.

-Pożywienie
Prawdopodobnie gryzonie i inne małe zwierzęta. Istnieje teoria iż kot andyjski wyspecjalizował się w polowaniach na szynszyle i wiskacze.

-Zachowania
Zachowanie tego kota jest bardzo słabo poznane. Wiadomo że przemieszcza się między skałami przy pomocy skoków, przy których pomaga im długi ogon.

-Rozród
Brak danych.

-Naturalni wrogowie
Brak danych

-Długość życia
Brak danych.

-Znaczenie dla człowieka
Kot andyjski jest rzadko spotykany prze ludzi, z powodu jego odosobnienia, lecz bywa ofiarą kłusowników i pasterzy. Kłusownicy nielegalnie polują na tego zagrożonego kota z powodu jego miękkiego i puszystego futra. Właśnie jednym z dowodów na to że kot jeszcze nie wymarł są pojawiające się na rynku coraz nowsze futra.

-Ciekawostki

  • Występowanie tego kota w Patagonii, potwierdzono dopiero w 2009 roku.
  • Do 1998 roku istniały jedynie 2 fotografie tego kota.
  • Złapano i dokładnie opisano jedynie 1 osobnika.
  • Większość informacji na temat tego kota pochodzi od jego skór sprzedawanych przez kłusowników.
  • Jest blisko spokrewniony z popularniejszym ocelotem i margajem.

Bibliografia:
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Ocelot_andyjski
-https://en.wikipedia.org/wiki/Andean_mountain_cat
-http://www.arkive.org/andean-cat/leopardus-jacobita/
-http://www.iucnredlist.org/details/15452/0

środa, 2 stycznia 2013

Wampir- nocny upiór krwiopijca

Pierwsze podania:

W wierzeniach prawie każdej cywilizacji istniała istota, która powstaje nocą, aby nieść śmierć. Niektóre stworzenia przypominają, inne nieco odbiegają od współczesnego wizerunku wampira, rozpowszechnianego przez książki, filmy i media. Postać wampiro-podobną można spotkać, poczynając od tradycji hebrajskiej, mitologi greckiej i rzymskiej, kończąc na wierzeniach starosłowiańskich.

Postać istoty:

Postać wampiryczną można spotkać w wielu pierwotnych wierzeniach, między innymi to:                  

  • Lilith-w legendach hebrajskich, była pierwszą kobietą stworzoną przez Boga(jeszcze przed Ewą), wraz z pierwszym mężczyzną Adamem. Jako że czuła się na równi z mężczyzną, nie tolerowała służalczej postawy wobec Adama. Uciekła z raju i dała życie Lililą, demonicznym duchom, prawdopodobnie poczętych jeszcze z Adamem lub z demonami. Adam poprosił Stwórce, aby sprowadził Lilith z powrotem do raju. Bóg dał swoim trzem aniołom, które zwały się Senoy, Sansenoy i Semangelof, zadanie sprowadzenia pierwszej kobiety. Anioły zagroziły Lilith że będą zabijali setną część dzieci kobiety dziennie, do póki ta nie wróci do Edenu. Lilith także zagroziła że w zamian będzie zabijała dzieci Adama i Ewy(prawdopodobnie  spijając ich krew), nie mogła jedynie zabić tych, którzy nosili przy sobie amulety z imionami trzech aniołów. Lilith w końcu wstąpiła do piekła i została małżonką Belzebuba.      
  • Lamia-grecki upiór mitologiczny pod postacią kobiety. Lamia była królową Libii, jej urodą zainteresował się sam Zeus, wkrótce spłodził z nią dzieci. Zazdrosna Hera zabiła wszystkie dzieci Lamii, a ta z bólu rozpaczy oszalała. Wygląd kobiety zmienił się nie do poznania, zaczęła ona porywać i zabijać dzieci, a także przybierać wygląd piękniej kobiety, aby zauroczyć młodych chłopców, by następnie ich zabić i wyssać z nich krew.   
  • Ghul-według mitologi arabskiej, pustynny duch. Ghule powstały w aniołów, które sprzeciwiły się Bogu. Bóg za karę cisnął w nich gwiazdami, które spaliły część z zbuntowanych aniołów, niektóre spadając na ziemie zmieniły się w krokodyle, za to niektóre w ghule. Prawdopodobnie mogły także powstać z bezdymnego ognia lub zostać spłodzonymi przez Szatana. Ghule napadały na podróżnych, zwabiając ich i zabijając, później żywiąc się nimi. Okradały także groby i zjadały zwłoki. 
  • Asanbosam-według wierzeń niektórych ludów afrykańskich, wampiryczne stworzenie zamieszkujące niedostępne zakątki lasów. Poluje na zagubionych ludzi, przybierając postać człowieka. Wciąga swoje ofiary na drzewo i tam je zabija. Charakterystyczną cechą tego stworzenia są żelazne zęby oraz wyrostki na nogach.
  • Striges-według rzymskiej mitologi, skrzydlaty demon, prawdopodobnie kobiecy, posiadający zdolność przemieniania się w drapieżnego ptaka. Wysysał on krew z dzieci.
  • Strzygoń(strzyga)-słowiański demon, prawdopodobnie pochodzi od strigesa. Strzyga powstawała z ludzi którzy urodzili się z podwójną duszą, sercem lub podwójnym szeregiem zębów, które były widoczne już po urodzeniu. Zazwyczaj takie osoby był przepędzane, a kiedy ginęły druga dusza strzygi żyła i zaczynała polować. Strzyga zazwyczaj żywiła się krwią z swoich ofiar, ale zjadała również ich ciała.
  • oraz wiele innych innych stworzeń w prawie każdej kulturze.

Wygląd:

Wizerunek wampira w różnych dziedzinach sztuki odbiega bardziej lub mniej od typowego wizerunku, pragnącego krwi upiora. Choć w pierwotnych dziełach(Dracula, Nosferatu) wygląd wampira jest odrażający i wręcz potworny, w współczesnych środkach przekazu bardziej przypominają ludzi lub są od nich bardziej atrakcyjni. W "Zmierzchu" i "Wywiadzie z wampirem" wampiry posiadają przeciętny wygląd człowieka i mogą żyć w ich społeczności, a jedyną cechą rozpoznawczą są zazwyczaj nienaturalnego koloru oczy i świecąca skóra w słońcu jak to widać w Zmierzchu. W "Pamiętnikach wampirów" główni bohaterowie, bracia wampiry są niezwykle przystojnymi młodzieńcami, którzy swoim wyglądem przyciągają wiele kobiet. Niekiedy wygląd wampira zależy od jego gatunku, jak to jest ukazane w "Wiedźminie" A. Sapkowskiego, bestialski wygląd posiadają wampiry niższe(Fleder, Ekimma, Garkain), za to wampiry wyższe przypominają nieco ludzi z wyglądu, jak np. Regis, wampirzy przyjaciel Geralta, którego rozpoznać potrafią jedynie zwierzęta po zapachu.

Umiejętności:


  • Latanie: Wiele wampirów w niektórych dziełach, potrafią samoistnie latać, łamiąc podstawowe prawa fizyki np. zdolność lotu posiadają matka Blade'a z "Blade: The Vampire-hunter" i Morbius z "The Amazing  Spider-Man".
  • Teleportacja i bardzo szybkie przemieszczanie się: Większość wampirów w różnych dziedzinach sztuki, posiadają zdolność błyskawicznego przemieszczania się, dając niekiedy iluzję jakoby teleportowały się(choć niektóre posiadają też i tą zdolność). Wampiry są zazwyczaj tak szybie że ofiara lub przeciwnik nie potrafi w porę obronić się przed ich atakiem. Zdolność szybkiego przemieszczania się posiadają większość wampirów z środków masowego przekazu, zdolność teleportacji posiadają np. Wampirzy lordowie z gry Heroes M&M.
  • Polimorfizm-u wampirów przejawia się zazwyczaj przemianą w nietoperza, rzadziej w inne zwierzę. Przemiana w zwierzęta zazwyczaj służy wampirowi w przemieszczaniu się(np. w niedostępne miejsca, zbyt wysoko lub przejście do nich jest zbyt małe), byciu niezauważalnym lub komunikowaniu się z zwierzętami. Właściwości polimorficzne posiadał Dracula Brama Stokera oraz Alpy z gry Heroes III M&M.
  • Hipnoza i czytanie w myślach-Niektóra wampiry posiadają zdolność hipnozy i czytania w myślach. Wampiry zazwyczaj hipnotyzują swoje ofiary, aby ta zgodziła się na bycie posiłkiem dla nich. Zdolność hipnozy posiadają wampiry z "Pamiętników wampirów", umiejętność ta nazywana jest zauroczeniem.
  • Super siła-Większość wampirów posiada po przemianie nadludzką siłę, która zazwyczaj rośnie wraz z wiekiem.
  • Szybka regeneracja i nieśmiertelność-prawie w wszystkich dziedzinach sztuki wampiry nie starzeją się i nie mogą umrzeć ze starości. Choć prawie każdy wampir posiada zdolność szybkiego regenerowania ran, można go zabić na kilka sposobów.
  • oraz inne umiejętności, które zazwyczaj są unikatowe dla danych wampirów w danych dziełach, jak np. niewidzialność Draculi, wkraczanie w sny przez wampiry w Pamiętnikach wampirów oraz zdolności wampirów w Zmierzchu, które są przypisane pojedynczemu wampirowi.

Wrażliwości:

  • Drewniany kołek-Według niektórych źródeł wampira można zabić przy pomocy drewnianego kołka wbitego w serce(Pamiętniki wampirów), lub kołka osikowego, podobnie wbitego w serce(Dracula). Wampiry z Pamiętników wampirów, są ogólnie uczulone na działanie drewna, rany spowodowane drewnianą bronią są dla nich bardzo bolesne i nieprzyjemne. Choć na przykład drewniane kołki są niestraszne dla wampirów z Wiedźmina i Wywiadu z wampirem.
  • Uczulenie na słońce-Większość wampirów są także uczulone na promieniowanie UV, które zazwyczaj zabija wampira po dłuższym jego działaniu na skórę, dlatego zazwyczaj wampiry polują nocą, lecz wampiry wymyśliły wiele sposobów na uniknięcie śmiercionośnego działania słońca. Wampiry z Pamiętników wampirów posiadają specjalnie zaklęto biżuterie  która chroni wampira przed słońcem, wampiry z pomieści "Abraham Lincoln: Łowca wampirów" chronią się przy pomocy specjalnego kremu przeciwsłonecznego, a wampiry z Wiedźmina ewoluowały i uodporniły się na działanie słońca. W sadze Zmierzch słońce nie szkodzi wampirom, lecz w jaśniejszym świetle śmieci im skóra.
  • Ogień-Niektóre wampiry są także uczulone na ogień, a poparzenia zaburza proces regeneracji. W Pamiętnikach wampirów i Zmierzchu wampira można zabić, działając na nim ogniem. Wampiry w Wiedźminie są odporne na poparzenia, przy użyciu gorących przedmiotów.
  • Odcięcie głowy lub rozczłonkowanie-Odcięcie głowy jest jednym z najskuteczniejszych sposobów pozbycia się wampira i zazwyczaj we wszystkich podaniach zgadza się iż powoduje to śmierć, lecz w Wiedźminie utrata głowy przez wampira nie powoduje jego śmierci, głowa może się zregenerować, tak jest w przypadku Regisa, któremu wieśniacy odcięli głowę, lecz odrosła mu po ok. pięćdziesięciu latach. Rozczłonkowanie wampira to jeden ze sposobów zabicia go w Zmierzchu.
  • Krew umarłego-W Wywiadzie z wampirem wampir nie może pożywić się zmarłym, gdyż w wyniku tego może umrzeć.
  • Śmierć pierwotnego-W Pamiętnikach wampirów po śmierci pierwotnego wampira, giną wszystkie wampiry zrodzone z jego krwi.
  • Ugryzienie wilkołaka-W Pamiętnikach wampirów ugryzienie przez wilkołaka jest śmiertelne dla wampira, jedynym lekarstwem jest krew hybrydy wampira i wilkołaka.
  • Srebro-Czasami wampiry dzielą razem z wilkołakami, uczulenie na srebro. W Blade i Abraham Lincoln  Łowca wampirów srebro jest skuteczną bronią wobec wampirów.
  • Symbole religijne i woda święcona- Krucyfiks i woda święcona skutecznie odstraszały takie wampiry jak Dracula, lecz coraz częściej wampiry są przedstawiane jako odporne na te przedmioty.
  • Czosnek, cebula i werbena- Niektóre rośliny skutecznie odstraszały wampiry, mowa tu głównie o czosnku. Czosnek w Blade jest śmiertelną bronią przeciw wampirom, kontakt z nim powoduje wzrost ciśnienia w ich ciele i rozerwanie go, lecz w większości podaniach wampiry nie lubią czosnku z powodu jego intensywnego zapachu, podobnie jak cebuli, gdyż posiadają wyostrzony węch. Stefan Salvatore(Pamiętniki wampirów) oświadcza iż lubi jeść czosnek, lecz wampiry w Pamiętnikach wampirów są uczulone na werbenę, która w sposób magiczny powoduje u wampirów poparzenia. Werbena rosła pod Biały dębem i kiedy wiedźma tworząc wampiry, połączyła je z długowiecznością dębu, natura obdarzyła werbenę skuteczną bronią przeciw wampirom.
  • Bieżąca woda- Dracula to jeden z wampirów, który bał się bieżącej wody, prawdopodobnie kontakt z nią powodował śmierć.

Stosunek z innymi rasami:

Stosunek z ludźmi-w wierzeniach ludzie są potencjalną ofiarą dla wampirów, gdyż te żywią się ich krwią i mogą przemieniać ich w wampiry, i choć stwarzają realne zagrożenia dla nich, w różnych współczesnych podaniach jest wiele sytuacji, gdy wampir zakochuje się w człowieku(Pamiętniki wampirów, Zmierzch). Niektóre wampiry także zaprzestały picia ludzkiej krwi, tak jak Stefan z Pamiętników wampirów, czy Regis z Wiedźmina, z tą różnicą że Stefan zaczął pić zwierzęcą krew, a Regis w ogóle przestał ją przyjmować.

Stosunek z wilkołakami- Wilkołaki i wampiry często są do siebie wrogo nastawione, prawdopodobnie z powodu konkurencji o te same ofiary(ludzi). W Pamiętnikach wampirów wampir ginie jeśli zostanie ugryziony przez wilkołaka, a w sadze Zmierzch wampiry często toczą walki przeciw wilkołakom. 

Hybrydy:

Dhampir-jest to hybryda człowieka z wampirem. Dhampir pochodzi z wierzeń cygańskich, według których dhampir zrodzony jest z matki człowieka i poczęty przez ojca wampira. Często dhampiry odziedziczają niektóre cechy obojga rodziców np. wyostrzone zmysły, szybkie przemieszczanie, ale także śmiertelność, czy niewrażliwość na światło słoneczne. Najsławniejszym dhampirem jest Blade, który powstał przez ugryzienie jego matki przez wampira w zaawansowanej ciąży. Blade odziedziczył po wampirze super siłę,  szybkość, wytrzymałość, szybką regeneracje, ale także pragnienie krwi bez której nie potrafi żyć, lecz Blade jest także w przeciwieństwie do wampirów odporny na światło słoneczne i czosnek.

Hybryda wampir-wilkołak(wampirołak)- możliwa jest także w wielu podaniach, hybryda wampira i wilkołaka. W Pamiętnikach wampirów jest to najbardziej widoczne, pierwsza hybryda została stworzona przypadkiem przez wiedźmę, która chciała ochronić swoje dzieci przed śmiercią, zmieniając je nieumyślnie w wampiry, lecz wcześniej zdradziła ona swojego małżonka, właśnie z wilkołakiem, a owocem tego związku było dziecko. Po przemianie w wampira, syn wiedźmy zabił swoją pierwszą osobę, uaktywniając wilkołaczą klątwę i stając się hybrydą. Wiedźmy skutecznie uśpiły w nim wilkołaczą naturę, lecz Niklaus(po tak miała na imię hybryda) złamał ten czar i stwarzał nowe hybrydy, przemieniając wilkołaki w wampiry, a później karmiąc je krwią sobowtóra. Hybryda taka jest silniejsza od zwykłego wampira, nie musi się przejmować przemianami podczas pełni, jest odporna na ugryzienia wilkołaków i nie można jej zabić przy pomocy drewnianych kołków czy zaklętego sztyletu.

W niektórych filmach, książkach i grach istnieją jeszcze inne krzyżówki wampirów, lub wampiry o umiejętnościach spotykanych u innych stworzeń np. Wampiry nekromanci z Heroesa, wampiry szkielety z świata Magic The Gathering czy wampiry powstające ze zwierząt.

Podstawowe gatunki:

W niektórych dziedzinach sztuki, wampiry dzieli się na gatunki lub rodzaje, które różnią się od siebie wyglądem, występowaniem lub umiejętnościami. Kilka gatunków wampirów w wybranych dziełach:

Pamiętniki wampirów: W Pamiętnikach wampirów wampiry można podzielić na dwa rodzaje, wampiry pierwotne i ich potomków zwykłe wampiry. Wampiry posiadają w tym dziele nadludzką siłę rosnącą wraz z wiekiem, super szybkość, nieśmiertelność, wytrzymałość, wyczulone zmysły, zdolność hipnozy(zauroczenia), szybką regeneracje i wkraczanie w sny, lecz są wrażliwe na działanie słońca(które niektóre wampiry przezwyciężają używając zaklętych pierścieni i naszyjników), drewna i werbeny. Wampiry pierwotne obdarzone są o wiele większą siłą(dzięki ich wieku), mogą hipnotyzować zwykłe wampiry, są odporne na działanie drewna, a unieruchomić można je za pomocą sztyletu zamoczonego w popielę białego dębu, lub zabić przy pomocy koła zrobionego z białego dębu.

Wiedźmin: W Wiedźminie istnieje kilka gatunków wampirów, które dzieli się na wampiry wyższe i niższe. Wampiry wyższe są bardziej przystosowane do polowania na ludzi, dzięki czemu są odporne na niektóre rzeczy, które szkodzą wampirom niższym np. światło słoneczne.

Wampiry niższe:

  • Fleder-niższy wampir, żywiący się zwłokami, jak i żywymi istotami. Podczas posilania się fleder rozszarpuję swoje ofiary. Może przemieniać się w nietoperza, lecz tylko podczas pełni. Jego wygląd jest odrażający, posiada łysą głowę, duże szpiczaste uszy i wielkie ostre zęby i pazury. Wampir ten występuje w tropikach i wiedza o nim jest niezwykle skromna. 
  • Ekimma-niższy rodzaj wampira, wiadomo jedynie że rozszarpują swoje ofiary podczas posilania się.
  • Garkain-niższa forma wampira, bytuje w kryptach i cmentarzach, przypomina nieco fledera, lecz jest od niego silniejszy.
 Wampiry wyższe

  • Mula-wampir wyższy, przypominający wyglądem kobietę. Swoją ofiarę zazwyczaj unieruchamia czarami, a później wysysa z nich krew. Słońce osłabia mule, lecz nie może jej zabić. Jest wrażliwa na srebro, ogień, niektóre czary i kołek osikowy.
  • Katakan-wyższy wampir, cechą charakterystyczną tego wampira są bardzo długie kły. Z wyglądu wampir ten przypomina kobietę. Może przybierać formę nietoperza i kruka. Jest całkowicie odporny na światło słoneczne i ogień, ale wrażliwy na srebro, czary i osikowy kołek.
  • Nosferat-wyższy wampir, niezwykle groźny i agresywny. Swojego ofiary atakuje przy użyciu swojej nadnaturalnej siły. Nie lubi przebywać na słońcu, a zabić go można przy pomocy magi, ognia, kołka osikowego i srebra  
  • Bruxa-wampir formy wyższej, przypominający kobietę delikatnych rysów, choć czasem może być mężczyzną. Może przemieniać się w wielkiego nietoperza i w tej formie poluje. Jest niewrażliwy na światło słoneczne, lecz przy pomocy magi, ognia i srebra, można go zabić.
  • Alp-wyższy wampir, wyglądem przypomina bladego człowieka. Potrafi zmieniać się w zwierzęta i jest odporny na ogień i światło słoneczne, ale wrażliwy na srebro i czary.

Heroes-W Heroes od I do VI wampiry zawsze reprezentowały frakcje Nekropolis i zazwyczaj wyróżniało się ich dwa rodzaje wampira(zwykłego) i wampirzego lorda, w Heroes V Dzikie Hordy został wprowadzony książę wampirów. W Heroes III bohaterka Gem nazywa wampiry dowodzone przez nekromantów alpami i tak właściwie ta nazwa pasowała by idealnie do ich wyglądu. Wampiry zazwyczaj w tej grze są bardzo szybkie i niemożliwe jest skontrowanie ich ataku, a do tego wysysają życie ze swojego celu.

Pochodzenie i zamiana w wampira:

Pochodzenie wampirów w różnych dziełach jest zazwyczaj inne. W Pamiętnikach wampirów pierwsze wampiry powstały w skutek miłości matki do swoich dzieci. Esther jedna z pierwotnych wiedźm postanowiła  rzucić zaklęcie na swoje dzieci, aby obdarzyć je siłą i nieśmiertelnością, zmotywowało ją do tego śmierć jednego z synów w wyniku utarczki z wilkołakiem. Wiedźma przemieniła w wampiry wszystkie swoje pięć dzieci i swojego męża. Wkrótce okazało się że wampir do życia potrzebuje ludzkiej krwi i zaczęły mordować ludzi, okazało się także że nie mogą wychodzić na światło dzienne, lecz matka skonstruowała dla nich specjalną biżuterie chroniącą przed światłem. Natura postanowiła ukarać Esther za wydaniem na świat demonów cienia i ukarała ją przez nie zaznanie spokoju dopóki wampiry nie przestaną istnieć. Esther wielokrotnie próbowała zniszczyć wampiry, lecz główni bohaterowie powstrzymywali jej wysiłki. W The Amazing Spider-Man i Blade: The Vampire-hunter wampiry powstały na skutek nieudanego eksperymentu, Morbius na przykład, stał się wampirem w wyniku ugryzienia przez napromieniowanego nietoperza wampira, który dostał się przypadkiem pod reaktor. W Wiedźminie wampiry pojawiły się w świecie po tzw. Koniunkcji sfer, kiedy to powstały nowe gatunki stworzeń.

Przemiana w wampira również jest różna w każdym dziele i podaniu, według słowiańskich podań wampirem stawała się osoba, której szczątki nie zostały pogrzebane, skremowane, zostały sprofanowane lub przeskoczyło nad nimi dane zwierzę. Wampirami stawały się również samobójcy, przeklęci i wiedźmy, a nawet osoby rude, leworęczne czy z podwójnym kompletem zębów. W sadze Zmierzch wampirem zostawało się jeśli ugryzł on człowieka(nie zabijając go) i wprowadzi w niego swój jad. W Wywiadzie z wampirem człowiek stawał się wampirem jeśli wypił krew wampira i prawie natychmiastowo się w niego przemieniał. Jednak tak jak to było z Claudiom, dziecko przemienione w wampira przestaje się starzeć i zostaje już do końca życia w niedojrzałym ciele, choć psychika wampira może być na poziomie dorosłego człowieka, dlatego Claudia cierpiała z tego powodu i zabijała dojrzałem i urodziwe kobiety.

Skutki wampiryzmu

  • Pragnienie krwi- Większość wampirów do życia potrzebuje ludzkiej krwi, lecz istnieją takie, które przeczą powszechnemu stereotypowi bezlitosnego krwiopijcy. Stefan z Pamiętników wampirów żywi się zwierzęcą krwią, chociaż później wraz z swoim bratem żywią się krwią, kradzioną z banków krwi. Regis z Wiedźmina nie musi pić krwi, gdyż tłumaczy że krew dla wampira jest czymś podobnym jak alkohol dla człowieka. Blade żywi się sztuczną krwią, tworzoną na zasadzie prawdziwej.
  • Odbicie w lustrze- Istnieje stereotyp iż wampiry nie odbijają się w lustrze, tak jak Dracula czy Regis, lecz w większości opowiadań o wampirach, wampiry posiadają odbicie.
  • oraz inne skutki, podawane w różnych dziełach jak: brak cienia czy wieczny ból 

Bibliografia

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Wampir
-https://en.wikipedia.org/wiki/Vampire
-http://pl.twilightsaga.wikia.com/wiki/Wampir
-http://pl.harrypotter.wikia.com/wiki/Wampir
-http://wiedzmin.wikia.com/wiki/Wampir
-http://sfery.wikia.com/wiki/Wampir