sobota, 23 lutego 2013

Łazik południowy- zgładzony przez jednego kota.

  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Ptaki
  • Rząd: Wróblowe
  • Rodzina: Bargliki 
  • Gatunek: Łazik południowy(Xenicus lyalli)

Występowanie

Pierwotnie myślano iż łazik południowy był endemitem wyspy Stephens Island, lecz najnowsze badania zasugerowały że był rozpowszechniony także na innych wyspach Nowej Zelandii. Prawdopodobnie zamieszkiwał lasy i tereny porośnięte gęstą roślinnością.

Ogólny opis

Łazik południowy był niewielki, nielotnym ptakiem, często określanym jako prymitywna forma wróblowych. Jego upierzenie było rdzawe lub rdzawobrunatne, jaśniejsze na części brzusznej. 

Dymorfizm płciowy

Brak danych, możliwie iż samiec był nieco jaskrawiej ubarwiony.

Pożywienie

Owady oraz czasami owoce.

Zachowanie

Łazik południowy prowadził nocny tryb życia i prawdopodobnie także dość skryty. Ptak ten jest bardzo słabo poznany.

Rozród

Brak danych.

Naturalni wrogowie

Prawdopodobnie w wyniku braku zagrożenia ze strony drapieżników, łaziki południowe straciły zdolność lotu, lecz po przybyciu ludzi na Nową Zelandię, poważnym zagrożeniem stał się szczur pacyficzny i kot domowy.

Długość życia

Brak danych.

Przyczyny wymarcia

Pierwotnie sądzono że ptak ten jest jedynym gatunkiem, wytępionym przez jedynie jednego osobnika innego gatunku(kota Tibbles'a), lecz zostało to obalone przez najnowsze badania. Ptak ten niegdyś występował powszechnie na Nowej Zelandii, lecz po przybyciu ludów polinezyjskich na wyspę, łazik niemal doszczętnie wymarł, poprzez drapieżnictwo ze strony przywleczonego szczura pacyficznego. Ostatni populacja utrzymała się na wyspie Stephens Island, aż do roku 1894, kiedy to latarnia na wyspie rozpoczęła pracę, a ludzie zaczęli przybywać na wyspę, przyprowadzając ze sobą koty. Wkrótce parę kotów zdziczało i zaczęły pustoszyć miejscowe populacje ptaków. Dzięki przynoszonym przez kota strażnika latarni Tibbles'a ptakom, asystent strażnika David Lyall skierował uwagę naukowców na ten gatunek ptaka. Henry H. Travers znany taksydermista, po kilku próbach odnalezienia ptaka, nie odniósł zamierzonego celu. Prawdopodobnie łazik południowy wymarł około roku 1895 w wyniku drapieżnictwa dzikich kotów.

Ciekawostki


  • Łazik południowy był znany z tego iż został wytępiony przez reprezentanta innego gatunku(kota domowego), lecz ta teoria okazała się błędna.
  • Wraz z trzema innymi ptakami, Skalinkiem czarnym(Petroica traversi) i Zwisogonkiem białogardłym(Megalurus rufescens), zostały wytępione z wyspy Stephens Island, z czego zwisogonek białogardły, jak i łazik południowy, zostały wytępione całkowicie, a skalinek czarny jest poważnie zagrożony.
  • Wraz z trznadlem długonogim*(Emberiza alcoveri) jest jedynym całkowicie niezdolnym do lotu ptakiem z rzędu wróblowych.
  • Zagadką dotyczącą łazika południowego jest to, jak niezdolny do lotu ptak przywędrował na wyspę  Stephens Island, którą oddziela ponad 3 kilometrowy ocean od najbliższego lądu. Prawdopodobnie tak jak żaba Hamiltona*(Leiopelma hamiltoni), która także występuję na tej wyspie, przybył na roślinnych tratwach(żaba nie mogła przepłynąć oceanu, gdyż słona woda jest dla niej zabójcza).
  • Jedna z teorii mówi iż to nie kot jest przyczyną wymarcia łazika południowego, a szczur pacyficzny który przywędrował na wyspę na tratwach roślinnych. 
  • Na cześć Davida Lyalla łazik południowy otrzymał swoją nazwę łacińską.  
  • Rodzaj Xenicus reprezentują trzy gatunki, z czego dwa są wymarłe(łazik południowy i łazik zaroślowy), a jeden(łazik skalny) zagrożony wyginięciem.
Bibliografia:
-https://en.wikipedia.org/wiki/Stephens_Island_wren
-https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%81azik_po%C5%82udniowy
-http://terranature.org/wren.htm
-http://www.iucnredlist.org/details/22698593/0

Anioł- Boskie dzieło

Pierwsze przedstawienia

Anioł to najbardziej rozpoznawalne istoty opisywane w Biblii i Koranie, lecz uskrzydleni posłańcy bogów byli już obecni w starożytnych cywilizacjach, jak na przykład w Egipcie. Aniołowie to posłańcy Boga i opiekunowie ludzi, zazwyczaj obdarzone niezwykłą dobrocią, urokiem i dzielnością. Anioły jako świta Boga jest obdarzona niemal boskimi mocami, posiadają ogromną liczebność oraz podzieleni są na kilka rodzajów, czyli chórów anielskich. Często także objawiają się osobą świętym i natchnionym, jak np. Maryi, której objawił się Archanioł Gabriel i zwiastował narodziny Jezusa Chrystusa.

Wygląd

Anioły to duchy, które często są opisywane jako niematerialne świetliste dobro, lecz w wielu dziełach i obrazach anioł przedstawiany jest jako niepospolicie piękna istota, wyglądem przypominająca człowieka z wielkimi, ptasimi skrzydłami, dające więcej majestatu temu stworzeniu.Często także im wyższe rangą anioły, tym ich wygląd jest bardziej dostojny, anioły śmierci często są obrazowane jako anioły o czarny skrzydłach i szatach, a upadłe anioły z skrzydłami demonów i szatami z dominacją czerni. Anioły można podzielić na:

  • Serafiny-Najwyższe z aniołów. Posiadają trzy pary płonących ogniem skrzydeł i jasne od światła oczy. Pełnią straż przy Tronie Boga. Dzięki nim ludzie zapamiętują swoje sny. Najsławniejszymi serafinami byli Lewiatan, Szatan, Metatron i Serafiel. 
  • Cherubiny-Drugi chór anielski, zaraz za serafinami. Obrońcy mądrości Bożej. Często ukazywane z dwoma parami skrzydeł. Często ukazują się pod postacią dzieci. Pomagają w bezsenności. Najsłynniejsi to Ofaniel, Rigbiel i Zofiel. 
 -Putto-inaczej cherubinek. To motyw stosowany w sztuce, przedstawiający uskrzydlone dziecko, często nawiązuje do Boga miłości(Amora lub Erosa). Mylnie wiąże się go z cherubinem.

  • Trony-Trzeci chór anielski. Strażnicy sprawiedliwości Bożej. Ich skrzydła są zazwyczaj purpurowe lub białe, a usłyszeć z nich można szum wody. Ludzie modlą się do nich prosząc o pokorę. Symbolizują emocje i płodność. Należą do nich Jofiel, Orfiel i Zabkiel.
  • Panowania-Czwarty chór anielski. Pomagają Serafinom i Cherubinom w utrzymaniu porządku. Odzwierciedlają Wielkość Boga. Można modlić się do nich prosząc o poskromienie zachcianek. Najczęściej przedstawiani w długiej, białej szacie z złotym pasem. Głównymi przedstawicielami są Hashmael, Muriel i Zachareal.  
  • Moce-Piąty chór anielski. Chronią ludzi przed siłami zła, głównie tymi demonicznymi. Często prowadzą wojny z demonami i pilnują przestrzegania prawa. Mają potężną moc i często są utożsamiani z siłami elektryczności. Najważniejsi przedstawiciele to Rafael, Ertosi, Sammael i Verchiel.   
  • Cnoty-Szósty chór. Pilnują i dbają o środowisko naturalne. Mogą czynić cuda. Komunikują się z rodzącymi się gwiazdami. Ich przedstawicielami są Malakim i Tarshishim.
  • Księstwa-Siódmy chór anielski. Ochraniają wiarę, religię, wioski i miasta. Wyglądem przypominają anielskich żołnierzy. Chronią ludzi przed pokusami. Przedstawicielami są Anael, Regul i Cerviel.
  • Archaniołowie- Ósmy chór. Często ukazują się ludziom, by zwiastować dane zdarzenie. Skrzydła ich są białe, lub biało-niebieskie. Często stoją u boku Pana Boga. Najsławniejszymi przedstawicielami są Michael, Gabriel, Uriel i Barachiel.     
  • Aniołowie-Najniżsi rangą, dziewiąty chór anielski. Zamieszkują często ziemie, opiekując się indywidualną duszą. Często służą jako posłańcy Boga. Są odziani w białe szaty, a ich skrzydła są białe i srebrnobiałe. Usuwają z ludzi lęki i obawy. Chronią ludzi przed złym wpływem i czekają na ludzkie prośby i modlitwy.  


    -Anioł stróż-indywidualny anioł obrońca, dla każdego człowieka. Chroni ludzi przez złem i Szatanem. Wysłuchuje modlitw ludzi i przynoszą im Światło Boże. 

  • Upadłe anioły-Anioły, które sprzeciwiły się Woli Bożej i nieodwołalnie przeszły na złą stronę. Często są nazywane diabłami, demonami lub złymi duchami. Należą do nich np. Lewiatan, Lucyfer, Azazel, Belzebub i Ezekiel. 

-Szatan-jeden z upadłych aniołów. Przywódca demonów. Jako pierwszy sprzeciwił się Bogu i  przeniósł na swoją stron inne anioły. Za karę Bóg wypędził anioły do Piekła. Szatan często  kusi człowieka i to on zapoczątkował zło, nękające ludzi. Często objawia się pod postacią węża.


    -Anioł śmierci-czyli Samael jeden z aniołów. Często kojarzony jako jeden z upadłych aniołów, ale czasami także jest niebiańskim aniołem, który wykonuje wyroki śmierci, zlecone przez Boga.

    -Abaddon-anioł zagłady, często utożsamiany z Samaelem. Niesie cierpienie ludziom.

W środkach masowego przekazu

Anioły często są utożsamiane z wielkością, majestatem i dobrem. Bardzo często są malowane na obrazach, wspominane w wierszach i książkach. W niektórych książkach i grach anioły często reprezentują rasę potężnych stworzeń np. Magic the Gathering, Heroes of might and magic, Dungeon of dragons.

Bibliografia:
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Anio%C5%82
-https://en.wikipedia.org/wiki/Angel

środa, 20 lutego 2013

Kabomba wodna- Akwariowa roślinka

  • Królestwo: Rośliny
  • Podkrólestwo: Rośliny naczyniowe
  • Klasa: Okrytonasienne
  • Rząd: Grzybieniowce
  • Rodzina: Pływcowate
  • Gatunek: Kabomba wodna(Cabomba aquatica)
-Występowanie
Zasiedla zbiorniki wodne Ameryki Środkowej i Południowej od Meksyku po Brazylię.

-Opis gatunku
Kabomba wodna to gatunek rośliny wodnej, o zielonych pędach, które w stanie dzikim mogą osiągać nawet 2 m długości. Dzięki swoim liściom, posiada charakterystyczny pierzasty wygląd. Kabomba wodna lubi dobże nasłonecznione zbiorniki z gruboziarnistym podłożem.

-Rozmnażanie
W sprzyjających warunkach kabomba zakwita, wypuszczając wpierw liście nadwodne pływające na powierzchni wody, a później jasnożółte kwiaty, posiadające po 3 płatki. Po przekwitnięciu kabomba wytwarza nasiona, z których rosną nowe kabomby. Rozmnaża się także poprzez podział.

-Zagrożenia
Jest rośliną pospolitą i niezagrożoną.

-Długość życia
Brak danych. Prawdopodobnie kilka lat.

-Znaczenie dla człowieka
Kabomba wodna jest popularną rośliną akwariową, choć wymaga dużo światła to po dostarczeniu jej go, zadowala hobbystów szybkim wzrostem.

-Warunki uprawy
Sadzona zazwyczaj w małych grupkach w dobrze oświetlonym zbiorniku. Po dostarczeniu wystarczającej ilości światła i przestrzeni, kabomba szybko się rozrasta, często trzeba więc ją przycinać. Najlepiej rośnie w wodzie o temperaturze 22-28 C.

-Ciekawostki

  • często służy jako schronienie dla narybku i innych małych zwierząt.
  • nazwa "Kabomba" pochodzi z języka Indian, którzy tak nazywali tą roślinę.
  • jest blisko spokrewniona z kabombą karolińską, kabombą czerwoną*( Cabomba piauhyensis) i innymi z 5 gatunków kabomb.
Bibliografia:
-http://holenderskie.pl/?m=11/a/02
-http://akwa-mania.mud.pl/rosliny/cabomba%20a.html
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Kabomba_wodna
-https://en.wikipedia.org/wiki/Cabomba_aquatica

wtorek, 19 lutego 2013

Motyl Królowej Aleksandry- Królowa motyli

inne nazwy: Motyl ptasi Królowej Aleksandry

  • Królestwo: Zwierzęta
  • Typ: Stawonogi
  • Gromada: Owady
  • Rząd: Motyle
  • Rodzina: Paziowate
  • Gatunek: Motyl Królowej Aleksandry(Ornithoptera alexandrae)
-Występowanie
Motyl ten zasiedla jedynie lasy deszczowe prowincji Oro w Papui Nowej Gwinei.

-Ogólny opis
Największy motyl na świecie, rozpiętość jego skrzydeł u samicy może przekroczyć 280 mm, a masa 25 g. Skrzydła dorosłych samic są czarne z jasnymi wzorami, samce natomiast posiadają barwne skrzydła o kolorach czerni, zieleni i turkusu. Na klatce piersiowej posiadają czerwone włoski, co ostrzega przed toksycznością tego motyla. Odwłok jest koloru żółtego, natomiast reszta ciała(poza skrzydłami) czarna. Gąsienica jest zwykle czarna, z jaskrawo czerwonymi kolcami i dwoma centralnymi żółtymi kolcami. Poczwarka jest jasnobrązowa.    

-Dymorfizm płciowy
Samica jest o wiele większa i skromniej ubarwiona niż samiec. Skrzydła samicy są czarne z jasnymi wzorami, za to skrzydła samca mienią się kolorem czerni, turkusu i zieleni. Niegdyś obie płcie klasyfikowano jako osobne gatunki.

-Populacja i zagrożenia
Motyl Królowej Aleksandry jest poważnie zagrożony i objęty całkowitą ochroną. Populacja tego motyla nie jest duża, gdyż występuje tylko na jednym stanowisku w Papui Nowej Gwinei. Największym zagrożeniem dla motyla jest wycinka lasów na których zakładane są plantacje oleju palmowego, kawy itp. Poważnym zagrożeniem dla tego motyla jest także kolekcjonerstwo, gdyż objęcie ochroną tego gatunku i zakaz handlu tym gatunkiem, doprowadziło do większego popytu na ten okaz i zwiększenia jego ceny. Prowadzona jest akcja na rzecz zmniejszenia statusu ochrony tego motyla, w celu obniżenia na czarnym rynku popytu na ten gatunek.   

-Pożywienie
Gąsienice żywią się jedynie liśćmi kokornaku Aristolochia alexandriana i Pararistolochia meridionaliana. Dorosłe osobniki żywią się nektarem kwiatowym.

-Zachowanie
. Gąsienice spędzają całe swoje życie na roślinie żywicielskiej, aż do osiągnięcia stadium osobnika dorosłego. Dorosły motyl lata szybko i dość wysoko, dlatego trudno złapać tego motyla. Motyl ten jest dość słabo poznanym gatunkiem.  

-Rozród
Samica zwykle po udanej kopulacji składa po jednym jajku na pojedynczej roślinie żywicielskiej. Po ok. 11-13 dniach wylęga się gąsienica, która natychmiastowo przechodzi do konsumpcji rośliny zwiększając swój rozmiar i pochłaniając toksyny zawarte w roślinie. Po przepoczwarzeniu się, gąsienica przemienia się w osobnika dorosłego, zwykle cały cykl trwa 40-45 dni. Dorosły osobnik po osuszeniu skrzydeł odlatuje, wpierw posilając się nektarem kwitnącej rośliny żywicielskiej.

-Naturalni wrogowie
Prawdopodobnie brak. Motyl jak i gąsienica są trujące.

-Długość życia
Brak danych.

-Znaczenie dla człowieka
Motyle te są cennym nabytkiem dla kolekcjonerów owadów, gdyż są rzadkie, a handel nimi został zakazany. Obecnie wiele motyli pada ofiarą rolników, którzy sprzedają motyle handlarzom na czarnym rynku 

-Ciekawostki
  • Motyl Królowej Aleksandry jest największym motylem świata.
  • Został nazwany na cześć Aleksandry Duńskiej, żony Edwarda VII.
  • Został odkryty i opisany w 1906 r przez Alberta Meek'a.
  • Pierwszy schwytany osobnik został schwytany dzięki broni palnej.
  • Niegdyś osobniki osobnych płci były klasyfikowane jako osobny gatunek.
  • Ceny za parę motyli osiągają niekiedy na czarny rynku ponad 8000 dolarów.
  • Zjedzenie gąsienicy, jak i dorosłego motyla powoduje silne wymioty. 
  • Jest blisko spokrewniony z Motylem ptasim Królowej Wiktorii*(Ornithoptera victoriae) i innymi motylami z rodzaju Ornithoptera liczącego ok. 11-13 gatunków. 
Bibliografia:
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Ornithoptera_alexandrae
-https://en.wikipedia.org/wiki/Queen_Alexandra%27s_birdwing
-http://www.arkive.org/queen-alexandras-birdwing/ornithoptera-alexandrae/
-http://www.iucnredlist.org/details/15513/0
-http://www.learnaboutbutterflies.com/New%20Guinea%20-%20Ornithoptera%20alexandrae.htm

niedziela, 17 lutego 2013

Orzeł Haasta-koszmar Maorysów

Orzeł Haasta

  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Ptaki
  • Rząd: Szponiaste
  • Rodzina: Jastrzębiowate
  • Gatunek: Orzeł Haasta(Hieraaetus moorei)
-Występowanie
Zamieszkiwał leśne tereny Nowej Zelandii.

-Ogólny opis
Orzeł Haasta był najcięższym orłem wszech czasów. Jego długość ciała wahała się w granicach ok. 120 cm, a rozpiętość skrzydeł ok. 250 cm. Waga orła wahała się w granicach 10 kg. Orzeł Haasta charakteryzował się dość krótkimi skrzydłami jak na swoją wielkość, było to spowodowane życiem w lasach.

-Dymorfizm płciowy
Samica była cięższa od samca.

-Pożywienie
Prawdopodobnie głównym pożywieniem orła Haasta były nielotne ptaki, głównie kaczki Euryanas finschi i moa. Przypuszcza się że zjadał również padlinę. Jest wielce prawdopodobne to że po wytępieniu nielotnych ptaków, orły polowały na nowo przybyłych Maorysów.

-Zachowanie
Prawdopodobnie zachowanie nie odbiegało zbytnio od innych orłów. Zapewne większość czasu spędzał szybując nad drzewami, wyszukując potencjalnych ofiar. Żył samotnie lub w parach.

-Rozród
Prawdopodobnie jak większość orłów, orzeł Haasta wiązał się z partnerem na całe życie. Nigdy nie znaleziono gniazda, jaj, ani piskląt tego orła, ale przypuszcza się że zachowania rozrodcze nie odbiegały od spokrewnionych z nim gatunków orłów.

-Naturalni wrogowie
Brak. Orzeł był na szczycie łańcucha pokarmowego.

-Długość życia
brak danych.

-Przyczyny wymarcia
Po przybyciu ludzi na Nową Zelandię zaczęły wymierać rodzime gatunki ptaków. Po wytępieniu przez ludzi ptaków moa i nielotnych kaczek Euryanas finschi, orłom Haasta zaczęło brakować źródeł pożywienia. Prawdopodobnie ptaki po wytępieniu ich ofiar, zaczęły polować na ludzi, a ci zaczęli bezpośrednio zabijać orły. Orzeł Haasta prawdopodobnie wyginął około roku 1400, choć widywano go po roku 1800.

-Ciekawostki

  • był najcięższym orłem wszech czasów
  • orzeł Haasta był jedynym przedstawicielem swojej rodzaju Harpagornis.
  • jego najbliższym krewnym współcześnie żyjącym jest orzeł włochaty, a nie jak wcześniej sądzono orzeł australijski.
  • przez Maorysów był nazywany Te Haikoi lub  Te Pouakai.
  • sądzi się że mógł przetrwać na niedostępnych terenach Nowej Zelandii wraz ze swoimi wymarłymi ofiarami.
Bibliografia:
-https://en.wikipedia.org/wiki/Haast%27s_eagle
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Harpagornis
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Orze%C5%82_Haasta
-http://www.petermaas.nl/extinct/speciesinfo/haastseagle.htm

sobota, 16 lutego 2013

Banshee- śpiewający nieumarły

Banshee

Pierwsze podania

Banshee to zjawa pochodząca z folkloru Irlandzkiego, miała ona ukazywać się osobą, którym w rodzinie czeka śmierć. Często zjawie towarzyszył żałobny śpiew, którym zazwyczaj obwieszczała woje przybycie. W niektórych podaniach usłyszenie śpiewu banshee wiązało się z śmiercią członka rodziny, lecz ukazanie się samej banshee oznaczało śmierć osoby, której się pokazała. Banshee nie była samą śmiercią, lecz ostrzegała przed nią. Według niektórych zabronienie zjawie śpiewu, mogło opóźnić śmierć. 

Wygląd

Wygląd banshee nie jest sprecyzowany. Niektórzy twierdzą że jest to szkaradna istota, ubrana w białe łachmany o bladej cerze i długich biały włosach. Inni twierdzą że banshee jest piękną istotą, lecz wszyscy są zgodni co do tego że w każdej postaci w banshee dało się wyczuć przerażenie.

W środkach masowego przekazu

Postać banshee jest bardzo popularna w wielu dziełach. Występuję na przykład w książce J.K. Rowling Harry Potter pod spolszczaną nazwą szyszymora, która swoim głosem wzbudzała strach. Banshee występuje w wielu grach opartych na fantastyce, min. w Heroes V of Might and Magic: Dzikie Hordy jako alternatywne ulepszenie zjawy. Także niektórzy bohaterowie komiksowi postanowili nazwać się tak jak irlandzka zjawa np. Banshee(Marvel, jeden z X-men) lub Silver Banshee(DC Comics)

Bibliografia:
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Banshee
-https://en.wikipedia.org/wiki/Banshee

piątek, 15 lutego 2013

Koleus Blumego- Kolorowa pokrzywa

inne nazwy: Koleus, pokrzywa brazylijska

  • Królestwo: Rośliny
  • Podkrólestwo: Rośliny naczyniowe
  • Klasa: Okrytonasienne
  • Rząd: Jasnotowce
  • Rodzina: Jasnotowate
  • Gatunek: Koleus Blumego(Plectranthus scutellarioides)

-Występowanie
Koleus Blumego pierwotnie występował w wilgotnych lasach Południowo-wschodniej Azji i Malezji.

-Opis gatunku
Koleus to roślina zielna osiągająca w stanie dzikim ok. 3 metrów wysokości. Początkowo gęsta z wieloma rozgałęzieniami, z wiekiem jednak pędy rośliny stają się bardziej ubogie w odnogi i liście. Liście osiągają długość do 20 cm i są jasnozielone z charakterystycznym rysunkiem. Obecnie istnieje bardzo wiele odmian pokrzywy brazylijskiej o różnej kolorystyce, wielkości i pokroju. Koleus lubi rosnąć na stanowiskach słonecznych o umiarkowanej wilgotności.

-Rozmnażanie
Koleus kwitnie od października do czerwca. Jego kwiaty są małe, niebieskie i zebrane w grona na szczytach łodyg. Roślina podczas kwitnienia jest bardzo osłabiona, dlatego zazwyczaj przestaje rosnąć i opadają jej liście. Po przekwitnięciu roślina wytwarza bardzo małe nasiona, które w sprzyjających warunkach zakiełkują. Roślina także dobrze rozmnaża się przez sadzonki zakorzeniające się w wodzie.

-Zagrożenia
Roślina jest pospolita i nie jest zagrożona.

-Długość życia
Do 3 lat. Długość życia zależy od warunków bytowych i kwitnięcia rośliny.

-Znaczenie dla człowieka
Koleus Blumego jest bardzo popularną rośliną ogrodową i doniczkową. Posiada ona szeroką gamę odmian o charakterystycznym ubarwieniu czy kształcie liści. W naszym klimacie w ogrodach roślina jest uprawiana jednorocznie, lecz w domowych warunkach roślina jest zazwyczaj wieloletnia. Liście Koleusa są jadalne, lecz niedobre w smaku.

-Warunki uprawy
Koleus lubi glebę żyzną, częściowo przepuszczalną i umiarkowanie wilgotną. Rośnie bardzo szybko, w naszym klimacie do 80 cm. Lubi miejsca nasłonecznione.

-Ciekawostki

  • w smaku liście Koleusa Blumego są bardzo gorzkie.
  • odmiany uprawne Koleusa Blumego są często traktowane jako kultywar dzikiego Koleusa i oznaczane jako Coleus x hybridus.
  • bardzo trudno jest dostać Koleusa Blumego w pierwotnej formie.
  • jest blisko spokrewniony z plektrantusem koleusowatym, którego zapach odstrasza niektóre owady.     


Mój koleus.
Bibliografia:
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Koleus_Blumego
-https://en.wikipedia.org/wiki/Plectranthus_scutellarioides
-http://www.missouribotanicalgarden.org/PlantFinder/PlantFinderDetails.aspx?kempercode=a547

niedziela, 10 lutego 2013

Łabędź niemy-najcięższy ptak latający Polski.

  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Ptaki
  • Rząd: Blaszkodziobe
  • Rodzina: Kaczkowate
  • Gatunek: Łabędź niemy(Cygnus olor)

Ogólny opis

-Występowanie
Łabędź niemy naturalnie zasiedla środkową Europe(min. północno-wschodnią Francję, Belgię, Holandię, Wyspy Brytyjskie, Niemcy, Danię i południowe krańce Szwecji i Norwegii, a także południową Grecję, południową Bułgarię i Rumunię oraz południowo-zachodnią Turcję i południowy kawałek europejskiej Rosji, jedynie w okresie letnim przebywał w północnej Polsce i środkowej Rosji), północne Chiny, Mongolię i Kazachstan. Został introdukowany do Ameryki Północnej, Afryki Południowej, Australii i Nowej Zelandii, a także do wielu krajów Europy i Azji. Niegdyś zimował na wybrzeżach Morza Czernego, Kaspijskiego i w Chinach. Obecnie większość populacji zimuje na terenach lęgowych, korzystając z obecności człowieka. Łabędź niemy zasiedla głównie stające zbiorniki wodne, ale także ujścia rzek i wybrzeża morskie, na których często zimuję.

-Opis gatunku
Łabędzie nieme to duże gęsi o długości ciała do 150 cm, rozpiętości skrzydeł 200 cm i wadze 10-20 kg dla samców i ok. 10 kg dla samic. Ciało łabędzia jest masywne z charakterystyczną szeroką piersią i pokryte u dorosłych osobników jednolicie białym upierzeniem. Skrzydła są długie i szerokie, a ogon krótki i szeroko rozkładany podczas lotu. Nogi łabędzia są czarne a trzy palce połączone są płoną pławną, czwarty palec jest niewielki i skierowany do tyłu. Szyja jest długa, a oczy niewielkie i osadzone po bokach głowy. Dziób jest koloru czerwono-pomarańczowego, gdzie górna cześć jest pokryta czarną naroślą(u samca większą w okresie godowym).

-Dymorfizm płciowy
Samce są miększe i masywniejsze od samic. W okresie godowym samce posiadają dużą narośl na dziobie, u samic jest ona o wiele mniejsza.

-Populacja i zagrożenia
Na przełomie XIX i XX wieku na łabędzie intensywnie polowano, co doprowadziło do znacznego spadku ich liczebności. Objęcie ochroną łabędzia niemego spowodowało wzrost jego liczebności i mimo i tak wielu niebezpieczeństw(zatrute wody, połykanie haczyków wędkarskich, linie wysokiego napięcia) populacja łabędzie nie jest zagrożona i w wielu miejscach liczna.

-Pożywienie
Rośliny wodne, trawa oraz sporadycznie owady wodne i ślimaki.

-Zachowanie
Łabędź niemy jest gatunkiem zmiennym co do zachowań społecznych. W okresie wędrówek tworzy duże stada, co wiąże się z gwarancją bezpieczeństwa, za to w okresie lęgów łabędzie tworzą swoje terytoria,  które zaciekle broni samiec przed innymi przedstawicielami swojego gatunku. Łabędzie większość czasu przeznaczają na żerowanie. Podczas niekorzystnych warunków mogą zamierać w bezruchu i pozostawać w tej pozycji przez długi czas. Łabędzie spędzają też dużo czasu na pielęgnowanie swojego upierzenia. Ptaki te bardzo dobrze latają i mogą latać na dość znacznych wysokościach. Niekiedy tworzą klucze. Po powrocie na lęgowiska tracą zdolność lotu(przez ok. 5 tygodni), spowodowaną utratą lotek ze skrzydeł, wtedy też opiekują się młodymi. Dzięki długiej szyi mogą sięgać po pożywienie nawet na głębokość ok. 1 m. Dorosłe osobniki nie potrafią nurkować, jedynie młode posiadają tę zdolność. Łabędzie także często wychodzą na ląd, aby zjadać trawę i inne rośliny pastewne.

-Rozród
Okres tokowania przypada zazwyczaj wczesną wiosną, lecz tokują jedynie ptaki nie posiadające stałych partnerów. Łabędzie wiążą się zazwyczaj na całe życie, zmieniają partnera jedynie po śmierci poprzedniego. Samiec podczas toków stroszy pióra na szyi i kiwa głową, jeśli samica zaakceptuje samca to powtarza taniec zalotnika. Para następnie wyszukuje odpowiedniego rewiru na założenie gniazda i agresywnie go broni przed innymi parami. Duże i solidne gniazdo ukryte jest najczęściej w zaroślach na brzegach zbiorników, choć zdarzają się także pływające gniazda. Gniazdo buduje samica z przyniesionych przez samca roślin, gałęzi i błota. Samica znosi ok. 5-9 jaj i wysiaduje je wraz z samcem przez ok. 35 dni. Jaj pilnują na zmianę, a gdy obaj rodzice opuszczają gniazdo, przykrywają starannie jaja, aby ochronić je przed drapieżnikami. Samiec agresywnie broni gniazda, nawet przed znacznie większymi przeciwnikami(samiec potrafi zabić psa lub lisa broniąc gniazda i młodych). Młode kiedy wykluwają się są pokryte gęstym i szarym puchem. Opuszczają gniazdo po kilku godzinach po wykluciu. Pożywiają się same, a na noc wracają do gniazda wraz z rodzicami. Po 3 miesiącach uzyskują zdolność lotu i udają się wraz z rodziną na zimowiska. Opuszczają rodziców wraz z nastaniem kolejnego okresu lęgowego(następna wiosna) i tworzą własne grupy. Po ukończeniu 3 lat, pióra stają się jednolicie białe, a dojrzałość uzyskują po skończeniu ok. 4 lat.

-Naturalni wrogowie
Duże zwierzęta drapieżne(wilk, lis, niedźwiedź, tygrys), a dla młodych dodatkowo duże ryby i ptaki drapieżne(sumy, mewy, orły). Zaatakowany łabędź głośno syczy i atakuje dziobek i skrzydłami.

-Długość życia
7-8 lat.

-Znaczenie dla człowieka
Niegdyś polowano na łabędzie w celach kulinarnych, lecz obecnie ptak ten jest pod ochroną, choć istnieją udomowione odmiany łabędzi, które z powodzeniem można hodować, głownie w celach ozdobnych. Ptak ten często wzbudza zachwyt i radość, kiedy widywany jest w pobliżu osiedli ludzkich. Łabędzie są zazwyczaj łagodnie usposobione, lecz niepokojone zwłaszcza w okresie lęgowym, mogą wyrządzić poważną krzywdę. Łabędź jednym uderzeniem skrzydła potrafi złamać rękę człowiekowi.

-Ciekawostki


  • rzadko wydaje z siebie jakikolwiek dźwięk, dlatego został nazwany łabędziem niemym.
  • ciało łabędzie pokrywa ok. 25 000 piór.
  • niegdyś za odrębny gatunek klasyfikowano łabędzie niezmienne, czyli łabędzie które od wyklucia się były pokryte białym puchem.
  • jest gatunkiem inwazyjnym poza rejonami naturalnego występowania.
  • łabędzie nieme zazwyczaj wybierają siedliska , gdzie woda jest bardzo czysta.
  • jest blisko spokrewniony z łabędziem czarnym, czarnoszyim, krzykliwym, czarnodziobym i trąbiącym.
  • łabędzie są także blisko spokrewnione z niejasnym w klasyfikacji koskorobą(Coscoroba coscoroba).
 


Łabędzie wraz z młodymi.

Bibliografia:
-https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%81ab%C4%99d%C5%BA_niemy
-https://en.wikipedia.org/wiki/Mute_swan
-http://www.arkive.org/mute-swan/cygnus-olor/
-http://animaldiversity.org/accounts/Cygnus_olor/
-http://www.iucnredlist.org/details/22679839/0

poniedziałek, 4 lutego 2013

Alka olbrzymia- Jak pingwin! Przyroda i człowiek przeciwko niej

  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Ptaki
  • Rząd: Siewkowe
  • Rodzina: Alki
  • Gatunek: Alka olbrzymia(Pinguinus impennis

Ogólny opis

-Występowanie
Występowała niegdyś na wybrzeżach Labradoru, Grenlandii, Szkocji, Norwegi i kilku mniejszych wyspach. Zimą widywana aż po Florydę, Półwysep Iberyjski i Abisyński. 

-Opis gatunku
Alka olbrzymia była czarno-białym nielotnym ptakiem, przypominającym pingwina. Przeciętnie osiągały ok. 80 cm długości i wagę ok. 5 kg. Wierzchnia cześć ciała alki była koloru czarnego, a spodnia biała. Głowa czarna z dużą białą plamą w okolicy oczu i dużym masywnym dziobem. Skrzydła małe, niezdolne do uniesienia ptaka, lecz dobrze sprawujące się jako płetwy.

-Dymorfizm płciowy
Brak danych, prawdopodobnie jak u innych ptaków z rodziny alk, widoczny jedynie dymorfizm wiekowy i sezonowy.

-Pożywienie
Głównie ryby morskie.

-Zachowanie
Prawdopodobnie poza okresem rozrodczym żyła w parach lub małych stadach. Alka olbrzymia nie potrafiła latać, lecz sprawnie nurkowała i pływała. Zachowaniem przypominała pingwiny.Większość życia spędzała na otwartym oceanie.

-Rozród
Alki olbrzymie rozmnażały się w dużych koloniach na skalnych klifach, blisko lustra wody. Para ptaków zazwyczaj wysiadywało jedno jako naprzemiennie przez obydwoje rodziców. Po ok. 40 dniach wykluwało się pisklę, które po 20 dniach od wyklucia przechodziło pierwsze pierzenie. Alki olbrzymie rozmnażały się raz do roku, choć istnieją przypuszczenia że lęgi były jeszcze rzadsze. 

-Naturalni wrogowie
Zapewne drapieżne zwierzęta morskie jak na przykład rekin czy orka.

-Długość życia
brak danych.

-Przyczyny wymarcia
Alka olbrzymia była obiektem polowań, początkowo dla mięsa, później szczególnie dla piór, które ozdabiały kapelusze. Polowanie na alki nasilały się, aż wymarła ona na Oceanie Atlantyckim, jedyna wyspa na której przetrwała kolonia alk olbrzymich to Geirfuglasker, położona niedaleko Islandii. Ludzi bali się wędrować na tą wyspę, gdyż otaczające ją wody były zdradzieckie oraz wierzono w istnienie stworzeń nadprzyrodzonych mieszkających na wyspie. Kolonia ptaków spokojnie żyła na wyspie Geirfuglaskerk, aż do roku 1830, kiedy wybuchł podwodny wulkan i fala pochłonęła alki żyjące na wyspie. Przy życiu pozostało jedynie 40 par. Ocalałe ptaki przeniosły się na wyspę Eldey, położoną w południowo-zachodnim wybrzeżu Islandii, lecz tam człowiek miał już swobodny dostęp do ptaków. Alką zainteresowali się naukowcy, którzy postanowili bliżej poznać tego ptaka, lecz w tamtych czasach nauka wiązała się z zabijaniem i kolekcjonowaniem wypchanych ptaków. 3 lipca 1844 roku, rybacy postanowili pozyskać ptaka dla kolekcjonera rzadkich ptaków i ich jaj Carla Siemsena. Rybacy znaleźli ostatnią parę na wyspie, została ona zabita, a ich jajko rozbite.

-Ciekawostki
  • Alka olbrzymia była jedyną nielotną alką.
  • Była blisko spokrewniona z alkami, nurzykami i maskonurami.
  • Była jedynym przedstawicielem swojego rodzaju Pinguinus.
  • Na cześć alki olbrzymiej pingwiny otrzymały swoją nazwę, gdyż alkę dawniej nazywano pingwen(język walijski) i pinguinos(język portugalski i hiszpański).
  • Istnieje około 90 okazów wypchanych alk olbrzymich, które można oglądać w muzeach.
  • Alka olbrzymia była największą z alk
  • Czasami pojawiają się niepotwierdzone doniesienia o zaobserwowaniu tego ptaka na Atlantyku.
Bibliografia:
-https://en.wikipedia.org/wiki/Great_auk
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Alka_olbrzymia
-http://animaldiversity.org/accounts/Pinguinus_impennis/
-http://www.iucnredlist.org/details/22694856/0

sobota, 2 lutego 2013

Cerber-trzygłowy pies

Pierwsze podania

Cerber to wielogłowy pies z mitologi greckiej. Już Hezjod pisał o tym stworzeniu, lecz różnił się on wyglądem od późniejszych jego przedstawień. Cerber miał chronić bramę Hadesu, przepuszczał martwych, lecz nie wypuszczał ich z powrotem, a także zabijał żywych chcących się przeprawić przez bramę, lecz kilku bohaterom udało się udobruchać cerbera. Orfeusz udobruchał cerbera muzyką, Sybilla uśpiła cerbera ciastem i miodem, a Herakles ujarzmił bestie gołymi rękami i wyprowadził z podziemi(do których cerber jednak wrócił). Cerber był synem Tyfona i Echidny oraz bratem Orthrosa. Niekiedy także jest uważany za strażnika piekła.

Wygląd

Cerber przez Hezjoda został przedstawiony jako pięćdziesięciogłowy, duży pies, lecz w późniejszych podaniach miał on o wiele mniej głów, zazwyczaj trzy. Często także przestawiany jest z wężami zamiast ogona. Cerber posiadał brata Orthrosa, który był do niego podobny
      
  • Orthros- lub Ortros, był bratem cerbera, synem Echidny i Tyfona. Posiadał dwie psie głowy. Pilnował trzody Geriona, wraz z  pasterzem Eurytionem. Został zabity przez Heraklesa, którego zadaniem było pozyskać stado Geriona. Bohater zmiażdżył głowę Orthrosa maczugą. Ortros miał także wcześniej zgwałcić swoją matkę Echidnę, dzięki temu narodzili się Sfinks i lew nemejski.

W środkach masowego przekazu

Wizerunek cerbera często jest wykorzystywany w wielu książkach, filmach i grach. W cyklu powieści Harry Potter Rubeus Hagrid posiadał cerbera imieniem Fluffy(Puszek), pilnował on wejścia do korytarzu prowadzącego do kamienia filozoficznego. Został uśpiony przez muzykę.Także w wielu grach istnieje postać cerbera np. w cyklu gier Heroes of Might and Magic.

Bibliografia:
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Cerber
-https://en.wikipedia.org/wiki/Cerberus
-http://pl.mitologia.wikia.com/wiki/Cerber