niedziela, 22 stycznia 2017

Boaszek gwatemalski - karłowaty boa

  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Gady
  • Rząd: Łuskoskóre
  • Rodzina: Dusiciele
  • Gatunek: Boaszek gwatemalski*(Ungaliophis continentalis).

Występowanie

Boaszek gwatemalski notowany jest na terenie stanu Chiapas(w południowym Meksyku), Gwatemali, Hondurasie i północnym Nikaragua. Obecnie dokładny zakres występowania gatunku nie jest poznany i może obejmować większy obszar.

Siedlisko

Środowiska leśne, od nizinnych lasów deszczowych po górskie lasy sosnowe do 2000 m n.p.m. Występuje także na terenach plantacji bananów, o czym świadczy częsta obecność węża przy załadunku owoców.

Ogólny opis

Boaszki*, czyli 2 gatunki reprezentujące rodzaj Ungaliophis, to dość oryginalny rodzaj węży. Mianowicie, boaszki anatomicznie łączą cechy dusicieli(Boidae) i połozowatych(Colubridae), samą jednak wierzchnią budową ciała przypominają miniaturowe wersje boa.

Boaszek gwatemalski osiąga zwykle rozmiar od 40 do 60 cm długości ciała, choć notowano osobniki osiągające ponad 80 cm długości. Głowa spłaszczona, szeroka o nieco wydłużonym pysku, ciało smukłe. Ubarwienie zwykle szarobrązowe z ciemnymi, jajowatymi plamami, jasno obramowanymi, ciągnącymi się po wierzchniej części ciała. Tęczówka oka posiada podobne ubarwienie do ciała, także oko zlewa się z nim. Plamy Ungaliophis panamensis są bardziej trójkątne, przez co bardzo łatwo odróżnić te dwa gatunki od siebie.

Dymorfizm płciowy 

Wielkościowy. Dorosłe samce mierzą od 40 do 50 cm, samice od 50 do 60 cm długości ciała.

Populacja i zagrożenia

Gatunek nie podlega klasyfikacji w stopniach zagrożenia IUCN, także nie jest objęty ochroną gatunkową. Wąż jest bardzo rzadko spotykany, lecz z uwagi na dość szeroki zakres występowania nie jest uznawany za gatunek zagrożony. Rosnąca degradacja lasów, poprzez wycinkę, może zagrażać przetrwaniu gatunku na niektórych obszarach. Gad sporadycznie sprzedawany jako zwierzę domowe, lecz badacze sądzą iż odłów posiada bardzo małe znaczenie dla jego populacji.

Pożywienie

Nie wiadomo na co głównie polują boaszki w naturze, lecz w niewoli chętnie polowały na żaby, jaszczurki, małe ptaki i ssaki. Często odnajduje się martwe(potrącone) Ungaliophis panamensis na drogach, co wskazuje na to iż żywią się zabitymi od opon niewielkimi zwierzętami.

Zachowanie

Ekologia gatunku bardzo słabo poznana. Boaszek gwatemalski jest gatunkiem naziemnym, jak i nadrzewnym. Zwykle spotykany wśród gęstych liści na poziomie podszytu i dolnego piętra drzew do 6 metrów nad ziemią. Często spotkany odpoczywający, lub ukrywający się wśród epifitów np. roślin z rodziny bromeliowatych, mchów, lub pod korą. Często także wąż schodzi na ziemie. Korzysta z podziemnym nor(wybudowanych przez inne zwierzęta), głównie w okresie wylinki. Boaszek prowadzi nocny tryb życia.

Rozród

Brak danych. Boaszek gwatemalski bywa rozmnażany w niewoli, jednak brak dostatecznych informacji opisujących ów etap. Podobnie jak inne dusiciele(Boidae) jest gatunkiem jajożyworodnym. Niektóre źródła mówią iż rodzi do 6 młodych. Samce podobnie jak inne boa, posiadają parę ostróg(którymi przytrzymuje samice podczas kopulacji), blisko otworu odbytowego.

Długość życia

W niewoli boaszek może żyć do 17 lat.

Naturalni wrogowie

Brak danych. Z uwagi na nieduże rozmiary wąż może padać ofiarą drapieżnych ptaków, ssaków, jak i większych węży.


Znaczenie dla człowieka

Czasami sprzedawany jako zwierzę domowe, niemniej jednak zdobycie tego gatunku jest bardzo ciężkie, a jego posiadaniem mogą pochwalić się jedynie kilka ogrodów zoologicznych.

Wąż czasami bywa spotykany wśród owoców(np. bananów) podczas ich załadunku z plantacji. Nie stanowi on jednak zagrożenia dla ludzi.

Podgatunki

Nie dotyczy

Systematyka i pokrewieństwo

Klasyfikacja rodzaju Ungaliophis, zwanego karłowatymi boa(z angielskiego Dwarf boa) jest kwestią sporną. Niegdyś uznawano je jako przedstawicieli rodziny Tropidophiidae(także charakteryzującymi się niewielkimi jak na boa rozmiarami). Obecnie uznaje się ja przedstawicieli rodziny dusicielowatych(Boidae) i klasyfikuje do podrodziny Ungaliophiinae(wraz z monotypowym rodzajem Exiliboa). Niektórzy herpetolodzy wnioskują o przeniesienie podrodziny Ungaliophiinae do rangi rodziny. Rodzaj Ungaliophis posiada dwóch przedstawicieli Ungaliophis continentalis Ungaliophis panamensis.

Ungaliophis, zwane karłowatymi boa, jak sama nazwa wskazuje są niedużymi wężami, osiągającymi długość od 40 do 80 cm długości. Innymi znanymi karłowatymi boa jest blisko spokrewniony Exiliboa placata mierzący 40-50 cm długości ciała, Tropidophis bucculentus osiągający od 30 do 60 cm, czy Trachyboa boulengeri rosnący do 50 cm. Anatomicznie Ungaliophis łączą niektóre cechy dusicieli(Boidae) i połozowatych(Colubridae), lecz wyglądem przypominają miniaturowe boa.

Ungaliophis continentalis Ungaliophis panamensis są gatunkami allopatrycznymi(czyli występują na różnych, niepokrywających się obszarach). Ungaliophis panamensis zamieszkuje obszar od południowego Meksyku po północny Nikaragua, natomiast Ungaliophis continentalis spotykany jest od południowo-wschodniego Nikaragua, po Kolumbię. Jednak dokładny zakres obu gatunku nie jest poznany, jednak mimo to nie spotyka się obu gatunków na jednym terenie. Boaszki zasiedlają tereny leśne, od nizinnych lasów deszczowych po sosnowe lasy górskie do 2000 m n.p.m. Często spotykane także na plantacjach owoców(np. bananów) z tego względu węże często nazywane są "banana boas:, czyli bananowe boa. Boaszki bardzo lubią wspinać się, także najczęściej znajduje się je ukryte wśród liści drzew, epifitów, czy pod korą. Nie wiadomo na co głównie polują gady w naturze, lecz w niewoli polowały na jaszczurki, żaby, małe ptaki i ssaki.

Boa z rodzaju Ungaliophis należą do zwierząt uważanych za rzadkie, a związane jest to nie tylko z ich niewielkimi rozmiarami, lecz także nocnym trybem życia i skłonności do życia na drzewach(nawet do 6 metrów), gdzie podczas dnia zwykle ukrywają się wśród roślinności. Dlatego boaszki są jednymi z najmniej poznanych przedstawicieli dusicieli. Obecnie jedynie Ungaliophis panamensis podlega klasyfikacji w stopniach zagrożenia i uznawany jest za gatunek niskiego ryzyka na wygniecie. Ungaliophis continentalis nie podlega klasyfikacji. Powszechnie uznaje się je za zwierzęta niezagrożone, a ich rzadkość tłumaczy się skrytym trybem życia. Podobnie jak innym leśnym zwierzętom, boaszką może zagrażać utrata siedliska.

Ungaliophis continentalis, jak i Ungaliophis panamensis spotykane są w handlu. Szacuje się iż w przeciągu ostaniach 20 lat na teren Ameryki Północnej trafiło ok. 100-150 osobników tych węży jako zwierzęta badawcze i domowe. Dostępne informację podają iż boaszki są dość łatwymi gadami w utrzymaniu(np. nie wymagają dużego terrarium), także łatwo się mnożą. Jednak brak pewnych powszechnych źródeł informacji na temat utrzymania i rozmnażania owych gatunków. Obecnie nie cieszą się większym znaczeniem na rynku i hodowane są raczej przez kilka ogrodów zoologicznych i prywatnych hobbystów.

Ciekawostki

  • Gatunek został po raz pierwszy opisany w 1880 roku przez szwajcarskiego zoologa i lekarza Fritz'a Müller'a. Opisał on Ungaliophis continentalis w katalogu gadów i płazów, opublikowanego na terenie Bazylei(Szwajcaria). Drugi gatunek Ungaliophis panamensis został naukowo opisany dopiero w 1933 roku przez amerykańskiego zoologa Karl'a Patterson'a Schmidt'a.
  • Do roku 1960 nauce znane były jedynie kilka okazów muzealnych węży z rodzaju Ungaliophis.
  • Ungaliophis continentalis i Ungaliophis panamensis są jednymi z najmniej poznanych gatunków dusicieli. 

Bibliografia:
-http://reptile-database.reptarium.cz/species?genus=Ungaliophis&species=continentalis
-http://www.reptilesmagazine.com/Snakes/Snake-Care/Ungaliophis-Boas/
-https://books.google.pl/books?id=VDIbbpl_ktgC&pg=PA61&lpg=PA61&dq=Ungaliophis+continentalis+habitat&source=bl&ots=L6x5m_HVYY&sig=sL_rdMbyGU_0u304gO-FHuMcNu8&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwi8meue-sPRAhXIiRoKHRj6BSAQ6AEILzAC#v=onepage&q=Ungaliophis%20continentalis%20habitat&f=false
-https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D0%B9_%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%B2_%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B8%D0%B9
-https://sv.wikipedia.org/wiki/Ungaliophis_panamensis

piątek, 13 stycznia 2017

Dziwogon spiżowy - bojownik fałszerz

  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Ptaki
  • Rząd: Wróblowe
  • Rodzina: Dziwogony
  • Gatunek: Dziwogon spiżowy(Dicrurus aeneus)

Występowanie

Zamieszkuję Azję Południową i Południowo-Wschodnią. Jego zasięg występowania rozciąga się od południowych, wschodnich i północno-wschodnich Indii, Nepalu(pogórze Himalai) przez Bhutan, Bangladesz, Birmę, Laos, Wietnam, południowe Chiny, Tajwan, Kambodżę, Tajlandię, Malezję po Sumatrę(Indonezja) i Borneo(Malezja i Indonezja). Uznany za wymarły na terenie Singapuru.

Siedlisko

Wszelkiego rodzaju środowiska leśne. Preferuje wilgotne lasy liściaste, unikając terenów podmokłych i głębi dużych lasów.

Ogólny opis

Dziwogony to monotypowa rodzina(z jednym rodzajem) niedużych ptaków. Posiadają dość dużą głowę z prostym, długim typowym dla owadożerców dziobem, zwykle w kolorze szarym, lub czarnym. Skrzydła dość długie i szerokie. Nogi krótkie, czarne, lub szare. Ogon jest cechą charakterystyczną rodziny(skąd nazwa). Jest długi i rozwidlony, u niektórych gatunków z dodatkowymi strojeniami(np. dziwogon rajski). Upierzenie ciemne(czarne, szare), często z metalicznym połyskiem.

Dziwogon spiżowy osiąga 23-24 cm długości ciała i wagę 22-30 gramów. Dziób koloru czarnego, tęczówki brązowe, natomiast nogi szarawe. Upierzenie czarne na całym ciele, silnie opalizujące kolorem niebieskim i filetowym, zwłaszcza na grzbiecie, czubku głowy i piersi. Pióra na czubku głowy, szyi i piersi są zwykle większe i szersze niż na innych częściach ciała. Ogon długi, podobnej długości do pozostałej reszty ciała, widocznie rozwidlony. U osobników młodocianych upierzenie przybiera ciemnobrązowy kolor, połysk piór jest mniej widoczny, a pióra pokryw podskrzydłowych posiadają białe końcówki.


Dymorfizm płciowy

Nie występuje. Obie płcie wyglądają podobnie.


Populacja i zagrożenia

Gatunek globalnie niezagrożony, klasyfikowany przez IUCN jako najmniejszego ryzyka na wyginięcie. Dość powszechny min. na terenie Himalajów, Ghatów Zachodnich i Bangladeszu. Populacja podgatunku zamieszkującego Tajwan(Dicrurus aeneus braunianus) została oszacowana na 10-100 tysięcy par lęgowych. Gatunek uznawany od 1960 roku na terenie Singapuru za wymarły, choć widywany na tym obszarze jeszcze do 1990 roku. Przyczyny wymarcia nie są znane, choć przypuszcza się iż mogło się do tego przyczynić niszczenie naturalnych siedlisk(wycinka i degradacja lasów). Globalnie zagrożenia dla przetrwania gatunku nie są znane.

Pożywienie

Gatunek owadożerny. Poluje głównie na muchówki, błonkoskrzydłe i motyle. Niektóre badania dowodzą także iż sporadycznie spija nektar kwiatowy.

Zachowanie

Ptak dzienny, żyjący samotnie, monogamicznymi parami, rzadziej łącząc się w większe grupy. Zwykle odznaczają się dużym terytorializmem, odpędzając osobniki swojego, jak i innych gatunków ptaków ze swojego rewiru. Dziwogony w obronie gniazda potrafią zaatakować nawet znacznie od siebie większego napastnika. Nieraz jednak mogą tworzyć stada mieszane, wraz z innymi gatunkami podczas żerowania. Podczas żerowania najczęściej siedzą na cienkiej, pojedynczej gałązce w pozycji pionowej i wypatrują owadów(podobnie jak robią to dzierzby). Wypatrzoną ofiarę łapie w locie w powietrzu, lub z ziemi i przenosi ją zwykle w swoje ulubione miejsca, gdzie zjada zdobycz. Czasami dziwogon schodzi na ziemie, gdzie poszukuje pożywienia. Wodę spijają podczas opadów, lub zebraną w liściach, wtedy także często korzystają z kąpieli. Mają dosyć szeroką gamę wydobywanych dźwięków. Typowy odgłos komunikacyjny to krótkie ćwierkanie(pi-pi-pi-pi), przedłużane zwykle podczas alarmowania(piu-pi, piu-pi). Śpiew to zwykle seria donośnych ćwierkań, lub pisków(czasami podobnych do śpiewu zeberek). Zwykle samce śpiewają jedynie w porze godowej. Jednak dziwogony znane są z tego iż często mogą naśladować inne ptaki, zwłaszcza jeżeli żyją w ich towarzystwie. Mogą sezonowo migrować, zwłaszcza w okresach zimowych z terenów górskich.

Rozród  

Okres godowy przypada zwykle od kwietnia do maja, choć w zależności od występowania może nieco odbiegać od normy np. na terenie południowo-zachodnich Indii sezon przypada zwykle w lutym, natomiast na terenach północno-wschodnich Indii w czerwcu. W owym okresie samiec znacznie częściej śpiewa, aby znaleźć partnerkę i zachęcić ją do godów. Nieduże, otwarte, na kształt filiżanki gniazdo(niewiele większe od samego ptaka) budowane jest na wysokim drzewie(zwykle na rozgałęzieniach konarów, lub gałęzi) z włókna roślinnego i pajęczyn. Samica składa od 3 do 4 jaj, oboje rodzice wysiadują i opiekują się pisklętami. Czas inkubacji trwa ok. 20 dni. W wieku ok. 30 dni pisklęta uczą się latać i opuszczają gniazdo, lecz jeszcze przez kilka tygodni są dokarmiane przez rodziców. Wiek dojrzałości płciowej nie jest znany.

Długość życia

Brak danych.

Naturalni wrogowie

Ptaki drapieżne np. sokoły, dzierzby, krukowate, a także kotowate, czy węże(zwykle te nadrzewne).

Znaczenie dla człowieka

Gatunek nie posiada szczególnego znaczenia dla człowieka.

Podgatunki

Wymienia się 3 podgatunki dziwogon spiżowego, które wyróżnia różnica w osiąganych rozmiarach(z tendencją malejącą od północnych form po południowe):
  • Dicrurus aeneus aeneus - zamieszkuje Indie, południowe Chiny i Azję Południowo-Wschodnią.
  • Dicrurus aeneus braunianus - występuje endemicznie na wyspie Tajwan(Chiny). Zamieszkuje tereny górskie. Jest przypuszczalnie najmniej licznym i jedynym podgatunkiem dziwogona spiżowego, którego populacja została oszacowana(10-100 tysięcy par lęgowych).
  • Dicrurus aeneus malayensis - zasiedla Półwysep Malajski, wyspy Sumatrę i Borneo. Osiąga najmniejsze rozmiary.
Czasami wymienia się także podgatunek Dicrurus aeneus kwangsiensis(zasiedlający Chiny), częściej jednak traktowany jako synonim Dicrurus aeneus aeneus.  

Systematyka i pokrewieństwo

Dziwogony to monotypowa rodzina ptaków, obejmująca rodzaj Dicrurus do którego obecnie klasyfikuje się 25 gatunków. Początkowo sądzono iż do rodziny dziwogonów, należy klasyfikować jedynie jeden rodzaj Dicrurus, lecz przeprowadzone badania hybrydyzacji Southerna w latach 90 XX wieku zakwalifikowały do rodziny dziowognów jeszcze trzy podrodziny Rhipidurinae(wachlarzówki), Monarchinae(monarki) i Grallininae(graliny). W roku 2008 roku badacze(L. Christidis i W.E. Boles) podnieśli rangi wachlarzówek, monarek i gralinów do rang rodzin, przez co do rodziny dziwogonów znów klasyfikuje się jedynie jeden rodzaj. Czasami do owej rodziny klasyfikuje się także monotypowy rodzaj Chaetorhynchus(przedstawiciel: prostogonek Chaetorhynchus papuensis), choć przez większość systematyków jego umieszczenie tam(z uwagi na różnice genetyczne i morfologiczne) jest niepoprawne. Dawniej dziwogon spiżowy był klasyfikowany do monotypowego rodzaju Chaptia.

Dziwogony zamieszkują głównie wiecznie-zielone, otwarte lasy i obszary zakrzewione na terenach Azji, Afryki i Australii. Przypuszczalnie pojawiły się w epoce mioceńskiej na terenach indyjsko-malajskich. Na tereny afrykańskie dotarły ok. 15 mln lat temu, na australijskie 6 mln lat temu.

Dziwogony są ptakami dziennymi, zwykle żyjącymi samotnie, parami, rzadziej w większych grupach. Zwykle terytorialne, nie akceptujące innych ptaków(także innych gatunków)w obrębie swojego rewiru, a zwłaszcza w pobliżu gniazda. Potrafią zaatakować ptaka wielkości jastrzębia, czy sowy, a nierzadko obserwowano ataki obronne skierowane przeciwko małpą, kotą, łasicą, czy nawet ludziom(np. dziwogon komorski Dicrurus waldenii). Polują głównie na owady i drobne bezkręgowce, chwytane w powietrzu, lub zbierane z powierzchni ziemi. Czasami mogą upolować także małego kręgowca np. młodą jaszczurkę. U niektórych gatunków zaobserwowano pożywienie się także nektarem kwiatowym. Dziwogony znane są z możliwości naśladowania dźwięków. Często naśladują dźwięki wydobywane przez inne ptaki, a nawet ssaki. Najczęściej wykorzystują to do płoszenia żerujących ptaków, naśladując ich odgłos alarmowy(dzięki czemu podczas polowania nie posiadają konkurencji). Dziwogony potrafią nauczyć się ponad 50 rodzajów odgłosów, dzięki czemu potrafią wykorzystać dany odgłos do danego gatunku ptaka. Ptaki te korzystają także z tzw. kąpieli mrówkowych(zwłaszcza dziwogon długosterny Dicrurus macrocercus). Dziwogon przysiada zwykle na mrowisku, trzebiąc się i rozkładając skrzydła, daje się opleść owadom, które w obronie uwalniają kwas mrówkowy. Te tajemnicze zachowanie przypuszczalnie ochrania ptaka przez pasożytami, grzybami i drobnoustrojami, gdyż kwas mrówkowy działa toksycznie na większość z nich.

Dziwogony są ptakami słabo poznanymi. Ich populacja i czynniki zagrażające ich przetrwaniu są zwykle słabo poznane. Mimo to większość dziwogonów jest uznawana za gatunki niskiego ryzyka na wyginięcie. Dziwogon wachlarzowaty(Dicrurus menagei) i dziwogon brązowoskrzydły(Dicrurus fuscipennis) są gatunkami poważnie zagrożonymi wyginięciem, którym zagraża przede wszystkim utrata siedliska.


Ciekawostki


  • W slangu na terenie Australii i Nowej Zelandii określenie "drongo", oznacza głupca, kretyna, idiotę. Nie odnosi się do jednak do dziwogonów, lecz do australijskiego konia wyścigowego o imieniu Drongo, który mimo licznych startów w zawodach, nigdy nie wygrał.
  • Dziwogony są obiektem badań nad tematem teorii umysłu. Badania nad dziwogonem żałobnym(Dicrurus adsimilis) zamieszkującym Afrykę wykazały iż ponad 20% udziału w diecie ptaka, pochodzi z kleptopasożytnictwa(czyli wykradaniu pożywienia). Ptak wykorzystuje zapamiętane dźwięki alarmowe różnych zwierząt(zwłaszcza tymalii i surykatek), oraz przepłasza je od upolowanej ofiary. Może to być dowód na to iż dziwogon posiada świadomość o stanie umysłu innych zwierząt(teoria umysłu), choć większość badaczy sądzi jednak iż teoria umysłu odnosi się wyłącznie do ludzi.
  • Dziwogon spiżowy został opisany naukowo po raz pierwszy w 1817 roku przez francuskiego ornitologa Louis'a Jean Pierre Vieillot.    


Bibliografia:
-https://books.google.pl/books?id=DgZCBAAAQBAJ&pg=PA152&lpg=PA152&dq=Dicrurus+aeneus+Status+and+conservation&source=bl&ots=do0ZhXf6zZ&sig=2D5xJzOQzYUaNKMFKPKXC9aqmwo&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwiQ5o3v26rRAhVKchQKHUjJBWk4ChDoAQg8MAc#v=onepage&q=Dicrurus%20aeneus%20Status%20and%20conservation&f=false
-http://www.hbw.com/species/bronzed-drongo-dicrurus-aeneus
-http://www.iucnredlist.org/details/22706973/0
-https://en.wikipedia.org/wiki/Bronzed_drongo
-https://en.wikipedia.org/wiki/Drongo
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Kleptopaso%C5%BCytnictwo
-http://news.nationalgeographic.com/news/2014/05/140501-drongo-kalahari-desert-meerkat-mimicry-science/
     

niedziela, 1 stycznia 2017

Kangurowiec czarny - wyspowy kangur

  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Ssaki
  • Rząd: Dwuprzodozębowce
  • Rodzina: Kangurowate
  • Gatunek: Kangurowiec czarny(Dorcopsis atrata)

Występowanie

Gatunek endemiczny dla Wyspy Goodenougha(wschodni kraniec Papui-Nowej Gwinei). Zakłada się iż jego areał występowania jest mniejszy niż 100 km².

Siedlisko

Kangurowiec czarny zasiedla reglowe tropikalne lasy dębowe pokrywające wyspę. Lasy Wyspy Goodenougha charakteryzują się dość niską, lecz gęstą roślinnością dolnych pięter(składającą się głównie z paproci, mchów i porostów). Sezonowo spotykany także na terenach bardziej otwartych np. murawach. Kangurowiec spotykany od 1000 do 1800 m n.p.m.

Ogólny opis

Kangurowate to rodzina torbaczy o kilku wyspecjalizowanych cechach. Głowa zwykle wąska z wydłużonym pyskiem, dużymi uszami(poza kangurami drzewnymi) i nosem. Na ogół kangury posiadają rząd prostych i szerokich zębów tnących w przedniej części jamy ustnej. W żuchwie pierwsza para siekaczy jest zwykle wysunięta i powiększona(stąd nazwa rzędu dwuprzodozębowce). Kły nie występują, lub są w zaniku, a między trzonowcami i siekaczami występuje luka. Ciało masywne i krępe, silnie wygrzbiecone na grzbiecie, widoczne zwłaszcza podczas spoczynku. Ogon długi, owłosiony, gruby u nasady, wykorzystywany jako podbora i narząd równowagi. Najbardziej charakterystyczna u kangurowatych jest ich budowa kończyn. Przednie wyraźnie krótsze i mniej masywne niż tylne. Łapa pięciopalczasta, palce krótkie, podobnej wielkości, zakończone długimi pazurami. Kończyny tylne bardzo masywne, wydłużone, zakończone długą i wąską stopą. Czwarty palec stopy wydłużony i solidny, podobnie jak piąty, który jest nieco krótszy. Palce drugi i trzeci połączone(skórą, dając złudzenie jakby z jednego palca wychodziły dwa pazury), słabo rozwinięte. Palec pierwszy zwykle nie występuje(występuje np. u torebnika piżmowego o niepewnej klasyfikacji). Palce stóp zakończone długimi pazurami.

Kangurowiec czarny jest średniej wielkości torbaczem, osiągającym 75-100 cm długości ciała i wagę 1,8-2,3 kg. Ogon mierzy ok. 30-40 cm długości. Kangurowiec posiada duże oczy, małe, zaokrąglone uszy, oraz bardzo słabo owłosioną głowę(miejscami nagą, zwłaszcza pysk i okolice oczu), odsłaniającą szaro-różowawą skórę. Reszta grzbietowej części ciała pokryta czarnym, niezbyt gęstym futrem. Strona brzuszna pokryta futrem koloru ciemnobrązowego. W przeciwieństwie do innych kangurowatych, kangurowce nie są tak dobrze przystosowane do skakania. Ich kończyny tylne i stopy są stosunkowo małe(porównując z innymi kangurowatymi). Połączone palce drugi i trzeci w stopie, posiadają podobną wielkość do palca piątego. Kończyny przednie dość masywne i dobrze rozwinięte. Długi ogon pokryty czarnym futrem do połowy długości(reszta naga).


Dymorfizm płciowy

Brak danych. U spokrewnionych gatunków zaobserwowano iż samce osiągają większe rozmiary.


Populacja i zagrożenia

Kangurowiec czarny jest gatunkiem endemicznym, występującym na bardzo małym i ograniczonym areale. Jest często obiektem polowań przez miejscową ludność dla mięsa. Do polowań używa się głównie psów, kiedy to kangury odwiedzają tereny o małym zalesieniu. Niektóre badania dowodzą jednak iż polowania na kangurowce stają się coraz rzadsze. Kangurowcowi zagraża także niszczenie siedliska, wyciska i fragmentacja lasów(głównie pod użytki zielne). Mimo to na odpowiednich terenach gatunek uważany jest za dość pospolity i często obserwowany. Z uwagi na ograniczony zakres występowania, oraz zmniejszający się trend wzrostowy populacji, kangurowiec czarny został kwalifikowany jako krytycznie zagrożony wyginięciem.


Pożywienie

Roślinożerca. Żywy się głównie pędami, liśćmi, trawami, owocami i korzeniami. Dokładna dieta kangurowca czarnego nie została poznana.

Zachowanie

Kangurowiec czarny jest naziemnym gatunkiem torbacza. Prowadzi głównie nocny tryb życia, choć nieraz obserwowano aktywne osobniki w dzień. Żyje w grupach społecznych, złożonych z kilku samic i samców. Pozycję w stadzie warunkuję zwykle wielkość i wiek osobnika, choć nierzadkie są także walki o dominację. Samce, jak i samice prowadzą krótkie(kilkusekundowe) potyczki, które szybko wyznaczają wygranego. W walce samice zwykle gryzą, natomiast samce używają kończyn do wyprowadzeń ciosów. Pochylona głowa oznacza poddanie się. Do oznaczania terenu kangurowce używają gruczołów zapachowych usytuowanych na klatce piersiowej i odbycie. W celu zaalarmowania towarzyszy postukują stopami w podłoże. Podczas poruszania się używają wszystkich czterech kończyn, unosząc ogon, który pozwala utrzymać równowagę. W czasie spoczynku ogon dotyka podłoża, a kangur potrafi stanąć na tylnych nogach. Podobnie jak nadrzewne kangury, kangurowiec bardzo rzadko skacze, a jego kończyny nie są przystosowane do owego ruchu. Podczas posilania się kangurowiec chwyta pokarm przednimi siekaczami, a następnie dzięki przednim łapą przemieszcza pożywienie do zębów trzonowych i przedtrzonowych.

Rozród

Nikle poznany. Przypuszczalnie nie posiadają sezonu rozrodczego i rozmnażają się przez cały rok. Pierwszeństwo kopulacji posiada dominujący samiec. Ciąża przypuszczalnie jak u spokrewnionych gatunków trwa ok. 30-45 dni, po czym samica rodzi jedno młode, które przechowywane jest w torbie lęgowej(marsupium). Bardzo małe i we wczesnym stadium rozwoju młode przywiązane jest do jednego ze czterech sutków, skąd spija mleko. Młode opuszcza torbę po ok. 180-190 dniach, jednak nadal pozostaje pod opieką matki(nadal pije mleko). Po ok. 270 dniach młode odstawiane jest od piersi i usamodzielnia się. Dojrzałość płciową spokrewnione gatunki uzyskują w wieku 15 miesięcy. Zwykle przedstawiciele rodziny Macropodidae rodzą kolejne młode, zaraz po opuszczeniu torby przez poprzednika.

Długość życia

Brak danych. Spokrewnione gatunki w niewoli dożywają ok. 15 lat.

Naturalni wrogowie

Brak danych. Przypuszczalnie kangurowiec czarny poza człowiekiem nie posiada naturalnych wrogów.


Znaczenie dla człowieka

Obiekt polowań dla mięsa przez rdzenne ludy papuaskie zamieszkujące wyspę. Niektóre badania dowodzą iż popyt na mięso kangurowców maleje. Może wiązać się to z malejącą liczebnością gatunku(coraz rzadziej spotykany), lub zmianą trybu życia tubylców, z myśliwych na hodowców.

Podgatunki

Nie posiada. 

Systematyka i pokrewieństwo

Rodzina kangurowatych reprezentuje 65 gatunków współcześnie żyjących, będąc drugą pod względem liczby przedstawicieli rodziną torbaczy(pierwszą są dydelfowate). Klasyfikuje się do niej występujące na terenie Australii i wyspach krainy australijskiej dwie podrodziny(kangury i filnderki), oraz 11 rodzajów: filanderek(Lagostrophus, jedyny rodzaj rodziny filnderków), kangur(Macropus), filander(Lagorchestes), kangurnik(Dorcopsulus), kangurowiec(Dorcopsis), drzewiak(Dendrolagus), pazurogon(Onychogalea), skalniak(Petrogale), kuoka(Setonix), pademelon(Thylogale) i walabia(Wallabia). Wcześniej do rodziny kangurowatych klasyfikowano także, obecnie osobne rodziny, kanguroszczurowate(z 11 przedstawicielami) i torebnikowate(z 1 współczesnym przedstawicielem).

Zapis kopalny kangurowatych jest dość skromny. Najstarszy przedstawiciel żył już w późnym miocenie(Hadronomas). Wszyscy wymarli przedstawiciele występowaniem byli ograniczenia do krainy australijskiej.

Rodzaj Dorcopsis liczy obecnie 4 gatunki: kangurowca czarnego(Dorcopsis atrata), kangurowca szarego(Dorcopsis luctuosa), kangurowca pręgowanego(Dorcopsis muelleri) i kangurowca białopręgiego(Dorcopsis hageni). Wszystkie gatunki występują na terenie Nowej Gwinei, choć ich występowanie jest ograniczone do innych rejonów. Kangurowiec białopręgi zamieszkuję północną część wyspy, szary południową, natomiast pręgowany zachodnią. Jedynie kangurowiec czarny nie występuje na głównej wyspie i ograniczony jest do jednej wysepki. Zasiedlają tropikalne lasy, choć w poszukiwaniu pożywienia potrafią wyjść na tereny bardziej otwarte. Kangurowce prowadzą nocny, naziemny i stadny tryb życia. Podobnie jak drzewiaki, nie porusza się przy pomocy skoków. Używają do tego wszystkich czterech kończyn i ogona pozwalającego rozłożyć ciężar ciała. Ekologia kangurowców jest dość słabo poznana, a większość badań nad ich zachowaniem pochodzi z obserwacji zwierząt w niewoli. Obecnie dwa kangurowce zostały uznane za gatunki zagrożone: kangurowiec czarny jako gatunek krytycznie zagrożony, oraz kangurowiec szary uznawany przez IUCN za narażony na wyginięcie. Głównym zagrożeniem dla owych torbaczy jest utrata siedliska życia(wycinka lasów pod uprawy). W mniejszym stopniu także polowania dla pozyskania mięsa. Wszystkie gatunki, poza kangurowcem czarnym, bywają trzymane i rozmnażane w ogrodach zoologicznych i prywatnych hodowlach.

Najbliższych krewnych kangurowców można szukać wśród rodzaju Dorcopsulus(kangurnik)

Ciekawostki

  • Kangurowiec czarny, jak i przyroda Wyspy Goodenough jest dość słabo poznana, głównie z uwagi na kilka czynników utrudniających badania. Pierwszy to dojazd. Wyspa połączona jest z główną wyspą jedynie drogą promową na której rejs trwa ok. 10 godzin. Drugim czynnikiem jest nieufność tubylczej ludności wobec obcych. Z niejasnych przyczyn mieszkańcy Goodenough bardzo nie lubią przybyszy. Trzecim, oraz najważniejszym utrudnieniem jest poruszanie się na górzystym i zalesionym obszarze. Większość dzikich rejonów leśnych wyspy znajduje się na terenach o dużym zachyleniu stoku, ponadto lasy porastają kolczaste pandany i drzewiaste, trudne do usunięcia paprocie drzewiaste. Dodatkowo opadłe liście pandanów i paproci przy nadepnięciu bardzo głośno trzaskają, co alarmuje zwierzęta o obecności ludzi.
  • Poza kangurowcem czarnym na wyspie Goodenougha można spotkać także kilka innych gatunków min. żaby Oreophryne insulana, Oreophryne inornataCopiula minor, Litoria avocalis, jamraja Echymipera rufescens, szlarnika okopconego(Zosterops fuscicapilla), endemiczny gatunek cytrusa Citrus wakonai, a także kangura smukłego(Macropus agilis), jednego z dwóch kangurowatych zamieszkujących ową wyspę.
  • Na wyspie Goodenough zaobserwowano kilka razy ptaka o czarnym upierzeniu i długim ogonie, wielkości kruka. Niestety gatunek nigdy nie został naukowo odkryty i obecnie jest tematem prac kryptozoologii. Z uwagi jednak na brak dostatecznych badań nad poznaniem przyrody rejonu, jest bardzo prawdopodobne iż ów zwierzę istnieje, wraz z innymi nieodkrytymi gatunkami.
  • Gatunek został opisany w 1957 roku przez niejakiego Van Deusen'a.          

Bibliografia
-http://animaldiversity.org/accounts/Dorcopsis_atrata/
-http://www.iucnredlist.org/details/6794/0
-https://en.wikipedia.org/wiki/Black_dorcopsis
-http://ecologicalsolutions-si.com/files/75353020.pdf
-http://thetreehare.blogspot.com/
-https://en.wikipedia.org/wiki/Macropodidae
-https://books.google.pl/books?id=z9gMsCUtCZUC&pg=PA213&lpg=PA213&dq=Goodenough+Island+endemic&source=bl&ots=JUYphlij4X&sig=gPRe3haKT99IUD0xDEHTdbxduN0&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwjKxfetiqLRAhVLXhQKHQVwDOYQ6AEIZjAJ#v=onepage&q=Goodenough%20Island%20endemic&f=false