Sargus florydzki - rekreacyjna ryba

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Promieniopłetwe
• Rząd: Okoniokształtne
• Rodzina: Prażmowate
• Gatunek: Sargus florydzki(Diplodus holbrookii)

Występowanie 

Sargusa florydzkiego można spotkać na wschodnim wybrzeżu Ameryki Północnej od Zatoki Chesapeake(Floryda) po Zatokę Meksykańską w południowej części stanu Veracruz(Meksyk). Sargus zamieszkuję także rejony północno-zachodniej Kuby, lecz mimo pojedynczych, niepotwierdzonych informacji, nie stwierdzono go na terenie Antyli(poza Kubą). Sargus florydzki preferuje płytkie wody przybrzeżne(min. zatoki i porty), porośnięte przydenną roślinnością np. trawą morską, lecz unika rejonów o słabym zasoleniu(np. ujść rzek). Często spotykany na terenach naturalnych i sztucznych raf, platform, raf gąbkowych i pomostów.

Ogólny opis

Sargus florydzki jest średniej wielkości rybą osiągającą 25-46 cm długości ciała. Posiada silnie spłaszczone bocznie ciało i małą głowę ze spiczastym pyskiem i małym otworem gębowym, sięgającym niemal do przedniej krawędzi oka. Obie szczęki posiadają 6 silnie spłaszczonych i szerokich zębów przednich, oraz 3 rzędy zębów tylnych. Oczy stosunkowo duże. Płetwa grzbietowa niska, posiadająca ok. 12 kolczastych promieni i 13-16 miękkich, natomiast krótka płetwa odbytowa posiada 3 kolczaste promienie i 13-15 miękkich. Płetwy piersiowe szerokie i długie. Płetwa ogonowa homocerkalna, zwykle przeźroczysta, czasami z czerniawym końcem. Wszystkie pozostałe płetwy przeźroczyste. 50-61 łusek wzdłuż linii bocznej. Grzbiet sargusa koloru stalowoniebieskiego, boki srebrzyste. Posiada także duża, większą od oka, plamę u podstawy ogona. Błona skrzelowa czerniawa.

Dymorfizm płciowy

Brak.

Populacja i zagrożenia

Notowany jako gatunek najmniejszej troski według IUCN. Występuję powszechnie i może być dominującym gatunkiem ryby w niektórych rejonach, zwłaszcza na zachodnim wybrzeżu Florydy. Mniej powszechnie występuję jednak na terenie Zatoki Meksykańskiej. Licznie występuje na terenach gdzie znajdują się platformy, pomosty i sztuczne rafy. Sargus florydzki jest rybą rzadko poławianą o małym znaczeniu w rybołówstwie komercyjnym. Jej największe połowy odnotowano w 1999 roku i szacowane był na poziomie 18,4 ton. Jednak ryba jest popularna w rybołówstwie rekreacyjnym, ze względu na swoją waleczność i łatwość w złowieniu. Gatunek nie wydaję się nadmiernie eksploatowany, a jedynym znanym zagrożeniem jest degradacja środowiska przybrzeżnego w niektórych rejonach.

Pożywienie

Glony i małe bezkręgowce bentosowe np. mszywioły, gąbki i małże. Osobniki młode żywią się zooplanktonem, oraz oczyszczają skórę większych ryb z pasożytów zewnętrznych.

Zachowanie

Sargus florydzki jest rybą stadną, głównie o dziennym trybie życia. Żeruję głównie w okolicach dna. Tworzy nieduże ławicę, często łącząc się z innymi gatunkami ryb np. lucjanem Mangrove snapper, luszczykiem wirginijskim(Anisotremus virginicus), hemulonem smużkowym(Haemulon sciurus), hemulonem Haemulon parra i sparysomą Sparisoma radians. Osobniki nieletnie preferują płytkie wody przybrzeżne(do 15 metrów głębokości), z wiekiem przenosząc się na coraz głębsze wody(do 30 m głębokości). Osobniki dorosłe preferują głębsze wody przybrzeżne, lecz nieraz spotykane na płyciznach. Zimą ryby przenoszą się na głębsze wody.

Rozród

Słabo poznany. Okres tarła trwa ok. 2 miesięcy i odnotowywany był zimą, lub wczesną wiosną(styczeń-marzec). Ryby trą się na dość płytkich wodach, przypuszczalnie jedynie raz do roku. Ilość składanych jaj i czas inkubacji jaj jest nieznany. Ikra jest pelagiczna. Z ikry wykluwają się larwy, a po osiągnięciu ok. 2 cm przemieniają się w małe rybki, które stadnie wędrują w kierunku strefy przybrzeżnej. Młode sargusy zwykle chowają się wśród roślinności na płytkich wodach blisko brzegu, lecz z wiekiem i wzrostem przenoszą się na coraz głębsze wody. Dojrzałość płciową uzyskują przypuszczalnie po osiągnięciu 13 cm długości ciała, lecz wiek w którym go uzyskują jest nieznany(przypuszczalnie po ok. 2 latach). Sargusa florydzkiego aż do osiągnięcia dojrzałości płciowej cechuję hermafrodytyzm(obojnactwo), czyli posiada męskie, jak i żeńskie narządy płciowe. Dopiero po osiągnięciu dojrzałości młodemu sargusowi zostaje określona płeć na całe życie.

Naturalni wrogowie

Większe ryby(np. rekiny, płaszczki), ptaki morskie(np. kormorany, petrele) i ssaki morskie(np. delfiny).

Długość życia  

Najstarszy zarejestrowany osobnik posiadał 11 lat(rozmiar: 36,5 cm).

Znaczenie dla człowieka

Ryba łowiona komercyjnie(na małą skalę) i rekreacyjnie. Często pozyskiwana jako przyłów przy odłowie na haczyk i linkę, niewód, sieci skrzelowe i włok(sieć przystosowana do odławiania ryb dennych za pomocą trawlera). Najczęściej wyłapywana przy odłowie krewetek na włoki. Rzadko łowiona komercyjnie ze względu na nieduże rozmiary. Sargus florydzki jest jednak poławiany rekreacyjnie na szeroka skalę. Łowiony zwykle na przynętę np. krewetkę, kalmara, czy małża. Odznacza się walecznością przy dosyć łatwym złowieniu.

Ciekawostki

• U większości gatunków z rodziny prażmowatych występuję zjawisko hermafrodytyzmu. Niedojrzałe płciowo osobniki posiadają męskie i żeńskie narządy płciowe, lecz wraz z osiągnięciem dojrzałości dana płeć zostaje określona.
• Ze względu na zasiedlane miejsca sargus florydzki jest często łowiony na pomostach, falochronach i skałach.
• Przy łowieniu niektórych gatunków ryb np. strzępiela czarnego(Centropristis striata), jest najczęściej przyławianą rybą.

• Ryba została opisana przez Tarleton'a Hoffman'a Bean'a w 1878 roku i nazwana na część zmarłego 7 lat wcześniej, amerykańskiego zoologa John'a Edwards'a Holbrook'a.
• Rodzaj Diplodus liczy 13-15 gatunków ryb. Do tego rodzaju zalicza się min. sargusa(Diplodus sargus), zebryla(Diplodus cervinus) i Diplodus noct.

Bibliografia:

-http://www.iucnredlist.org/details/170264/0

-http://www.fishbase.org/summary/1231

-https://en.wikipedia.org/wiki/Spottail_pinfish

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Pra%C5%BCmowate

Amfiuma trójpalcowa - policz palce, rozpoznaj gatunek. Przykład pedomorfizmu.

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Płazy
• Rząd: Płazy ogoniaste
• Rodzina: Amfiumowate
• Gatunek: Amfiuma trójpalcowa(Amphiuma tridactylum)

Występowanie

Amfiuma trójpalcowa występuje w południowo-wschodniej części USA, od zachodniej Alabamy, przez Missisipi, Luizjanę, południowy i wschodni stan Arkansas, zachodni stan Tennessee, południowo-wschodnie Missouri, południowego Illinois, południowo-zachodnie graniczne rejony Kentucky, aż po wschodni Teksas i południowo-wschodnią Oklahomę. Kilka osobników w latach 2009-2010 zaobserwowano także w hrabstwie Broward County na południowej Florydzie. Amfiuma trójpalcowa jest płazem wodnym, zamieszkującym mętne wody bagienne, jeziora, zalewiska, starorzecza, górskie strumienie, a także stawy hodowlane, rowy melioracyjne i baseny na terenach zurbanizowanych.

Ogólny opis

Amfiuma trójpalcowa jest płazem o wydłużonym, wężowatym i cylindrycznym ciele, mogąca osiągać od 35 do 106 cm długości ciała i wagę do 400-500 gramów. Posiada dwie pary szczątkowych kończyn, tylnych krótszych od przednich, wyposażonych w trzy palce(skąd nazwa). Ogon bocznie spłaszczony, stanowiący nawet 25% długości ciała. Głowa szeroka, trójkątna z zaokrąglonym pyskiem. Oczy małe, bez powiek, natomiast za głową znajdują się widoczne pojedyncze otwory skrzelowe(mimo iż dorosłe osobniki posiadają dobrze rozwinięte płuca). Grzbiet zwykle koloru czarnego, brązowego, lub szarego, natomiast powierzchnia brzuszna jasnoszara z ciemną plamą w okolicy gardła. Czasami można spotkać osobniki albinotyczne. Amfiuma trójpalcowa posiada także 57-60 rowków żebrowych. Larwy poza skrzelami zewnętrznymi i wielkością, nie różnią się od osobników dorosłych(pedomorfizm).

Dymorfizm płciowy

Zaznaczony. Samce są proporcjonalnie cięższe od samic(samiec- do 500 gramów wagi, samica-do 400 gramów wagi), oraz posiadają szerszą głowę. Dodatkowo u samców kloaka jest biaława z owalnymi, brodawkami na jej ścianach. W okresie godowym wyraźnie nabrzmiewa. Kloaka samicy jest ciemnego koloru.

Populacja i zagrożenia

Amfiuma trójpalcowa nie jest gatunkiem zagrożonym i klasyfikowanym jako gatunek najmniejszej troski. Mimo pomniejszania się naturalnego areału płaza(terenów podmokłych), gatunek szybko przystosowuję się do sztucznych środowisk np. stawów hodowlanych i rowów melioracyjnych. Nie istnieją poważne zagrożenia  dla populacji gatunku.

Pożywienie

Drapieżnik. Poluje głównie na wszelkiego rodzaju bezkręgowe wodne np. pierścienice, owady, ślimaki, raki, lecz upoluję także rybę, małego węża, młodego żółwia, żabę i innego mniejszego płaza(nawet własnego gatunku)

Zachowanie

Amfiuma trójpalcowa prowadzi nocny i samotniczy tryb życia. Największą aktywność wskazują ok. północy, wtedy zwykle wyrusza na żer. Zwykle nie oddala się nadto od swojego schronienia i poluję w obrębie nory. Swoje ofiary atakuję zwykle z ukrycia, wystawiając jedynie głowę z nory i wyszukuję zwierzyny. Poluję używając zmysłu węchu i linii bocznej, a w orientowaniu się w przestrzeni i do komunikacji wewnątrzgatunkowej używa dodatkowo zmysłu dotyku. Nieraz podpływa do łupu jeżeli nie jest on w dogodnej odległości do ataku. Ofiarę zwykle łapię mocnymi szczękami, szarpie i gwałtowanie obraca się z nią, aby ją dodatkowo otumanić i zmniejszyć ryzyko zranienia przez zaatakowane zwierzę(podobnie jak robią to krokodyle). Samce są terytorialne i bronią danego rewiru przed innymi samcami. Amfiuma trójpalcowa za schronienie używa zwykle dość dużych nor, wykopanych np. przez raki. W razie braku nory, ukrywa się wśród przydennej roślinności. Pojedynczą norę zamieszkuję tylko jeden osobnik i będzie bronił jej przed innymi konkurentami. W czasie ulewnych deszczy, wylewów wód, lub kiedy gleba posiada odpowiednio dużą wilgotność w wyniku braku pożywienia amfiuma może migrować, nawet wychodząc na ląd. Na lądzie, jak i w wodzie porusza się przy pomocy falistych ruchów ciała, czasami w środowisku wodnym wspomagając się kończynami. W razie zagrożenia chowie się do nory, lub pobliskiej kryjówki, a zaatakowana potrafi boleśnie ugryźć. Nękana amfiuma potrafi wydobywać z siebie także gwiżdżące dźwięki i produkować dużą ilość śluzu, który utrudnia jej uchwycenie. Nie wiadomo czy gatunek zapada w odrętwienie przy niesprzyjających warunkach.

Rozród 

Okres rozrodczy amfiumy trójpalcowej przypada zwykle od grudnia do czerwca w zależności od warunków atmosferycznych i może być znacznie przesunięty(nawet do września) jeżeli owe warunki na to pozwalają. Amfiumy zwykle stymulują do rozrodu ulewne deszcze. Samce zwykle opuszczają swoje nory, pobudzone sygnałami chemicznymi dawanymi przez gotowe do rozrodu samice. Podczas zalotów samiec pływa szybko wokół samicy, wymachuję ogonem i uderza w taflę wody. Samce często rywalizują ze sobą o samice. Jeżeli samica zaakceptuje samca, podpływa pod niego. W tym czasie ich kloaki stykają się, a samiec uwalnia spermatofory w wyniku czego dochodzi do zapłodnienia wewnętrznego. Samica może przechowywać nasienie samca nawet przez 6-8 miesięcy i wywołać opóźnione zapłonienie. Zwykle jednak w krótkim odstępie czasu(?)(składanie jaj odbywa się od kwietnia do października) samica składa od 50 do 250 jaj na pojedynczym sznurze zwykle na opadłych gałęziach w zagłębieniu, lub norze niedaleko brzegu. Jaja posiadają galaretowatą konsystencję, a ich wielkość waha się w granicach 5-10 mm średnicy. Czas inkubacji trwa nawet 4-5 miesięcy, podczas których samica pilnie strzeże gniazda. W okresach suchych samica może zapadać w estywację(sen letni) owijając się uprzednio wokół jaj. Nieraz w wyniku opadania poziomu wody, samica wraz z jajami zostaje osłonięta przez wodę. Po wykluciu się larwy są już zdane na siebie. Wyklute larwy amfiumy mierzą 4-6 cm i posiadają skrzela zewnętrzne, lecz tracą je w przeciągu 3 tygodni i przechodzą na oddychanie powietrzem atmosferycznym. U amfium zachodzi zjawisko pedomorfizmu, kiedy osobniki dorosłe posiadają cechy larw(ogon, otwory skrzelowe).  Dojrzałość płciową amfiuma osiąga w 3-4 roku życia, kiedy mierzy ok. 30 cm długości ciała. Badania sugerują iż samice przystępują do rozrodu co 2-3 lata, natomiast samce co roku.

Naturalni wrogowie 

Węże np. wąż błotny(Farancia abacura), mokasyn błotny(Agkistrodon piscivorus) i lancetogłowy(Lampropeltis). Z uwagi na kamuflujące zabarwienie, skryty tryb życia i obfitą produkcję śluzu amfiuma jest rzadko celem drapieżników.

Długość życia

Średnia długość życia osobników w niewoli wynosiła 13-19 lat. Długość życia na wolności nie została zbadana.

Znaczenie dla człowieka

W niektórych rejonach mięso amfiumy jest spożywane przez lokalną ludność. Jest także trzymana jako zwierzę domowe, choć na rynku zdarza się dość rzadko. Amfiuma często zdarza się także jako przyłów np. przy odłowie raków. Nie jest w szczególności lubiana przez rybaków, gdyż sądzi się iż jest gatunkiem pożerającym większość gatunków ryb(niesłusznie), a w obronię potrafi boleśnie ugryźć człowieka(czasami na ranę konieczne jest założenie szwów). Gatunek używany jest także jako organizm modelowy w biomedycznych badaniach z uwagi na wielkość erytrocytów amfiumy.

Ciekawostki

• U amfiumy trójpalcowej, jak i u innych amfium zachodzi zjawisko pedomorfizmu. Zjawisko polega na zachowaniu cech larwalnych w późniejszych etapach rozwoju. Larwa amfiumy wraz ze wzrostem niewiele się zmienia(w przeciwieństwie do większości płazów), zachowuje ogon, szczątkowe kończyny, otwory skrzelowe i ubarwienie, tracąc jedynie skrzela zewnętrzne. Osobnik dorosły podobnie jak larwa prowadzi także wodny tryb życia. 
• Amfiumy charakteryzują się największymi wśród kręgowców erytrocytami(czerwonymi krwinkami), osiągającymi aż 40 µm średnicy(porównywalnie czerwone krwinki człowieka osiągają ok. 8 µm średnicy). Dlatego amfiuma jest często używana jako organizm modelowy w badaniach biomedycznych.
• Amfiuma trójpalcowa jest najlepiej poznany gatunkiem amfium(Amphiuma) pod względem zachowań rozrodczych.
• Gatunek został opisany w 1827 roku przez francuskiego zoologa Georges'a Cuvier'a.
• Rodzaj Amphiuma liczy 3 gatunki płazów min. amfiumę trójpalcową, amfiumę dwupalcową(Amphiuma means) i amfiumę jednopalcową*(Amphiuma pholeter). Jak same nazwy wskazują gatunek amfiumy można rozpoznać po ilości palców na każdej kończynie. W innych aspektach wszystkie trzy gatunki są do siebie podobne. Jedynie amfiuma jednopalcowa*(Amphiuma pholeter) osiąga mniejsze rozmiary(do 33 cm długości ciała) i nie posiada rowków żebrowych.

Bibliografia:

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Amfiuma_tr%C3%B3jpalcowa
-https://en.wikipedia.org/wiki/Amphiuma_tridactylum
-http://animaldiversity.org/accounts/Amphiuma_tridactylum/
-http://www.iucnredlist.org/details/59076/0
-http://amphibiaweb.org/species/3855
-http://nationalzoo.si.edu/Animals/ReptilesAmphibians/Facts/FactSheets/Threetoedamphiuma.cfm
-http://www.caudata.org/cc/species/Amphiuma/Amphiuma.shtml

Trwożnica habu - składnik alkoholowego trunku

inne nazwy: wąż habu, habu, okinawa habu*

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Gady
• Rząd: Łuskonośne
• Rodzina: Żmijowate
• Gatunek: Trwożnica habu(Trimeresurus flavoviridis)

Występowanie

Trwożnica habu zamieszkuje endemicznie japoński archipelag wysp Riukiu. Ogranicza się do większych wysp archipelagu min. Okinawy i wysp Amami, nie występując na mniejszych wyspach koralowych. Habu można spotkać niemal we wszystkich habitatach Wysp Japońskich, lecz najczęściej spotykany na terenach leśnych(min. lasy deszczowe), polach uprawnych(zwłaszcza trzciny cukrowej) i w pobliżu ludzkich osad. Spotykany także w jaskiniach, skalnych ścianach i grobowcach. 

Ogólny opis

Trwożnica habu jest największym przedstawicielem podrodziny grzechotnikowatych w Azji, oraz największym członkiem swojego rodzaju, osiągając przeciętnie 1,1-1,5 metra długości, lecz może dorastać nawet do 2,5 metrów(niektóre źródła podają iż nawet do 3 metrów). Ciało węża jest smukłe i wydłużone z nieproporcjonalnie dużą głową. Głowa trójkątna, wyraźnie oddzielona od szyi z dużymi, rdzawymi oczami posiadającymi pionową źrenice. Ciało węża zwykle koloru brązowozielonego, blado-brązowego, lub żółtooliwkowego, pokryte na części grzbietowej ciemnozielonymi, lub ciemnobrązowymi falistymi plamami, tworzącymi wzór. Ciemne plamy posiadają żółte otoczki, które często zlewają się ze sobą, powodując iż grzbiet węża staje się żółty. Górna część głowy często także pokryta ciemnymi, falistymi wzorami, natomiast od tylnej części oka, po kraniec głowy ciągnie się ciemny pas. Część brzuszna koloru białawego.

Dymorfizm płciowy

Brak danych. Przypuszczalnie samice posiadają nieco większą głowę i masę ciała niż samce. Samce natomiast posiadają dłuższy ogon.

Populacja i zagrożenia

Nie podlega klasyfikacji w stopniach zagrożenia. Niegdyś liczny do tego stopnia iż wprowadzono program zmniejszenia populacji trwożnicy habu w celu ochrony ludzi przed jadowitym wężem. W tym celu wprowadzono na teren Okinawy mangustę małą(Herpestes javanicus) ok. roku 1910, która miała ograniczyć liczebność gada. Nie zbadano jeszcze wpływu obcego gatunku na ekosystem wyspy, choć w innych rejonach świata wprowadzenie mangusty miało fatalny wpływ na rodzimą faunę. Gatunek pozyskuję się także w dużych ilościach do produkcji habushu(skąd nazwa węża), czyli awamori(napój alkoholowy) w którym zanurzony jest wąż. Wąż jest także tępiony ze względu na swoja jadowitość. Nie podjęto próby oszacowania populacji trwożnicy habu, choć naukowcy spekulują iż w przyszłości gatunek znajdzie się na Czerwonej Liście Gatunków Zagrożonych.

Pożywienie

Głównie gryzonie np. myszy i szczury, a także jaszczurki, węże, płazy i ptaki.

Zachowanie 

Ekologia gatunku słabo poznana. Habu prowadzi nocny i częściowo nadrzewny tryb życia. Sprawnie wspina się na drzewa i skalne ściany, przypuszczalnie w celu ukrycia się. Dzień spędza na wygrzewaniu się i odpoczynku. Często odpoczywa także wśród roślinności, między skałami, a także w grobach i grobowcach. Przy niekorzystnych warunkach może hibernować. Poluję głównie na ziemi, przeszukując jamy, jaskinie, nory i ludzkie domostwa w poszukiwaniu gryzoni, wykorzystując zmysł temperatury(odbiera różnice temperatur, jak większość grzechotnikowatych). Jad paraliżuję ofiarę i utrudnia oddychanie. Następnie wąż zjada zwierzę w całości. Jest gatunkiem terytorialnym, lecz unika kontaktu z ludźmi. Nie jest gatunkiem agresywnym, lecz niepokojony nie zawaha się ukąsić. Ze względu na szybkość, duży zasięg ataku, oraz siłę jadu jest niebezpiecznym wężem dla człowieka.

Rozród   

Zachowania rozrodcze tego gatunku słabo poznane. Jest jednym z niewielu jajorodnych gatunków żmij(większość jest jajożyworodna). Okres godowy przypada zwykle od marca do maja. Samce często walczą(przepychają się) ze sobą o możliwość kopulacji. Sama kopulacja jest swego rodzaju tańcem, gdzie samiec oplata się wokół ciała samicy. Samica składa jaja w okolicach lipca. Ilość jaj zależna jest zwykle od wielkość samicy i waha się w granicach 5-17 sztuk. Po ok. 5-6 tygodniach wykluwają się młode, które mierzą ok. 20 cm. Przypuszczalnie dojrzałość płciową samicę uzyskują przy 110 cm długości. Wiek, lub wielkość przy jakiej samce uzyskują dojrzałość jest nieznana.

Naturalni wrogowie

Ptaki drapieżne, koty i większe węże.

Długość życia

7-10 lat.

Znaczenie dla człowieka

Wąż jest wykorzystywany przy produkcji habushu, awamori(napój alkoholowy) w którym zanurzony jest habu. Alkohol cieszy się popularnością w Japonii, zwłaszcza jako jedna z atrakcji turystycznych. Napojowi przypisuję się właściwości lecznicze, głównie poprawę męskiego libido. Uważany jest także za napój męski, dodający odwagi i energii. Przy przygotowaniu węża do umieszczenia w butelce z alkoholem stosuję się dwie metody. Zamyka się żywego habu w butelce, gdzie tonie, lub daje się żywego węża na lód, gdzie w wyniku chłodu hibernuję. Następnie nacina się ciało węża w celu jego wykrwawienia. Wąż zwykle w wyniku tego zabiegu atakuję na oślep i umiera w pozycji atakującej, co jest najbardziej korzystne dla producenta habushu. Wąż habu poza przemysłem alkoholowym nie cieszy się pozytywną opinią. Jest gatunkiem jadowitym, bardzo niebezpiecznym dla życia człowieka w czasach przed rozpowszechnieniem surowicy. Obecnie mimo dosyć dużej liczby pokąsań przez węża(wąż często występuję w sąsiedztwie ludzkich osad), śmiertelność wynosi ok. 1 %. Gatunek jest czasami hodowany w niewoli, choć na rynku poza Japonią pojawia się bardzo rzadko.

Ciekawostki

• Trwożnica habu jest największym przedstawicielem podrodziny grzechotnikowatych na terenie Azji, oraz największym przedstawicielem swojego rodzaju. Jest także jedną z niewielu jajorodnych żmii. 
• Określeniem wąż habu nazywane są także inne gatunki węży, które czasami także wykorzystywane są do produkcji habushu, min. Trimeresurus elegans, Trimeresurus tokarensis, Trimeresurus gracilis, Trimeresurus mucrosquamatus, Ovophis okinavensis i Ovophis monticola.

• Niektórzy badacze wyróżniają dwa podgatunki trwożnicy habu Trimeresurus flavoviridis flavoviridis i Trimeresurus flavoviridis tinkhami.
• Jad trwożnicy jest silną hemotoksyną(niszczącą komórki krwi) z czynnikami cytotoksycznymi. Aż do rozpowszechnienia się surowicy trwożnica habu była odpowiedzialna za największą liczbę zgonów w wyniku ukąszeń węży na terenie Japonii.
• Gatunek został opisany w 1861 roku przez amerykańskiego herpetologa Edward'a Hallowell'a.
• Czasami można spotkać się z łacińską nazwą gatunku Protobothrops flavoviridis. Obecnie rodzaj Protobothrops został włączony do rodzaju Trimeresurus, choć niektórzy badacze nadal używają starszej nazwy.
• Rodzaj Trimeresurus zalicza się 41-50 gatunków węży min. trwożnicę bambusową(Trimeresurus gramineus), Trimeresurus kaulbacki i Trimeresurus popeorum.

Bibliografia:

-https://en.wikipedia.org/wiki/Trimeresurus_flavoviridis

-http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11881969

-http://www.habu.org/what-is-habu.html

-https://en.wikipedia.org/wiki/Habushu

-https://en.wikipedia.org/wiki/Trimeresurus

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Trimeresurus

Aksamitek brodaty - złodziej nektaru

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Ptaki
• Rząd: Krótkonogie
• Rodzina: Kolibrowate
• Gatunek: Aksamitek brodaty(Heliomaster furcifer)

Występowanie

Aksamitek brodaty występuję na terenie wschodniej i środkowej Boliwii, Paragwaju, południowo-zachodniej i południowej Brazylii, północnej Argentyny i Urugwaju. Pojedyncze zaobserwowania zarejestrowano także w południowo-wschodniej Kolumbii, północno-wschodnim Ekwadorze i stanie Acre w zachodniej Brazylii. Gatunek zamieszkuje obrzeża lasów, niżowe użytki zielne oraz ekoregion Cerrado, pokryty sawanną.

Ogólny opis

Aksamitek brodaty jest kolibrem osiągającym 12-13 cm długości ciała i ok. 5-6 gramów wagi. Ptak posiada długi, niemal prosty i czarny dziób, oraz podobnie ubarwione nogi. Aksamitek brodaty charakteryzuję się wyraźnym dymorfizmem płciowym. Samiec posiada szmaragdowozielony kolor na karku, grzbiecie i górnej części głowy, oraz niebieski opalizujący kolor na brzuchu, klatce piersiowej i tylnej części głowy(po sezonie lęgowym brzuch samca zmienia barwę na przytłumiony szary). Przednia część szyi koloru jasnofioletowego(kolor bzu). Lotki koloru czarnego. Ogon dłuższy niż u samicy, rozwidlony, czarny z zielonawoniebieskim połyskiem. Wierzchnia część ciała samicy ciemnozielona, natomiast przednia część szyi, pierś, brzuch i kuper koloru białego, czasami z jasnozielonym kropkowaniem. Ogon krótki, zielonkawy, lub czarny z zielonym połyskiem i białymi końcówkami sterówek. Lotki czarne, lub czarnoszare. U obu płci od nasady dzioba po oko ciągnie się czarny, często słabo widoczny pasek. Często widoczna jest także biała plamka w pobliżu tylnej części oka. Osobniki niedojrzałe podobne do samic. 

Dymorfizm płciowy

Wyraźne zaznaczony. Samce posiadają ładniejsze i wyraźniejsze upierzenie niż samice(patrz. wyżej ogólny opis).

Populacja i zagrożenia

Gatunek nie jest notowany jako zagrożony. Globalna populacja nie została oszacowana ilościowo, choć gatunek opisywany jest jako rzadki. Z powodu dosyć szerokiego zasięgu i braku informacji o poważnych zagrożeniach aksamitek brodaty jest notowany przez IUCN jako niższego ryzyka na wyginięcie. Jednym ze znanych lokalnych zagrożeń dla kolibra jest utrata naturalnego środowiska(zwłaszcza na terenach Cerrado). Niegdyś był także wychwytywany i sprzedawany jako zwierzę domowe.

Pożywienie

Aksamitek brodaty żywi się głównie nektarem kwiatowym roślin z rodziny gązewnikowatych, bobowatych, imbirowatych, bromeliowatych, liliowatych, werbenowatych i kaktusowatych. Dietę urozmaica także w drobne bezkręgowce łapane w czasie lotu.

Zachowanie

Ekologia gatunku słabo poznana. Aksamitek brodaty jest kolibrem żywiącym się głównie nektarem kwiatów, pobieranym przy pomocy długiego dzioba, którym przekuwa podstawę korony kwiatu i pobiera nektar. Żyję zwykle samotnie. Lata ok. 2-8 metrów nad ziemią. Samce są terytorialne, zwłaszcza w okresach o dużej dostępności pożywienia. Zwykle stroszy pióra na szyi i głośno śpiewa przy kontakcie z intruzem. Gatunek przypuszczalnie wykonuję pewne migrację w okresach braku pożywienia, możliwe nawet iż na tereny tak odległe jak Kolumbia, Ekwador i Acre(co tłumaczy ich zaobserwowanie na tych terenach). Podczas latu potrafi poruszać się w pionie, zawisać, lub rytmicznie latać w bok, lub do tyłu.

Rozród

Okres lęgowy u aksamitka przypada od listopada do marca. Otwarte gniazdo w kształcie filiżanki budowane jest przez samice. Gniazdo wykonywane jest z części włókien roślinnych na zewnątrz okryte porostami ok. 3-6 metrów nad ziemią(zwykle na niewielkiej gałęzi). Samiec nie uczestniczy w budowie gniazda i odchowie młodych. Samica składa 2 jaja i wysiaduję je przez okres 2 tygodni. Pisklęta w przeciągu 20-25 dni od wyklucia uczą się latać, a dojrzałość płciową uzyskują w wieku ok. 2 lat. Możliwe iż samica wydaję kilka lęgów rocznie(choć nie jest to potwierdzone).

Naturalni wrogowie

Głównie węże, sokoły(np. trębacze) i małe sowy(np. sóweczki), natomiast dla piskląt i jaj przede wszystkim krukowate, tukany i niektóre nietoperze(np. Microchiroptera).

Długość życia

Brak danych.

Znaczenie dla człowieka

Niegdyś powszechne były ozdoby z martwych i spreparowanych kolibrów, a niektóre narządy uważane były za afrodyzjak. Sam gatunek nie posiada szczególnego znaczenia dla człowieka.

Ciekawostki

• Większość kolibrów odgrywa istotną rolę w zapylaniu kwiatów, lecz nie aksamitek. Nakłuwa on podstawę korony kwiatu omijając pylniki i spija nektar, nie uczestnicząc w zapylaniu.
• Gatunek został opisany w 1812 roku przez angielskiego zoologa George'a Shaw'a.
• Czasami można spotkać się z jego archaicznymi nazwami Heliomaster angelae i Trochilus furcifer.
• Do rodzaju Heliomaster zaliczanych jest 4 gatunki kolibrów min. aksamitek brodaty, aksamitek białowąsy(Heliomaster constantii), aksamitek długodzioby(Heliomaster longirostris) i aksamitek łuskowany(Heliomaster squamosus).

Bibliografia:

-http://www.hbw.com/species/blue-tufted-starthroat-heliomaster-furcifer

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Heliomaster

-https://en.wikipedia.org/wiki/Blue-tufted_starthroat

-https://en.wikipedia.org/wiki/Heliomaster

-http://www.oiseaux-birds.com/card-blue-tufted-starthroat.html

-http://www.iucnredlist.org/details/22688144/0