Piaskowiec zwyczajny - wężowy sprinter

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Gady
• Rząd: Łuskonośne
• Rodzina: Lamprophiidae
• Gatunek: Piaskowiec zwyczajny*(Psammophis schokari)

Występowanie

Piaskowiec zwyczajny zamieszkuje tereny Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu od północno-zachodnich Indii, Pakistanu, Afganistanu i Turkmenistanu przez Półwysep Arabski aż po Mali, północną Nigerię, wschodni i północny Sudan Południowy, Etiopię i Somalię. Preferuje tereny suche półpustynne, gęsto porośnięte roślinnością krzewiastą i trawiastą. Rzadko spotykany na terenach pustynnych.

Ogólny opis

Piaskowiec zwyczajny jest wężem o cienkim ciele i wydłużonej głowie. Dorasta do ok. 150 cm długości. Oczu dosyć duże, zaokrąglone o żółtej tęczówce. Na głowie po obu stronach biegnie ciemnobrązowy pas od pyska przez oka, aż po tył głowy. Ubarwienie węża dosyć zmienne. Piaskowiec zwyczajny może przyjmować kolor od oliwkowego przez beżowy, aż po ciemnobrązowy. Na górnej i bocznej części ciała często znajdują się cztery ciemnobrązowe pasy biegnące przez całe ciało węża, lecz często także owe pasy mogą być przerywane, lub nie występować w ogóle. Spód ciała jasny(kremowy). Zęby jadowe znajdują się na wysokości tylnej krawędzi oka.

Dymorfizm płciowy

Brak danych. Przypuszczalnie brak.

Populacja i zagrożenia

Piaskowiec zwyczajny nie jest gatunkiem zagrożonym i nie podlega klasyfikacji w stopniach zagrożenia. Podlega ochronie prawnej na części swojego naturalnego zasięgu ze względu na występowanie na obszarach chronionych. Nie są znane poważne zagrożenia dla populacji tego gada.

Pożywienie

Jaszczurki(zwłaszcza z rodzaju Acanthodactylus), małe ptaki, pisklęta, gryzonie i inne węże. Piaskowiec przypuszczalnie nie musi pić wody. Dostateczną jej ilość dostarcza mu pokarm.

Zachowanie

Piaskowiec zwyczajny jest szybkim, zwinnym i aktywnym za dnia wężem. Poluje aktywnie przeszukując teren w poszukiwaniu ofiar. Często rusza w pościg za zwierzyną, osiągając prędkość 16 km/h. Do unieruchomienia zwierzęcia używa jadu, który wtłacza do ciała ofiary kąsając i poruszając szczękami, przypominając żucie. Łup zjada zawsze poczynając od głowy. Dobrze wspina się na drzewa, często w poszukiwaniu ptaków i ich gniazd. Mimo swojej jadowitości rzadko kąsa w obronie, zwykle za wszelką cenę próbuje uciec.

Rozród

Słabo poznany. Okres godowy tego węża przypada na porę deszczową, czyli między kwietniem, a czerwcem. Samica składa 6-10 jaj. Czas inkubacji jaj nie jest do końca znany. Samice dojrzałość płciową osiągają przy wielkości 42-45 cm. Samce już przy nieco mniejszych rozmiarach.

Naturalni wrogowie

Głównie ptaki drapieżne, mangusty i inne węże.

Długość życia

brak danych.

Znaczenie dla człowieka

Piaskowiec zwyczajny poluje na gryzonie, dlatego jest uważany za zwierzę pożyteczne. Bardzo rzadko kąsa, a jego jad nie jest śmiertelny. U osoby ukąszonej przez tego węża zwykle diagnozuj się ból i obrzęk w okolicach rany oraz wymioty. Rzadko trzymany w niewoli.

Ciekawostki

• Piaskowiec zwyczajny jest jednym z najstarszych znanych przedstawicieli rodzaju Psammophis(został opisany w 1775 roku przez szwedzkiego przyrodnika Petera Forsskål'a). Jest także jednym z najlepiej poznanych przedstawicieli owego rodzaju.
• Z piaskowca zwyczajnego został wyodrębniony w 1958 roku Psammophis aegyptius. Później jednak powrócono do klasyfikowania go jako podgatunek. Ostatecznie zyskał miano gatunku.
• Na terenie Egiptu poza Psammophis schokari występuje także bardzo podobny gatunek Psammophis sibilans. Niektórzy badacze sugerują iż to ten sam gatunek, lecz w różnych odmianach. Jednak różnice anatomiczne potwierdzają odrębność obu gatunków.
• Na terenie Izraela i Półwyspu Synaj opisano 3 warianty wzorów na ciele piaskowca. Pierwszy z czterema ciemnobrązowymi pasami wzdłuż całego ciała, drugi, których owych pasów nie posiada, lub są słabo widoczne, oraz trzeci z pasami tylko na tylnej części ciała. 
• Na terenie Algierii występuje całkowicie czarna forma piaskowca zwyczajnego Psammophis schokari var. nigra.
• Rodzaj Psammophis 33 gatunków węży min. Psammophis namibensis, Psammophis rukwae i Psammophis trinasalis.

Bibliografia:

-http://www.arkive.org/schokari-sand-racer/psammophis-schokari/

-https://en.wikipedia.org/wiki/Schokari_sand_racer

-http://psammophis.nl/soorten/psammophis_schokari.htm

-http://eol.org/pages/459774/overview

-http://www.uaeinteract.com/nature/reptile/snk05.asp

-https://en.wikipedia.org/wiki/Psammophis