Mątewka karłowata - dozorca podwodnych trawników

inne nazwy: mątwa mniejsza

• Królestwo: Zwierzęta
• Typ: Mięczaki
• Gromada: Głowonogi
• Rząd: Sepiolida
• Rodzina: Sepiolidae
• Gatunek: Mątewka karłowata(Sepiola rondeleti)

Występowanie

Mątewka karłowata posiada dosyć szeroki zakres występowania. Rejestrowana w wodach od Norwegii południowej przez zachodnią część Europy kontynentalnej, aż po Senegal. Gatunek odnaleziony także w Morzu Śródziemnym i Północnym. Mątewka zasiedla głównie płytkie wody do ok. 450 m głębokości o piaszczystym, lub błotnistym podłożu. Często obserwowana w wodach porośniętych przez trawę morską.

Ogólny opis

Mątewka karłowata jest niewielkim gatunkiem głowonoga, dorastającego maksymalnie do 6 cm długości ciała. Występuje dobrze zaznaczony wielkościowy dymorfizm płciowy. Samce osiągają przeważnie 2,5 cm długości ciała. Budowa ciała charakterystyczna dla mątw o krótkim i szerokim ciele, dużych parach oczu umieszczonych po bokach głowy i niewielkiej głowie. Mątewka posiada 8 krótkich ramion pełniących rolę narządu dotyku i 1 parę wydłużonych ramion chwytnych. Po bokach ciała znajduje się para delikatnych płetw. Skóra brunatna, zamieszkała przez bioluminescencyjne bakterie, dając mątwie możliwość szybkiej zmiany barwy ciała. Mątewka karłowata może przybierać barwy od niebieskiego, po czerwony, zielony i żółty, wraz z ich kombinacjami wykorzystując zjawisko luminescencji.

Dymorfizm płciowy

Wielkościowy(czytaj ogólny opis.). Jedno z ramion samca przekształcone w hektokotylus.

Populacja i zagrożenia

Gatunek o niewystarczających danych, aby oszacować stopień jego zagrożenia. Poławiany na małą skalę przy pomocy włok dennych i sieci kieszeniowych. Obecnie planuje się badania mające na celu oszacować populację tego gatunku oraz poznać ewentualne zagrożenia dla jego przetrwania.

Pożywienie

Skorupiaki morskie np. krewetki i lasonogi, oraz małe ryby.

Zachowanie

Słabo zbadane. Jest gatunkiem o nocnym trybie życia. Dzień spędza będąc zakopanym w podłożu. W nocy zaś wychodzi na żer. W poszukiwaniu ofiar bazuje na swoim dobrym wzroku. Wypatrzoną ofiarę próbuje szybko złapać chwytnymi ramionami i przeciągnąć do jamy gębowej. W razie zagrożenia wydziela czarnobrązową substancję tzw. sepie do wody z woreczka czernidłowego aby zdezorientować napastnika.

Rozród

Słabo poznany. Zachowania rozrodcze tego gatunku odnotowano od marca do listopada w zachodniej części Morza Śródziemnego. Samiec podczas godów obejmuje samice, a następnie wsuwa swój hektokotylus do worka nasiennego samicy, który znajduje się pod otworem gębowym. Po odbyciu godów samica składa jaja, które opadają na dno, a po kilku dniach wykluwają się z nich miniaturowe wersje osobników dorosłych, które początkowo odżywiają się planktonem. Samiec ginie po odbyciu godów, a samica zaraz po złożeniu jaj w wieku ok. 18 miesięcy.

Naturalni wrogowie

Duże ryby, drapieżne ssaki morskie, większe głowonogi itp.

Długość życia

ok. 18 miesięcy.

Znaczenie dla człowieka

Mątwa poławiana na małą skalę głównie ze względu na smaczne mięso.

Ciekawostki

• Mątwy z rzędu Sepiolida zwane są z angielskiego "dumpling squid", czyli w tłumaczeniu "kałamarnica kluska" z uwagi na zaokrąglony kształt płaszczu.
• Niegdyś sądzono iż mątewka karłowata zamieszkuje jedynie wody płytkie do 50 metrów głębokości, jednak dokładniejsze badania dowiodły iż żyją nawet na głębokości 450 metrów.
• Nowsze badania potwierdziły także występowanie gatunku w Morzu Śródziemnym. Dawniej jego występowanie w tym rejonie uważane było za wątpliwe.
• Rodzaj Sepiola liczy obecnie 15 gatunków mątw(w tym jeden gatunek nieopisany i 2 wątpliwe) min. Sepiola parva, Sepiola knudseni i Sepiola atlantica.

Bibliografia:

-https://en.wikipedia.org/wiki/Sepiola_rondeleti

-https://it.wikipedia.org/wiki/Sepiola_rondeletii

-http://www.iucnredlist.org/details/162580/0