- Królestwo: Rośliny
- Podkrólestwo: Rośliny naczyniowe
- Klasa: Okrytonasienne
- Rząd: Dyniowce
- Rodzina: Dyniowate
- Gatunek: Trukwa ostrokątna(Luffa acutangula)
Występowanie
Przypuszczalnie roślina wywodzi się z terenów Indii, lecz obecnie występuję jako roślina uprawna i antropofit na wielu terenach tropikalnych i subtropikalnych na całym świecie(Afryce, Azji, Ameryce Południowej itp).
Siedlisko
Rejony o wysokich opadach deszczu np. lasy deszczowe. Często rośnie na nieużytkach lub terenach zaśmieconych.Ogólny opis
Trukwa ostrokątna to jednoroczne pnącze do 2-6 metrów o pięciokątnej, zielonej i lekko owłosionej łodydze o licznych wąsikach przyczepnych. Liście zielone, ząbkowane, gęsto i szorstko owłosione, dłoniasto-wcinane zwykle 5-7 klapowe. Liście dorastają do 13 cm długości i 30 cm szerokości.Rozmnażanie
Trukwa ostrokątna jest rośliną jednopienną, rozdzielnopłciową i obcopylną. Kwiaty męskie zebrane w grona po kilkanaście sztuk, posiadają 5 żółtych, szerokich płatków i usytuowane są na krótkich szypułkach. Kwiaty żeńskie wyrastające później są pojedyncze, podobne do męskich lecz o wiele większe od nich. Wyrastają na długich szypułkach i posiadają dobrze widoczną zalążnie. Kwiaty zapylane są krzyżowo przez owady. Trukwa ostrokątna kwitnie dopiero gdy osiągnie odpowiednie rozmiary(masę wegetatywną), w przeciwieństwie np. do egipskiej, która wytwarza kwiaty i owoce już w fazie wzrostu.Owoc to jagoda rzekoma. Owoc trukwy ostrokątnej jest podłużny, cylindryczny i karbowane o długości do 1 metra. Kolor owocu pierwotnie zielony w fazie dojrzewania może przefarbować się na różne odcienie brązu i żółtego. Owoc podzielony jest na cztery komory nasienne. Nasiona ciemnobrązowe, jedno-centymetrowe o kropelkowym kształcie. Nasiona kiełkują przy temperaturze ok. 25°C w przeciągu 14 dni.
Zagrożenia
Brak informacji na temat stanu populacji trukwy ostrokątnej w stanie dzikim. Gatunek inwazyjny na innych nierodzimych terenach na całym świecie.Długość życia
Roślina jednoroczna.
Znaczenie dla człowieka
Popularne warzywo jadalne na Dalekim Wschodzie o podobnym zastosowaniu jak nasze ogórki czy cukinię. Najlepsze są owoce niedojrzałe, wtedy są jeszcze miękkie i mniej gorzkie. Trukwy smaży się lub podaje świeże do sałatek. Nasiona mają zastosowanie jako drobny dodatek do zup i dań gotowanych, także wytłacza się z nich olej. Przy trukwie jadalne są także liście, pędy i kwiaty, zwykle przed podaniem zalewane wrzątkiem.Trukwy w Europie znane głównie jako naturalny odpowiednich syntetycznych gąbek. W połączeniu z innymi materiałami także ma zastosowanie w budownictwie i stolarstwie. Dojrzałe owoce zwykle składają się z bardzo dużej ilości włókna, co daje ich oryginalny kształt po wysuszeniu. Trukwy także czasami traktowane jako ozdoby, dodatek do bukietów lub naturalna zabawka do zwierząt.
Owoce używane także w tradycyjnej medycynie chińskiej.
Systematyka i pokrewieństwo
Trukwa ostrokątna należy do rodzaju Luffa do którego zalicza się 7 gatunków. Cztery pochodzą z rejonów tropikalnych Starego Świata, natomiast 3 pozostałe z Ameryki Południowej. Trukwy są jednak powszechnie uprawiane w wielu rejonach świata(głównie trukwa ostrokątna i egipska), bywają także spotykane w uprawie gruntowej w Polsce, lecz zwykle posiadają skrócony okres wegetacji(owoc nie dojrzewa w pełni).Obecnie wyróżnia się 3 odmiany trukwy ostrokątnej: Luffa acutangula var. acutangula, var. amara i var. forskalii.
Ciekawostki
- Często atakowany przez pasożytnicze grzyby zwane mącznikami(Erysiphe cichoracearum i Pseudoperonospora cubensis).
- Z trukwy ostrokątnej wytwarza się naturalne gąbki, choć bardziej popularna w tym zastosowaniu jest trukwa egipska(Luffa aegyptiaca).
- Roślina może hybrydyzować się z innymi przedstawicielami swojego rodzaju. Hybrydy są zwykle cenione w uprawie.
Bibliografia:
-https://www.prota4u.org/database/protav8.asp?g=pe&p=Luffa+acutangula+(L.)+Roxb.
-http://www.ogrodinfo.pl/uprawy-pod-oslonami/trukwa-malo-znane-warzywo-z-chin
-https://en.wikipedia.org/wiki/Luffa
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz