wtorek, 26 kwietnia 2016

Karmazyn smukły - mały, niepoławiany.

  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Promieniopłetwe
  • Rząd: Skorpenokształtne
  • Rodzina: Skorpenowate
  • Gatunek: Karmazyn smukły(Sebastes jordani)

Występowanie

Karmazyn smukły zamieszkuje Ocean Spokojny u wybrzeży Ameryki Północnej. Jego zakres rozciąga się od Punta Baja na zachodnim wybrzeżu Kalifornii Dolnej(Meksyk) po La Perouse Bank(Kolumbia Brytyjska). Ryba najbardziej obficie występuje jednak u wybrzeży przylądku Point Reyes(Kalifornia), na terenie zatoki Monterey Bay(Kalifornia) i wokół Wysp Santa Barbara(Kalifornia). Niepotwierdzone informacje mówią o zaobserwowaniu gatunku u wybrzeży Półwyspu Kenai na terenie wyspy Granite Island(Alaska). Karmazyn smukły zamieszkuje głównie przybrzeżne obszary szelfu kontynentalnego do 350 m p.p.m.(głownie 150-200 m p.p.m.), zasiedla wyższe partie kolumny wody(pelagial), jak i strefę denną.

Ogólny opis 

Karmazyn smukły jest rybą o smukłym(jak sama nazwa wskazuje) i wydłużonym ciele, dorastającą do 35 cm długości ciała(przeciętnie 13-14 cm). Głowa szpiczasta, trójkątna, otwór gębowy duży, głęboko wcięty(sięgający do tylnej krawędzi oka) i skierowany skośnie w dół. Oczy proporcjonalnie duże. Ciało ryby zwykle koloru srebrzystego, różowego, lub brązowego(po odłowieniu zwykle zmienia kolor na bardziej różowy, lub oliwkowy). Okolice grzbietowe ciemniejsze, natomiast brzuszne jaśniejsze, białawe. Na ciele mogą występować także białe, lub srebrne plamy. Ryby żyjące na dnie zwykle przybierają ciemniejszych kolorów. Płetwy czerwonawe(poza grzbietową), zwłaszcza u nasady. Płetwa grzbietowa rozdzielona, pierwsza połowa posiada 13 kolczastych promieni, druga blisko osadzona 13-16 promieni miękkich. Płetwa brzuszna i odbytowa także dość wysokie, brzuszna posiada ok. 8 promieni kolczastych, natomiast odbytowa 3 kolczaste promienie i 8-11 miękkich. Płetwa ogonowa rozwidlona. U tej ryby otwór odbytowy charakterystycznie występuje między płetwą brzuszną, a odbytową(niem więcej po środku).


Dymorfizm płciowy

Brak wyraźnego. Samce są zwykle mniejsze od samic w podobnym wieku.

Populacja i zagrożenia

Gatunek nie podlega klasyfikacji w stopniach zagrożenia IUCN. Populacja oraz potencjalne zagrożenia dla przetrwania gatunku nie zostały obecnie poznane. Karmazyn smukły wydaje się gatunkiem pospolitym i niezagrożonym, choć badania sugerują iż w przeciągu kilkunastu lat jego liczebność uległa dużym wahaniom.

Pożywienie

Organizmy planktonowe np. kryl.


Zachowanie     

Gatunek słabo poznany. Karmazyn smukły prowadzi dzienny i samotny tryb życia. Często obserwuje się rybę polującą w strefie pelagialnej, jak i blisko dna. W poszukiwaniu pożywienia głównie opiera się na zmyśle wzroku. W razie zagrożenia zwykle ucieka, a w obronie stroszy kolce na płetwach.

Rozród

Bardzo słabo poznany. Okres rozrodczy przypada przypuszczalnie na maj-czerwiec. Po ok. 40 dniach od zapłodnienia, samica rodzi dobrze rozwinięty narybek(gatunek jajożyworodny). Młode rybki są pelagiczne i żywią się drobnym planktonem.

Długość życia

ok. 30 lat

Naturalni wrogowie 

Karmazyn smukły pełni ważną rolę w ekosystemie, będąc jednym ze źródeł pokarmu dla nurzyka zwyczajnego, nurka, uszanki kalifornijskiej, dużych ryb(np. czawycza) itp.

Znaczenie dla człowieka

Ryba posiada małe znaczenie w rybołówstwie. Wyławiana zwykle w połowach nieukierunkowanych na ten gatunek i często traktowana jako przyłów. Największe połowy karmazyna smukłego odnotowano w 1960 i 1970 roku, mimo ukierunkowania na inne karmazyny i Merluccius productus. Mięso karmazyna jest bardzo cenione z uwagi na wyjątkowy smak, małą ościstość, kruchość i niską zawartość tłuszczu, choć sam karmazyn smukły nie jest doceniany przez rybołówstwo z uwagi na małe rozmiary.

Ciekawostki

  • Karmazyn smukły jest jednym z najmniejszych karmazynów z rodzaju Sebastes.
  • W przeciwieństwie do niektórych przedstawicieli skorpenowatych, karmazyn smukły nie jest jadowity i nie stanowi zagrożenia dla człowieka.
  • Gatunek został opisany w 1896 roku przez amerykańskiego biologa, pioniera nauk ichtiologicznych Charles'a Henry'ego Gilbert'a.
  • Na niektórych terenach karmazyn smukły jest dominującym gatunkiem skorpeny, będąc także ważnym elementem łańcucha pokarmowego.
  • Sebastes jest dość dużym rodzajem ryb do którego klasyfikuje się 108-109 gatunków karmazynów. Preferują wody chłodne, występując w północnych rejonach Oceanu Spokojnego i Atlantyckiego. W zależności od gatunku mogą zamieszkiwać strefę pływów po abisal(do 3000 m głębokości), choć większość gatunków preferuje strefę przydenną na obszarach przybrzeżnych. Osiągają różne rozmiary od 13 cm do 1 metra długości ciała. Ciało ryb jest bocznie spłaszczone z masywną głową i dużym pyskiem, skierowanym ukośnie w dół. Płetwa grzbietowa wyposażone w kolce, które u poszczególnych gatunków tłoczą jad(zwykle niegroźny dla człowieka). Ubarwienie ciała zmienne od jaskrawych i kontrastujących barw, przez kamuflujące. Ryby z rodzaju Sebastes należą do organizmów długowiecznych, np. karmazyn ostrooki(Sebastes aleutianus) może dożyć nawet 200 lat, co czyni go jednym z najdłużej żyjących kręgowców. Do owego rodzaju zaliczamy min. karmazyna aurora(Sebastes aurora), karmazyna czarnego(Sebastes melanops) i Sebastes chlorostictus.
Bibliografia:
-http://www.fishbase.org/summary/Sebastes-jordani.html
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Sebastes
-https://en.wikipedia.org/wiki/Sebastes
-http://www.pcouncil.org/wp-content/uploads/Shortbelly_Fieldetalgalleyproofs.pdf
-https://swfsc.noaa.gov/publications/FED/00770.pdf
-https://en.wikipedia.org/wiki/Charles_Henry_Gilbert

środa, 20 kwietnia 2016

Piżmik trójstępkowy - bardziej znany jako żółw piżmowy

inne nazwy: żółw piżmowy
  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Gady
  • Rząd: Żółwie
  • Rodzina: Mułowcowate
  • Gatunek: Piżmik trójstępkowy(Sternotherus minor)

Występowanie

Piżmik trójstępkowy występuje na terenie wschodniej Ameryki Północnej. Jego zakres rozciąga się od północnej Florydy, przez Georgie, Alabamę, dorzecze rzeki Pearl River(także na terenie Luizjany), wschodni stan Missisipi, wschodnie Tennessee, zachodni obszar Karoliny Północnej, aż po południowo-wschodnie tereny Wirginii i południowe graniczne tereny stanu Kentucky. Żółw zamieszkuje tereny podmokłe, preferując wody czyste z piaszczystym dnem z licznymi kryjówkami w postaci powalonych drzew i pniaków. Gatunek występuje na terenie rzek, starorzeczy, bagien, górskich lejów krasowych, stawów, a także wartkich potoków. Często zamieszkuje tereny górskie do 1000 m n.p.m.

Ogólny opis


Piżmik trójstępkowy jest niewielkim gatunkiem żółwia, osiągającym 7-11,5 cm długości pancerza. Karapaks mocno wysklepiony z zauważalnym kilem kręgowym(zaostrzony grzbiet), koloru jasnego do ciemnobrązowego z ciemnymi smugami i plamami, oraz wyraźne zaznaczonymi, nachodzącymi na siebie tarczkami(ciemno-obrzeżone). Plastron mały, nie pokrywający w całości części brzusznej żółwia, koloru pomarańczowego po czerwony u osobników młodych, jaśniejący wraz z wiekiem. Dodatkowo u osobników młodych występuje dodatkowo kil grzbietowo-brzuszny, lecz zanika z wiekiem. Skóra jasna, szarawa lub różowawa, pokryta licznymi ciemnymi plamkami i smugami. Głowa duża o zaostrzonym pysku, chowana jedynie w pewnym stopniu(nie całkowicie). Szczęki dobrze zbudowane, haczykowate(zwłaszcza szczęka dolna). Poniżej dolnej szczęki widnieją dwa, niewielkie wyrostki, dobrze widoczne u osobników dorosłych. Skóra wokół kończyn i ogona chropowata, na reszcie ciała delikatna.

Dymorfizm płciowy

Widoczny. Samce posiadają bardziej masywna głowę. Jednak podstawową cechą płciową jest grubszy i dłuższy ogon samców i obecność guzków po wewnętrznej stronie ud, służące do przytrzymywania partnerki podczas kopulacji.

Zagrożenie i populacja

Piżmik trójstępkowy jest zwykle pospolitym gadem na odpowiednich terenach i obecnie nie jest gatunkiem zagrożonym, lecz istnieją poważne zagrożenia, mogące w przyszłości mieć znaczący wpływ na populację zwierzęcia. Zanieczyszczenie wód jest pierwszym i najbardziej znaczącym czynnikiem ograniczającym występowanie żółwia piżmowego, który preferuje wody czyste. Zatruwanie wody ściekami, zamulenie wód(np. poprzez kopalnictwo) i osuszanie bagien są poważnymi czynnikami utrudniającymi egzystencję ofiar żółwia, jak i jego samego. Innym dużym zagrożeniem jest natężenie ruchu jednostek pływających napędzanych śmigłem na terenach występowania piżmika. Często znajduje się ciała żółwi, które zostały śmiertelnie okaleczone łopatą śmigła, jednak porzucone haczyki rybackie z przynętą także są śmiertelnym zagrożeniem dla owego gatunku. Ostatnim poważnym zagrożeniem dla piżmika trójstępkowego jest ich wyłapywanie z środowiska naturalnego w celach handlowych. W 1980 roku populacja żółwia na terenie Florydy została znacznie zmniejszona, głównie z uwagi na wyłapywanie żółwi i sprzedawanie ich jako zwierzę domowe. Z niepotwierdzonych źródeł wynika iż na terenie Alabamy i Wirginii od 1980 roku populacja żółwia systematycznie spada, lecz obecnie nie przeprowadzono dokładnych badań mających oszacować populację gada, oraz uwidocznić trend i szybkość spadku populacji piżmika. Obecnie gad podlega ochronie, która zakazuje, lub reguluje wyłapywanie żółwia. Obecnie gatunek wymieniony jest jako niższego ryzyka na wyginięcie przez IUCN.

Pożywienie

Głównie owady wodne, raki i mięczaki(duży procent ślimaków i małż w diecie). Sporadycznie zjada także kawałki roślin, glony i padlinę. Dieta młodych osobników składa się głównie z owadów, dopóki ich szczęki nie staną się odpowiednio mocne do radzenia sobie z mięczakami.

Zachowanie

Piżmik trójstępkowy jest żółwiem o wodnym trybie życia, rzadko wychodzącym na ląd. Jego aktywność przypada w dzień, przeszukuje on wtedy dno w poszukiwaniu zdobyczy. Żeruje głównie blisko brzegu na niedużych głębokościach, choć odnotowano osobniki polujące nawet na znacznych głębokościach. Jako stanowisko do wygrzania się służą mu wynurzone kamienie, gałęzie i pnie drzew. Często wspina się na drzewa, wyszukując odpowiednio wyeksponowanego na promienie słoneczne miejsca. Na ląd wychodzi tylko w razie potrzeby, głównie w celu założenia gniazda. Nie jest zwierzęciem terytorialnym, jedynie samce, zwłaszcza w sezonie rozrodczym, mogą toczyć niegroźne spory o względy samicy. W razie zagrożenia wydziela nieprzyjemny, piżmowy zapach, zwykle zniechęcający drapieżnika. Złapany może także dotkliwie ugryźć. W chłodniejsze miesiące może hibernować.

Rozród

Okres godowy u piżmika w naturze przypada od października do czerwca/lipca. Samce charakteryzują się całoroczną gotowością do rozrodu, lecz samice dopuszczają ich jedynie w sezonie rozrodczym. Samiec zwykle pływa wokół samicy, a jeżeli partnerka jest gotowa do rozrodu, będzie pływać razem z zalotnikiem. Kopulacja trwa ok. 30 minut. Po kilku tygodniach samica składa 2 do 3 białych, kruchych jajek(rozmiar 23 x 14 mm) w wykopanym wcześniej w runie, lub piasku zagłębieniu, blisko brzegu(często u podstawy pni, lub drzew). W ciągu roku składa zwykle od 3 do 4 porcji jaj. Okres inkubacji w zależności od temperatury trwa od 60 do 120 dni(średnio 100 dni). Po wykluciu pisklęta mierzą 1,5-3 cm długości pancerza i warzą ok. 3 g. Szybko udają się do wody i zaczynają polować na niewielki bezkręgowce. W przeciągu 4 lat osiągają rozmiary dorosłych osobników. Dojrzałość płciową samce osiągają w wieku ok. 4-6 lat, gdy ich karapaks osiągnie ok. 5-6 cm długości, samice dojrzewają później w wieku 6-8 lat, kiedy osiągną 7-8 cm długości karapaksu.

Długość życia 

Przypuszczalnie ok. 20 lat.

Naturalni wrogowie

Głównymi wrogami piżmika są min, aligatory, mokasyny, żółwie sępie, żółwie jaszczurowate i duże ryby. Natomiast szopy, skunksy, oposy, krukowate i lancetogłów królewski są głównym zagrożeniem dla jaj i młodych żółwików.

Znaczenie dla człowieka

Gatunek spotykany w hodowlach w niewoli. Dość rzadko dostępny w sprzedaży(w Polsce okazyjnie dostępny), mimo dość małych rozmiarów, łatwości rozmnożenia i w miarę dużej wytrzymałości. Na wolności nie ma szczególnego znaczenia, po za tym iż może zjadać przynęty wędkarskie.

Ciekawostki

  • Piżmik trójstępkowy jest gatunkiem żółwia trzymanym jako zwierzę domowe, choć nie należy do często spotykanych gatunków w handlu. Nie jest gatunkiem wymagającym. Dla małego haremu żółwi(1 samiec i 2 samice) wystarcza akwarium o wymiarach 60 x 30. Samice są zwykle pokojowo nastawione do przedstawicieli swojego gatunku, lecz samce mogą toczyć między sobą walki, dlatego nie poleca się trzymać więcej niż jednego samca na akwarium. Tafla wody powinna być niska, gdyż piżmiki nie są dobrymi pływakami. Dla osobników młodych wystarczy 8 cm głębokości wody. Ważne aby żółwie mogły także swobodnie wyjść na ląd, dlatego w akwarium umieszczamy wynurzone korzenie i kamienie, najlepiej pod lampą grzewczą(jeżeli taka będzie zainstalowana) i UVB. Jeżeli chcemy rozpocząć hodowle żółwi, ważne jest aby w zbiorniku znajdował się pojemnik(lub inny obiekt) z torfem(np. mchem i piaskiem), gdzie samica mogłaby założyć gniazdo. Temperatura wody powinna utrzymywać się na poziomie 20°C, choć sezonowo może spadać nawet do 5°C(lecz przez krótki okres). 
  • W handlu większą popularnością cieszą się spokrewnione z żółwiem piżmowym żółw wonny(Sternotherus odoratus) i piżmik brzytwogrzbiety(Sternotherus carinatus). Zwłaszcza żółw wonny, zwany stinkpotem(lub mylnie żółwiem piżmowym) cieszy się duża popularnością z uwagi na swoje małe wymagania i mały rozmiar.
  • Gatunek został opisany w 1857 roku przez szwajcarskiego zoologa Louis'a Agassiz'a.
  • Piżmik trójstępkowy posiada dwa podgatunki Sternotherus minor minor i Sternotherus minor peltifer.
  • Rodzaj Sternotherus liczy 4 gatunki żółwi, min. żółwia wonnego(Sternotherus odoratus), piżmika brzytwogrzbietego(Sternotherus carinatus), Sternotherus depressus i opisywanego piżmika trójstępkowego(Sternotherus minor). Żółwie owego rodzaju charakteryzują się niedużymi rozmiarami(do 15 cm długości karapaksu), plastronem nie pokrywającym w całości części brzusznej gada, oraz nieprzyjemnym zapachem wydzielanym w razie zagrożenia. Sternotherus depressus jest gatunkiem krytycznie zagrożonym z uwagi na niszczenie jego naturalnego środowiska, pozostali przedstawiciele rodzaju nie są gatunkami zagrożonymi.  
Bibliografia:
-https://en.wikipedia.org/wiki/Loggerhead_musk_turtle
-https://en.wikipedia.org/wiki/Sternotherus
-http://www.iucnredlist.org/details/170493/0
-http://srelherp.uga.edu/turtles/stemin.htm
-http://www.austinsturtlepage.com/Care/cs-logger.htm
-http://www.virginiaherpetologicalsociety.com/reptiles/turtles/striped-necked-musk-turtle/stripe-necked_musk_turtle.php
-http://www.britishcheloniagroup.org.uk/testudo/v3/v3n3loggerhea
d

niedziela, 10 kwietnia 2016

Bilbil białooki - władca krzewów

  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Ptaki
  • Rząd: Wróblowe
  • Rodzina: Bilbile
  • Gatunek: Bilbil białooki(Pycnonotus capensis)

Występowanie

Bilbil białooki zamieszkuje tereny południowej i południowo-zachodniej Republiki Południowej Afryki. Jego zakres rozciąga się wzdłuż wybrzeża od wschodnich rejonów Prowincji Przylądkowej Wschodniej przez całe wybrzeże Prowincji Przylądkowej Wschodniej, aż po południowo-wschodnie tereny Prowincji Przylądkowej Północnej. Preferuje tereny zakrzewione, formacje roślinne typu fynbos, lasy wydmowe, przybrzeżne zakrzewienia, lasy akacjowe, tereny podmiejskie, parki i ogrody. Ptak spotykany także na pustynnym ekoregionie Succulent Karoo.

Ogólny opis

Bilbil białooki jest średniej wielkości bilbilem, osiągającym 19-21 cm długości ciała i wagę 28-47 g. Posiada czarnobrązowe, matowe upierzenie z białą, dolną częścią brzucha i podbrzusza. Głowa ciemnobrązowa z ciemniejszymi bokami, wyposażona w lekko spadzisty, niewielki grzebień, dający charakterystyczny kwadratowy jej kształt. Wokół oczu występuje biały pierścień. Dziób czarny, delikatnie zakrzywiony. Oczy ciemnobrązowe. Bilbil białooki posiada charakterystyczne żółte zabarwienie pokrywy podogonowej. Ogon czarnobrązowy z białawym końcem o długości porównywalnej do długości korpusu ptaka. Nogi ptaka czarne. U osobników młodocianych upierzenie posiada oliwkowoszary kolor.

Dymorfizm płciowy

Niezauważalny. Samice są zwykle nieco mniejsze od samców.


Populacja i zagrożenia

Gatunek niezagrożony. Ptak lokalnie pospolity, mimo iż populacja nie została oszacowana ilościowo. Nie są znane poważne zagrożenia dla populacji bilbila białookiego, choć lokalnie może mu zagrażać przekształcanie środowiska naturalnego. Gatunek klasyfikowany przez IUCN jako niskiego ryzyka na wyginięcie.

Pożywienie

Głównie owoce, które stanowią ok. 90% diety ptaka. Bilbil żeruje głównie na Nylandtia scoparia, Acacia cyclops, Rhus crenata, Chrysanthemoides monilifera i Rapanea gilliana. Dietę urozmaica w nasiona, nektar kwiatowy, a także niewielkie stawonogi.

Zachowanie

Bilbil białooki jest ptakiem o dziennym trybie życia, spotykanym parami, lub w małych grupach. Żeruje wśród gałęzi krzewów i niskich drzew, rzadko schodząc na ziemię. W przeciwieństwie do niektórych gatunków bilbili(np. bilbila cienkodziobego) jest ptakiem dość żywym, łatwym do wypatrzenia. Najczęściej przesiaduje na szczytowych częściach rośliny drzewiastej, często też wtedy śpiewa. Głos bilbili jest główną cechą rozpoznawczą gatunków, a u bilbila białookiego są to podwójne(lub kilku frazowe), krótkie gwizdy "pip-pip". Prowadzi osiadły tryb życia, lokalnie może przemieszczać się w poszukiwaniu owocujących roślin.

Rozród

Bilbil białooki może rozmnażać się od sierpnia do marca, lecz szczyt okresu rozrodczego przypada od września do października/listopada(w zależności od rejonu występowania). Jest ptakiem monogamicznym, najczęściej łączącym się w stałe pary. Samiec śpiewem zachęca samice do odbycia godów. Otwarte gniazdo na kształt filiżanki, budowane jest z fragmentów roślin(traw, gałązek, korzonek na fundamencie większych gałęzi) i ukryte wśród listowia krzewu, lub niskiego drzewa. Budową zajmuje się tylko i wyłącznie samica(zwykle zajmuje to 2-10 dni), natomiast samiec patroluje teren i ostrzega przed ewentualnymi zagrożeniami. W utworzonym gnieździe samica składa od 2 do 5 różowawych, nakrapianych jaj, które samodzielnie wysiaduje przez ok. 11-13 dni. Często opuszcza gniazdo(ok. 20-40 razy dziennie), aby żerować. Średnio samica poświęca jedyne ok. 60% dnia na wysiadywanie. Po wykluciu pisklęta dokarmiają oboje rodzice. Przez pierwsze kilka dni młode karmione są głównie bezkręgowcami, lecz później owoce stanowią większy procent ich diety. Kilka dni przed nabyciem zdolności latania, młode opuszczają gniazdo, przysiadając i poruszając się na pobliskich gałęziach. Uczą się latać kilka dni po opuszczeniu gniazda, lecz nadal przez ok. 2 tygodnie są dokarmiane przez rodziców. W pełni niezależne młode stają się po ok. 50 dniach od narodzin, zaczynają wtedy także śpiewać. Brak danych na temat wieku w jakim młode uzyskują dojrzałość płciową.

Naturalni wrogowie 

Głównie węże i kotowate(np. serwal). Jaja bilbila często padają ofiarą jajożera i kukułki czarno-białej(pasożyt lęgowy).

Długość życia

Brak danych.

Znaczenie dla człowieka

Gatunek nie posiada większego znaczenia dla człowieka. Lokalnie może być uważany za szkodnika upraw.

Ciekawostki

  • Bilbile są dosyć dużą rodzina ptaków, obejmującą ok. 130 gatunków. Występują na terenach Afryki i Azji, choć niektóre sporadycznie widywane w Europie. Bilbile są na ogół małe(od 13 do 30 cm), posiadają krótka szyję, długie ogony i krótkie, zaokrąglone skrzydła. Upierzenie ptaków od skromnego, kamuflującego po barwne i kontrastujące. Zwykle obie płcie ubarwione podobnie, choć istnieją gatunki o tak różnym upierzeniu samca i samicy, że początkowo płcie zostały opisane jako osobne gatunki. Bilbile są ptakami bardzo wokalnymi, także samice, choć ich śpiew nie należy do najładniejszych. Ptaki tej rodziny zwykle zamieszkują korony drzew i krzewów. Niektóre gatunki jak bilbil zbroczony i czerwonoplamy spotykane w handlu, jednak w Polsce bardzo rzadko(są także gatunkami inwazyjnymi w niektórych rejonach).   
  • Gatunek podobny i często mylony z spokrewnionymi bilbilem ogrodowym(Pycnonotus barbatus) i bilbilem czerwonookim(Pycnonotus nigricans). Zwykle rozpoznawane po śpiewie, zwłaszcza młode osobniki. Na obszarach gdzie zakresy tych gatunków pokrywają się, może dojść do hybrydyzacji.
  • Gatunek został po raz pierwszy opisany przez Karola Linneusza w 1766 roku. 
  • Rodzaj Pycnonotus liczy 44-48 gatunków bilbilów. Do tego rodzaju zaliczamy min. bilbila łuskowanego(Pycnonotus squamatus), bilbila arabskiego(Pycnonotus xanthopygos) i bilbila złotolicego(Pycnonotus finlaysoni).
Bibliografia:
-http://www.hbw.com/species/cape-bulbul-pycnonotus-capensis
-https://en.wikipedia.org/wiki/Cape_bulbul
-https://en.wikipedia.org/wiki/Bulbul
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Pycnonotus
-https://www.beautyofbirds.com/capebulbuls.html
-http://www.uni-bielefeld.de/biologie/animalbehaviour/krueger/publications/Ostrich_75_211_216.pdf
-http://www.biodiversityexplorer.org/birds/pycnonotidae/pycnonotus_capensis.htm
-http://www.iucnredlist.org/details/22712677/0

sobota, 2 kwietnia 2016

Maoryszanka uszata - rzadki płetwonóg z wód Nowej Zelandii.

inne nazwy: uchatka nowozelandzka, nowozelandzki lew morski
  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Ssaki
  • Rząd: Drapieżne
  • Rodzina: Uchatkowate
  • Gatunek: Maoryszanka uszata(Phocarctos hookeri)

Występowanie

Maoryszanka uszata zamieszkuje terytorium Nowozelandzkich Wysp Subantarktycznych. Największa kolonia lęgowa występuje na terenach Wysp Auckland(największa na terenie Dundas Island i mniejsze na Wyspie Enderby i Figure of Eight Island). Mniejsze kolonie znajdują się także na terenie Wysp Campbella(North West Bay) i Wysp Snares. Pojedyncze urodzenia zaobserwowano także na terenie Wyspy Stewart, oraz południowo-wschodnim wybrzeżu Wyspy Południowej(Cieśnina Foveaux i Półwysep Otago). Samotne samce czasami widywane u wybrzeży Macquarie, lub tak daleko jak przedmieścia Plimmerton w południowo-zachodnim rejonie Wyspy Północnej. Morskie wędrówki maoryszanki nie są poznane, choć uważa się iż nie jest gatunkiem migrującym, osiadłym w rejonach Nowozelandzkich Wysp Subantarktycznych. Niegdyś rejon występowania maoryszanki był o wiele szerszy i obejmował niemal całą Wyspę Północną i Południową, a także Wyspę Chatham, jednak polowania ze strony Maorysów i Moriori wyparły uchatki z tych rejonów. Siedlika maoryszanki uszatej obejmują obszary lądowe i morskie. Do obszarów lądowych zalicza się przede wszystkim piaszczyste plaże, a także wynurzone części raf z częścią plażową, przybrzeżne murawy, łąki, tereny zakrzewione i wybrzeża pokryte skałą litą. Samice z młodymi czasem szukają schronienia wśród gęstej roślinności śródlądowej, choć generalnie uchatki wyszukują miejsc z łatwym dostępem do morza. Siedliska morskie, oraz dokładny zakres występowania nie jest dokładnie poznany. Przypuszczalnie żeruje głównie w strefie przydennej i pelagialu, nurkując na głębokość ok. 100-140 m, choć maksymalnie może zanurkować nawet na głębokość 600 metrów.

Ogólny opis


Maoryszanka uszata jest przedstawicielem uchatkowatych, charakteryzujących się opływową i smukła budową ciała, kończynami przekształconymi w płetwy i wydłużonym pyskiem przypominającym psi. Skóra pokryta jest gęstą i nieprzemakalną siecią, natomiast pod nią znajduje się gruba warstwa tłuszczu. W przeciwieństwie do fok uchatki posiadają małżowiny uszne. Maoryszanka uszata jest jednym z największych zwierząt nowozelandzkich. Podobnie jak inne uchatki posiada wyraźny dymorfizm płciowy. Samce mierzą przeciętnie 240-350 cm długości ciała i warzą 318-410 kg. Posiadają czarną, lub ciemnobrązową sierść, a starsze byki dodatkowo posiadają grzywę na karku, złożoną ze szorstkich włosów. Samice natomiast mierzą ok. 180-200 cm długości ciała i ważą 136-230 kg. Ich sierść jest srebrnoszara na części grzbietowej i kremowa na brzusznej. Płetwy, nos i oczy koloru czarnego. Młode po urodzeniu warzą przeciętnie 7-8 kg i pokryte są ciemnobrązową siecią z jaśniejszymi przebarwieniami na czubku głowy, w okolicach nosa, nasady płetw i ogona. Młode samce, aż do pełnego dojrzewania przypominają budową samice(lecz posiadają zwykle ciemniejszą sierść), wkrótce po osiągnięciu dojrzałości samce robią się bardziej masywne i mniej proporcjonalne(często szyja i kark wielkością przypominają resztę korpusu). W przeciwieństwie do większości uchatek, maoryszanka posiada krótszy pysk, lecz bardzo przypomina otarkę australijską.

Dymorfizm płciowy  

Wyraźny. Samce osiągają większe rozmiary, oraz posiadają inne zabarwienie sierści, dodatkowo dorosłe byki posiadają grzywę i są bardziej masywne niż samice.(patrz wyżej.)

Populacja i zagrożenia

Maoryszanka uszata jest uważana za jedną z najbardziej zagrożonych uchatek. W czasach przed europejską kolonizacją, zakres maoryszanki był o wiele szerszy i obejmował wody wokół niemal całej Nowej Zelandii i Wyspy Stewart, jednak polowania ze strony rdzennej ludności, wyparły uchatki z większości zamieszkiwanych przez nie terytoriów. Po przybyciu Europejczyków na tereny Nowej Zelandii zakres występowania uchatki nowozelandzkiej był ograniczony do Nowozelandzkich Wysp Subantarktycznych, nie powstrzymało to jednak kolonizatorów przed polowaniem na płetwonogi. W 1806 roku odkryto Wyspy Auckland z dużą kolonią maoryszanki, przez co zakładano na owych terytoriach placówki zajmujące się polowaniem na owe ssaki morskie. Przykładowo w 1825 roku dwa statki z Wysp Auckland obdarło ze skór 3480 uchatek. Populacja zwierząt malała, aż w roku 1881 objęto uchatkę nowozelandzką ochroną, zakazującą jej zabijanie. Mimo to polowania aż do lat 50 XX wieku nie ustały, lecz proporcjonalnie zanikały. W 1996 roku populację uchatki nowozelandzkiej oszacowano na 11-15 tysięcy osobników i uznawano za stabilną, aż do roku 1997/98 kiedy to liczebność fok zaczęła spadać z szacowaną prędkością ok. 4% na rok. Liczba urodzeń na Wyspach Auckland w latach 2013/14 była o 18 % mniejsza niż 2012/13 roku, a w tych latach o 48% mniejsza niż w latach 1997/98. Spadek liczby urodzeń spowodowany był małą liczbą samic zdolnych do rozrodu. Inna duża kolonia uchatek znajduje się na terenie Wysp Campbella, lecz liczebność tej kolonii wydaje się utrzymywać na stabilnym poziomie, mimo dużej śmiertelności młodych, związanym głównie z zimnym i wilgotnym klimatem. Pozostałe kolonie są bardzo małe, a liczba urodzeń na terenach poza Wyspami Campbella i Auckland stanowią mniej niż 1 % wszystkich urodzeń. Jednym z poważnych zagrożeń dla maoryszanki są przypadkowe zaplątania w sieci. Od roku 1990 zwiększyła się liczba połowów kalmara u wybrzeży Wysp Auckland, co niekorzystnie odbiło się na populacji uchatki. Rząd wysp wprowadził monitoring przyłowów, mogąc zamknąć łowiska w razie nadmiernej liczby przyłapywanych uchatek. Nadmierne połowy zmniejszają także populację ofiar uchatek, co w konsekwencji prowadzi do śmierci głodowych, zwłaszcza młodych osobników. Kolejnym, bardzo groźnym powodem zmniejszania się liczebności maoryszanek z uwagi na małą populacje skoncentrowaną na ograniczonym terenie są epitemie chorób. Epidemia choroby spowodowanej przez bakterie z rodzaju Campylobacter w 1998 roku zabiła ok. 53% nowo narodzonych uchatek i ok. 20% samic żyjącym na Wyspach Auckland, natomiast wybuch choroby spowodowanej przez pałeczkę zapalenia płuc spowodował śmierć kolejno 32% młodych uchatek w 2002 roku i 21% w roku 2003. W roku 2014 ok. 300 nowo narodzonych uchatek zdechło z przyczyny jak dotąd niezidentyfikowanej choroby. Obecnie trend populacji uchatki nowozelandzkiej jest malejący, a badacze szacują iż kolonia z Wysp Auckland do roku 2035 może wymrzeć, jeżeli zachowany zostanie obecny poziom spadkowy. Obecnie za terenach rozrodczych maoryszanki powstają rezerwaty, gdzie ściśle kontrolowany jest ruch turystyczny(aby nie płoszyć zwierząt). W 2010 roku z uwagi na zmniejszanie się populacji nowozelandzkiego lwa morskiego, został on wpisany jako krytycznie zagrożony w szczeblu krajowym. Wprowadzono strategie w celu ochrony uchatek przed sieciami rybackimi na Wyspach Auckland, min. zakazano połowów w obrębie 22,2 km od terenów Marine Mammal Sanctuary and Marine Reserve(teren dużej koloni uchatek), ograniczono stosowanie niebezpiecznych sieci rybackich i prowadzono do użytku sieci typu SLED, które wyłapują małe zwierzęta typu kalmary, lecz duże stworzenia typu uchatka wypuszczają. Pocieszający jest także fakt iż kilka samic urodziło swoje młode na terytoriach innych niż główne kolonie np. na Wyspie Południowej, co może być początkiem nowych kolonii maoryszanki. Obecnie gatunek klasyfikowany jest przez IUCN jako zagrożony wyginięciem.


Pożywienie

Maoryszanka uszata jest drapieżnikiem, polującym na ryby i bezkręgowce morskie. Badania żołądka martwych uchatek pokazują iż ważnym składnikiem diety uchatki są kałamarnice(zwłaszcza z gatunku Nototodarus sloanii), lecz poluje także na przydenne i pelagiczne ryby(np. ostroboki, Odax pullus, flądry, atuny, rekiny, płaszczki), ośmiornice(np. Octopus maorum), skorupiaki(np. Ovalipes catharus) i inne bezkręgowce. Uchatki znane są także z tego iż upolują czasami mniejszą fokę, pingwina i ptaka morskiego. Specyfikacje pokarmowe dotyczące płci, wieku i pory roku nie zostały dokładnie poznane.

Zachowanie


Maoryszanka uszata jest ssakiem przystosowanym do życia w morzu. Prowadzi zwykle dzienny tryb życia, śpiąc unosząc się na morzu, lub powracając na ląd. Maoryszanka jest uchatką polującą głownie w strefie przydennej, dlatego wśród swojej rodziny nurkuje na największe głębokości(nawet do 600 metrów, choć zwykle woli polować na głębokości 100-140 metrów). Średnio nurkowanie trwa 4-5 minut(maksymalnie 15 minut), po czym ssak musi zaczerpnąć powietrza. Uchatka może polować samotnie, lub w grupach. Samice uchatki nowozelandzkiej posiadają silną więź z miejscem swojego urodzenia i mimo iż nie wiadomo jak daleko oddalają się samice w okresie poza rozrodczym, to przypuszcza się iż polują blisko tego miejsca(przypuszczalnie oddalają się do 420 km). Samce natomiast, mimo iż także przyciągają ich miejsca narodzin, posiadają predyspozycję do znacznego oddalania się od tych miejsc, nawet do 700 km(zwykle jednak wracają w okresie rozrodczym). Uchatki zwykle polują na terenach szelfu kontynentalnego, a badania naukowe potwierdzają iż maoryszanki posiadają indywidualne upodobania do danych obszarów żerowania.

Rozród


Maoryszanka uszata odbywa gody i rodzi młode na piaszczystych plażach. W listopadzie każdego roku samce przybywają na plaże rozrodcze i ustalają swoje terytoria jeszcze przed przybyciem samic. Często dochodzi do walk o dominację na danym terenie, w końcu najbardziej doświadczone i silne samce obejmują najbardziej przyjazne do rozrodu tereny, natomiast młode i niedoświadczone osobniki wyparte są na obrzeża kolonii. Głośnymi rykami samce oznaczają swoją dominację. W ciągu kilku tygodni od przybycia samców na plaże przypływają samice. W przeciwieństwie do kotika nowozelandzkiego, maoryszanka uszata posiada silniejszy instynkt stadny i lubi przebywać blisko osobników swojego gatunku, dlatego po przywędrowaniu na plaże, samice szybko biegną w kierunku grupy innych samic. Na rewirze jednego dominującego samca znajduje się zwykle od 8 do 25 samic, choć jego władza często jest kwestionowana przez inne samca, a walki są na porządku dziennym. Walczące samce przepychają się ciałami i dotkliwie gryzą, choć bardzo rzadko kończy się to śmiercią. Samice zwykle w przeciągu 2 dni od przybycia na plaże rodzi 1 młode, a 6-10 dni dni po porodzie samica zachodzi w ruję. Kopuluję ona zwykle z dominującym samcem. Ciąża maoryszanki trwa ok. 11 miesięcy, rodząc młode raz na 1-2 lata(przy kolejnym sezonie rozrodczym). Kopulacje są zwykle także inicjatorem do opuszczania młodych w poszukiwaniu pożywienia. Samce zwykle nie opuszczają terenów kolonii pilnując swoich rewirów przez cały okres rozrodczy i korzystając z zapasów tłuszczu. Młode na nieobecność matek zwykle gromadzą się w grupki w celach ochronnych. Polowanie trwa zwykle 1,5-2 dni, po czym samice wracają do swoich młodych. Samice rozpoznają swoje młode po głosie i odwrotnie. Samce niemające na swoich terenach samic, często napastują wracające samice, gryząc je i próbując przeciągnąć na swój rejon. Dlatego niektóre samice zaraz po kopulacji, zaczynają wędrówkę ze swoimi młodymi na tereny śródlądowe, często zalesione. Nierzadko można spotkać niewielkie grupki samic z młodymi na terenach z dala od plaży rozrodczej w głębi lądu. Co prawda takie oddalenie od morza wiąże się z opóźnieniem powrotu z polowań, lecz samice są chronione przed napastliwością samców, oraz istnieje mniejsze ryzyko złapania pasożyta, który jest dość dużo w przetłoczonych koloniach. W okresie 4-6 tygodni młode uczą się pływać, korzystając wpierw z niewielkich zbiorników wodnych, nie wchodząc do morza. W wieku 2-3 miesięcy młode opuszczają plaże, wędrując z matką do morza. Młode nadal pozostaje pod opieką matki przez okres 9-12 miesięcy, kiedy jest odstawiany od mleka. Samica dojrzewa płciowo w wieku 3-4 lat, samiec w wieku lat 5, choć zwykle są dopuszczane do rozrodu w wieku ok. 8 lat.


Naturalni wrogowie 

Duże rekiny np. żarłacz biały, lamparty morskie i orki.

Długość życia

Samce do 23 lat, samice do 18 lat.


Znaczenie dla człowieka

Niegdyś obiekt polowań, głównie ze względu na cenne futro(w mniejszym stopniu dla mięsa). Obecnie nie posiada szczególnego znaczenia dla człowieka. Czasami zaplątuje się w sieci rybackie. Niepokojona przez człowieka może dotkliwie ugryźć. Formalnie nie jest trzymana w niewoli.

Ciekawostki

  • Rodzaj Phocarctos jest monotypowy.
  • Uchatki charakteryzują się wyraźnym wielkościowym dymorfizmem płciowym, oraz grzywą występującą u samców dlatego nazywane są lwami morskimi. Jedynie kotik zwyczajny(Callorhinus ursinus) nazywany jest niedźwiedziem morskim.
  • Maoryszanka uszata posiada największą objętość krwi wśród uchatek, dlatego może ona nurkować na większe głębokości.
  • Czytając o zachowaniach płetwonogich można spotkać się z terminami "hauling-out" i "rookeries". Hauling-out nazywane jest wyjście na ląd(lub inną powierzchnie wynurzoną) przez płetwonogie w celu innym niż reprodukcyjny(np. dla odpoczynku, uniknięcia drapieżnika), natomiast rookeries to wyjście na ląd w celach rozrodczych.
  • Niegdyś jednym z wielu zagrożeń dla młodych uchatek nowozelandzkich były króliki. Wykopywały one nory, także blisko plaży i kolonii uchatek, a kiedy matki maoryszanki opuszczały swoje młode, te często szukały schronienia w owych norach. Najczęściej jednak nie umiały się z nich na powrót wydostać i zdychały w nich. Problem jednak znikł odkąd populacja wprowadzonego królika na Nową Zelandię została przetrzebiona.
  • Walki samców uchatek są dosyć dynamiczne i gwałtowne, a walczący rywale zwykle nie zwracają uwagi na otoczenie. Z racji na duże zatłoczenie w koloniach lwów morskich, młode uchatki często giną przygniecione cielskiem walczącego samca.
  • Uchatka nowozelandzka i mewa czerwonodzioba(Larus novaehollandiae) są przykładem protokooperacji. Mewa często oczyszcza ciało leżącej na lądzie uchatki z pasożytów skórnych.    
  • Uchatkowate są rodziną ssaków morskich, blisko spokrewnioną z morsami i zaliczaną do płetwonogich wraz z fokami. Charakteryzują się smukłą i opływową sylwetką, oraz bardzo wyraźnym wielkościowym dymorfizmem płciowym(samce są zwykle o wiele większe od samic). Osiągają wagę nawet ponad 1 tony(np. samce uchatki grzywiastej), choć istnieją gatunki ważące niespełna 60 kg(samice kotika zwyczajnego). Dość sprawnie, jak na ssaki morskie, poruszają się na lądzie, dzięki zaginanym pod tułów kończyną, mogąc przyjmować charakterystyczną postawę z uniesioną głową i karkiem. Przypuszczalnie uchatki posiadają wspólnego przodka wraz z niedźwiedziowatymi, choć hipoteza ta jednoznacznie nie została udowodniona. Najwcześniejszym przodkiem uchatek były przypuszczalnie płetwonogie z rodzaju Enaliarctos występujące ok. 24-22 mln lat temu. Wtedy także przypuszczalnie uchatkowate oddzieliły się od marsowatych.    
Bibliografia:
-https://en.wikipedia.org/wiki/New_Zealand_sea_lion
-https://en.wikipedia.org/wiki/Sea_lion
-https://en.wikipedia.org/wiki/Eared_seal
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Uchatkowate
-http://www.arkive.org/hookers-sea-lion/phocarctos-hookeri/
-http://animaldiversity.org/accounts/Phocarctos_hookeri/
-http://marinebio.org/species.asp?id=305
-http://www.pinnipeds.org/seal-information/species-information-pages/sea-lions-and-fur-seals/new-zealand-sea-lion
-http://www.doc.govt.nz/Documents/science-and-technical/TSRP17.pdf