poniedziałek, 22 lutego 2016

Pyrocoelia signaticollis - mniej znany świetlik

  • Królestwo: Zwierzęta
  • Typ: Stawonogi
  • Gromada: Owady
  • Rząd: Chrząszcze
  • Rodzina: Świetlikowate
  • Gatunek: Pyrocoelia signaticollis

Ogólny opis

Gatunek słabo poznany. Nie znaleziono wiarygodnego opisu tego owada dotyczącego wymiarów zwierzęcia, zachowania, szczegółów dotyczącego występowania i zwyczajów rozrodczych.


Wiarygodne dane

  • Gatunek został naukowo opisany w 1886 roku przez niejakiego E. Olivier'a. Czasami można spotkać się z nazwą synonimiczną Lychnuris signaticollis.
  • Gatunek zamieszkuję Azję Południową. Zamieszkuję przypuszczalnie, jak spokrewnione gatunki, wilgotne tereny trawiaste i opuszczone pola uprawne z bogatą roślinnością.
  • Prawdopodobnie zachowania rozrodcze nie odstępują zanadto od zachowań rozrodczych spokrewnionych gatunków. Samiec jest uskrzydlony i posiada pokrywy skrzydłowe, natomiast samica jest bezskrzydła, a jej ciało widocznie podzielone na segmenty. Obie płcie posiadają uwsteczniony narząd świetlny i komunikują się głównie za pomocą feromonów. Okres larwalny trwa dość długo(ok. 1 rok). Larwy Pyrocoelia signaticollis są drapieżnikami polującymi na ślimaki. Aktywnie przeszukuję podłoże w poszukiwaniu ofiar. Atakuję ślimaka gryząc jego nogę i wtłaczając w niego neurotoksyne, która paraliżuję ofiarę, jak i częściowo trawi. Larwa w tym czasie musi uważać, aby sama nie paść ofiarą lepkiego śluzu ślimaka. Następnie zjada mięczaka, wysysając jego ciało, które zmienia się w papkę. Przed poczwarką larwa, zmienia się w przedpoczwarkę(praepupa), a po kilku dniach(ok. 5), zmienia się w poczwarkę. Okres poczwarki trwa ok. 10 dni. Samice przepoczwarzają się kilka dni wcześniej, niż samce. Samce wyszukują gotowe do rozrodu samice, wyczuwając wydzielane przez nią feromony. Samica może kopulować z kilkoma samcami i składa ok. 70 jajek, po czym ginie. Samiec umiera po kopulacji. Długość życia osobnika dorosłego trwa ok. 1 miesiąc.
  • Rodzaj Pyrocoelia należy do plemienia Lampyrini. Owady te występują na terenach państw holarktycznych i charakteryzują się wyspecjalizowanym narządem świecącym, który za pomocą bioluminescencji wytwarza światło, pomocne przy wyszukiwaniu partnerów rozrodczych. Jedynie rodzaje Paraphausis i Pyrocoelia posiadają uwsteczniony narząd świetlny, bazując głównie na węchu przy poszukiwaniu partnera. Larwy świetlików żywią się ślimakami, pozostając dość długo w okresie larwalnym(1-2 lata), czasami kilkukrotnie zimując. Podobnie jak u innych przedstawicieli świetlikowatych u chrząszczy plemienia Lampyrini występuję widoczny dymorfizm płciowy. Samce są uskrzydlone, natomiast samice bezskrzydłe, lecz obie płcie posiadają narządy świetlne. Najbardziej znanym przedstawicielem owego plemienia jest świetlik świętojański(Lampyris noctiluca).
  • Rodzaj Pyrocoelia liczy 64 gatunków świetlików min. Pyrocoelia atripennis, Pyrocoelia pekinensis i Pyrocoelia opaca.
Bibliografia
-https://nl.wikipedia.org/wiki/Pyrocoelia_signaticollis
-http://www.gbif.org/species/109658648
-https://en.wikipedia.org/wiki/Firefly
-https://en.wikipedia.org/wiki/Lampyrini

piątek, 19 lutego 2016

Pielęgniczka Agassiza - jedna z najabarwniejszych pielęgniczek

  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Promieniopłetwe
  • Rząd: Okoniokształtne
  • Rodzina: Pielęgnicowate
  • Gatunek: Pielęgniczka Agassiza(Apistogramma agassizii)

Występowanie

Pielęgniczka Agassiza naturalnie występuje na terenie basenu rzeki Amazonka. Ryba jest spotykana od dolnych biegów rzek Río Ucayali i Río Marañon(Peru), przez niemal całe Solimões(górny bieg Amazonki), dolne biegi rzek Rio Tefe, Rio Napo, Rio Japura, Rio Negro, Rio Purus(także górny bieg), Madeira(z środkowym biegiem), Rio Tapajos, aż po rzekę Rio Capim(w okolicach miasta Belém we wschodniej Brazylii) w rejonie delty Amazonki. Pielęgniczka zwykle zamieszkuje wolno płynące części rzek, rozlewiska, starorzecza i jeziora z bogatą roślinnością wodną. Występuję we wszystkich trzech podstawowych typach wód Amazonii: czarnych, białych i przeźroczystych.

Ogólny opis

Pielęgniczka Agassiza jest niewielkim przedstawicielem rodziny pielęgnicowatych z wyraźne zaznaczonym dymorfizmem płciowym. Samce osiągają rozmiar od 6 do 10 cm długości. Ciało pokryte szarawymi, błękitnymi i zielonymi, mieniącymi się łuskami. Wzdłuż linii bocznej(od pyska po nasadę, lub kraniec ogona) ciągnie się ciemny pas(nieraz słabo widoczny). Brzuch pomarańczowy, żółty, lub szary. Trójkątna głowa, często podobnie jak reszta ciała, pokryta mieniącymi się łuskami. Górna jej część najczęściej żółtawa, lub szarawa. Oczy duże, z czarną źrenicą. Często od oka w kierunku płetwy brzusznej ciągnie się krótki, czarny pas. Płetwa grzbietowa samca wydłużona i wysoka z zaostrzonym krańcem, sięgającym nieraz końca ogona. Najczęściej pomarańczowa z czarną nasadą. Płetwy brzuszne wąskie, lecz wydłużone z zaostrzonym końcem, delikatnie żółtawe, lub pomarańczowe. Płatwa odbytowa wydłużona, także posiadająca zaostrzony kraniec, pomarańczowa, często czarno obramowana od strony brzusznej. Płetwa ogonowa dość wysoka, płomykowa z szpiczastym końcem, najczęściej pomarańczowa z czarnym obramowaniem. Nasada, czasem z środkiem płetwy ogonowej czarny. Samica mniej barwnie ubarwiona i mniejsza, osiągająca 4-6 cm długości ciała. Szarożółta z czarnym pasem, lepiej widocznym niż u samca, ciągnącym się przez linie boczną. Grzbiet szarawy, natomiast brzuch żółty. Od oka w kierunku płetwy brzusznej, ciągnie się krótki, czarny pas. Płetwy zwykle przeźroczyste, delikatnie pomarańczowe z ciemną nasadą i lekko zaostrzone. W przeciwieństwie do samca, płetwa brzuszna samicy posiada ciemną nasadę. Miedzy poszczególnymi populacjami w środowisku naturalnym istnieją różnice w zabarwieniu ciała.

Dymorfizm płciowy

Wyraźny. Samica i samiec różnią się wielkością i ubarwieniem ciała(patrz wyżej). Dodatkowo samice posiadają bardziej zaokrąglony brzuch.

Populacja i zagrożenia

Gatunek nie podlega klasyfikacji w stopniach zagrożenia IUCN. Populacja i potencjalne zagrożenia dla gatunku nie zostały ocenione. Ryba wydaje się w miarę liczna w środowisku naturalnym.

Pożywienie 

Gatunek głównie mięsożerny. Poluje na bezkręgowce bentosowe. Dietę urozmaica w kawałki roślin i glony.

Zachowanie

Pielęgniczka Agassiza jest rybą o dziennym trybie życia, żyjącą zwykle w haremach z dominacją samic. Jeden samiec zwykle broni wytyczonego rewiru przed innymi samcami, chociaż walki są zwykle niegroźne. Zazwyczaj na terytorium samca żyją 4-5 samice z którymi regularnie przystępuje do tarła. Aktywnie przeszukuje dno w poszukiwaniu pokarmu, lubiąc kryć się wśród gęstej roślinności. Poza okresem rozrodczym, nie jest agresywnie zastawiona do innych gatunków ryb.

Rozród

W naturze okres tarła przypada przypuszczalnie w porze suchej, kiedy poziom wody jest niski. Samiec odbywa tarło z kilkoma samicami, które podczas odchowu młodych obierają małe rewiry i bronią ich przed intruzami, akceptując jedynie samca. Gotowa do tarła samica zbliża się do podpływającego samca, wygina ciało i próbuje zwrócić na siebie uwagę. Kiedy samiec odwzajemni zaloty, strosząc i wymachując płetwami, samica składa od 40 do 200 jajeczek ikry w niewielkiej grocie, norce, lub pod korzeniem, którą następnie zapładnia samiec. Następnie samiec szybko opuszcza kryjówkę i przechodzi do patrolowania terytorium, broniąc terenu przed intruzami i agresorami. Samica opiekuję się ikrą, wachlując ją płetwami, dzięki czemu natlenia jajeczka, oraz usuwa zanieczyszczenia. Po ok. 3-4 dniach(w zależności od temperatury) wykluwają się młode. Narybek przez pierwsze 4-6 dni nie jest zdolny do pływania, wyczekując na dnie kryjówki. Przez pierwsze dni korzysta z zawartości woreczka żółtkowego. Matka nakłania młode do pływania, przyciągając je ruchami ciała. Później samica opuszcza kryjówkę z młodymi, które same muszą pobierać pokarm. Młode pielęgniczki żywią się drobnym planktonem i resztkami pożywienia wypluwanym przez samice. Samiec dogląda samicy z młodymi, lecz zwykle nie ingeruję w ich odchów. Przy odpowiedniej dostępności pokarmu, młode rosną dość szybko i stają się samodzielne po kilku miesiącach. Dojrzałość płciową uzyskują po ok. 6 miesiącach.

Naturalni wrogowie

Głównie drapieżne ryby np. piranie i sumy.  

Długość życia

Pielęgniczki Agassiza dożywają ok.  3,5 lata.

Znaczenie dla człowieka

Pielęgniczka Agassiza jest jedną z popularniejszych ryb akwarystycznych, zwłaszcza wśród miłośników małych pielęgnic. Z uwagi na swoje atrakcyjne ubarwienie i dość łagodne usposobienie, budzi zachwyt wśród ludzi, lecz ze względu na większe wymagania co do jakości wody, nie jest polecana dla początkujących akwarystów. Rzadko spotykane w ofertach sklepów stacjonarnych(popularnością przewyższają ją pielęgniczka ramireza i kakadu), lecz dość łatwo dostępne pod zamówienie(duża liczba hodowli tej ryby). Niektóre osobniki(zwłaszcza formy geograficzne) są odławiane ze środowiska naturalnego i sprzedawane.

Ciekawostki

  • Pielęgniczka Agassiza posiada wiele form geograficznych(min. Apistogramma (cf.) agassizii "Ampiyacu" czy, Apistogramma (cf.) agassizii "Purus"), wyróżniających się kolorystyką i wzorami na ciele. Badacze sądzą iż niektóre z tych form mogą być podgatunkami pielęgniczki Agassiza, lub nawet osobnymi gatunkami. Dobrym przykładem jest pielęgniczka Apistogramma sp. "Tefé", która pierwotnie była uważana za odmianę kolorystyczną pielęgniczki Agassiza, obecnie za osobny, wciąż nieopisany naukowo gatunek.
  • W hodowlach spotyka się także kilka wyselekcjonowanych odmian kolorystycznych pielęgniczki min. "Fire red", "Red-Black", "Blue-Red", czy "Double Red".
  • Dla pary pielęgniczek Agassiza wymagane jest akwarium powyżej 70 l, dla większej grupy proporcjonalnie większe. Toleruję przedział temperaturowy od 22 do 29°C, jednak ph powinno utrzymywać się na poziomie 5,0-7,0(niektóre odmiany z odłowu wymagają nawet ph na poziomie 3,0-4,0). Woda powinna być dobrej jakości, gdyż pielęgniczki są bardzo wrażliwe na jej zły skład chemiczny.
  • Pielęgniczka została opisana przez austriackiego ichtiologa Franz'a Steindachner'a w 1875 roku i nazwana na część szwajcarskiego zoologa Louis'a Agassiz'a. Pierwsze wzmianki o ich hodowli w akwarystyce pochodzą z roku ok. 1909, kiedy to zostały po raz pierwszy przywiezione na tereny Niemiec.
  • Gatunek nie posiada holotypu, lecz lektotyp, gdyż autor pierwszej publikacji diagnozy taksonomicznej nie wskazał pochodzenia holotypu. Lektotyp(czyli okaz drugiej diagnozy taksonomicznej) pochodzi z jeziora Manacapurú na terenie Brazylii.   
  • Rodzaj Apistogramma liczy ok. 70-100 gatunków pielęgniczek zamieszkujących Amerykę Południową, co czyni go najliczniejszym reprezentowanym gatunkowo rodzajem z podrodziny Geophaginae(do której klasyfikuje się 14 rodzajów pielęgnic) i jednym z najliczniej reprezentowanych rodzajów z rodziny pielęgnicowatych. Duży procent przedstawicieli rodzaju nie zostało jeszcze naukowo opisanych. Nazwa Apistogramma oznacza dosłownie "nieregularna linia boczna", co odnosi się do często przerywanej, lub niewidocznej, rzadko równej, linii bocznej przedstawicieli owego rodzaju. Pielęgniczki Apistogramma charakteryzują się także dobrze widocznym dymorfizmem płciowym. Samce są na ogół większe i żywiej ubarwione niż samice. Niektórzy przedstawiciele rodzaju są popularnymi mieszkańcami domowych akwariów. Przykładowymi przedstawicielami Apistogramma są min. pielęgniczka trójpręga(Apistogramma trifasciata), pielęgniczka Nijssena(Apistogramma nijsseni) i pielęgniczka kakadu(Apistogramma cacatuoides).
Bibliografia:
-http://rybyakwariowe.eu/ryba-akwariowa/pielegniczka-agassiza-agassizii/
-http://www.seriouslyfish.com/species/apistogramma-agassizii/
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Piel%C4%99gniczka_Agassiza
-https://en.wikipedia.org/wiki/Apistogramma_agassizii
-https://en.wikipedia.org/wiki/Apistogramma
-http://www.apisto.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=6:apistogramma-agassizii&catid=14:apistogramma&Itemid=31
-http://www.apisto.pl/index.php?option=com_content&view=category&id=14:apistogramma&Itemid=31&layout=default
-http://animal-world.com/encyclo/fresh/cichlid/AgassiziCichlid.php
-http://www.akwarium.net.pl/adv/apistogramma_agassizi.htm
-http://www.dwarfcichlid.com/Apistogramma_agassizii.php
-Zarzyńscy P. i J, Wielki atlas ryb akwariowych, Pro Creo Piotr Łuczka na zlecenie AQUAEL Janusz Jankiewicz Sp. z o.o., 2015 r.

środa, 10 lutego 2016

Arcovomer passarellii - mały mistrz kamuflażu

  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Płazy
  • Rząd: Płazy bezogonowe
  • Rodzina: Wąskopyskowate
  • Gatunek: Arcovomer passarellii

Występowanie

Arcovomer passarellii zamieszkuję południowo-wschodnią część Brazylii na terenie lasu atlantyckiego(Mata Atlântica) od stanu Espírito Santo, przez stan Rio de Janeiro po północno-wschodni stan São Paulo. Płaz zamieszkuję runo nizinnych(do 200 m n.p.m.) tropikalnych lasów pierwotnych, lub wtórnych. Nie spotyka się go na terenach otwartych.

Ogólny opis

Arcovomer passarellii jest niewielkim gatunkiem żaby, osiągającym 16-26 mm długości ciała. Posiada dość masywne ciało z krępą, stożkowatą głową(charakterystyczną dla swojej rodziny). Kończyny dobrze zbudowane, tylne masywne z wydłużonymi palcami. Oczy duże, brązowe z czarną źrenicą. Ciało koloru od szarobrązowego po ciemnobrązowy. Od krańca pyska, przez grzbiet, aż po stopy kończyn tylnych ciągnie się szeroki, ciemnobrązowy i nieregularny(falisty) pas, rozwidlający się na kończyny na końcu tułowia. Pas często jasno obramowany. Dodatkowo od krańca głowy po oczy, po obu stronach ciała, ciągnie się biała linia, która obramowuję górną część oka. Mniejsza biała linia, ciągnie się także od tylnego końca oka po nasadę kończyny przedniej. Spód ciała jaśniejszy.

Dymorfizm płciowy

Wielkościowy. Samce osiągają 16-20 mm długości ciała, samice 22-26 mm.

Populacja i zagrożenia

Gatunek występuje dość pospolicie na swoim zakresie, choć odnotowano spadek populacji płaza, przypuszczalnie z uwagi na utratę siedliska. Nizinne lasy atlantyckie, siedlisko życia Arcovomer passarellii, są poważnie zagrożone z powodu wycinania drzew pod plantację, domostwa, atrakcję turystyczne, bądź niszczone za sprawą pożarów. Gatunek występuje na kilku obszarach chronionych. Klasyfikowany jako gatunek mniejszego ryzyka na wyginięcie przez IUCN.

Pożywienie 

Drobne bezkręgowce.

Zachowanie

Ekologia gatunku słabo poznana. Arcovomer passarellii jest gatunkiem żyjącym na dnie lasu, ukrywającym się wśród liści, bazując na swym kamuflującym ubarwieniu. W razie zagrożenia płaz zwykle ucieka, wykonuję serię skoków, a następnie przylega brzuchem do podłoża z wyprostowanymi kończynami, chcąc zakamuflować się z podłożem.

Rozród

Słabo poznany. Samce nawołują samice, zwykle po zachodzie słońca. Nawołujący głos samców przypomina mocny, krótki gwizd. Żaby składają skrzek w tymczasowych, leśnych zbiornikach, przypuszczalnie w porze deszczowej(lipiec-październik).

Naturalni wrogowie

Przypuszczalnie głównie węże, drapieżne mrówki, ptaki itp. Z uwagi na kamuflujące ubarwienie, płaz sprawnie unika drapieżców.

Długość życia

Brak danych.

Znaczenie dla człowieka

Gatunek nie posiada szczególnego znaczenia dla człowieka.


Ciekawostki      

  • Arcovomer passarellii jest przedstawicielem monotypowego rodzaju Arcovomer.
  • Gatunek został opisany w 1954 roku przez brazylijskiego zoologa Antenor'a Leitão de Carvalho.
  • Przedstawiciele rodziny wąskopyskowatych charakteryzują się niewielkimi rozmiarami(przeciętnie nie przekraczają 1,5 cm długości ciała), choć istnieje kilka nieco większych gatunków(np. przedstawiciele rodzaju Kaloula, osiągający średnio 7 cm długości ciała). Dla przedstawicieli rodziny charakterystyczna jest dość wąska głowa w proporcjach do reszty ciała. Żaby prowadzą nadrzewny i naziemny tryb życia, brak przedstawicieli prowadzących typowo wodny tryb życia. Wąskopyskowate występujące na terenie Australii i Nowej Gwinei wyspecjalizowały nietypowy sposób rozwoju, omijając etap kijanki, przez co z jaja wykluwa się bezpośrednio rozwinięta żaba. Do owej rodziny zaliczany jest najmniejszy znany kręgowiec(Paedophryne amauensis), osiągający 7-8 mm(średnio 7,7 mm) długości ciała. Występuje on na terenie Nowej Gwinei i został odkryty dopiero w sierpniu 2009 roku(naukowo opisany w styczniu 2012 roku).
Bibliografia:
-http://www.iucnredlist.org/details/57681/0
-https://en.wikipedia.org/wiki/Arcovomer_passarellii
-http://www.herpetologynotes.seh-herpetology.org/Volume2_PDFs/Giaretta_Martins_Herpetology_Notes_Volume2_pages91-93.pdf
-http://www.checklist.org.br/getpdf?NGD158-11
-https://pl.wikipedia.org/wiki/W%C4%85skopyskowate
-https://en.wikipedia.org/wiki/Microhylidae
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Paedophryne_amauensis