sobota, 28 grudnia 2013

Bilbil cienkodzioby - smukły i zielony bilbil

  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Ptaki
  • Rząd: Wróblowe
  • Rodzina: Bilbile
  • Gatunek: Bilbil cienkodzioby(Andropadus gracilirostris)

Występowanie

Zamieszkuje środkową Afrykę od południowego Senegalu przez Gwinee, Sierra Leone, Liberie po południowy Sudan Południowy i środkową Kenię, a na północ od południowej Republiki Środkowoafrykańskiej po północną Angolę i północną Katangę w Demokratycznej Republice Konga. Zamieszkuje głównie tereny leśne min. lasy deszczowe, suche lasy tropikalne oraz tropikalne i subtropikalne lasy górskie.

Ogólny opis

Bilbil cienkodzioby to nieduży ptak z długim dosyć długim ogonem i krótkimi skrzydłami. Dziób jest lekko wydłużony. Prawdopodobnie wymiary wahają się w granicach 15 cm długości ciała(informacja niepotwierdzona). Upierzenie ptaka jest zwykle koloru oliwkowego lub brązowozielonego z szarym lub szarozielonym brzuchem i karkiem. Dziób i nogi ptaka koloru ciemnego, jasnoczarnego.

Dymorfizm płciowy

Niewyraźny. Samica nieco mniejsza od samca.

Populacja i zagrożenia 

Ptak nie jest gatunkiem zagrożonym i klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski, ze względu na szeroki obszar występowania wraz z dość pospolitym występowaniem. Uważany za lokalnie licznego, populacja na poziomie stabilnym. Największym zagrożeniem dla tego ptaka może być utrata siedliska.

Pożywienie

Głównie owady, lecz także owoce, nasiona, a czasami niewielkie kręgowce.

Zachowanie

Ptak jest rzadko obiektem obserwacji. Zazwyczaj zlokalizować można go jedynie po głosie, charakterystycznym dla bilbili, czyli cieniutkich popiskiwaniach. Zwykle przesiaduje na drzewach, schowany w gęstej koronie.

Rozród

Słabo poznany. Gniazda zakładane są na drzewach. Zwykle 5 różowawych jajek są wysiadywane przez samice, a zwykle po 11-14 dniach wykluwają się pisklęta. Pisklętami opiekują się oboje rodzice, czasami z pomocą młodych z poprzedniego miotu. Zwykle po 16 dniach od wyklucia uczą się latać i stają się w miarę samodzielne. Bilbil cienkodzioby jest gatunkiem monogamicznym.

Naturalni wrogowie

Prawdopodobnie duże ptaki drapieżne, koty, węże itp.

Długość życia

brak danych.

Znaczenie dla człowieka

Nie posiada większego znaczenia dla człowieka. Bardzo rzadko spotykany w handlu. W większych stadach uważany za szkodnika upraw.

Ciekawostki


  • Słowo bilbil pochodzi z języka perskiego i oznacza słowika.
  • Nazwami synonimicznymi dla tego gatunku są Stelgidillas gracilirostris i Pycnonotus gracilirostris.
  • Niegdyś bilbil cienkodzioby klasyfikowany był do rodzaju Pycnonotus.
  • Jeden z autorów pewnego tekstu napisał iż głos bilbila(szczeciaka rudouchego{Hypsipetes amaurotis}), jest najbardziej nieatrakcyjnym głosem ze wszystkich ptaków.
  • Do rodzaju Andropadus klasyfikowanych jest obecnie 19 gatunków bilbili min. bilbil ciemnouchy(Andropadus milanjensis), bilbil oliwkowogłowy(Andropadus olivaceiceps) i bilbil zielony(Andropadus virens). Niegdyś jedynym przedstawicielem rodzaju Andropadus był bilbil posępny(Andropadus importunus).
Bibliografia:
-https://en.wikipedia.org/wiki/Slender-billed_greenbul
-http://www.hbw.com/species/slender-billed-greenbul-andropadus-gracilirostris
-http://www.iucnredlist.org/details/22712791/0

czwartek, 26 grudnia 2013

Lis kapski - lis południowej Afryki

inne nazwy: lis przylądkowy, lis kama

  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Ssaki
  • Rząd: Drapieżne
  • Rodzina: Psowate
  • Gatunek: Lis kapski(Vulpes chama)

Występowanie

Zamieszkuje południowy kraniec Afryki Południowej wraz z Krajem Przylądkowym. Spotykany w Namibii, Botswany, Angoli, RPA, Zimbabwe, Mozambiku, Transwalu po półwysep Kaspijski. Wystąpienie w Suazi i Lesotho jest niepewne. Lis kapski preferuje tereny otwarte, sawanny i półpustynie, tereny zakrzewione oraz umiarkowanie zadrzewione. Unika terenów leśnych. Często spotykany na terenach uprawnych.

Ogólny opis  

Lis kapski jest niewielkim lisem. Długość ciała wynosi przeciętnie 55 cm, a wysokość w kłębie 36 cm. średnia masa ciała wynosi 2,6 kg. Wierzchnia część ciała jest zwykle szaro-czarna, a kończyny przednie wraz z głową rudawe. Na pysku widoczne są białe zabarwienia, a na kończynach tylnych i ognie czarne. Część brzuszna jest jasna, biaława. Ogon jest długi i puszysty o długości 30-40 cm, a jego końcówka jest zawsze czarna. Pyszczek jest szpiczasty i krótki, a uszy długie.

Dymorfizm płciowy 

Słabo zaznaczony. Samice są nieco mniejsze od samców.

Populacja i zagrożenia

Lis kapski jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski. Nie podjęto badań w celu ocenienia wielkości populacji tego lisa, lecz sama populacja wydaje się być stabilna. W niektórych rejonach lis kama staje się rzadszy, zaś w innych pomnożył swoją liczebność. Największym zagrożeniem dla lisa jest używanie trucizn, gdyż jest uważany za szkodnika atakującego młode zwierzęta gospodarskie. Utrata środowiska nie ma tak dużego znaczenia, gdyż lis dobrze sobie radzi  na terenach zurbanizowanych. Lis przylądkowy jest także zabijany w celu pozyskania jego futra.

Pożywienie 

Lis przylądkowy żywi się przede wszystkim małymi gryzoniami, owadami i innymi bezkręgowcami, królikami, młodymi zającami, ptakami, małymi gadami, padliną, a czasami także niektórymi owocami. Czasami, choć bardzo rzadko atakuje młode jagnięta i zwierzęta gospodarskie.

Zachowanie

Lis kapski prowadzi nocny i samotniczy tryb życia. Nawet monogamiczne pary, najczęściej polują samotnie. Najbardziej aktywny jest przed świtem i po zmroku, chociaż młode osobniki czasami żerują podczas dnia. Dzień spędza zwykle ukryty w podziemnej norze samodzielnie wykopanej, lub opuszczonej przez inne zwierzę np. postrzałkę. Nie przejawiają silnych instynktów terytorialnych, choć swój teren często oznaczają moczem o silnym zapachu(terytorium zwykle 1-5 km*2). Rzadko wydają z siebie jakikolwiek odgłos, choć odnotowane komunikowanie się poszczególnych osobników przy pomocy skomlenia, czy szczebiotania. Lis w postawie agresywnej warczy, jeży się oraz podnosi swój ogon nad grzbiet.

Rozród

Lis kapski jest gatunkiem monogamicznym. Pary łączą się zwykle od lipca do sierpnia. Lisy wskazują aktywność rozrodczą przez cały rok, choć jej nasilenie przypada od października do stycznia. Samica nosi ciąże przez 51-52 dni po czym rodzi od 1 do 6 młodych, lecz zwykle 4-5. Szczenięta pozostają w norze przez 4 miesiące, gdzie opiekują się nimi oboje rodzice. Samiec początkowo przez 2 tygodnie przynosi także pokarm samicy. Po upływie 6-8 tygodni są zwykle odstawiane od piersi. Szczenięta zwykle po 5 miesiącach usamodzielniają się i opuszczają grupę rodzinną, choć odnotowano przypadki kiedy młode z poprzedniego miotu pozostawały z rodzicami, kiedy ci mieli już kolejny miot. Młode z poprzedniego miotu zwykle wtedy pomagały rodzicom przy szczeniętach, lecz zwykle kiedy matka jest w ciąży odgania samodzielne młode. Lis kapski dojrzałość płciową uzyskują po osiągnięciu wieku 9 miesięcy. Zwykle rozmnażają się jedynie raz do roku, choć odnotowano dwa miotu w ciągu jednego roku.

Naturalni wrogowie 

Zwykle duże ptaki drapieżne, które zagrażają przede wszystkim młodym osobnikom, lecz także duże koty, hieny, protele, szakale i otocjony.

Długość życia

Na wolności do 10 lat.

Znaczenie dla człowieka

Lis kapski jest uważany za szkodnika i tępiony przez farmerów. Uważa się iż zabija on jagnięta i inne zwierzęta gospodarskie, lecz z badań wynika iż rzadko korzysta on z tego źródła pożywienia. Prawdopodobnie za większość ataków jest odpowiedzialny szakal czaprakowy i otocjon. Futro z lisa kama jest cenne w przemyśle futrzarskim.

Ciekawostki 


  • Ponad 2500 osobników lisa kapskiego ginie rocznie z powodu prześladowań ze strony człowieka.
  • Jest jedynym przedstawicielem rodzaju Vulpes zamieszkującym południową część Afryki Południowej.
  • Kiedy samica zdechnie podczas odchowu młodych, samiec przejmuje jej funkcję, jeśli chodzi o ochronę i opiekę nad młodymi.
  • Największymi konkurentami lisa kapskiego są protele(Proteles cristata), szakale czaprakowe(Canis meomelas) oraz otocjony(Octocyon megalotis). Zwierzęta konkurują ze sobą o pożywienie oraz zabijają nawzajem swe młode przy sposobności.
  • Lis kapski należy do rodzaju Vulpes reprezentowanego przez 12 gatunków lisów min. korsak(Vulpes corsac), lis tybetański(Vulpes ferrilata), lis długouchy(Vulpes macrotis), lis piaskowy(Vulpes rueppelli), lis płowy(Vulpes velox), lis afrykański(Vulpes pallida), lis afgański(Vulpes cana), lis bengalski(Vulpes bengalensis), fenek(Vulpes zerda), piesiec(Vulpes lagopus) i lis rudy(Vulpes vulpes).
Bibliografia:
-https://en.wikipedia.org/wiki/Cape_fox
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Lis_przyl%C4%85dkowy
-http://www.arkive.org/cape-fox/vulpes-chama/
-http://www.iucnredlist.org/details/23060/0
-http://animaldiversity.org/accounts/Vulpes_chama/
-http://www.biodiversityexplorer.org/mammals/carnivora/vulpes_chama.htm

środa, 25 grudnia 2013

Sukkub - piekielna piękność

Pierwsze podania

Sukkub według biblijnych wierzeń i demonologii to demon objawiający się ludziom(w szczególności mężczyzną) pod postacią pięknej kobiety. Sukkub najczęściej dzięki swojemu urokowi zmusza ludzi do robienia rzeczy według swojej woli, co wiąże się także z pożyciem seksualnym, jeśli chodzi o mężczyzn. Najsłynniejszym sukkubem jest Lilith, pierwsza żona Adama, a po odejściu z raju, jedna z żon Lucyfera. Dzięki swojemu urokowi zabijała ona dzieci Adama i Ewy, a jedyną ochroną przed tym demonem miał być amulet na którym były wyryte imiona trzech aniołów Senoy, Sansenoy i Semangelof. Innymi sukkubami są min. Mahalath , Agrat Bat Mahlat i Naama.

Wygląd  

Sukkuby najczęściej przedstawiane są jako zwykłe demony, które jedynie w oczach swoich ofiar wyglądają na piękne istoty. Często także wygląd pięknej kobiety jest ich oryginalnym wizerunkiem, a jedynymi cechami świadczącymi o ich demonim pochodzeniu to najczęściej rogi, kopyta i ogon. W wielu innych wierzeniach występują podobne istoty min:

  • Lilith-w legendach hebrajskich, była pierwszą kobietą stworzoną przez Boga(jeszcze przed Ewą), wraz z pierwszym mężczyzną Adamem. Jako że czuła się na równi z mężczyzną, nie tolerowała służalczej postawy wobec Adama. Uciekła z raju i dała życie Lililą, demonicznym duchom, prawdopodobnie poczętych jeszcze z Adamem lub z demonami. Adam poprosił Stwórce, aby sprowadził Lilith z powrotem do raju. Bóg dał swoim trzem aniołom, które zwały się Senoy, Sansenoy i Semangelof, zadanie sprowadzenia pierwszej kobiety. Anioły zagroziły Lilith że będą zabijali setną część dzieci kobiety dziennie, do póki ta nie wróci do Edenu. Lilith także zagroziła że w zamian będzie zabijała dzieci Adama i Ewy, nie mogła jedynie zabić tych, którzy nosili przy sobie amulety z imionami trzech aniołów. Lilith w końcu wstąpiła do piekła i została małżonką Belzebuba, lub Lucyfera według innego źródła.
  • Inkub-sukkub płci męskiej. Objawiał się ludziom(w szczególności kobietą) pod postacią niezwykle przystojnego mężczyzny. Według Malleus Maleficarum inkuby zapładniały nasieniem mężczyzn, zebranym przez sukkuby kobiety, tworząc kambiony, które były ludźmi oddanymi Szatanowi.

  • Qarinah- istota z arabskich podań, wkraczająca do ludzkich snów i marzeń, często pod postacią pięknej kobiety. Wielu twierdzi iż nie stanowiła dla ludzi realnego zagrożenia, choć niektóry mówią iż mogła spowodować opętanie. Dla osób trzecich często widziana pod postacią kota, lub innego zwierzęcia domowego przypatrującego się śpiącemu człowiekowi.
  • Mohini- piękna kobieta z indyjskiej mitologi, która wędruje samotnie poszukując mężczyzn, których omamia swym urokiem, a następnie zabija.

W środkach masowego przekazu

Niegdyś wyrzeźbiony wizerunek sukkuba na karczmie, oznaczał iż ta prowadzi dom publiczny. Najsławniejsze sukkuby pochodzą z Malleus Maleficarum, czyli w starożytnym teksie przedstawiającym sukkuby jako demony kradnące nasienie mężczyzn, aby zapładniać kobiety tworząc kambiony. Sukkub występuje także w wielu grach komputerowych, najczęściej jako niezwykle urodziwy demon, swym urokiem mącącym w umysłach osobników płci męskiej. W Dungeons & Dragons sukkuby reprezentują demonich tanari'ri wraz z nieco od nich niższymi inkubami. W grze strategicznej Heroes Might and Magic sukkub po raz pierwszy wystąpił w nieoficjalnym dodatku do gry In The Wake of God's, gdzie był dowódcami frakcji Inferno. Następnie pojawiały się w Heroes V i VI jako jednostka Inferno, potrafiąca strzelać w przeciwników ognistymi pociskami oraz hipnotyzować wrogów.

Bibliografia:
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Sukkub
-https://en.wikipedia.org/wiki/Succubus
-http://wiedzmin.wikia.com/wiki/Sukkub
-http://sfery.wikia.com/wiki/Sukkub

wtorek, 24 grudnia 2013

Wesołych świąt


Chondrostoma scodrense - świnka z jeziora Szkoderskiego


  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Promieniopłetwe
  • Rząd: Karpiokształtne
  • Rodzina: Karpiowate
  • Gatunek: Chondrostoma scodrense

Występowanie

Ryba zamieszkiwała słodkowodne jezioro Szkoderskie, na terenie Czarnogóry i Albanii.

Ogólny opis 

Ryba mierzyła przeciętnie 13 cm długości ciała. Ciało było wydłużone, wargi twarde i silnie łuskowate. Łuski posiadały srebrzysty połysk. Brak dostatecznych danych na temat szczegółowego opisu  Chondrostoma scodrense.

Dymorfizm płciowy

Brak danych.

Pożywienie

Prawdopodobnie pokarm roślinny jak i larwy owadów i innych bezkręgowców.

Zachowanie

Brak danych.

Rozród

brak danych.

Naturalni wrogowie

Ptactwo wodne, większe ryby, węże itp.

Długość życia

Brak danych.

Przyczyny wymarcia

Niejasne. Gatunek uważany jest za wymarły, choć bark wiarygodnych badań terenowych, które potwierdziłyby tą tezę. Możliwe iż zanieczyszczenie wody mogło przyczynić się do wymarcia tego endemicznego gatunku. Prawdopodobnie wymarła pod koniec XIX wieku.

Ciekawostki 


  • Ryba jest znana jedynie z okazów zebranych w 1881 roku.
  • Ostatnie badania przeprowadzone w 1999 i 2003 roku w Czarnogórze nie odniosły skutku, mając na celu znalezienie ryby.
  • Za wymarłe uznaje się 80 gatunków ryb, które wymarły w wyniku działalności człowieka(lub zmian środowiskowych).
  • Jest jedynym wymarłym przedstawicielem rodzaju Chondrostoma oraz jedną z 12 wymarłych ryb europejskich.
  • Do rodzaju Chondrostoma zaliczanych jest 20 gatunków ryb min. świnka pospolita(Chondrostoma nasus), świnka dalmatyńska(Chondrostoma knerii) i świnka kolchidzka(Chondrostoma colchicum). 
Bibliografia:
-https://en.wikipedia.org/wiki/Chondrostoma_scodrense
-http://www.fishbase.org/summary/46391
-http://www.iucnredlist.org/details/61345/0

niedziela, 22 grudnia 2013

Diplograptus - przedstawiciele graptolitów

inne nazwy: graptolit dwuszeregowy
  • Królestwo: Zwierzęta
  • Typ: Półstrunowce
  • Gromada: Graptolity
  • Rząd: Graptoloidea
  • Rodzina: Diplograptidae
  • Gatunek: Diplograptus simplex

Występowanie

Skamieniałości diplograptusów spotykane są na całym świecie co świadczy o tym iż zamieszkiwały zapewne wszystkie oceany późnego ordowiku(460-443 milionów lat temu), unosząc się w otwartej toni wodnej.

Ogólny opis

Diplograptus jest gatunkiem kolonijnym złożonym z dziesiątek małych graptolitów. Diplograptus był zbudowany z dwóch szeregów rurkowatych komór, a  w każdej z komór znajdował się jeden osobnik. Kolonia była przeczepiona do pływającego elementu, przypominająca kształtem talerz z zamocowanymi do niego pływakami. Na pływakach znajdowały się pierzaste ramiona służące do odfiltrowywania wody z pożywienia.

Dymorfizm płciowy 

Brak danych. Prawdopodobnie graptolity były bezpłciowe.

Pożywienie 

Zawiesina organiczna unosząca się w wodzie.

Zachowanie

Przez całe swoje życie diplograptus unosił się w toni wodnej, noszony prądami wody. Poszczególne graptolity wychwytywały drobiny pokarmu przy pomocy pierzastych ramion.

Rozród 

Brak danych. Prawdopodobnie rozmnażanie bezpłciowe.

Naturalni wrogowie 

Prawdopodobnie brak.

Długość życia

Brak danych.

Przyczyny wymarcia 

Niemal wszystkie graptolity wymarły podczas wymierania ordowickiego  ok. 438 milionów lat temu. Wymieranie było spowodowane prawdopodobnie wybuchem pobliskiej supernowej, co spowodowało przyjęcie przez Ziemie dużej dawki promieniowania i śmiertelnych zmian u prymitywnych organizmów.

Ciekawostki   

  • Nazwy koloni graptolitów pochodzą od ilości komór w pojedynczym szkielecie np. monograptus(z jednym szeregiem komór) i tetragraptus(z czterema szeregami komór).
  • Kolonia graptolitów zwana didymograptus posiadał dwa oddzielne szeregi komór.
  • Zachowanie graptolitów przypominało nieco dzisiejsze meduzy.
  • Obecnie opisano jedynie jeden gatunek należący do rodzaju Diplograptus-Diplograptus simplex, lecz zapewne rodzaj zawierał o wiele więcej przedstawicieli.
Bibliografia

-Douglas Dixon, Świat Prehistoryczny, Wydawnictwo SBM

-https://en.wikipedia.org/wiki/Diplograptus

-https://books.google.pl/books?id=q0g-AQAAIAAJ&pg=PA92&lpg=PA92&dq=Diplograptus+simplex&source=bl&ots=Nq1haOX96P&sig=yCbF0E_8oG7kbvKAHwUfC38L8d4&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwjZ0YDOsv3MAhXsK5oKHWGHB7sQ6AEINzAE#v=onepage&q=Diplograptus%20simplex&f=false

środa, 18 grudnia 2013

Tytoń oskrzydlony - ozdobny kuzyn rośliny papierosowej

inne nazwy: tytoń perski, tytoń ozdobny

  • Królestwo: Rośliny 
  • Podkrólestwo: Rośliny naczyniowe 
  • Klasa: Okrytonasienne
  • Rząd: Psiankowce
  • Rodzina: Psiankowate
  • Gatunek: Tytoń oskrzydlony(Nicotiana alata)

Występowanie

Rośnie przeważnie w dobrze nasłonecznionych miejscach o żyznej glebie. Naturalne stanowisko tej rośliny to południowa Brazylia, choć potyka się ją także w Argentynie, Urugwaju i Paragwaju. Jest powszechnie uprawianą rośliną ozdobną. Czasami dziczeje.

Ogólny opis   

Tytoń oskrzydlony dorasta zwykle do 50-120 cm wysokości. Silnie się rozkrzewia. Liście są zwykle skrętoległe, tworząc rozetkę.

Rozmnażanie

Kwitnie zwykle od lipca do późnej jesieni. Kwiaty są zwykle zebrane w baldachach o kielichu podłużnie cylindrycznym. Kwiat otwiera się jedynie podczas pory dnia. Zazwyczaj występują w kolorze białym, choć obecnie istnieje kilka wariantów kolorów w uprawie. Nasiona są bardzo małe i zwykle kiełkują w dobrze nawodnionej glebie. Cykl wzrostu rośliny trwa zwykle 3 miesiące.

Zagrożenia  

Nie jest gatunkiem zagrożonym i nie podlega klasyfikacji w stopniach zagrożenia.

Długość życia 

Krótkowieczna bylina. W klimacie umiarkowanym roślina jednoroczna.

Znaczenie dla człowieka 

Jest popularną rośliną ozdobną, nieco kłopotliwą w uprawie. Zwykle sadzona w donicach, skrzynkach lub na rabatach bylinowych. Jest wyjątkowo podatna na przesuszenie, lecz dobrze nawadniana szybko się rozrasta. W Iranie uprawiana(choć nie na szeroką skale) jako produkt do produkcji wyrobów tytoniowych.

Ciekawostki

  • W Iranie używany przez Iranian Tobacco Company do produkcji papierosów.
  • Tytoń oskrzydlony wydobywa z siebie bardzo przyjemny zapach, najlepiej wyczuwalny wieczorem i nocą.
  • Tytoń oskrzydlony został opisany przez Christoph'sa Friedrich'a Otto i Johann'a Heinrich'a Friedrich'a Link'a.
  • Jest blisko spokrewniony z tytoniem szlachetnym(Nicotiana tabacum), tytoniem leśnym(Nicotiana sylvestris) i tytoniem bakun(Nicotiana rustica) oraz innymi przedstawicielami rodzaju Nicotiana liczącego 67 gatunków.

Bibliografia

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Tyto%C5%84_oskrzydlony
-https://en.wikipedia.org/wiki/Nicotiana_alata
-http://www.finegardening.com/jasmine-tobacco-nicotiana-alata-and-cvs

wtorek, 17 grudnia 2013

Zmiana

Zmiana będzie obejmowała dział roślin zielnych i drzewiastych. Otóż będzie dodawany jeden post w każdej kolejce na temat roślin na zmianę(raz drzewiaste, raz zielne). Wiąże się to z małych zainteresowaniem działem o tematyce roślin.
Pozdrawiam.

sobota, 14 grudnia 2013

Ptasznik metaliczny - czyli pająk dla metalowca


  • Królestwo: Zwierzęta
  • Typ: Stawonogi
  • Gromada: Pajęczaki
  • Rząd: Pająki
  • Rodzina: Ptasznikowate
  • Gatunek: Ptasznik metaliczny(Avicularia metallica)

Występowanie

Zamieszkuje lasy tropikalne Brazylii, Gujany, Surinamu i Kolumbii.

Ogólny opis

Samica ptasznika metalicznego dorasta do 8 cm długości ciała, przy rozpiętości nóg ok. 15 cm. Samce dorastają przeciętnie do 5,5 cm długości ciała. Ciało dorosłego osobnika jest czarne z charakterystycznym metalicznym połyskiem. Odwłok i odnóża są porośnięte włoskami, które wyczesywane na napastnika służą do obronny. Młode osobniki są prawie przeźroczyste z czarną tarczą grzbietową.

Dymorfizm płciowy   

Samice są większe od samców, a ponadto u samców na nogogłaszczkach można zauważyć haczyki służące podczas zachowań rozrodczych.

Populacja i zagrożenia

Ptasznik metaliczny nie jest gatunkiem zagrożonym oraz nie podlega klasyfikacji w stopniach zagrożenia. Obecnie uważany za lokalnie licznego.

Pożywienie 

Głównie owady oraz nieduże kręgowce.

Zachowanie 

Pająk jest gatunkiem typowo nadrzewnych, który najczęściej na swoje kryjówki wybiera szczeliny i dziuple w drzewach. Dorosłe osobniki zwykle czekają na swoje ofiary w pobliżu kryjówki, lecz osobniki młode są aktywnymi łowcami. Nie są uważane za pająka agresywnego i rzadko do obrony używa swojego jadu. Najczęściej bronią się poprzez wyczesywanie ostrych i lekkich włosków, które wbijają się przy kontakcie ze skórą powodując jej podrażnienie. Nie przejawiają zachowań społecznych, a spotkanie dwóch osobników zazwyczaj kończy się śmiercią jednego z nich(o ile nie jest to spotkanie w celach kopulacyjnych).

Rozród

Samce zwykle po osiągnięciu dojrzałości płciowej poszukują odpowiedniej samicy. Samiec zwykle podnosi samice dzięki haczykom na nogach, aby ułatwić kopulację. Po zapłodnieniu samicy, samiec jeśli nie ucieknie zostaje zjedzony. Samica rozpoczyna budowę kokonu 1,5-4 miesiące po kopulacji, w którym po 9 tygodniach od jego zbudowania składa 70-200 jajek. Samica opiekuje się jajkami, aż do opuszczenia kokonu przez młode, które stają się samodzielne. Samica osiąga dojrzałość zazwyczaj po 2 latach(kiedy osiągnie przynajmniej 5 cm długości ciała), a samce 1,5 roku. 

Naturalni wrogowie 

Zazwyczaj inne większe ptaszniki, nawet swojego gatunku. Dzięki sprawnej metodzie obrony ptasznik rzadko bywa obiektem łowów innych zwierząt.

Długość życia

Samice 6-7 lat. Samce 1,5-2 lata.

Znaczenie dla człowieka  

Jest jednym z najczęściej spotykanym ptaszników w hodowli ze względu na łatwość w jego utrzymaniu. Mięso ptaszników bywa także zjadane przez rdzenne ludy Ameryki Południowej.

Ciekawostki   

  • Czasami u ptasznika metalicznego występują różne warianty w wyglądzie, które mogą sprawiać problemy w identyfikacji gatunku.
  • Zaobserwowano iż przy podwyższeniu wilgotności powietrza do maksymalnych granic w terrarium z ptaszkiem metalicznym, jego białawe na końcach włoski ciemnieją, czasami przybierając kolor czerwony. Przyczyna tego zjawiska nie jest znana.
  • Jad ptasznika metalicznego nie jest silny i zwykle nie jest groźny dla człowieka.
  • Został naukowo opisany przez austriackiego entomologa Antona Ausserer'a w 1875 roku.
  • Jest blisko spokrewniony z innymi przedstawicielami rodzaju Avicularia liczącego 54 gatunki ptaszników min. ptasznika wielobarwnego(Avicularia versicolor), Avicularia braunshanseni i Avicularia avicularia.
Bibliografia

-http://www.terrarium.com.pl/192-avicularia-metallica-ptasznik-metaliczny/
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Avicularia_metallica
-http://avicularia.eu/?page_id=133

niedziela, 8 grudnia 2013

Rozdymka tygrysia - zabójcza ryba fugu

inne nazwy: fugu tygrysie*, torafugu
  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Promieniopłetwe
  • Rząd: Rozdymkokształtne
  • Rodzina: Rozdymkowate
  • Gatunek: Rozdymka tygrysia (Takifugu rubripes)

Występowanie

Zamieszkuje wody słone i słonawe w pobliżu estuarium północno-zachodniego Pacyfiku, w zachodniej części Morza Japońskiego, w Morzu Wschodniochińskim i Morzu Żółtym.

Ogólny opis 

Zwykle osiąga 40 cm długości ciała, choć spotykane są osobniki 80 centymetrowe. Ciało pokryte jest drobnymi kolcami w dotyku przypominającymi papier ścierny. Grzbiet i boki ryby są zwykle brunatnego koloru z białym lub żółtym nakrapianiem. Strona brzuszna jest zwykle jasna, biała. Charakterystyczna plama widnieje tuż za płetwą piersiową. Jest zwykle czarna z biała obwódką. Płetwy są na ogół szare i słabo rozwinięte. Rozdymka potrafi nadąć swoje ciało, wypełniając wodą, lub powietrzem(jeśli znajduje się na lądzie) elastyczna komorę leżącą w okolicy żołądka.. W ciele rozdymki znajduje się bardzo toksyczna substancja zwana tetrodotoksyną. Rozdymka posiada także silne i długie zęby. 

Dymorfizm płciowy 

Prawdopodobnie brak.

Populacja i zagrożenia  

Nie jest klasyfikowana w stopniach zagrożenia. Ryba mimo dużego popytu na rynku konsumpcyjnym nie jest zagrożona i wydaje się w miarę pospolita.

Pożywienie

Małe bezkręgowce, skorupiaki, ryby, glony itp.

Zachowanie

Fugu jest rybą powolną o niezbyt silnie rozwiniętej umiejętności szybkiego pływania. Potrafi jedynie nieco dodać sobie szybkości używając słabo rozwiniętej płetwy piersiowej. Spotykana głównie w okolicach dna morskiego, rzadko spotykana w otwartej toni wodnej. Jest rybą aktywną, przeważnie szczegółowo przeszukującą dno morskie w poszukiwaniu pożywienia. Żyje zwykle samotnie, czasami tocząc drobne utarczki z napotkanymi przedstawicieli swojego i innego gatunku. Torafugu podczas gdy czuje się zagrożona, nadyma elastyczną komorę w okolicy żołądka, wpompowując do niej wodę(lub powietrze jeśli znajduje się na lądzie), stając się niemal kulista i trudna do połknięcia przez większość drapieżników. Dodatkową ochrona stanowi toksyczność ryby, dlatego przez większość drapieżców jest pomijana w jadłospisie. Osobniki dorosłe są spotykane głównie w słonowodnych estuarium, rzadko wypływając do słonawych ujść. Natomiast osobniki młodociane i narybek jest często spotykany w wodach słonawych.

Rozród 

Ryba rozmnaża się od marca do maja. Samica znosi ikrę na głębokości ok. 20 metrów przymocowując ją do skał i kamieni. Zachowania rozrodcze tej ryby są słabo poznane.

Naturalni wrogowie

Ze względu na mechanizmy obrony tej ryby, rzadko staje się ofiarą drapieżników(zazwyczaj niedoświadczone osobniki mogą zjeść tą rybę, lecz później zazwyczaj zdychają od trucizny zawartej w ciele ryby). Jedynym wrogiem rozdymki jest człowiek.

Długość życia

Brak danych.

Znaczenie dla człowieka

Rozdymka ma dosyć duże znaczenie w przemyśle rybnym Japonii. Mimo swojej toksyczności i przeciętnych walorach smakowych, ryba jest podawana w wielu restauracjach jako rarytas, ze względu na trudność jej przygotowania i pozbycia się trucizny z ciała ryby. Czasami stosowana jest w medycynie(głównie w badaniach dotyczących wynalezienia odtrutki na tą truciznę) oraz w magii voodoo jako jeden ze składników który przemienia ludzi w zombie.

Ciekawostki

  • Ryba fugu w Japonii przyrządzana jest od dawna, choć nie wiadomo kiedy dokładnie zaczęto ją spożywać to odnalezione kości ryby, które znajdowały się w specjalnych naczyniach oszacowano na ponad 2 tysiące lat.
  • Aby kucharz mógł podać rybę fugu musi przejść specjalny kurs jej przyrządzenia, a i tak co rocznie(według niektórych badań) w wyniku zatrucia tą rybą umiera 1-2 osoby.
  • Trucizna uwalniana przez rybę zwana jest tetrodotoksyną. U człowieka zatrucie tą substancja powoduje porażenie nerwów oraz paraliż nerwów. Ofiara zatrucia często ma nudności, zawroty głowy oraz problemy z oddychaniem. W najgorszych przypadkach człowiek może się udusić, lecz zazwyczaj jeśli przetrwa się 24 h po zatruci, to jest się już bezpiecznym. Nie ma odtrutki na działanie tej substancji, a leczenie polega jedynie na podawaniu węgla aktywnego w celu związania toksyny.
  • Czasami u ofiar zatrucia występowała tzw. śmierć kliniczna, przy której zanikały zupełnie wszystkie symptomy życia, lecz mózg dalej pracował, dlatego znane są przypadki kiedy człowiek obudził się kilka dni po ogłoszeniu jego śmierci, lub tuż przed kremacją. W dawnej Japonii ludzi otrutych rybą fugu kładziona kilka dni po śmierci koło trumny, aby upewnić się czy dana osobna na pewno zmarła. Jeśli ciało nie zaczęło gnić, oznaczało że żyję.
  • Tetrodotoksyna jest 1200 razy silniejsza w działaniu od cyjanku, a sama trucizna jest produkowana przez bakterie Pseudomonas, żyjące w ciele ryby.
  • Genom rodymki tygrysiej jest najkrótszy wśród wszystkich kręgowców, oraz często używany do analizowania genomów ludzkich. Pełne sekwencje genomu uzyskano dla dwóch przedstawicieli rodzaju Takifugu , dla rozdymki tygrysiej i Tetraodon nigroviridis.   
  • Do rodzaju Takifugu zaliczanych jest obecnie 25-26 gatunków rozdymek min. Takifugu pseudommus, Takifugu exascurus i Takifugu reticularis.

Bibliografia:
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Rozdymka_tygrysia
-https://en.wikipedia.org/wiki/Takifugu_rubripes
-http://www.iucnredlist.org/details/193612/0
-http://www.fishbase.ca/summary/8198
-http://www.uniprot.org/proteomes/UP000005226

poniedziałek, 2 grudnia 2013

Salamandra olimpicka - amerykańskie salamandry


  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Płazy
  • Rząd: Płazy ogoniaste
  • Rodzina: Ambystomowate
  • Gatunek: Salamandra olimpicka(Dicamptodon copei)

Występowanie

Salamandrę olimpicką można znaleźć na Półwyspie Olympic(Olimpickim), Waszyngtonie, na południe przez południowe Cascades i Willapa Hills do strumieni, które spływają do rzeki w Columbia River Gorge w północno-zachodnim Oregonie. Zasiedla głównie rzeki i strumieni w wilgotnych lasach iglastych, gdzie temperatura wody nie przekracza 8-14 *C. Czasami spotykana w górskich, jasnych i zimnych jeziorach i stawach.

Ogólny opis

Salamandra olimpicka to średniej wielkości salamandra o przeciętniej długości 12-19 cm. Forma larwalna(podczas której większość osobników spędza całe życie) posiada krótkie, czerwonawe skrzela zewnętrzne oraz krótką płetwę ogonową, kończącą się w pobliżu kończyn tylnych. Ciało jest  zwykle koloru jasnobrązowego z ciemniejszą częścią grzbietową, pokrytą zazwyczaj żółtymi plamami. Część brzuszna jest zwykle jasna, lub niebieskoszara. Forma dorosła posiada marmurkowe, złotawe, lub brązowe ubarwienie z zaokrąglonym pyskiem i dobrze widocznymi rowkami żebrowymi. Formy dorosłe są bardzo rzadkie.

Dymorfizm płciowy 

Prawdopodobnie brak.

Populacja i zagrożenia 

Obecnie salamandra olimpicka jest klasyfikowana jako gatunek najmniejszej troski. Populacja szacowana jest na kilka tysięcy osobników i wydaje się być stabilna, choć w przyszłości salamandrze może zagrozić wzrost temperatury w ciekach wodnych, co może prowadzić do zamulenia wody i utrudnić zdobywanie pożywienia przez ten gatunek.

Pożywienie 

Salamandra olimpicka jest żywi się zwykle owadami i innymi bezkręgowcami wodnymi, lecz prawdopodobnie zjada również małe ryb i inne małe kręgowce.

Zachowanie  

W warunkach naturalnych słabo poznane. Większość osobników pozostaje w formie larwalnej do końca życia. Zwykle podczas dnia są ukryte między kamieniami i kawałkami drzew. Czasami można zaobserwować delikatnie stąpającą salamandrę po kamienistym dnie strumienia, wyszukującą między kamieniami i innymi przedmiotami potencjalnych ofiar. Nocą przejawiają intensywniejszą aktywność niż za dnia.

Rozród

U tego gatunku zachodzi zjawisko neotenii, czyli rozmnażania się w formie larwalnej. Okres rozrodczy u tego gatunku jest całoroczny chociaż najbardziej nasila się zazwyczaj wiosną, latem i jesienią. Po udanej kopulacji samica składa ok. 200 jaj w komorze lęgowej pod kamieniem, kawałkiem drzewa lub innych przedmiotem, której strzeże przed intruzami. Po wykluciu larwy stają się całkowicie samodzielne, a po osiągnięciu 6-7 cm stają się zdolne do rozrodu.

Naturalni wrogowie

Duże ptaki wodne(czaple itp.), duże ryby oraz węże.

Długość życia

Brak danych. Prawdopodobnie ok. 10 lat.

Znaczenie dla człowieka

Bywa hodowana jako zwierzę domowe oraz obiekt badań laboratoryjnych.

Ciekawostki

  • Jest jednym z niewielu płazów u których występuje zjawisko neotenii. Jednym z płazów u których także występuje te zjawisko jest ambystoma meksykańska 
  • Choć większość osobników dorosłych zostało uzyskanych podczas badań laboratoryjnych, to w warunkach naturalnych także są spotykane, lecz niezwykle rzadko.
  • W niektórych ciekach wodnych salamandra olimpicka jet dominującym kręgowcem. 
  • Rodzaj Dicamptodon często jest określany w polskim nazewnictwie mianem amerykańskich salamander pacyficznych.
  • Salamandra olimpicka jest blisko spokrewniona z salamandrą idahońską(Dicamptodon aterrimus), skrzeczkiem olbrzymim(Dicamptodon ensatus) i salamandrą pacyficzną(Dicamptodon tenebrosus). Wszystkie są jedynymi przedstawicielami rodzaju Dicamptodon. 
Bibliografia:

-https://en.wikipedia.org/wiki/Cope%27s_giant_salamander
-http://amphibiaweb.org/cgi/amphib_query?where-genus=Dicamptodon&where-species=copei
-http://www.iucnredlist.org/details/59079/0
-http://www1.dnr.wa.gov/nhp/refdesk/herp/html/4dico.html

niedziela, 1 grudnia 2013

Piaskarka hiszpańska - chowająca się w piasku

inne nazwy: psammodromus hiszpański*
  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Gady
  • Rząd: Łuskonośne
  • Rodzina: Jaszczurki właściwe
  • Gatunek: Piaskarka hiszpańska(Psammodromus hispanicus)

Występowanie

Zamieszkuje Półwyspem Iberyjski min. Hiszpanie, Portugalię i południową Francję, lecz w wielu miejscach w północnej części Półwyspu Iberyjskiego wymarła. Preferuje tereny nasłonecznione o piaskowym podłożu i niskiej roślinności. Zasiedla także nadmorskie wydmy.

Ogólny opis 

Piaskarka hiszpańska jest niedużą jaszczurką o całkowitej długości ciała 14-15 cm. Jaszczurka jest smukła, posiada lekko spłaszczone ciało oraz małą głowę . Łuski są dosyć duże i klinowate. Ubarwienie jest niejednolite, najczęściej jaszczurka jest szara, szaro-brązowa lub brązowa, choć zdarzają się osobniki żółto-brązowe i jasne, z jasnymi plamami ciągnącymi się rzędowo przez całą długość jaszczurki i ciemnymi poprzecznymi plamami, lecz zdarzają się osobniki o niemal niewidocznych wzorach. strona brzuszna gada jest zwykle jasna, lub bladozielona. Ogon krótki zwykle 6-7 cm.

Dymorfizm płciowy  

Brak.

Populacja i zagrożenia

Klasyfikowana jako gatunek o najmniejszym stopniu na wyginięcie. Na terenie swojego występowania dosyć pospolita, choć została wytępiona z wielu miejsc na północy Półwyspu Iberyjskiego. Poważnym zagrożeniem dla tego gada jest utrata środowiska życia, zwłaszcza przez pożary i rolnictwo, a także urbanizacje terenów przybrzeżnych. Obecnie prowadzone są próby reintrodukcji.

Pożywienie

Małe owady i inne bezkręgowce.

Zachowanie  

Jaszczurka dosyć żywa i bardzo zwinna aktywną podczas dnia. Większość czasy spędza na poszukiwaniu pokarmu, a zagrożona szybko zagrzebuje się w piasku. Złapana wydaje z siebie charakterystyczny odgłos. Hibernuje w okresie zimowym przez 3-4 tygodnie, choć może także zapadać w sen letni podczas bardzo wysokich temperatur. Zazwyczaj żyje w małych grupkach.

Rozród

Okres rozrodczy przypada na wiosnę zaraz po przebudzeniu z hibernacji. Samiec podczas zalotów kąsa samice w okolice szyi. Samica po kilku tygodniach znosi 2-8 jaj w wilgotnym i ciepłym miejscu zazwyczaj w wykopanym dołu, ale także wśród gnijącej roślinności i w próchniejącym drzewie. Po upływie 8 tygodni z jajek wykluwają się małe jaszczurki. Samica zazwyczaj rozmnaża się 2 razy do roku. Dojrzałość płciową osiągają po upływie 1 roku.

Naturalni wrogowie   

Jest pokarmem dla większości mięsożernych ptaków, węży, dużych owadów oraz ssaków.

Długość życia 

W naturalnym środowisku 2-3 lata. W niewoli mogą dożyć nawet 8 lat.

Znaczenie dla człowieka

Czasami piaskarka bywa hodowana w terrariach jako zwierzę domowe, lecz nie jest popularną jaszczurką, choć jej hodowla nie przysparza problemów.

Ciekawostki

  • Wyróżnia się dwa podgatunki piaskarki hiszpańskiej min. Psammodromus hispanicus hispanicus(podgatunki nizinny) i Psammodromus hispanicus edwardsianus(podgatunek górski).
  • Została opisana naukowo przez Leopolda Fitzinger'a Austriackiego zoologa.
  • Jest blisko spokrewniona z piaskarką algierską(Psammodromus algirus), Psammodromus microdactylus i Psammodromus blanci oraz innymi reprezentantami rodzaju Psammodromus liczącego 6 gatunków.
Bibliografia:
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Piaskarka_hiszpa%C5%84ska
-https://en.wikipedia.org/wiki/Spanish_Psammodromus
-http://www.iucnredlist.org/details/61560/0
-http://www.terrarium.com.pl/290-psammodromus-hispanicus-piaskarka-hiszpanska/