Owocożer złotawy - gołąb o niegołębich cechach

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Ptaki
• Rząd: Gołębiowe
• Rodzina: Gołębiowate
• Gatunek: Owocożer złotawy(Ptilinopus luteovirens)

Występowanie

Zamieszkuję endemicznie wyspy Waya Group, Vitu Levu, Beqa, Ovalau i Gau, leżąca na terenie państwa Fidżi.

Siedlisko

Tropikalne lasy pierwotne, lasy wtórne i zakrzewienia. Czasami także obrzeża wiosek ludzkich.

Ogólny opis 

Gołębiowate posiadają krępą, masywną budowę ciała, stosunkowo małą głowę, duże oczy, krótki, prosty dziób z widoczną, miękką woskówką i krótkie nogi. Upierzenie gęste i miękkie. 

Owocożer złotawy osiąga 19-21 cm długości ciała. Pióra samca koloru złotawego lub zielonozłotawego. Na pokrywach skrzydłowych, grzbiecie, karku pióra są wydłużone, wąskie i przypominające włosy swoją budową. Brzuch, kuper i dolne pokrywy ogonowe zwykle posiadają złotawe zabarwienie. Głowa zielona lub zielono-niebieska. Często od oczu(także wokół nich) po dziób występuje zielonkawe, jaśniejsze zabarwienie piór.

Samica mniej jaskrawo ubarwiona, zwykle koloru ciemnozielonego, bez włoso-podobnych piór. Brzuch często szarozielony, lotki koloru ciemnobrązowego, a dolne pokrywy ogonowe pomarańczowe lub żółtawe. Głowa jasnozielona, czasem bardziej lub mniej kontrastująca z resztą ciała. Osobniki młodociane podobne do samic.

Ogon obu płci krótki, wachlarzowaty. Dziób i nogi zielone lub niebieskozielone. Tęczówka biała.

Dymorfizm płciowy

Wyraźny. Patrz wyżej(ogólny opis).

Populacja i zagrożenia

Nie jest uważany za gatunek zagrożony(najmniejszej troski). Brak szczegółowych danych na temat liczebności gatunku. Wydaje się występować dość licznie, szczególnie na wyspie Vitu Levu. Także ptak jest dość elastyczny jeżeli chodzi o zamieszkiwane siedliska. Nie są znane poważne zagrożenia dla przetrwania gatunku. Lokalnie może mu zagrażać niszczenie leśnych siedlisk.

Pożywienie 

Głównie owocożerny. Żywi się małymi owocami, zwłaszcza roślin z rodzaju Ficus(figowce) i Clidemia. Dietę urozmaica w drobne bezkręgowce.

Zachowanie

Ekologia gatunku słabo poznana. Ptak żeruję głównie w górnej części drzew(korona). Nie tworzy stad i przypuszczalnie preferuje samotny tryb życia. Zwykle nie wędruje, choć może pokonywać większe odległości np. w poszukiwaniu materiału do budowy gniazda. Wydają z siebie pstrykania, szczekania i gwizdy(odmiennie niż inne gołębie).

Rozród

Bardzo mało danych na temat rozrodu tego gatunku. Tworzy otwarte gniazda o luźnej strukturze z cienkich patyków i kawałków pnączy, dość nisko nad ziemią(ok. 3 metry) na gęstym krzewie lub wśród pnączy. Samica składa jedno jajo. U spokrewnionych gatunków zaobserwowano że jedynie samica opiekują się jajami i młodymi, co jest dość niezwykłe dla gołębiowatych.

Długość życia

Brak danych.

Naturalni wrogowie

Głownie ptaki drapieżne np. krogulec rdzawoszyi.

Podgatunki 

Nie wyróżnia się.

Znaczenie dla człowieka

Gatunek nie posiada szczególnego znaczenia dla człowieka.

Systematyka, ewolucja i pokrewieństwo

Do rodzaju Ptilinopus zaliczanych jest 54-58 gatunków gołębi zamieszkujących wyspy Oceanii i Australię. Większość wskazuje przystosowania do żywienia się owocami(skąd nazwa owocożery). Zamieszkują środowiska leśne, niektóre gatunki ograniczają się do lasów pierwotnych np. owocożer żółtooki(Ptilinopus arcanus), inne zaś wolą lasy wtórne i siedliska zurbanizowane np. owocożer guzodzioby(Ptilinopus insolitus) i owocożer żółtobrody(Ptilinopus melanospilus). Niektóre gatunki prowadzą skryty tryb życia, przez co ich ekologia jest bardzo słabo poznana(przykładem jest owocożer dwuwstęgowy Ptilinopus speciosus).

Większość gatunków jest notowanych jako mniejszego ryzyka na wyginięcie, kilka jako gatunki gatunki bliskie zagrożeniu lub narażone, dwa gatunki jako poważnie zagrożone(owocożer różowobrzuchy Ptilinopus huttoni i owocożer mariański Ptilinopus roseicapilla) i jeden jako krytycznie zagrożony(owocożer żółtooki Ptilinopus arcanus). Głównymi zagrożeniami dla przetrwania owocożerów są niszczenie środowiska, gatunki obce, polowania oraz wprowadzone ptasie choroby. Cztery gatunki z rodzaju Ptilinopus są uważane za wymarłe, jeden naukowo nieopisany gatunek wymarł w okresie prehistorycznym, jeden wymarły(owocożer czerwonowąsy Ptilinopus mercierii) w połowie XX wieku, natomiast dwa kolejne gatunki(Ptilinopus marshallianus i Ptilinopus byronensis ) są wątpliwe(uważane czasami za podgatunki).

Ptilinopus jest taksonem parafiletycznym do którego nie wlicza się powiązanych z nim rodzajów Alectroenas i Drepanoptila. Sam rodzaj Ptilinopus często umownie grupuje się na owocożery w zależności od rejonu występowania i podobieństwo morfologiczne. Niektóre także zalicza się do osobnych rodzajów Chrysoena(opisywany gatunek jest czasem do niego zaliczany) i Megaloprepia.

Rodzaj Ptilinopus należy do plemienia Ptilinopini do którego klasyfikuje się także rodzaje Alectroenas(koralczyki), Drepanoptila(strzępopiór), Ducula(muszkatele), Hemiphaga(garlica maoryska), Lopholaimus(siwiec), Cryptophaps(rotangowiec) i Gymnophaps(krasnooki).

Zapis kopalny gołębiowych nie jest dobrze reprezentowany. Za najwcześniejszą formę gołębiowych uznaje się rodzaj Gerandia zamieszkujący tereny dzisiejszej Francji we wczesnym miocenie(ok. 20 mln lat temu), choć obecne badania bardziej skłaniają się by uznać rodzaj za wczesne stepówki. Jednak wczesny gatunek gołębia odnaleziono także na terenie Nowe Zelandii, który również jest datowany na wczesny miocen(19-15 mln lat). Rupephaps taketake anatomicznie przypomina reprezentantów rodzajów Hemiphaga, Gymnophaps i Lopholaimus. Innym wczesnym gołębiem jest Arenicolumba prattae odnaleziony na terenie Florydy, a którego krewnych przypuszczalnie można szukać wśród rodzajów Columbina(gołąbeczki) i Scardafella(łuskowiaki). 

Bibliografia:

-https://www.hbw.com/species/golden-dove-chrysoena-luteovirens

-http://www.iucnredlist.org/details/22691577/0

-https://en.wikipedia.org/wiki/Golden_fruit_dove
-https://en.wikipedia.org/wiki/Whistling_fruit_dove
-https://en.wikipedia.org/wiki/Columbidae
-http://fossilworks.org/bridge.pl?a=taxonInfo&taxon_no=333914