środa, 27 maja 2015

Viscum minimum - karłowata, pustynna jemioła

  • Królestwo: Rośliny 
  • Podkrólestwo: Rośliny naczyniowe 
  • Klasa: Okrytonasienne
  • Rząd: Sandałowce
  • Rodzina: Sandałowcowate
  • Gatunek: Viscum minimum

Występowanie

Występowanie Viscum minimum jest ściśle związana z zasięgiem jego roślin żywicielskich(Euphorbia horrida i Euphorbia polygona). Obecnie gatunek odnotowany od miasta Uitenhage po Willowmore w prowincji Przylądkowej Wschodniej(RPA). Podobnie jak gospodarze rośliny, zamieszkuje ona tereny suche np. pustynie i półpustynie.

Ogólny opis

Viscum minimum jest pasożytniczym sukulentem(jemiołom) w naturze występującym na dwóch gatunkach roślin z rodzaju wilczomleczy(Euphorbia horrida i Euphorbia polygona), choć w niewoli akceptuje inne gatunki wilczomleczy. Nie tworzy ssawek, lecz przebija naskórek gospodarza i rośnie w jego wnętrzu. Wytwarza jedynie na powierzchni wilczomlecza malutkie, słabo widoczne, 3 milimetrowe, zielone liście, które dodatkowo odżywiają roślinę przy pomocy fotosyntezy, oraz 0,5 mm międzywęźle.

Rozmnażanie

Karłowata jemioła jest rośliną jednopienną. W naturze kwitnie zwykle od marca do czerwca, oraz rzadziej od listopada do stycznia. Kwiaty wytwarzane na powierzchni rośliny żywicielskiej. Męskie 1,5-2,5 milimetrowe, żółtopomarańczowe kwiaty są kształtu odwrotnie stożkowatego, natomiast 2-3 milimetrowe pomarańczowoczerwone żeńskie kwiaty są wrzecionowate. Po zapyleniu z kwiatów żeńskich wytwarzany jest pierwotnie zielony, później soczyście czerwony(wraz z dojrzewaniem) owoc w formie jagody. Zawiera jedno(rzadziej dwa) nasiona. Owoc jest gładki, kulisty o średnicy 8-9 mm. Ze względu na lepki miąższ nasiona mogą przyczepiać się do ciała ptaków i być transportowane na inne rośliny. Nasiono które znajdzie się na roślinie żywicielskiej(zwłaszcza na jej koronie, gdyż tam błona rośliny jest najcieńsza) już po 4 dniach zaczyna kiełkować. Wytwarzany jest swego rodzaju korzeń(hipokotyl), który po ok. 20 dniach przebija błonę roślinną, a już po 30 dniach roślina jest w pełni rozwinięta wewnątrz gospodarza.

Zagrożenia

Jest gatunkiem rzadkim w naturalnym środowisku, lecz nie podlega klasyfikacji w stopniach zagrożenia. Nie są znane poważne zagrożenia dla tego gatunku.

Długość życia

Roślina wieloletnia.

Znaczenie dla człowieka

Jest jedną z niewielu gatunków jemioł, które cieszą się popularnością w uprawie. Viscum minimum jest łatwy w uprawie i traktowany jako ozdobnik do niektórych gatunków wilczomleczy, zwłaszcza jeśli chodzi o jego owoce. Nie odnotowano negatywnych skutków bytowania jemioły karłowatej na roślinach.

Warunki uprawy

Viscum minimum pasożytuje na wilczomleczach Euphorbia horrida i Euphorbia polygona, jednak w niewoli łatwo adaptuje innych gospodarzy min. Euphorbia anoplia, Euphorbia ferox, Euphorbia pillansii, Euphorbia pulvinata, Euphorbia fimbriata, Euphorbia inconstantia, Euphorbia mammillaris, Euphorbia submammillaris i Euphorbia tubiglans. Aby "zarazić" roślinę jemiołą, należy umieścić dojrzałe nasiono na jego koronie. Po kilku dniach zaczyna ono kiełkować, a już po 30 dniach przedostaje się do wnętrza żywiciela. Pierwsze kwiaty jemioły mogą się pojawić już po 4 miesiącach(choć roślina może także zakwitnąć dopiero po roku). Przy dobrym podlewaniu i nawożeniu rośliny żywicielskiej jemioła w żaden sposób nie wpływa na rozwój gospodarza.

Ciekawostki


  • Mimo iż w niewoli toleruje inne gatunki wilczomleczy, to w naturze występuje jedynie na dwóch. Przyczyna tego upodobania nie jest poznana.
  • Mimo iż jemioły to półpasożyty(odżywiają się za pomocą fotosyntezy, a jedynie niektóre substancje pobierają od żywiciela), to Viscum minimum uważany jest za pasożyta całkowitego, gdyż mimo prowadzonej fotosyntezy na bardzo minimalnym poziomie, większość składników odżywczych pobiera od żywiciela.
  • Viscum minimum jest najmniejszym przedstawicielem rodzaju Viscum(jemioł).
  • Rodzaj Viscum liczy ok. 70-100 gatunków jemioł do których zaliczamy min. jemiołę pospolitą(Viscum album), Viscum capense i Viscum orientale.
Bibliografia:
-https://en.wikipedia.org/wiki/Viscum
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Jemio%C5%82a
-http://www.nature.com/articles/srep17588/figures/1

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz