Albatros białoczelny - albatros z Nowej Zelandii

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Ptaki
• Rząd: Rurkonose
• Rodzina: Albatrosy
• Gatunek: Albatros białoczelny(Thalassarche bulleri)

Występowanie

Albatrosa białoczelnego można spotkać niemal w całej południowej części Pacyfiku od wybrzeża Tasmanii, Nowej Południowej Walii i Wiktorii(Australia) przez Nową Zelandię, aż po wybrzeże Peru i Chile w Ameryce Południowej. Rzadko zbliża się do lądu, głównie w okresie lęgowym, a większość życia spędza na pełnym morzu(pelagial). Rozmnaża się na wyspach Nowej Zelandii min. Wyspach Snares, Wyspach Solander, Wyspach Forty-Fours, Big Sister Island, Little Sister Island i wyspie Rosemary Rock(Wyspy Trzech Króli). Na miejsca lęgowe wybiera trawiaste stoki i klify, zarośla i lasy blisko wybrzeża.

Ogólny opis

Albatros białoczelny jest średniej wielkości albatrosem osiągającym 76-81 cm długości ciała, 2,1-3,8 kg wagi i 205-213 cm rozpiętości skrzydeł. Głowa i szyja ptaka szarobiała z białą częścią czołową głowy. Okolice oczu czarne z białym półksiężycowatym wzorem za okiem. Grzbiet, pokrywy skrzydłowe i ogon koloru ciemnoszarego, natomiast kuper, pierś i brzuch są koloru białego. Pokrywy podskrzydłowe koloru białego z ciemną krawędzią wokół skrzydła. Dziób duży, haczykowato zakończony koloru czarnego z żółtą częścią górną, dolną i końcową. Osobniki nieletnie posiadają ciemniejszą głowę, oraz brązowoszary dziób.

Dymorfizm płciowy

Słabo zaznaczony. Samce zwykle bardziej masywne(samiec-2,5-3,8 kg, samica-2,1-3,2 kg).

Populacja i zagrożenia

Niegdyś klasyfikowany przez IUCN jako gatunek narażony na wyginięcie, jednak najnowsze badania(z 2008 roku) sugerują iż populacja albatrosa białoczelnego nie jest tak zagrożona jak się wcześniej wydawało i obecnie gatunek klasyfikowany jest jako bliski zagrożeniu. Jest jednym z najczęściej przyławianych gatunków ptaków podczas połowów tuńczyka u Nowej Zelandii. Często także łapie się w sieci wyłapujące kalmary, a najnowsze badania ukazują iż jest jednym z kilku gatunków przyławianych podczas połowu miecznika przy użyciu takli u wybrzeży Chile. Wprowadzona weka na wyspę Big Sister żywiąca się pisklętami i jajami ptaków może także okazać się poważnym zagrożeniem dla tego gatunku. Obecnie populacja albatrosa białoczelnego utrzymuje się na stabilnym poziomie 64000 sztuk(1999 r.). Albatros białoczelny na większości swojego zasięgu jest objęty ochroną prawną, oraz został wymieniony w Agreement on the Conservation of Albatrosses and Petrels w Załączniku I i  Convention on the Conservation of Migratory Species w Załączniku II. 

Pożywienie

Głównie głowonogi(kalmary, ośmiornice) i ryby(np. morowate). Sporadycznie poluje na skorupiaki i osłonice. Nie gardzi padliną.

Zachowanie

Albatros białoczelny jest ptakiem morskim który większość życia spędza szybując nad powierzchnią oceanu. Wykorzystuje wiatr jako siłę nośną ześlizgując się wraz z nim nad powierzchnie wody, by następnie ustawić się pod wiatr i ponownie nabrać wysokości. W ten sposób albatros może pokonywać setki mil morskich w poszukiwaniu odpowiednich żerowisk. W bezwietrzne dni zwykle unosi się na wodzie. Poza okresem lęgowym jest ptakiem żyjącym samotnie, lub w parach, grupującym się jedynie w miejscach obfitujących w pożywienie(np. stada kryla i ryb). Ofiary łapie blisko powierzchni wody z lotu, lub nurkuje na małe głębokości(także z powietrza).

Rozród

Okres godowy u albatrosa białoczelnego przypada od września/października do kwietnia. Albatros jest ptakiem monogamicznym, łączącym się w pary na całe życie(mimo iż przez resztę roku para może szybować osobno nad morskimi wodami to w okresie godowym i tak się odnajdują). Rozmnaża się w licznych koloniach. Taniec godowy polega głównie na dotykaniu się dziobami. Gniazdo budowane jest w formie stożka z ziemi, trawy, guana i wodorostów. Zwykle w czasie budowy gniazda dochodzi do kopulacji. Jedno duże i żółtobrunatne jajo składane jest pod koniec stycznia. Inkubacja trwa ok. 60 dni. Oboje rodziców troskliwie opiekuje się jajem i pisklakiem na zmianę. Pisklę pierwotnie pokryte jest szarobiałym puchem, lecz po 170 dniach zmienia go na upierzenie osobnika dorosłego. Rodzice często pozostawiają kilkutygodniowe pisklę kiedy żerują nawet przez okres ponad miesiąca(pisklę korzysta wtedy z zapasów tłuszczu). Zwykle także opuszczają młodego osobnika tuż przed jego całkowitą zmianą upierzenia. Młody zwykle trenuje latanie(machając skrzydłami) już po upływie 30 dnia od wyklucia, dlatego po całkowitym przepierzeniu nie posiada zazwyczaj kłopotów aby unieś się w locie. Para albatrosów białoczelnych rozmnaża się zwykle co roku. Młode albatrosy dojrzałość płciową uzyskują po 10-11 latach.

Naturalni wrogowie

Dla osobników dorosłych głównie duże rekiny, które atakują ptaki kiedy te mają styczność z wodą(np. podczas przysiadania na wodę i nurkowania). Dla jaj i piskląt głównie szczury i weka. Osłabione pisklęta mogą stać się ofiarą mięsożernych ptaków morskich np. mew.

Długość życia

ok. 60 lat.

Znaczenie dla człowieka

Niegdyś jaja i pisklęta albatrosów były źródłem pożywienia, obecnie poprzez ochronę gatunkową zaprzestano ich pozyskiwania. Albatrosy białoczelne są jedną z atrakcji podczas rejsów statkami, a kolonie tych ptaków są często celem obserwacji dla ornitologów. Albatrosy często także towarzyszą kutrom rybackim, aby korzystać z resztek wyrzucanych przez człowieka. Jednak jest także jednym z częstszych przyławianych gatunków ptaków przez co nie budzi sympatii wśród rybaków.     

Ciekawostki 

• W górnej części żołądka albatrosa wytwarzana jest oleista substancja o charakterystycznym zapachu. W razie zagrożenia pisklę albatrosa potrafi gwałtownie zwrócić ową ciecz, celując w napastnika. Badacze sądzą iż u dorosłych osobników owa wydzielina służy także do pielęgnacji upierzenia, stąd charakterystyczny zapach piór ptaka. 
• Albatrosy należą do najdłużej żyjących ptaków.
• Albatrosy do perfekcji opanowały sztukę szybowania. Wykorzystując prądy powietrzne mogą pokonywać odległości setek kilometrów i ani razu nie zamachnąć skrzydłem.
• Epitet gatunkowy nazwy łacińskiej ptaka został mu nadany na cześć prawnika, przyrodnika i ornitologa z Nowej Zelandii Walter'a Buller'a.
• Gatunek został opisany w 1893 roku przez brytyjskiego zoologa Walter'a Rothschild'a.
• Rodzaj Thalassarche liczy 6-11 gatunków albatrosów(w tym 1 wymarły w czasach prehistorycznych) min. albatrosa czarnobrewego(Thalassarche melanophris), albatrosa szarodziobego(Thalassarche cauta) i albatrosa białoszyjnego(Thalassarche carteri).

Bibliografia:

-https://en.wikipedia.org/wiki/Buller%27s_albatross

-http://www.hbw.com/species/bullers-albatross-thalassarche-bulleri

-http://www.environment.gov.au/cgi-bin/sprat/public/publicspecies.pl?taxon_id=82273

-http://www.acap.aq/en/acap-species/292-buller-s-albatross/file

-http://www.oiseaux-birds.com/card-buller-albatross.html