Nocówka żółtoplama - nocny agresor

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Gady
• Rząd: Łuskonośne
• Rodzina: Nocówkowate
• Gatunek: Nocówka żółtoplama(Lepidophyma flavimaculatum)

Występowanie

Nocówka żółtoplama zamieszkuje tereny od stanu Veracruz(Meksyk), przez środkową Gwatemalę(bez półwyspu Jukatan), wschodnią i południowo-wschodnią Belize, północny Honduras, wschodni Nikaragua, wschodnie wybrzeże Kostaryki(także północną prowincję Guanacaste), aż po południe Panamy i Strefa Kanału Panamskiego(Panama). Jaszczurka preferuje podmokłe i wilgotne lasy tropikalne regionów nadmorskich i śródlądowych. Gatunek spotykany do 1500 m n.p.m..

Ogólny opis

Nocówka żółtoplama jest jedną z największych przedstawicieli rodziny nocówkowatych, osiągająca ok. 24 cm całkowitej długości ciała z czego 60% długości stanowi ogon. Głowa jaszczurki jest gładka, trójkątna, wężopodobna, pokryta dużymi i gładkimi płytkami. Pysk nocówki ustrojony jest zwykle czarno-żółtą mozaiką, reszta głowy zazwyczaj koloru czarnego. Oczy małe, ciemnobrązowe, pokryte przeźroczystą i nieruchomą błoną, działającą podobnie jak powieka. Strona grzbietowa gada koloru czarnego, lub brązowego z rzędami żółtych plam biegnących od karku po nasadę ogona. Ogon jest długi i dość delikatny, pokryty wydłużonymi, żółtymi plamami, zwężającymi się ku końcówce. Strona brzuszna koloru żółtego, często z brązowawymi oznaczeniami. Skóra jaszczurki na stronie grzbietowej szorstka i ziarnista.

Dymorfizm płciowy

Brak danych.

Populacja i zagrożenia

Gatunek klasyfikowany przez IUCN jako najmniejszej troski na wyginięcie. Poza lokalnymi zagrożeniami jakimi są wycinka lasów i wyłapywanie jaszczurek w celach handlowych, nie są znane poważne zagrożenia dla populacji tego gatunku.

Pożywienie

Nocówka żółtoplama poluje na pająki, skorpiony, mrówki, termity, świerszcze, pareczniki i krocionogi.

Zachowanie

Nocówka żółtoplama jest gatunkiem żyjącym głównie na poziomie runa leśnego, sporadycznie wspinającym się na pnie powalonych drzew, lub niewielkie drzewa(głównie spotykany pod ich korą). Prowadzi skryty i nocny tryb życia. W ciągu dnia jaszczurka pozostaje ukryta pod kamieniami i pniami, sporadycznie wychodząc, aby wygrzać się w słońcu. Jednak jeśli zauważy jakikolwiek znak świadczący o zagrożeniu, natychmiast wycofuje się do kryjówki. Podczas pochmurnych dni może być bardziej aktywna, jednak szczyt jej aktywności przypada na noc. Po zmierzchu nocówka wspina się na niskie drzewa i kamienie w poszukiwaniu pożywienia. Aktywnie poszukuje ofiar. Kiedy ową znajdzie powoli zbliża się do niej, aż będzie w jej zasięgu, by jednym szybkim ruchem złapać ją w pysk. Starannie przeżuwa swe pożywienie. Często korzysta z małych kałuż na dnie lasu, zanurzając się w nich całkowicie, wynurzając jedynie głowę. Złapana nocówka staje się bardzo agresywna i nie zawaha się boleśnie ugryźć. Jaszczurka potrafi także odrzucić ogon w razie potrzeby.

Rozród

Okres godowy u nocówki żółtoplamej przypada zwykle późnym latem(luty-marzec). Samica zazwyczaj w miesiącach od czerwca do lipca rodzi 5-8 żywych młodych(gatunek żyworodny). Młode przypominają osobniki dorosłe morfologicznie, a także wielkościowo. Zwykle w przeciągu 24 h po urodzeniu opuszczają matkę i żerują samodzielnie. Dojrzałość płciową może osiągnąć w wieku 20 miesięcy(choć może dojrzewać nawet kilka lat). Samice mimo iż potrafią przystępować do godów co roku, robią to bardzo sporadycznie. Gatunek potrafi się także rozmnażać przez partenogenezę(dzieworództwo), dlatego niektóre populację nocówki żółtoplamej składają się jedynie z samic.

Naturalni wrogowie

Głównym wrogiem tej jaszczurki są węże z rodziny połozowatych, a także inne większe zwierzęta drapieżne.

Długość życia

ok. 10 lat.

Znaczenie dla człowieka

Gatunek sporadycznie spotykany w niewoli. Jednak ze względu na specyficzne wymagania i agresywną naturę jaszczurki, nie należy do popularnych gatunków w handlu.

Ciekawostki

• Ze względu na skryty tryb życia, wiele aspektów z życia gatunku na wolności nie jest znanych.
• Jest jedną z rzadziej spotykanych jaszczurek w handlu. Największym problemem jest brak informacji na temat utrzymania tego gatunku w niewoli, a także dosyć wojownicze nastawienie gada, którego niestety nie da się oswoić. Przypuszczalnie wszystkie nocówki żółtoplame spotykane w sprzedaży pochodzą z odłowu, co wiąże się z kolejnym problemem, dotyczącym ich zdrowia. Na polskim rynku gatunek niespotykany.
• Gad został opisany w 1851 roku przez francuskiego zoologa Auguste Duméril.
• Rodzaj Lepidophyma liczy 19 gatunków nocówek, co czyni go najliczniej reprezentowanym rodzajem w rodzinie nocówkowatych(jaszczurek nocnych).
• Nocówka żółtoplama jest blisko spokrewniona z Lepidophyma micropholis, Lepidophyma gaigeae i Lepidophyma chicoasensis.

Bibliografia:

-https://en.wikipedia.org/wiki/Yellow-spotted_tropical_night_lizard

-http://www.iucnredlist.org/details/197495/0

-https://en.wikipedia.org/wiki/Lepidophyma

-http://eol.org/pages/457244/overview

-http://reptileapartment.com/yellow-spotted-lizards-are-real/