Figówka czerwonobroda - mały wielbiciel fig

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Ptaki
• Rząd: Papugowe
• Rodzina: Papugi wschodnie
• Gatunek: Figówka czerwonobroda(Psittaculirostris edwardsii)

Występowanie

Figówka czerwonobroda zamieszkuje północną i północno-wschodnią część wyspy Nowa Gwinea od zatoki Yos Sudarso Bay(Jayapura, Indonezja) po półwysep Huon Peninsula i rzekę Markham(Papua-Nowa Gwinea).

Siedlisko

Wzgórzyste i nizinne lasy deszczowe i ich obrzeża do 800 m n.p.m. Czasami może zasiedlać obszary rolnicze.

Ogólny opis

Figówka czerwonobroda jest małej wielkości papugą, osiągającą 18 cm długości ciała i ok. 100 gram wagi. Ciało figówki jest krępej budowy, głowa duża, natomiast ogon krótki. Posiada jaskrawe upierzenie. Pióra wokół uszu i na policzkach są wąskie i długie. Górna część głowy koloru zielonego, podobnie jak kark, skrzydła, plecy, brzuch, kuper i ogon. Od oczu po tylną część głowy ciągnie się czarny pas. Policzki, gardło i pierś(pierś tylko u samców) koloru czerwonego z niebieskim paskiem powyżej piersi. Pióra wokół uszu papug koloru żółtego. Lotki zielono-lazurowe z kilkoma drugorzędowymi o czerwonych końcach. Dziób ciemnoszary, nogi szare. Oczy koloru czerwonego z szarą obwódką.

Dymorfizm płciowy

Widoczny. Pierś samicy zwykle posiada zielone zabarwienie(u samców czerwone), natomiast ich niebieski pas powyżej piersi jest szerszy. Osobniki młode podobne do samic.

Populacja i zagrożenia

Liczebność figówki czerwonobrodej nie została obliczona(szacuje się ją na ok. 100 tysięcy osobników), lecz uważa się ją za gatunek dość pospolity. Nie są znane istotne zagrożenia dla gatunku, choć w przyszłości ptakowi może zagrażać utrata siedliska i wyłapywanie osobników w celach handlowych(sprzedawane jako zwierzęta domowe).

Pożywienie

Papuga owocożerna. Żeruje głównie na figowcach i rzewni, lecz zjada także owoce innych drzew, krzewów, a także nektar kwiatowy, nasiona, oraz sporadycznie bezkręgowce żyjące na drzewach.

Zachowanie

Ekologia papugi dość skromnie poznana. Figówka czerwonobroda jest ptakiem o dziennym trybie życia, żyjącym zwykle w parach. Podczas owocowania drzew papuga może gromadzić się w stada do ok. 30 osobników(choć niektóre artykuły mówią o rejestracji żerujących stad liczących ok. 400 osobników). Często żeruje wraz z innymi gatunkami ptaków min. figówką zmienną, czy owocożerami. Figówka czerwonobroda jest ptakiem hałaśliwym, wydobywającym z siebie piskliwy i donośny odgłos(także podczas lotu) "skrit", czy "zsit", lub krótkie "ks"(opisywane jako dźwięk monety spadającej na betonowe podłoże). Figówka jest ptakiem aktywnym, skorym do zabaw. Zwykle przebywa wśród gęstych koron drzew, a dzięki zielonemu upierzeniu, łatwo kamufluje się. Rzadko schodzi na ziemie, zwykle jedynie w celu skorzystania z wodopoju. Podczas zaspakajania pragnienia, zwykle zażywa kąpieli(papuga zazwyczaj bardzo lubi wodę).

Rozród

Słabo poznany. Gnieżdżące się pary odnotowywano od stycznia do maja. Papugi za gniazdo wybierają nieduże dziuple, lub wgłębienia wysoko na dużych drzewach. W owym czasie papugi stają się agresywne(zwłaszcza samiec), odganiając inne ptaki(głównie swojego gatunku) z okolic gniazda. Samica składa od 2 do 3 białych jaja, które inkubuje przez okres 18-26 dni. Wysiaduje głównie samica, choć samce czasami ją zastępują. Po wykluciu oboje rodzice uczestniczą w dogrzewaniu i dokarmianiu piskląt. Pisklęta wykluwają się nagie, a ich skóra posiada ciemny kolor, lecz już po 6-7 tygodniach są prawie całkowicie upierzone i uczą się latać. W wieku 8-9 tygodni młode stają się samodzielne, lecz zwykle nadal przez kilka tygodni pozostają blisko rodziców. U spokrewnionych gatunków papugi wiek dojrzałości osiągają w przeciągu 12-36 miesięcy.

Długość życia

ok. 12 lat.

Naturalni wrogowie

Głównie ptaki drapieżne np. krogulce(Accipiter) i kanie(Haliastur).

Znaczenie dla człowieka

Figówka czerwonobroda jest papugą spotykaną w domowych hodowlach(rzadko). Należy do papug aktywnych, zabawnych i łatwych do oswojenia, a także atrakcyjnych z wyglądu, lecz nadal(zwłaszcza na europejskim rynku) należy do papug bardzo rzadko spotykanych.

W naturalnym środowisku może być szkodnikiem upraw, zwłaszcza drzew owocowych. Jej obecność, zwłaszcza w większych stadach, może być przyczyną nadmiernego hałasu.

Systematyka i pokrewieństwo

Figówka czerwonobroda należy do małego plemienia papug Cyclopsittini(5-11 gatunków), które zamieszkują tereny Nowej Gwinei i Australii. Przedstawiciele plemienia cechują się krępą budową ciała, proporcjonalnie dużą głową, krótkim ogonem, jaskrawym upierzeniem, a przede wszystkim niewielkim rozmiarem ciała. Figówka zmienna(Cyclopsitta diophthalma) jest najmniejszą australijską papugą(osiąga średnio 14 cm długości ciała).

Wiele aspektów życia figówek jest nieznana, mimo iż nie należą do gatunków rzadkich. Jak sama nazwa wskazuje, duży procent diety papug stanowią figi, lecz odżywiają się także wieloma innymi owocami, częściami zielonymi roślin, nasionami, nektarem, a także sporadycznie małymi bezkręgowcami. Zamieszkują tereny tropikalnych lasów, żyjąc w parach i rzadko łącząc się w grupki i stada.

Figówki nie są gatunkami zagrożonymi, niemal wszystkie są klasyfikowane przez IUCN jako mniejszego ryzyka na wyginięcie, z jednym wyjątkiem. Figówka czerwonoucha(Cyclopsitta coxeni), czasem uznawana za podgatunek figówki zmiennej(Cyclopsitta diophthalma coxeni), jest gatunkiem krytycznie zagrożonym wyginięciem, ograniczonym do niewielkiego obszaru na wschodzie Australii(południowo-wschodni Queensland i północno-wschodnia Nowa Południowa Walia). Poważnym zagrożeniem dla tego gatunku jest utrata siedliska, dzięki czemu papugi mają trudność w zdobyciu pożywienia i znalezieniu odpowiedniego miejsca lęgowego. Innym gatunkom zagraża podobnie utrata siedliska, oraz wyłapywanie żywych papug w celach handlowych(jako zwierzę domowe).

Figówki są spotykane w domowych hodowlach, choć obecnie należą do papug rzadkich w handlu, lecz o rosnącej popularności. Należą do papug figlarnych, żywiołowych i łatwych w oswajaniu, lecz wymagających doświadczenia nabywcy. Posiadają opinie umierających bez wyraźnych powodów. Trudno się aklimatyzują i wymagają specjalistycznej diety(bogatej w świeże owoce np. figi), lecz po zapienieniu odpowiednich warunków stają się papugami odpornymi i płodnymi. Do najpopularniejszych figówek w handlu należą figówka czerwonobroda(Psittaculirostris edwardsii) i figówka zmienna(Cyclopsitta diophthalma).

Obecnie do najbliższych krewnych figówek należą lory i loreczki(Loriini), oraz papużka falista(Melopsittacus undulatus). Rodzaj Psittaculirostris liczy obecnie 3-5 gatunków figówek min. figówkę tęczową(Psittaculirostris desmarestii), figówkę żółtobrodą(Psittaculirostris salvadorii), figówkę czerwonobrodą(Psittaculirostris edwardsii), oraz czasami uznawane za osobne gatunki (podgatunki figówki tęczowej): Psittaculirostris cervicalis i Psittaculirostris godmani.

Ciekawostki

• Gatunek został opisany w 1885 roku przez francuskiego zoologa Émile Oustalet. Jej nazwa została nadana na część francuskiego zoologa i paleontologa Alphonse Milne-Edwards'a.
• Figówka czerwonoucha(Cyclopsitta coxeni), uznawana czasem za podgatunek figówki zmiennej(Cyclopsitta diophthalma), jest najbardziej zagrożoną figówka, oraz jedną z najbardziej zagrożonych papug. Jej populacja w naturalnym środowisku szacowana była w 2000 roku na 100 osobników i nadal ulegała spadkowi. Niegdyś papuga była obiektem wyłapywań do prywatnych hodowli, dlatego istnieją spekulację iż mogła ona przetrwać w niewoli(prywatnych hodowlach, ogrodach zoologicznych). Jeżeli rzeczywiście odnaleziono by reprodukcyjną parę figówek czerwonouchych, byłby to fenomen i nadzieja na przetrwanie gatunku.
• Nie wyróżnia się podgatunków figówki czerwonobrodej.

Bibliografia:
-https://www.beautyofbirds.com/figparrotskeeping.html
-https://www.beautyofbirds.com/edwardsfigparrots.html
-http://www.worldlifeexpectancy.com/animal-life-expectancy
-http://www.iucnredlist.org/search
-http://www.iucnredlist.org/details/22727593/0
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Fig%C3%B3wka_zmienna
-http://www.mascotarios.org/en/lorito-de-edwards/
-https://en.wikipedia.org/wiki/Edwards%27s_fig_parrot
-http://www.iucnredlist.org/details/22684903/0
-http://www.hbw.com/species/edwardss-fig-parrot-psittaculirostris-edwardsii
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Fig%C3%B3wka_czerwonobroda