- Królestwo: Zwierzęta
- Podtyp: Kręgowce
- Gromada: Płazy
- Rząd: Płazy beznogie
- Rodzina: Marszczelcowate
- Gatunek: Hypogeophis rostratus
Występowanie
Gatunek endemiczny dla 10 granitowych wysp Felicite, Sainte Anne, Praslin, Silhouette, Mahé, La Digue, Fregate, Cerf, Curieuse i Grand Soeur.
Siedlisko
Zasiedla głównie pierwotne lasy deszczowe na terenach wzgórzystych, choć spotykany także na terenach górskich do 900 m n.p.m. Akceptuje pewien stopień zakłóceń w środowisku spowodowanych działalnością człowieka, dlatego marszczelca można spotkać na terenach plantacji, ogrodów wiejskich, oraz silnie zdegradowanych lasach.
Ogólny opis
Marszczelcowate posiadają wydłużone, wężowate i beznogie ciało, podzielone na segmenty, dzięki fałdom skórnym. Głowa zwykle szeroka i stosunkowo masywna. Marszczelce posiadają parę czuciowych, wyrostków na pysku(zwykle między oczami, a nozdrzami, lub pod nozdrzami). Otwór gębowy usytuowany na dolnej części głowy. Oczy uwstecznione pokryte skórą(u niektórych gatunków dodatkowo tkanką kostną). Nozdrza usytuowane na krańcu pyska, po jego bokach. Marszczelce zwykle nie przekraczają 60 cm długości ciała. Nie posiadają ogona. Ich ciało pokrywa wydzielina jadowa o słabej toksyczności, choć jej dokładne oddziaływanie na organizmy żywe nie zostało poznane.Hypogeophis rostratus jest dość małym marszczelcem, osiągającym od 20 do 37 cm długości ciała. Głowa stosunkowo mała o trójkątnym kształcie. Oczy widoczne, pokryte cienką warstwą skóry. Nozdrza dobrze widoczne. Wyrostki czuciowe(chemosensory) umiejscowione między oczyma, a nozdrzami po bokach pyska. Skóra zwykle koloru ciemnobrązowego, czasami delikatnie fioletowawa, jaśniejsza na brzusznej części ciała.
Dymorfizm płciowy
Brak danych.Populacja i zagrożenia
Marszczelec uznawany przez IUCN jako niezagrożony i klasyfikowany jako gatunek najmniejszego ryzyka na wyginięcie. Hypogeophis rostratus posiada endemiczny, lecz dość szeroki zakres występowania. Postępujące wylesianie wysp może potencjalnie zagrażać gatunkowi, choć z uwagi na łatwość w przystosowaniu się do środowisk zmienionych przez człowieka, przypuszczalnie czynnik ten nie ma większego znaczenia dla przetrwania gatunku.Pożywienie
Bezkręgowce glebowe np. dżdżownice. Przypuszczalnie także drobne kręgowce np. małe gryzonie, żaby itp.
Zachowanie
Słabo poznane. Hypogeophis rostratus bytuje w norach, wyrytych w wilgotnej ściółce, pod stosami liści, pniami, lub odpadkami. Na swoje ofiary poluje z zasadzki, kiedy bezkręgowiec przechodzi w pobliżu nory, lub wejdzie do niej. Marszczelec charakteryzuje się dosyć silnym zgryzem, przez co złapanej zdobyczy rzadko udaje się uciec, a płaz może z powodzeniem polować także na mniejsze kręgowce. W deszczowe dni może opuszczać kryjówkę. Rozród
Słabo poznany. Przypuszczalnie okres rozrodczy przypada w porze deszczowej(grudzień-marzec). Samica składa jaja w norkach blisko niewielkich strumieni i zbiorników wodnych. Badacze sugerują iż samica Hypogeophis rostratus może złożyć od 6 do 30 jaj. Wysoka wilgotność ściółki, spotęgowana częstymi deszczami, zapobiega wyschnięciu jaj, którymi przypuszczalnie opiekuje się samica(owija się wokół nich), aż do wylęgu larw. Przypuszczalnie larwy od razu po wykluciu wędrują do pobliskich zbiorników wodnych, gdzie przechodzą metamorfozę. Cykl ten jednak nadal pozostaje tajemnicą.
Długość życia
Brak danych.
Naturalni wrogowie
Brak danych. Marszczelec może padać ofiarą ptaków drapieżnych np. pustułki seszelskiej(Falco araeus), oraz wprowadzonych przez człowieka kotów i szczurów. Z uwagi na skryty tryb życia Hypogeophis rostratus rzadko bywa obiektem łowów.Znaczenie dla człowieka
Gatunek nie posiada szczególnego znaczenia dla człowieka. Uważany przez miejscową ludność na zwierzę pożyteczne, polujące na szkodniki upraw, oraz spulchniające glebę.Systematyka i pokrewieństwo
Marszczelce to rodzina bardzo słabo poznanych płazów beznogich, których ekologia, ewolucja, czy systematyka jest bardzo skromnie zbadana. Rodzina ta obejmuje obecnie ok. 100 gatunków, występujących na terenach obu Ameryk, Afryki, Azji, oraz na Seszelach. Przypuszczalnie marszczelce występowały już we wczesnym paleozoiku ok. 500-450 mln lat temu, o czym świadczy obecność marszczelców na Seszelach(min. Hypogeophis rostratus), będąc pozostałościami po superkontynencie Gondwana. Sama ewolucja tych płazów nie została jednak poznana, a naukowcy sądzą iż mogą one pochodzić od karbońskich lepospondyli, lub temnospondyli żyjących w karbonie, premie, triasie i kredzie.Marszczelce prowadzą skryty tryb życia, zakopując się w glebie, ściółce, lub ukrywając się pod korzeniami, kamieniami itp. Większość gatunków jest jajorodna z przejściową formą larwalną w cyklu dojrzewania, choć u niektórych gatunków z jaj wykluwają się ukształtowane osobniki, zaś niektóre są jajożyworodne.
Z uwagi na skryty tryb życia u większości przedstawicieli bardzo trudno oszacować stan populacji. Mimo wszystko większość uważanych jest za gatunki niskiego ryzyka na wyginięcie, gdyż łatwo adaptują się do środowisk zmienionych przez człowieka(np. plantacji, ogrodów, parków).
Rodzaj Hypogeophis jest monotypowy(tylko jeden przedstawiciel), choć czasami zalicza się do niego także Grandisonia brevis. Obecnie najbliższych krewnych Hypogeophis rostratus można szukać wśród rodzaju Grandisonia i Praslinia, także zamieszkującymi Seszele.
Ciekawostki
- Na Seszelach występują 4 gatunki marszczelców z rodzaju Grandisonia(Grandisonia alternans, Grandisonia larvata, Grandisonia sechellensis i Grandisonia brevis), Hypogeophis rostratus, oraz Praslinia cooperi. Wszystkie te gatunki są jedynymi płazami beznogimi zamieszkującymi Seszele.
- Gatunek został opisany w 1829 roku przez francuskiego zoologa Georges Cuvier.
- Podobnie jak na większości ekosystemów wyspiarskich na Seszelach rozwinęła się unikatowa fauna i flora. Występują tu endemicznie min. papuzica seszelska(Coracopsis barklyi), dziwogon aldabrański(Dicrurus aldabranus), wikłacz seszelski(Foudia sechellarum), 6 gatunków nietoperzy(jedyne lądowe ssaki), słodkowodny krab Seychellum alluaudi, 5 endemicznych gatunków żab, kameleon Archaius tigris, 2 gatunki węży(Lycognathophis seychellensis, Lamprophis geometricus) oraz żółwie olbrzymie(Aldabrachelys gigantea). Oczywiście jak przy każdym wyspowym ekosystemie zajmowanym przez człowieka, wymienić można tu także gatunki wymarłe min. chaszczaka aldabrańskiego(Nesillas aldabrana) i aleksandrettę seszelską(Psittacula wardi).
-https://repository.si.edu/bitstream/handle/10088/13328/USNMP-16_970_1894.pdf?sequence=1&isAllowed=y
-http://www.iucnredlist.org/details/59566/0
-http://amphibiaweb.org/species/1901
-https://en.wikipedia.org/wiki/Caeciliidae
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Marszczelcowate
-https://books.google.pl/books?id=1ywLCAAAQBAJ&pg=PA92&lpg=PA92&dq=Hypogeophis+rostratus+breed&source=bl&ots=0KaE91FAJT&sig=PJDmtQT6Zprkb9TbgEwkTbcsKMU&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwiA4Luq7eTPAhWMJSwKHYg9DcsQ6AEIVjAI#v=onepage&q=Hypogeophis%20rostratus%20breed&f=false
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz