niedziela, 22 stycznia 2017

Boaszek gwatemalski - karłowaty boa

  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Gady
  • Rząd: Łuskoskóre
  • Rodzina: Dusiciele
  • Gatunek: Boaszek gwatemalski*(Ungaliophis continentalis).

Występowanie

Boaszek gwatemalski notowany jest na terenie stanu Chiapas(w południowym Meksyku), Gwatemali, Hondurasie i północnym Nikaragua. Obecnie dokładny zakres występowania gatunku nie jest poznany i może obejmować większy obszar.

Siedlisko

Środowiska leśne, od nizinnych lasów deszczowych po górskie lasy sosnowe do 2000 m n.p.m. Występuje także na terenach plantacji bananów, o czym świadczy częsta obecność węża przy załadunku owoców.

Ogólny opis

Boaszki*, czyli 2 gatunki reprezentujące rodzaj Ungaliophis, to dość oryginalny rodzaj węży. Mianowicie, boaszki anatomicznie łączą cechy dusicieli(Boidae) i połozowatych(Colubridae), samą jednak wierzchnią budową ciała przypominają miniaturowe wersje boa.

Boaszek gwatemalski osiąga zwykle rozmiar od 40 do 60 cm długości ciała, choć notowano osobniki osiągające ponad 80 cm długości. Głowa spłaszczona, szeroka o nieco wydłużonym pysku, ciało smukłe. Ubarwienie zwykle szarobrązowe z ciemnymi, jajowatymi plamami, jasno obramowanymi, ciągnącymi się po wierzchniej części ciała. Tęczówka oka posiada podobne ubarwienie do ciała, także oko zlewa się z nim. Plamy Ungaliophis panamensis są bardziej trójkątne, przez co bardzo łatwo odróżnić te dwa gatunki od siebie.

Dymorfizm płciowy 

Wielkościowy. Dorosłe samce mierzą od 40 do 50 cm, samice od 50 do 60 cm długości ciała.

Populacja i zagrożenia

Gatunek nie podlega klasyfikacji w stopniach zagrożenia IUCN, także nie jest objęty ochroną gatunkową. Wąż jest bardzo rzadko spotykany, lecz z uwagi na dość szeroki zakres występowania nie jest uznawany za gatunek zagrożony. Rosnąca degradacja lasów, poprzez wycinkę, może zagrażać przetrwaniu gatunku na niektórych obszarach. Gad sporadycznie sprzedawany jako zwierzę domowe, lecz badacze sądzą iż odłów posiada bardzo małe znaczenie dla jego populacji.

Pożywienie

Nie wiadomo na co głównie polują boaszki w naturze, lecz w niewoli chętnie polowały na żaby, jaszczurki, małe ptaki i ssaki. Często odnajduje się martwe(potrącone) Ungaliophis panamensis na drogach, co wskazuje na to iż żywią się zabitymi od opon niewielkimi zwierzętami.

Zachowanie

Ekologia gatunku bardzo słabo poznana. Boaszek gwatemalski jest gatunkiem naziemnym, jak i nadrzewnym. Zwykle spotykany wśród gęstych liści na poziomie podszytu i dolnego piętra drzew do 6 metrów nad ziemią. Często spotkany odpoczywający, lub ukrywający się wśród epifitów np. roślin z rodziny bromeliowatych, mchów, lub pod korą. Często także wąż schodzi na ziemie. Korzysta z podziemnym nor(wybudowanych przez inne zwierzęta), głównie w okresie wylinki. Boaszek prowadzi nocny tryb życia.

Rozród

Brak danych. Boaszek gwatemalski bywa rozmnażany w niewoli, jednak brak dostatecznych informacji opisujących ów etap. Podobnie jak inne dusiciele(Boidae) jest gatunkiem jajożyworodnym. Niektóre źródła mówią iż rodzi do 6 młodych. Samce podobnie jak inne boa, posiadają parę ostróg(którymi przytrzymuje samice podczas kopulacji), blisko otworu odbytowego.

Długość życia

W niewoli boaszek może żyć do 17 lat.

Naturalni wrogowie

Brak danych. Z uwagi na nieduże rozmiary wąż może padać ofiarą drapieżnych ptaków, ssaków, jak i większych węży.


Znaczenie dla człowieka

Czasami sprzedawany jako zwierzę domowe, niemniej jednak zdobycie tego gatunku jest bardzo ciężkie, a jego posiadaniem mogą pochwalić się jedynie kilka ogrodów zoologicznych.

Wąż czasami bywa spotykany wśród owoców(np. bananów) podczas ich załadunku z plantacji. Nie stanowi on jednak zagrożenia dla ludzi.

Podgatunki

Nie dotyczy

Systematyka i pokrewieństwo

Klasyfikacja rodzaju Ungaliophis, zwanego karłowatymi boa(z angielskiego Dwarf boa) jest kwestią sporną. Niegdyś uznawano je jako przedstawicieli rodziny Tropidophiidae(także charakteryzującymi się niewielkimi jak na boa rozmiarami). Obecnie uznaje się ja przedstawicieli rodziny dusicielowatych(Boidae) i klasyfikuje do podrodziny Ungaliophiinae(wraz z monotypowym rodzajem Exiliboa). Niektórzy herpetolodzy wnioskują o przeniesienie podrodziny Ungaliophiinae do rangi rodziny. Rodzaj Ungaliophis posiada dwóch przedstawicieli Ungaliophis continentalis Ungaliophis panamensis.

Ungaliophis, zwane karłowatymi boa, jak sama nazwa wskazuje są niedużymi wężami, osiągającymi długość od 40 do 80 cm długości. Innymi znanymi karłowatymi boa jest blisko spokrewniony Exiliboa placata mierzący 40-50 cm długości ciała, Tropidophis bucculentus osiągający od 30 do 60 cm, czy Trachyboa boulengeri rosnący do 50 cm. Anatomicznie Ungaliophis łączą niektóre cechy dusicieli(Boidae) i połozowatych(Colubridae), lecz wyglądem przypominają miniaturowe boa.

Ungaliophis continentalis Ungaliophis panamensis są gatunkami allopatrycznymi(czyli występują na różnych, niepokrywających się obszarach). Ungaliophis panamensis zamieszkuje obszar od południowego Meksyku po północny Nikaragua, natomiast Ungaliophis continentalis spotykany jest od południowo-wschodniego Nikaragua, po Kolumbię. Jednak dokładny zakres obu gatunku nie jest poznany, jednak mimo to nie spotyka się obu gatunków na jednym terenie. Boaszki zasiedlają tereny leśne, od nizinnych lasów deszczowych po sosnowe lasy górskie do 2000 m n.p.m. Często spotykane także na plantacjach owoców(np. bananów) z tego względu węże często nazywane są "banana boas:, czyli bananowe boa. Boaszki bardzo lubią wspinać się, także najczęściej znajduje się je ukryte wśród liści drzew, epifitów, czy pod korą. Nie wiadomo na co głównie polują gady w naturze, lecz w niewoli polowały na jaszczurki, żaby, małe ptaki i ssaki.

Boa z rodzaju Ungaliophis należą do zwierząt uważanych za rzadkie, a związane jest to nie tylko z ich niewielkimi rozmiarami, lecz także nocnym trybem życia i skłonności do życia na drzewach(nawet do 6 metrów), gdzie podczas dnia zwykle ukrywają się wśród roślinności. Dlatego boaszki są jednymi z najmniej poznanych przedstawicieli dusicieli. Obecnie jedynie Ungaliophis panamensis podlega klasyfikacji w stopniach zagrożenia i uznawany jest za gatunek niskiego ryzyka na wygniecie. Ungaliophis continentalis nie podlega klasyfikacji. Powszechnie uznaje się je za zwierzęta niezagrożone, a ich rzadkość tłumaczy się skrytym trybem życia. Podobnie jak innym leśnym zwierzętom, boaszką może zagrażać utrata siedliska.

Ungaliophis continentalis, jak i Ungaliophis panamensis spotykane są w handlu. Szacuje się iż w przeciągu ostaniach 20 lat na teren Ameryki Północnej trafiło ok. 100-150 osobników tych węży jako zwierzęta badawcze i domowe. Dostępne informację podają iż boaszki są dość łatwymi gadami w utrzymaniu(np. nie wymagają dużego terrarium), także łatwo się mnożą. Jednak brak pewnych powszechnych źródeł informacji na temat utrzymania i rozmnażania owych gatunków. Obecnie nie cieszą się większym znaczeniem na rynku i hodowane są raczej przez kilka ogrodów zoologicznych i prywatnych hobbystów.

Ciekawostki

  • Gatunek został po raz pierwszy opisany w 1880 roku przez szwajcarskiego zoologa i lekarza Fritz'a Müller'a. Opisał on Ungaliophis continentalis w katalogu gadów i płazów, opublikowanego na terenie Bazylei(Szwajcaria). Drugi gatunek Ungaliophis panamensis został naukowo opisany dopiero w 1933 roku przez amerykańskiego zoologa Karl'a Patterson'a Schmidt'a.
  • Do roku 1960 nauce znane były jedynie kilka okazów muzealnych węży z rodzaju Ungaliophis.
  • Ungaliophis continentalis i Ungaliophis panamensis są jednymi z najmniej poznanych gatunków dusicieli. 

Bibliografia:
-http://reptile-database.reptarium.cz/species?genus=Ungaliophis&species=continentalis
-http://www.reptilesmagazine.com/Snakes/Snake-Care/Ungaliophis-Boas/
-https://books.google.pl/books?id=VDIbbpl_ktgC&pg=PA61&lpg=PA61&dq=Ungaliophis+continentalis+habitat&source=bl&ots=L6x5m_HVYY&sig=sL_rdMbyGU_0u304gO-FHuMcNu8&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwi8meue-sPRAhXIiRoKHRj6BSAQ6AEILzAC#v=onepage&q=Ungaliophis%20continentalis%20habitat&f=false
-https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D0%B9_%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%B2_%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B8%D0%B9
-https://sv.wikipedia.org/wiki/Ungaliophis_panamensis

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz