niedziela, 2 sierpnia 2015

Taudactylus diurnus - czyżby ofiara chwastów

  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Płazy
  • Rząd: Płazy bezogonowe
  • Rodzina: Żółwinkowate
  • Gatunek: Taudactylus diurnus

Występowanie

Występowanie Taudactylus diurnus zostało ograniczone do trzech przybrzeżnych pasm górskich Blackall, Conondale i D'Aguilar Ranges w południowo-wschodnim stanie Queensland(Australia) między Coonoon Gibber Creek na północy po Mount Gloriou na południu. Płaz zamieszkiwał górskie lasy tropikalne, wiecznie zielone lasy paprociowe i wilgotne lasy otwarte w pobliżu stałych, lub okresowych cieków wodnych. Gatunek występował między 350-800 m n.p.m.

Ogólny opis

Taudactylus diurnus był płazem osiągającym 22-30 cm długości ciała(dość szeroki rozstaw wielkościowy). Skóra żaby na części grzbietowej była koloru od szarego po brązowy, pokryta ciemnymi plamami i smugami. Ciemny, niewyraźny pas biegł od oka po ramię żaby, natomiast na plecach płaza znajdował się ciemny znak w kształcie litery H. Kończyny pokryte ciemnymi plamami. Skóra na grzbiecie mogła być gładka, chropowata, lub pokryta kilkoma niewielkimi brodawkami. Skóra na brzuchu gładka, koloru od kremowego po szaroniebieski, czasami z kilkoma szarawymi plamkami.

Dymorfizm płciowy

Wielkościowy. Samice osiągały większe rozmiary. Samica; 23-30 cm, Samiec; 22-27 cm długości ciała.

Pożywienie

Bezkręgowce min. małe owady, pająki i skorupiaki.

Zachowanie

Taudactylus diurnus był płazem wodno-lądowym, prowadzącym dzienny tryb życia. Szczyt aktywności przypadał zwykle w godzinach południowych o największym nasileniu światła, a spadał w godzinach wieczornych. Choć obserwowano osobniki aktywne późnym wieczorem. Dzień żaba spędzała zanurzona w wodzie, wygrzewając się na skałach, lub żerując, zwykle pod niską roślinnością, lub opadłymi liśćmi, nie oddalając się od źródła wody na więcej niż 10 metrów. Jedynie podczas deszczów obserwowano żółwinkę w odległości 22 metrów od źródła wody. Skóra płaza jest wrażliwa na wysuszenie, dlatego płaz pozostaje blisko wody, często do niej wchodząc. Noc płaz spędzał w szczelinach skalnych, norkach, pod opadłymi liśćmi, wśród roślinności, lub pod kamieniami, zawsze blisko brzegu. Taudactylus diurnus był sprawnym pływakiem i wspinaczem, mogącym przylgnąć do spodniej części skał. Podczas niekorzystnych warunków płaz mógł hibernować(głównie w miesiącach zimowych). 

Rozród

Zachowania rozrodcze u tego gatunku obserwowano w trakcie ciepłych dni, lub intensywnych opadów w okresie od końca października do maja(szczyt okresu godowego od stycznia do marca). Mimo braku worków wokalnych, żaba wydobywała z siebie lekko chichoczące dźwięki. Podczas ampleksusu pachwinowego, samica składała ok. 20-40 jaj(o średnicy ok. 2,2 mm) pod skałami, lub korzeniami w wodzie. Kijanki prowadziły przydenny tryb życia, pobierając pokarm z dna. Czas pełnej metamorfozy Taudactylus diurnus nie jest znany, lecz kijanki tego gatunku obserwowano przez cały rok.

Naturalni wrogowie

Większe ryby, węże, duże płazy, ssaki i ptaki drapieżne.

Długość życia

Brak danych.

Przyczyny wymarcia

Niepoznane. Taudactylus diurnus został opisany w 1966 roku i uznany w 1970 roku jako gatunek dość powszechny, mimo występowania na ograniczonym terenie. Wkrótce jednak w 1975 roku populacja płaza z D'Aguilar Ranges znikła, a następnie w 1978 roku żaba wymarła z terenów Blackall. Ostatecznie wymarła także z rejonu Conondale w 1979 roku, co wiązało się z całkowitym wymarciem gatunku. Mimo wielu badań terenowych i wysiłków badaczy, nie odkryto ponownie ani jednego osobnika tego gatunku. Przyczyny wymarcia nie są do końca poznane, lecz wymarcie Taudactylus diurnus zbiegło się także ze zniknięciem dwóch innych gatunków z rodziny żółwinkowatych żołądkoroda południowoqueenslandzkiego(Rheobatrachus silus) i żołądkoroda Rheobatrachus vitellinus. Przypuszczalną przyczyną zniknięcia tych gatunków(jak i zdziesiątkowania populacji innych gatunków płazów Australii) jest epidemia chytridiomikozy(spowodowana pasożytnictwem grzyba Batrachochytrium dendrobatidis). Badacze sądzą iż na gatunek w znacznym stopniu oddziaływały także gatunki inwazyjne, gdyż płaz nie występował na terenach, gdzie brzeg strumieni był silnie porośnięty lantaną pospolitą(Lantana camara), Ageratina riparia i Baccharis halimifolia. Zmętnienie wody, przez działalność dzików(Sus scrofa), także powodowała wymarcie żaby z niektórych rejonów. Muł pokrywał jaja żab, a także utrudniał znajdowanie pożywienia przez kijanki. Dziki także spulchniały ziemię blisko brzegów, co ułatwiało ekspansję obcym gatunkom roślin. Możliwe iż zanieczyszczanie wody poprzez płukanie złota, oraz przedłużenie się okresu suszy(poprzez zmiany klimatyczne), miały także znaczący wpływ na populację tego gatunku.

Ciekawostki

  • Rodzina żółwinkowatych(Myobatrachidae) powstała w okresie kredowym ok. 100 mln lat temu, kiedy na Ziemi dominowały dinozaury. Obecnie rodzina występuje jedynie na terenie Australii i Nowej Gwinei.
  • Z pośród 6 przedstawicieli rodzaju Taudactylus 1 gatunek jest wymarły, natomiast 4 gatunki są krytycznie zagrożone, w tym Taudactylus acutirostris uznawany jest za przypuszczanie wymarłego.
  • Do rodziny żółwinkowatych(Myobatrachidae) zaliczany jest także wymarły rodzaj Rheobatrachus do którego klasyfikowano 2 gatunki żołądkoroda południowoqueenslandzkiego(Rheobatrachus silus) i Rheobatrachus vitellinus. Żaby te charakteryzowały się specyficzną opieką rodzicielską. Samica połykała skrzek, a rozwój młodych osobników przeprowadzany był w żołądku. Po ostatecznym przeobrażeniu młode opuszczały ciało matki przez otwór gębowy. Dzięki zachowanemu materiałowi genetycznemu naukowcy są zdolni sklonować żaby gęborodne.
  • Rodzaj Taudactylus liczy 6 gatunków płazów min. wymarłego Taudactylus diurnus, przypuszczalnie wymarłego Taudactylus acutirostris, Taudactylus rheophilus, Taudactylus pleione, Taudactylus liemi i Taudactylus eungellensis.
Bibliografia:
-http://www.iucnredlist.org/details/21530/0
-https://en.wikipedia.org/wiki/Mount_Glorious_day_frog
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Taudactylus
-http://amphibiaweb.org/species/3597

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz