Drobniczka jednodniówka - mały twardziel. Moja ulubiona ryba akwariowa :)

inne nazwy: drobniczka

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Promieniopłetwe
• Rząd: Karpieńcokształtne
• Rodzina: Piękniczkowate
• Gatunek: Drobniczka jednodniówka(Heterandria formosa)

Występowanie

Drobniczka jednodniówka naturalnie występuje na przybrzeżnym terenie południowego obszaru Niziny Atlantyckiej(USA) od południowo-wschodniej Karoliny Północnej(od rzeki Cape Fear), przez wschodnią i południowo-wschodnią Karolinę Południową, południową Georgię, Florydę, południową Alabamę, południowe Missisipi, aż po południowy rejon Luizjany i wschodnie, graniczne rejony Teksasu. Ryba została wprowadzona na niektóre wcześniej niezamieszkałe obszary min. na teren stanu New Jersey(choć przypuszczalnie populacja z tego rejonu nie przetrwała), niektóre rejony Karoliny Północnej(min. do rzeki Cape Fear w dalszym jej biegu). Ryba preferuje stojące, lub wolno płynące wody słodkie i słonawe. Spotykana głównie w bujnie porośniętych roślinnością i płytkich miejscach.

Ogólny opis

Drobniczka jednodniówka jest jedną z najmniejszych ryb i kręgowców, osiągając 3,5 cm długości ciała przez samice i 2 cm długości przez samca. Głowa mała, wydłużona i tępo zakończona. Otwór gębowy skierowany do góry. Oczy dobrze widoczne, białe z czarnymi źrenicami. Ciało ryby zwykle koloru brunatnożółtego, choć spotykane są także osobniki żółtawe, jasnoszare i kremowe. Brzuch jasny(biały, lub kremowy), zwykle zaokrąglony. Przez całe ciało ryby od otworu gębowego po nasadę płetwy ogonowej ciągnie się dość szeroki, czarny pas, dodatkowo z prostopadłymi, ciemnymi prążkami(w ilości 6-8), ciągnącymi się przez całą wysokość ryby(poza jasną częścią brzucha). Wraz ze wzrostem ryby, owe prążki zanikają, zwykle zmieniając się w słabo widoczne plamy na części grzbietowej. Płetwa grzbietowa zaokrąglona i przeźroczysta z trzybarwną plamą u jej nasady. Biała niewielka plamka u samej nasady płetwy(obejmująca dolne części 2-3 pierwszych promieni), otoczona jest dobrze widoczną i szeroką czarną plamą, która kolejno obramowana jest czerwonym, często słabo widocznym kolorem. Płetwa odbytowa samicy podobnie ubarwiona, jednak kolor czerwony zwykle niedostrzegalny gołym okiem. U samca płetwa odbytowa przekształcona w długie i szpiczaste gonopodium(narząd kopulacyjny). Płetwa ogonowa zaokrąglona i przeźroczysta. Płetwy parzyste także przeźroczyste i słabo widoczne.

Dymorfizm płciowy

Dobrze zaznaczony. Samiec jest mniejszy(max. 2 cm) i szczuplejszy niż samica(max. 3,5 cm), dodatkowo posiadając gonopodium, zamiast pletwy odbytowej. Samice posiadają zwykle dobrze widoczny i zaokrąglony brzuszek.

Populacja i zagrożenia

Nie podlega klasyfikacji w stopniach zagrożenia. Gatunek pospolity na obszarze naturalnego zasięgu. Nie są znane poważne zagrożenia dla populacji drobniczki jednodniówki. Czasami wprowadzana przez człowieka na nowe obszary.

Pożywienie 

Ryba wszystkożerna. Żywi się planktonem, glonami, larwami owadów, drobnymi skorupiakami i innymi bezkręgowcami.

Zachowanie

Drobniczka jednodniówka jest łagodną i ruchliwą rybką, lubiącą chować się w gęstej roślinności. Trzyma się głównie blisko tafli wody, choć w poszukiwaniu pożywienia może schodzić do stref przydennych. Żyje zwykle w grupkach z przewagą samic, choć nie jest typową rybą ławicową. Samce mogą toczyć między sobą niegroźne walki, bardzo rzadko kończące się obrażeniami. Występuje w wodach o różnym zasoleniu, odczynie i twardości. Może również wytrzymać krótkoterminowe spadki temperatury do 6°C.

Rozród

Drobniczka jednodniówka charakteryzuje się dość oryginalnym sposobem rozmnażania. Ryba ta nie posiada konkretnego okresu rozrodczego i może wydawać na świat potomstwo przez cały rok. Zaloty polegają na gonitwie samicy przez samca i próbach zapłodnienia jej przy pomocy gonopodium. Kiedy partner dogoni swą wybrankę, wprowadza w jej jajowody swój narząd płciowy(gonopodium) i zapładnia ikrę wewnątrz ciała samicy. Jednak część nasienia zostaje zmagazynowane w jajowodach samicy, aby kolejno zapładniać dojrzewające jaja. Z uwagi na tę umiejętność samica może przejść kilka cyklów ciążowych, kopulując tylko raz. Ikra w ciele samicy dojrzewa stopniowo, a rozwój poszczególnych partii trwa ok. 28-35 dni. U pojedynczej samicy może dojrzewać kilka partii jaj(nawet do 9), dlatego posiada bardzo krótki odstęp czasu pomiędzy kolejnymi porodami. Jaja posiadają bardzo mały zapas żółtka, dlatego zarodki czerpią substancję odżywcze z ciała matki, dzięki tzw. łożysku rzekomemu. Poród u tej ryby rozciąga się zwykle od 3 do 6 dni w ciągu których samica rodzi dziennie 1-3 młode(stąd jej nazwa), czyli łącznie od 10 do 25 rybek(maksymalnie 50). Zwykle między kolejnymi porodami następuje kilka tygodni przerwy. Młode rodzą się dosyć duże(kilka minimetrów), są całkowicie samodzielne i przypominają miniaturową wersję dorosłych(pionowe prążki u osobników młodych są dobrze widoczne). Żywią się planktonem i rosną dosyć szybko. Występuje u nich temperaturowa determinacja płci, czyli płeć dorastającego narybku należna jest od temperatury wody(im niższa tym większe prawdopodobieństwo iż młode staną się samicami). Młode zwykle już po ok. 35 dniach otrzymują dojrzałość płciową. Drobniczki zwykle nie polują na swoje młode.

Naturalni wrogowie

Większe ryby, większe płazy, larwy ważek, drapieżne chrząszcze, węże itp.

Długość życia 

1-2 lata. Maksymalnie w warunkach akwariowych dożywa 3 lat.

Znaczenie dla człowieka

Ryba spotykana w akwarystyce o średniej popularności. Polecana do tzw. nano akwariów, gdyż z powodzeniem parę drobniczek można już trzymać w zbiorniku 12 litrowym.

Sam posiadam w moim akwarium kilkanaście drobniczek i muszę przyznać iż mimo skromnego ubarwienia są to żywe i ciekawe w obserwacji rybki.           

Ciekawostki

• Drobniczka jednodniówka jest jedną z najmniejszych ryb akwariowych na równi z bystrzykiem amandy(Hyphessobrycon amandae), microrasborą galaxy*(Danio margaritatus), microrasborą erythromicron*(Danio erythromicron), razborą borneańską(Boraras brigittae), razborą plamistą(Boraras maculatus), żyworódką Endlera(Poecilia wingei) i kolcobrzuchem karłowatym(Carinotetraodon travancoricus).

• Drobniczka jednodniówka mimo małych rozmiarów jest rybą wytrzymałą, tolerującą szeroki zakres temperatur i parametrów wody. Nie jest jednak polecana do akwariów ogólnych, gdyż mała rybka może paść ofiarą większych współmieszkańców, lub nie dać sobie rady z rywalizacją o pożywienie z bardziej żwawymi i większymi rybami.
• Mimo małych rozmiarów drobniczka wydaje się wielka w porównaniu do najmniejszej ryby świata Paedocypris progenetica, która jest zarazem najmniejszym kręgowcem. Rybka osiąga zaledwie 7,9 mm długości ciała przez samice i 10 mm długości przez samce.

• Drobniczka jednodniówka jest często określana mianem "mosquitofish", ze względu na zjadanie przez ów gatunek larw komarów. Z uwagi na ten fakt ryba został introdukowana na tereny stanu New Jersey w celu walki z plaga komarów. Jednak mimo wszystko częściej nazwą "mosquitofish" określa się ryby z rodzaju Gambusia, które odznaczają się znaczną zajadłością i potencjałem rozrodczym.

• Do rodzaju Heterandria zalicza się 10 gatunków ryb min. mieczyka dwukropka(Heterandria bimaculata), Heterandria tuxtlaensis i Heterandria dirempta.

Bibliografia:

-http://rybyakwariowe.eu/ryba-akwariowa/drobniczka-jednodniowka-drobniczki/

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Drobniczka_jednodni%C3%B3wka

-https://en.wikipedia.org/wiki/Heterandria_formosa

-http://www.domowe-akwarium.pl/ryby-akwariowe/drobniczka

-http://www.seriouslyfish.com/species/heterandria-formosa/