Helikoprion - najdziwniejsza szczęka rekina

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Chrzęstnoszkieletowe
• Rząd: Edestydy
• Rodzina: Agassizodontidae
• Gatunek: Helicoprion bessonowi

Występowanie

Paleontolodzy oceniając lokalizację skamieniałości spekulują iż helikoprion zamieszkiwał południowo-zachodnią część wybrzeża Gondwany, a później Pangey. Prawdopodobnie pojawiły się 310 milionów lat temu w karbonie, a wymarły 250 milionów lat temu w późnym triasie.

Ogólny opis

Poza skamieniałościami przedstawiającymi zwój zębów, nie odnaleziono innych zachowanych części ciała, dlatego do niedawna wygląd ryby budził niemałą zagadkę. Dopiero po odnalezieniu czaszki reprezentanta siostrzanej rodziny Ornithoprion, naukowcy stwierdzili iż zwój zębów to nietypowa żuchwa rekina. Przypuszcza się że zęby ryby nie wypadały z wiekiem, lecz stopniowo narastały wydłużając żuchwę rekina w rodzaj spirali, choć do końca nie wiadomo czy była ona skierowano do wewnątrz pyska, czy na zewnątrz rozciągając się pod żuchwą. Wygląd reszty ciała rekina nie jest do końca pewny, lecz prawdopodobnie przypominał innych przedstawicieli rzędu edestydów. Prawdopodobnie dorastał do 3-4 metrów.

Dymorfizm płciowy

Brak danych.

Pożywnie

Mięsożerca.

Zachowanie

Brak danych.

Rozród

Brak danych.

Naturalni wrogowie

Większe rekiny i plezjozaury.

Długość życia

Brak danych.

Przyczyny wymarcia      

Helikoprion wymarł ok. 250 milionów lat temu podczas tzw. wymierania permskiego, kiedy wymarło niemal 90% organizmów zamieszkujących wody morskie. Przypuszcza się że przyczyną wymierania było uderzenie dwóch planetoid w powierzchnie Ziemi(dowody: krater Bedout i krater na Ziemi Wilkesa), co wzmogło wzmożony wulkanizm wraz ze zmianą składu chemicznego powietrza atmosferycznego. Powstał efekt cieplarniany, a kwaśne deszcze i związki siarki zawarte w powietrzu zakwasiły oceany, powodując powolny pomór morskiego życia.

Ciekawostki

• Obecnie najbliższych krewnych helikoprionów można szukać wśród chimer(Chimaeriformes).
• Pierwsze znalezione szczątki helikopriona należały do Helicoprion bessonowi. Kawałek żuchwy został znaleziony w 1899 roku przez Aleksandra Karpinskigo w skałach wapiennych w górach Ural. Gatunek został naukowo opisany przez Oliver Perry Hay'a.
• Choć przedstawienia ryby pokazują ją ze żuchwą skierowano najczęściej do tyłu lub do środka pyska to są to jedynie spekulację, a wygląd rekina mógł się znacząco różnić od współczesnych wyobrażeń.
• Obecnie rodzaj Agassizodontidae liczy 7-8 wymarłych gatunków do których należą Helicoprion bessonowi, Helicoprion ergasaminon,Helicoprion ferrieri,  Helicoprion jingmense,Helicoprion mexicanus,Helicoprion nevadensis, Helicoprion sierrensis i Helicoprion davish(?).

Bibliografia:

-https://en.wikipedia.org/wiki/Helicoprion

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Helikoprion

-http://www.prehistoric-wildlife.com/species/h/helicoprion.html