Świstak amerykański - nizinny świstak

inne nazwy: wuchak, świszcz

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Ssaki
• Rząd: Gryzonie
• Rodzina: Wiewiórkowate
• Gatunek: Świstak amerykański(Marmota monax)

Występowanie

Świszcz zamieszkuje tereny Ameryki Północnej. Na południe jego zasięg rozpościera się od wschodniej Oklahomy, po północną Luizjanę, Alabamę, Georgię do Północnej Karoliny. Wschodnia granica występowania obejmuje Karolinę Północną, wybrzeże Atlantyku, półwysep Labrador i Kanadę, a północna od Labradoru po południową Alaskę. Świszcz najbardziej preferuje tereny otwarte, takie jak łąki, pastwiska i użytki zielone, lecz spotykany także na obszarach skalistych, górzystych i częściowo zalesionych. Często zamieszkuje także tereny zurbanizowane np. pola uprawne i sady.

Ogólny opis

Świszcze posiadają dosyć krępą budowę ciała, a ich długość ciała waha się w granicach 40-65 cm przy wadze ok. 2-6 kg. Kolor sierści jest zwykle zróżnicowany, choć najczęściej widywane są osobniki ciemnobrunatne, szarawe lub cynamonowe z białymi włoskami pokrywającymi ciało gryzonia. U większości świszczy łapki są koloru czarnego lub ciemnobrązowego, choć u jednego z podgatunków odnotowano łapki koloru różowego. Ogon jest zwykle ciemny i puszysty, stanowiąc 20-25% długości całkowitej ciała. Zęby są zwykle białe, a uszy zaokrąglone.

Dymorfizm płciowy     

Samce są nieco większe od samic.

Populacja i zagrożenia

Świszcz jest jednym z niewielu gatunków zwierząt, które po kolonizacji Ameryki Północnej przez Europejczyków zwiększyło swoją populację. Wiąże się to z wylesieniem i powstawaniem rozległych terenów otwartych, które są środowiskiem życia gryzonia. Obecnie świszcz jest traktowany jako gatunek pospolity i klasyfikowany jako gatunek o najmniejszych stopniu na wyginięcie. W wielu rejonach traktowany jako szkodnik niszczący uprawy.

Pożywienie   

Podstawowym składnikiem diety świszcza są zielone części roślin, jak lucerna, mniszek, czy koniczyna, lecz zjadają także liście, korę drzew, nasiona, orzechy, kwiaty, owoce, jaja ptaków, owady i mięczaki.

Zachowanie   

Świszcz jest gatunkiem o dziennym i samotniczym trybie życia. Samce są terytorialne, a ich areał rozciąga się przeciętnie przez 10 000 m2 pokrywając się z terytoriami samic(przeciętnie 2 lub nieco więcej). Terytorium samicy jest zwykle wielkości 2 500 m2, choć w okresie rozrodczym zwiększa się do ponad 10 000 m2. Świszcze budują zwykle dosyć rozbudowane nory, dzielące się na te używane w okresie letnim i zimowym. Zwykle posiadają kilka wejść i wyjść awaryjnych w razie zagrożenia. Żerują zwykle 2 razy dziennie przez 2 godziny, a resztę dnia spędzają odpoczywając w swojej norze, oszczędzając zgromadzoną tkankę tłuszczową na hibernację. Zwykle nie przejawiają instynktów społecznych, chociaż obserwowano wspólnie pożywiające się osobniki. W razie zagrożenia szybko uciekają do nory, a w razie odcięcia drogi ucieczki wyginają swoje ciało, pokazując zęby i pusząc ogon. Hibernują z nastaniem pierwszych chłodów, przez całą zimę(zwykle od października do marca lub kwietnia, zależnie od szerokości geograficznej) . Czasami mogą hibernować w okresie letnim przy niedostatecznym dostępie do pożywienia. Bardzo dobrze pływają i wspinają się na drzewa

Rozród 

Okres rozrodczy zaczyna się zaraz po wyjściu świszczy z hibernacji, czyli w połowie kwietnia(choć może być to zmienne w zależności od szerokości geograficznej). Samce zwykle budzą się jako pierwsze, ustalając terytorium, tocząc walki z konkurentami oraz wyszukując partnera. Samica zwykle chodzi w ciąży przez 31-32 dni, po czym rodzi 1-9 młodych, warzących przeciętnie 25 gramów. Młode szybko rosną, dlatego zazwyczaj po upływie 44 dni są odstawiane od mleka, a po upływie 2 miesięcy stają się niezależne. Dojrzałość płciową osiągają po upływie 1-2 lat. Rozmnażają się jedynie raz do roku.

Naturalni wrogowie 

Świszcze padają ofiarą wilków, kojotów, lisów rudych i wirginijskich, niedźwiedzi czarnych, rysiów kanadyjskich i rudych, psów, ptaków z rodziny jastrzębiowatych i węży.

Długość życia         

W stanie dzikim przeciętnie 4-6 lat, choć w niewoli dożywają 10-14 lat.

Znaczenie dla człowieka 

Czasami są uważane za szkodniki niszczące pastwiska i pola uprawne. Budując swoje nory uszkadzaj sprzęt rolniczy oraz powodują uszkodzenia nóg u zwierząt gospodarskich. Używane w badaniach laboratoryjnych w leczeniu wielu chorób, a także jako zwierzę treningowe dla myśliwych. Czasami hodowane w niewoli.

Ciekawostki  

• Jest największym przedstawicielem rodziny Marmota. 
• W przeciwieństwie do większości przedstawicieli swojego rodzaju świszcz jest gatunkiem zamieszkującym tereny nizinne.
• Świszcze posiadają wiele nazw zwyczajowych na terenie swojego występowania np. świnka ziemna lub świnka świszcząca.
• Zgodnie z legendą kiedy świstaki wychodzące ze snu zimowego(żyjące w niewoli) ze swoich nor zauważą swój cień oznacza to 6 tygodni dodatkowej zimy, jeśli zaś go nie zobaczą oznacza to szybką wiosnę.
• Jest blisko spokrewniony z innymi przedstawicielami rodzaju Marmota(liczący 14-15 gatunków) między innymi z świstakiem(Marmota marmota), świstakiem kanadyjskim(Marmota caligata) i świstakiem z Vancouver(Marmota vancouverensis).

  

Bibliografia:

-https://en.wikipedia.org/wiki/Groundhog

-http://animaldiversity.org/accounts/Marmota_monax/

-http://www.iucnredlist.org/details/42458/0

-http://animals.nationalgeographic.com/animals/mammals/groundhog/