Nocek rybaczek - nocny łowca ryb

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Ssaki
• Rząd: Nietoperze
• Rodzina: Mroczkowate
• Gatunek: Nocek rybaczek(Myotis vivesi)

Występowanie

Nocek rybaczek zamieszkuję endemicznie tereny przybrzeżne, oraz wyspy Zatoki Kalifornijskiej. Populacja przybrzeżna zamieszkuję stan Sonora(Meksyk) od portu San Carlos Nuevo Guaymas po miasto Puerto Peñasco i Kalifornię Dolną na wschodnim wybrzeżu od Isla Encantada po Punta Coyote. Mała populacja zamieszkuję także zachodnie wybrzeże Kalifornii Dolnej od zatoki Sebastián Vizcaíno Bay po północno-zachodnie wybrzeże Kalifornii Dolnej Południowej. Populacje wyspowe zamieszkują min. Isla Tiburon, Isla Ángel de la Guarda, Isla Carmen, Isla Media, Isla Granito, Isla Partida, Santa Inez Island, Pond Island, San Marcos Island itd.. Nocek rybaczek zamieszkuję wybrzeża mórz, gdzie znajdują się jaskinie, szczeliny i skalne półki.

Ogólny opis

Nocek rybaczek jest dużym gatunkiem nietoperza z rodziny mroczkowatych, największym przedstawicielem rodzaju Myotis na terenie Ameryki Północnej, osiągając 14-14,5 cm całkowitej długości ciała(w tym 6-7 cm długość ogona), 40 cm rozpiętości skrzydeł i ok. 25 g wagi. Pyszczek krótki, zwykle różowy. Uszy jasne, długie i szerokie. Skrzydła nietoperza długie i dosyć wąskie, pozwalające łatwo i szybko latać, choć dynamiczne manewrowanie jest utrudnione. Dodatkowo skrzydła są mało obciążone, co ułatwia przenoszenie zdobyczy. Nocek rybaczek posiada także dość duże stopy i długie, cienkie pazury, które wraz z palcami są bocznie spłaszczone(minimalizuje to opór powietrza podczas polowania). Ostrogi nocka długie, składające się do przodu wzdłuż kończyn tylnych, także uropatagium(błona ogonowa, między tylnymi nogami) nie przeszkadza nietoperzowi podczas łapania zdobyczy. Ogon dosyć długi(5-6,5 cm długości), objęty błoną lotną. Futro nietoperza od płowego do brązowego, lecz każdy włos u podstawy jest ciemnoszary. Kilka kępek włosów znajduje się także u podstawy spodniej części uropatagium. Spód ciała jasny, białawy. Błona lotna koloru ciemnoszarego.

Dymorfizm płciowy

Brak wyraźnego. Samice przypuszczalnie większe od samców.

Populacja i zagrożenia

Nocek rybaczek jest notowany jako gatunek narażony w czerwonej księdze IUCN, głównie za sprawą swojego endemicznego występowania, specyfikacji pokarmowych i szybko zmieniającego się środowiska życia. Utrata środowiska życia(poprzez zabudowę, zanieczyszczenia, oraz niepokojenie odpoczywających nietoperzy), wraz z gatunkami wprowadzonymi(głównie szczurem i kotem), które polują na nietoperze, są głównymi zagrożeniami dla tego gatunku. Szczury i koty zdewastowały populację nocna rybaczka w niektórych rejonach Zatoki Kalifornijskiej. Mimo to nietoperz nadal jest liczny na niektórych terenach, choć dotychczas nie oszacowano populacji owego gatunku. Obecnie działania ochronne mające na celu polepszenie sytuacji nocna rybaczka, skupiają się na eliminacji szczurów i kotów z niektórych rejonów, oraz zachowania obszarów na których występują owe nietoperze. Gatunek występuję na terenie rezerwatów Las Islas del Golfo de California Biosphere Reserve i Isla Rasa Reserve, które zapewniają pewien poziom ochrony. Dodatkowo nietoperz jest wymieniany w meksykańskim rozporządzeniu o ochronie gatunków(NOM-59-SEMARNAT-2001) pod kategorią P(gatunek zagrożony), oraz podlega ochronie według Program for Mexican Bat Conservatio. 

Pożywienie

Nocek rybaczek poluję głównie na morskie skorupiaki i ryby, pływające blisko powierzchni wody. Badania dowodzą iż głównym składnikiem diety(nawet ponad 90%) nocka rybaczka są skorupiaki(np. Pleuroncodes planipes). Okazjonalnie łapie także owady i spożywa glony. Zmodyfikowany układ moczowy pozwala nietoperzowi przetrwać pijąc wodę morską.

Zachowanie

Nocek rybaczek jest gatunkiem nocnym, jednym z dwóch nietoperzy polujących w wodach morskich. Zwykle lata powoli i dość nisko nad taflą wody, emitując sygnał echolokacyjny, który wyszukuje zaburzeń w tafli wody, co może świadczyć o obecności ofiar nietoperza. Nietoperz następnie szybkim lotem ślizgowym, łapie swoją zdobycz w ostre pazury, które następnie przekazują łup do pyszczka. Ofiara jest zwykle spożywana podczas lotu, lub na lądzie, kiedy nietoperz osiądzie, zwłaszcza kiedy upoluję dość dużą rybę(potrafi przetransportować na część lądową ryby o 8 cm długości ciała i 6,5 gramów wagi). Nocek rybaczek podczas jednej nocy potrafi upolować ok. 30 ryb i skorupiaków, szukając zdobyczy nawet 7 km od brzegu. Wraca do kryjówek przed świtem. Za dnia odpoczywa w jaskiniach, skałach osłoniętych przez osuwiska, szczelinach, a nawet pod skorupami martwych żółwi morskich, osłoniętymi przed działaniem promieni słonecznych i z utrudnionym dostępem dla drapieżników. Gniazduję zwykle pojedynczo, a największe skupisko nocków rybaczków odpoczywających pod skałą wynosiło 13 sztuk. Niektóre ptaki morskie np. nawałnik malutki(Hydrobates microsoma) i nawałnik czarny(Hydrobates melania) gniazdują na tych samych skałach co nocek, często z nim sąsiadując.

Rozród

Spermatogeneza u samców nocka rybaczka rozpoczyna się w lipcu-wrześniu(kończy natomiast w październiku), co przypuszczalnie można uznać za sezon godowy tych nietoperzy. Samice rodzą jedno młode pod koniec maja, lub na początku czerwca, po ciąży trwającej 55-65 dni. Rozbieżny okres między sezonem godowym-urodzeniami, a okresem ciąży wiąże się najprawdopodobniej z przetrzymywaniem nasienia samca przez samice i opóźnionym zapłodnieniem(co jest dość powszechne w rodzinie mroczkowatych). Samice tworzą małe grupy od 2 do 8 osobników, w których wychowują młode. Noworodek mierzy średnio 7,5 cm długości i waży 6 gram. Po ok. 3 dniach zwykle otwiera oczy. Młode trzymają się mocno jednego z pary sutków matki na jej piersi podczas karmienia, za dnia. Obserwowano także młode nietoperze odpoczywające na plecach matek podczas dnia. Podczas polowań samice pozostawiają młode w kryjówce(aby nie stanowiły dodatkowego obciążenia), które dzięki ostrym pazurkom potrafią trzymać się skał. Po ok. 50 dniach młode nietoperze uczą się latać i stają się samodzielne. Okres dojrzałości płciowej nie jest znany.

Naturalni wrogowie

Nocek rybaczek może paść ofiarą płomykówki zwyczajnej(w niektórych rejonach nocki rybaczki stanowią 25% diety tej sowy), dzierzby siwej, mewy delawarskiej, mewy zachodniej, kruka, sokoła wędrownego, rybołowa zwyczajnego, oraz niektórych węży(które polują na odpoczywające w kryjówkach nietoperze). Zaobserwowano iż dzierzba siwa i mewa zachodnia przeszukują szczeliny skalne, jaskinie i skalne półki w poszukiwaniu śpiących nietoperzy. Mimo to największym wrogiem nocka rybaczka stały się wprowadzone szczury wędrowne, które szybko nauczyły się polować na nietoperze, czasem dziesiątkując całe populację na danych terenach. Zdziczałe koty także polują na nietoperze, obniżając ich liczebność.

Długość życia

Przypuszczalnie ok. 10 lat. W niewoli jeden ze znanych osobników żył 9 lat.

Znaczenie dla człowieka

Gatunek nie posiada szczególnego znaczenia dla człowieka. Jak inne nietoperze może być wektorem wścieklizny, choć ze względu na mniej stadny tryb życia(nietoperze nie zarażają się nawzajem), oraz zamieszkiwanie odludnych terenów, zarażenie człowieka ową chorobą przez tego nietoperza jest raczej niemożliwe.

Ciekawostki

• Okres rozrodczy nawałnika malutkiego(Hydrobates microsoma) i nawałnika czarnego(Hydrobates melania) zwykle pokrywa się z okresem rozrodczym nocka rybaczka. Nocki często wybierają te same miejsca do gniazdowania co nawałniki, lecz gniazdują z nimi wspólnie tylko w przypadku, gdy inne kryjówki są już zajęte. Zwykle nietoperz i ptak nie wchodzą sobie w drogę, gdyż nocek wylatuję na żer, gdy nawałnik wraca odpocząć.

• Nocek rybaczek posiada podobne przystosowania i morfologię do rybaka nocnego(Noctilio leporinus), mimo iż nie jest z nim blisko spokrewniony(ewolucja konwergentna). Oba nietoperze są jedynymi polującymi w wodach morskich.

• Nietoperz został opisany w 1901 roku przez francuskiego zoologa Auguste Ménégaux pod nazwą Myotis vivesi. W 1906 roku amerykański zoolog Gerrit Smith Miller zaproponował przeniesienie nietoperza do nowo stworzonego rodzaju Pizonyx, mimo to nocek nadal jest uznawany za członka rodzaju Myotis, a Pizonyx często traktowany jest jako podrodzaj.
• W 1993 roku kopalny gatunek nietoperza zamieszkującego w miocenie Teksas, został nazwany Pizonyx wheeleri(przez paleontologów Walter'a Dalquest'a i Daniel'a Patrick'a) przez co miał być blisko spokrewniony z nockiem rybaczkiem. Paleontolog Nicholas Czaplewski uznał jednak iż nietoperz może być także blisko spokrewniony z Antrozous pallidus. Sprawa systematyczna kopalnego nietoperza do dziś nie została rozwiązana.
• Przypuszczalnie największa populacja nocka rybaczka żyję na wyspie Isla Partida i liczy ok. 12-15 tysięcy osobników. 
• Obecnie do rodzaju Myotis zalicza się 106-109 gatunków nocków min. nocka myszouchego(Myotis lucifugus), nocka Bechsteina(Myotis bechsteinii) i nocka Natterera(Myotis nattereri).

Bibliografia:

-http://www.iucnredlist.org/details/14209/0

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Nocek_rybaczek

-https://en.wikipedia.org/wiki/Myotis_vivesi

-https://en.wikipedia.org/wiki/Mouse-eared_bat

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Nocek

-http://www.arkive.org/fish-eating-myotis/myotis-vivesi/

-http://animaldiversity.org/accounts/Myotis_vivesi/

-http://eol.org/pages/327628/details

-http://www.science.smith.edu/msi/pdf/i0076-3519-588-01-0001.pdf