niedziela, 10 lutego 2013

Łabędź niemy-najcięższy ptak latający Polski.

  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Ptaki
  • Rząd: Blaszkodziobe
  • Rodzina: Kaczkowate
  • Gatunek: Łabędź niemy(Cygnus olor)

Ogólny opis

-Występowanie
Łabędź niemy naturalnie zasiedla środkową Europe(min. północno-wschodnią Francję, Belgię, Holandię, Wyspy Brytyjskie, Niemcy, Danię i południowe krańce Szwecji i Norwegii, a także południową Grecję, południową Bułgarię i Rumunię oraz południowo-zachodnią Turcję i południowy kawałek europejskiej Rosji, jedynie w okresie letnim przebywał w północnej Polsce i środkowej Rosji), północne Chiny, Mongolię i Kazachstan. Został introdukowany do Ameryki Północnej, Afryki Południowej, Australii i Nowej Zelandii, a także do wielu krajów Europy i Azji. Niegdyś zimował na wybrzeżach Morza Czernego, Kaspijskiego i w Chinach. Obecnie większość populacji zimuje na terenach lęgowych, korzystając z obecności człowieka. Łabędź niemy zasiedla głównie stające zbiorniki wodne, ale także ujścia rzek i wybrzeża morskie, na których często zimuję.

-Opis gatunku
Łabędzie nieme to duże gęsi o długości ciała do 150 cm, rozpiętości skrzydeł 200 cm i wadze 10-20 kg dla samców i ok. 10 kg dla samic. Ciało łabędzia jest masywne z charakterystyczną szeroką piersią i pokryte u dorosłych osobników jednolicie białym upierzeniem. Skrzydła są długie i szerokie, a ogon krótki i szeroko rozkładany podczas lotu. Nogi łabędzia są czarne a trzy palce połączone są płoną pławną, czwarty palec jest niewielki i skierowany do tyłu. Szyja jest długa, a oczy niewielkie i osadzone po bokach głowy. Dziób jest koloru czerwono-pomarańczowego, gdzie górna cześć jest pokryta czarną naroślą(u samca większą w okresie godowym).

-Dymorfizm płciowy
Samce są miększe i masywniejsze od samic. W okresie godowym samce posiadają dużą narośl na dziobie, u samic jest ona o wiele mniejsza.

-Populacja i zagrożenia
Na przełomie XIX i XX wieku na łabędzie intensywnie polowano, co doprowadziło do znacznego spadku ich liczebności. Objęcie ochroną łabędzia niemego spowodowało wzrost jego liczebności i mimo i tak wielu niebezpieczeństw(zatrute wody, połykanie haczyków wędkarskich, linie wysokiego napięcia) populacja łabędzie nie jest zagrożona i w wielu miejscach liczna.

-Pożywienie
Rośliny wodne, trawa oraz sporadycznie owady wodne i ślimaki.

-Zachowanie
Łabędź niemy jest gatunkiem zmiennym co do zachowań społecznych. W okresie wędrówek tworzy duże stada, co wiąże się z gwarancją bezpieczeństwa, za to w okresie lęgów łabędzie tworzą swoje terytoria,  które zaciekle broni samiec przed innymi przedstawicielami swojego gatunku. Łabędzie większość czasu przeznaczają na żerowanie. Podczas niekorzystnych warunków mogą zamierać w bezruchu i pozostawać w tej pozycji przez długi czas. Łabędzie spędzają też dużo czasu na pielęgnowanie swojego upierzenia. Ptaki te bardzo dobrze latają i mogą latać na dość znacznych wysokościach. Niekiedy tworzą klucze. Po powrocie na lęgowiska tracą zdolność lotu(przez ok. 5 tygodni), spowodowaną utratą lotek ze skrzydeł, wtedy też opiekują się młodymi. Dzięki długiej szyi mogą sięgać po pożywienie nawet na głębokość ok. 1 m. Dorosłe osobniki nie potrafią nurkować, jedynie młode posiadają tę zdolność. Łabędzie także często wychodzą na ląd, aby zjadać trawę i inne rośliny pastewne.

-Rozród
Okres tokowania przypada zazwyczaj wczesną wiosną, lecz tokują jedynie ptaki nie posiadające stałych partnerów. Łabędzie wiążą się zazwyczaj na całe życie, zmieniają partnera jedynie po śmierci poprzedniego. Samiec podczas toków stroszy pióra na szyi i kiwa głową, jeśli samica zaakceptuje samca to powtarza taniec zalotnika. Para następnie wyszukuje odpowiedniego rewiru na założenie gniazda i agresywnie go broni przed innymi parami. Duże i solidne gniazdo ukryte jest najczęściej w zaroślach na brzegach zbiorników, choć zdarzają się także pływające gniazda. Gniazdo buduje samica z przyniesionych przez samca roślin, gałęzi i błota. Samica znosi ok. 5-9 jaj i wysiaduje je wraz z samcem przez ok. 35 dni. Jaj pilnują na zmianę, a gdy obaj rodzice opuszczają gniazdo, przykrywają starannie jaja, aby ochronić je przed drapieżnikami. Samiec agresywnie broni gniazda, nawet przed znacznie większymi przeciwnikami(samiec potrafi zabić psa lub lisa broniąc gniazda i młodych). Młode kiedy wykluwają się są pokryte gęstym i szarym puchem. Opuszczają gniazdo po kilku godzinach po wykluciu. Pożywiają się same, a na noc wracają do gniazda wraz z rodzicami. Po 3 miesiącach uzyskują zdolność lotu i udają się wraz z rodziną na zimowiska. Opuszczają rodziców wraz z nastaniem kolejnego okresu lęgowego(następna wiosna) i tworzą własne grupy. Po ukończeniu 3 lat, pióra stają się jednolicie białe, a dojrzałość uzyskują po skończeniu ok. 4 lat.

-Naturalni wrogowie
Duże zwierzęta drapieżne(wilk, lis, niedźwiedź, tygrys), a dla młodych dodatkowo duże ryby i ptaki drapieżne(sumy, mewy, orły). Zaatakowany łabędź głośno syczy i atakuje dziobek i skrzydłami.

-Długość życia
7-8 lat.

-Znaczenie dla człowieka
Niegdyś polowano na łabędzie w celach kulinarnych, lecz obecnie ptak ten jest pod ochroną, choć istnieją udomowione odmiany łabędzi, które z powodzeniem można hodować, głownie w celach ozdobnych. Ptak ten często wzbudza zachwyt i radość, kiedy widywany jest w pobliżu osiedli ludzkich. Łabędzie są zazwyczaj łagodnie usposobione, lecz niepokojone zwłaszcza w okresie lęgowym, mogą wyrządzić poważną krzywdę. Łabędź jednym uderzeniem skrzydła potrafi złamać rękę człowiekowi.

-Ciekawostki


  • rzadko wydaje z siebie jakikolwiek dźwięk, dlatego został nazwany łabędziem niemym.
  • ciało łabędzie pokrywa ok. 25 000 piór.
  • niegdyś za odrębny gatunek klasyfikowano łabędzie niezmienne, czyli łabędzie które od wyklucia się były pokryte białym puchem.
  • jest gatunkiem inwazyjnym poza rejonami naturalnego występowania.
  • łabędzie nieme zazwyczaj wybierają siedliska , gdzie woda jest bardzo czysta.
  • jest blisko spokrewniony z łabędziem czarnym, czarnoszyim, krzykliwym, czarnodziobym i trąbiącym.
  • łabędzie są także blisko spokrewnione z niejasnym w klasyfikacji koskorobą(Coscoroba coscoroba).
 


Łabędzie wraz z młodymi.

Bibliografia:
-https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%81ab%C4%99d%C5%BA_niemy
-https://en.wikipedia.org/wiki/Mute_swan
-http://www.arkive.org/mute-swan/cygnus-olor/
-http://animaldiversity.org/accounts/Cygnus_olor/
-http://www.iucnredlist.org/details/22679839/0

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz