Rzekotka drzewna - żaba meteorologa

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Płazy
• Rząd: Płazy bezogonowe
• Rodzina: Rzekotkowate
• Gatunek: Rzekotka drzewna(Hyla arborea)

Występowanie

Zamieszkuje Południową i Środkową Europe, południową część Szwecji na północ i północną część Włoch i Grecję na południe oraz od Hiszpanii i Portugalii na zachodzie po Kaukaz i Krym na wschodzie. Zasiedla także Afrykę północno-zachodnią i Azję Mniejszą. Wprowadzona na Wyspy Brytyjskie i reintrodukowana na Łotwę. Prawdopodobnie występuje w Iranie i występowała w Libanie. Jest gatunkiem lubiącym tereny nizinne, choć może występować na wysokościach do 2300 m n.p.m.. Najbardziej preferuje rzeczne i leśne doliny, lecz spotykana także w pobliżu stawów, trzcinowisk, terenów podmokłych, widnych lasów liściastych i mieszanych w pobliżu zbiorników wodnych, a także niektóre populacje zasiedlają tereny miejskie. Unika gęstych lasów.

Ogólny opis

Rzekotka drzewna jest niewielką żabą, osiągającą 4-6 cm długości ciała o dosyć kształtnej budowie ciała. Masa płaza waha się w zależności od płci i wynosi 8-9 g dla samców i 10-15 g dla samic. Skóra zwykle jest gładka i lśniąca na grzbiecie i chropowata na brzuchu. Ubarwienie żaby jest zmienne w zależności od pory roku, środowiska życia i wilgotności powietrza. Rzekotka jest zwykle zielona na grzbiecie, choć może przyjąć także kolor żółty, żółtozielony, brunatny, a nawet niebieski i czarny. Cechą charakterystyczną tej rzekotki jest ciemna smuga biegnąca po bokach żaby od ud po nozdrza. Brzuch żaby jest zwykle żółtawy lub białawy z delikatnymi plamkami. Oko żaby jest mocno wyłupiaste z brunatnożółtą tęczówką. Długie, nieco dłuższe od ciała kończyny tylne są wyposażone(podobnie jak kończyny przednie) w długie palce posiadające przylgi, dzięki czemu żaba sprawnie wspina się po gładkich powierzchniach.

Dymorfizm płciowy

Dosyć wyraźny, samica jest nieco cięższa od samca. Samce posiadają ciemniejszy kolor na podgardlu, a ponadto wyposażone są w dosyć duży worek krtaniowy, umożliwiający mu wydawanie donośnych dźwięków. Samce wytwarzają także podczas okresu rozrodczego modzel(zgrubienie naskórka) na kciukach.

Populacja i zagrożenia

Rzekotka drzewna klasyfikowana jest jako gatunek najmniejszej troski, choć populacja płaza stale maleje. W Europie Zachodniej populacja rzekotki jest mocno pofragmentowana, lecz w Polsce i Holandii zanotowano wzrost liczebności rzekotki drzewnej. Głównym zagrożeniem dla rzekotki jest przekształcanie jej naturalnego środowiska(osuszanie mokradeł, wyrąb lasów, budowa dróg), a także zanieczyszczenie wód i używanie szkodliwych środków owadobójczych. Ocieplenie klimatu(suche lata) mogą się także przyczynić do wysokiej śmiertelności żab. W Danii zanotowano spadek populacji, związany z chowem wsobnym. W Polsce żaba podlega ochronie i uważana jest za gatunek średnio liczny.

Pożywienie

Owady, pajęczaki i czasami ślimaki. Zanotowano iż dorosła rzekotka drzewna gustuje bardziej w chrząszczach i pająkach. Kijanka żywi się glonami, szczątkami roślin i obumarłą materią organiczną.

Zachowanie

Rzekotka drzewna jest gatunkiem lądowego płaza, który swoją aktywność unaocznia o świcie i po zmierzchu. W ciągu dnia ukrywa się pośród roślinności i trudno ją dostrzec. Całe życie spędza wspinając się po gałęziach, liściach, a nawet wysokich źdźbłach trawy, schodząc na ziemie jedynie przygotowując się do snu zimowego i w czasie godów. Jest gatunkiem ciepłolubnym. Rzadko wchodzi do wody(w okresie rozrodczym), choć pływać potrafi sprawnie. Rzekotka hibernuje od października do marca-kwietnia, w wilgotnej ziemi.

Rozród

Okres rozrodczy rzekotki drzewnej jest inny w zależności od szerokości geograficznej na której występują. Zwykle przypada od kwietnia do maja(Rumunia marzec-maj). Żaby zwykle schodzą na brzeg, w nocy ukrywając się w wodzie. Po zapadnięciu zmroku samce rozpoczynają rechotanie, usadawiając się nad powierzchnią wody. Samice przyciągane rechotaniem, zbliżają się do źródła dźwięku. Samica zwykle wybiera samca o najciemniejszym ubarwieniu. Para formują ampleksus, a samica składa 750-2000 jajek, które są natychmiastowo zapładniane przez samca. Jajka opadają na dno zbiornika w postaci kłębów. Pojedyncze jajo posiada średnice 1,5-2 mm, a średnica galaretowatej osłonki wynosi 3-4 mm. Po około 2 tygodniach wylęgają się kijanki o długości 4-5 cm. Zwykle są żółtozielone lub zielone z jasnymi cętkami. Kijanki są dosyć żywe, lecz bardzo powolne. Po upływie 2 miesięcy, żaby wychodzą na ląd z przeciętną długością ciała 1-1,5 cm. Kijanki, które przed zimą nie zdążyły całkowicie się przekształcić, zimują i przechodzą metamorfozę następnego roku. Samce dojrzewają po roku, a samice po upływie 2 lat.

Naturalni wrogowie

Ptaki wodne, ryby drapieżne(zwłaszcza łososiowate, szczupaki, okonie, bassy), szop pracz, węże, ropuchy, koty, norki itp.. Kijanki dodatkowo narażone na ataki dużych drapieżnych owadów np. larwy ważki. Skóra rzekotki wytwarza śladowe ilości toksyny.

Długość życia

W naturze przeciętnie 6-7 lat, choć mogą dożyć nawet 15 lat.

Znaczenie dla człowieka

Czasami, choć rzadko hodowana w niewoli. Niegdyś trzymana w domach i używana do prognozowania pogody. Rzekotka wspinając się najwyżej prognozowała dobrą pogodę, natomiast schodząc z umieszczonej drabinki pochmurną i deszczową.

Ciekawostki

• Jest blisko spokrewniona z rzekotką śródziemnomorską od której odróżnia się smugą biegnącą po bokach rzekotki drzewnej. Obie żaby dają także bezpłodne hybrydy.
• Została opisana w 1758 roku przez szweda Korola Linneusza.
• Rzekotka drzewna i śródziemnomorska występują wspólnie na terenie Hiszpanii, Portugalii i Afryki Północnej, a dodatkowo we Francji występuje wspólnie z Hyla sarda(rzekotka sardyńska*). Obecnie w Europie, Bliskim Wschodzie i Afryce Północnej występuje 5 gatunków rzekotkowatych(poza trzema wymienionymi powyżej, dodatkowo Hyla savignyi[rzekotka środkowowschodnia*] i Hyla heinzsteinitzi[krytycznie zagrożony płaz, prawdopodobnie wymarły]).
• Samiec rzekotki drzewnej uznawany jest w Polsce za najgłośniejszego płaza. Rechot słyszalny jest z odległości kilku kilometrów.
• W Polsce prywatna hodowla rzekotki drzewnej jest zabroniona.
• Rzekotka drzewna jest odporna na jad osy, dzięki czemu może bez trudu na nią polować.
• Badania wykazały iż kijanki rzekotki drzewnej często współwystępują i dobrze znoszą obecność kijanek kumaka nizinnego, za to w mniejszym stopniu tolerują obecność larw traszki zwyczajnej, grzebieniastej i ropuch.
• Zaobserwowano iż w miejscu, gdzie kijanki rzekotki drzewnej są w większym stopniu narażone na ataki drapieżników, wyrastają większe ogony.
• Badania wykazały iż na rzekotce drzewnej żyje 5 gatunków pasożytniczych robaków.
• Rodzina rzekotkowatych liczy około 890 gatunków żab. Większość występuje w strefie tropikalnej.
• Z rzekotki drzewnej wyodrębniono kilka podgatunków, z czego 6 występuje w Europie.
• Niegdyś Hyla savignyi i Hyla sarda były uznawane za podgatunki rzekotki drzewnej.
• Rodzaj Hyla liczy 33 gatunków rzekotek. Do niego zaliczana jest rzekotka zielona (Hyla cinerea), rzekotka jadowita (Hyla versicolor) i rzekotka ptasia (Hyla avivoca).
  
  

Bibliografia:

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Rzekotka_drzewna

-https://en.wikipedia.org/wiki/European_tree_frog

-http://www.iucnredlist.org/details/10351/0

-http://amphibiaweb.org/species/718