Wampir zwyczajny - wampiry jednak istnieją!

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Ssaki
• Rząd: Nietoperze
• Rodzina: Liścionosowate
• Gatunek: Wampir zwyczajny(Desmodus rotundus)

Występowanie

Zamieszkuje suche i wilgotne tereny tropikalne i subtropikalne(głównie lasy) do 2400 m n.p.m od Argentyny i Chile po Meksyk.

Ogólny opis

Wampir zwyczajny jest małym nietoperzem osiągający długość ciała 70-90 mm i rozpiętość skrzydeł 350-400 mm z wagą od 15 do 50 gramów. Sierść na grzbiecie jest szaro-brązowa, wyraźnie jaśniejsza na spodzie ciała(srebrnoszara). Pyszczek jest płaski, oczy malutkie, uszy szpiczaste, a nos kształtem przypomina liść. Uropatagium jest pomniejszone. Czaszka jest stosunkowo duża, aby mały pyszczek mógł pomieścić duże i ostre siekacze i kły. Język nietoperza posiada dwa boczne rowki, które rozszerzają się i kurczą podczas posilania się. 

Dymorfizm płciowy

Samica jest większa od samca.

Populacja i zagrożenia

Populacja wampira zwyczajnego jest dosyć duża i utrzymuje się na stabilnym poziomie. Zwierzę nie jest zagrożone i klasyfikowane jest jako gatunek najmniejszej troski. W ciągu ostatnich dziesięcioleci populacja wampira wzrosła w skutek rozpowszechnienia bydła domowego w Ameryce Południowej. Bywa tępiony ze względu na przenoszone choroby, głównie wściekliznę. Czasami bywa hodowany w niewoli.

Pożywienie

Wampir żywi się wyłącznie krwią kręgowców, głównie ssaków i ptaków w tym też ludzi. W niewoli zaobserwowano pożywianie się także na wężach, płazach, żółwiach i krokodylach.

Zachowanie

Wampir zwyczajny jest gatunkiem nocnym i społecznym. Żyje w koloniach od 20 do 100 osobników, zwykle w miejscu o umiarkowanym oświetleniu(jaskiniach, szczelinach skalnych, dziuplach, studzienkach, kopalniach i opuszczonych budynkach). Kryjówka zwykle emituje drażniący zapach amoniaku, powstałego z guana zawierającego strawioną krew. Wraz z zmrokiem nietoperze wyruszają na łowy, szukając dogodnej ofiary, dzięki wyczulonemu węchowi i echolokacji. Nietoperz rzadko ląduje bezpośrednio na swojej ofierze, zwykle ląduje w jej pobliżu, aby ostrożnie zbliżyć się do niej. Wampir podczas zbliżania się do zwierzęcia jest bardzo czujny, często wspina się na ofiarę szukając dogodnego miejsca do wyssania krwi(w tym celu służy im narząd działający jak czujnik temperaturowy umiejscowiony w nosie). Nietoperz robi 3 mm nacięcie na skórze i spija spływającą krew. Ugryzienie zwykle bywa bezbolesne, dzięki uwalnianym przez ślinę nietoperza antykoagulantom i nie budzi ofiary. Zwykle żywią się przez 30 minut, dzięki czemu nietoperz po upojeniu się krwią z ledwością potrafi latać. Następnie ukrywa się w pobliskim schronieniu aż do częściowego strawienia pokarmu. Jest jedynym nietoperzem, potrafiącym odlecieć niemal pionowo w górę z poziomej powierzchni. Przed odlotem nietoperz wydala mocz, aby pozbyć się zbędnego obciążenia i zaznaczyć ofiarę by skorzystać z niej przy następnych łowach. Bardzo rzadko obserwowano posilanie się dwóch lub więcej wampirów na jednym zwierzęciu, poza matką i potomstwem. Zwykle nietoperz odgania inne wampiry od swojej zdobyczy. Jest jednym z niewielu nietoperzy sprawnie poruszającym się na lądzie. Wampir potrafi skakać, pełzać i wspinać się. Jest także bardzo zwinny w locie, dzięki czemu mało drapieżników potrafi je upolować.

Rozród

Wampiry zwyczajne żyją w koloniach, złożonych z samców, samic i potomstwa. Nie posiadają okresu godowego, gdyż rozmnażają się w ciągu całego roku, choć nasilenie zaobserwowano w porze deszczowej.
W stanie dzikim wampiry nie przejawiają hierarchii społecznej, zwykle jedynie samice mogą tworzyć ze sobą ścisłe powiązania. Samiec zazwyczaj oznacza sobie jedno miejsce na którym znajdują się samice i broni je przed innymi samcami. Czasami dochodzi do walk o terytorium. Samce zwykle wtedy gryzą i uderzają się skrzydłami. Kopulacja trwa zwykle 3-4 minuty. Samiec wspina się na plecy samicy, łapiąc jej skrzydła swoimi i wgryza się w jej kark. Ciąża trwa średnio 7 miesięcy. Samica rodzi przeważnie 1 młode, lecz nierzadko pojawiają się bliźniaki. Młode jest zazwyczaj dobrze rozwinięte i waży przeciętnie 8 gramów. Przez pierwszy miesiąc młode są karmione i wyłącznie mlekiem. Po upływie miesiąca młode podwaja swoją masę i karmione jest krwią przyniesioną przez matkę. Po upływie 4 miesięcy młode może towarzyszyć matce przy polowaniu, a po upływie 5 miesięcy uzyskuję dojrzałość płciową. U tego gatunku zaobserwowano zjawisko alloparentingu, czyli opieki nad niedojrzałym osobnikiem, który stracił swoją matkę. Samice zwykle pozostają w macierzystej grupie, a samce pozostają w niej przez 1-2 lata, aż do przepędzenia ich przez inne samce.

Naturalni wrogowie

Głównie węże i sowy.

Długość życia

do 12 lat.

Znaczenie dla człowieka

Wampiry nie są pozytywnie kojarzone przez miejscową ludność, gdyż są uważane za nosicieli wścieklizny. Przeciwzakrzepowe właściwości śliny wampira znalazły zastosowanie w medycynie i tworzeniu leku zwanego desmoteplase, który zwiększa przepływ krwi przy udarze mózgu. Czasami, choć bardzo rzadko jest trzymany w niewoli ze względu na problematyczność w budowie odpowiednio dużego, ogrzewanego pomieszczenia i nieprzyjemny odór wydzielany przed odchody nietoperza.

Ciekawostki

• Wampiry posiadają najmniejszą liczbę zębów wśród wszystkich nietoperzy.
• Górne siekacze wampira nie posiadają szkliwa, dzięki czemu są bardziej ostre.
• Nietoperze chore na wściekliznę zwykle są niezdarne, zdezorientowane i nie potrafią latać, dlatego najczęściej atakują ludzi, śpiących na ziemi.
• Jedna z teorii mówi iż koniowate znikły z Ameryki przez wampiry, które roznosiły groźne, zakaźne choroby.
• W tradycji europejskiej nietoperze często są kojarzone ze złem i diabłem. Natomiast Persowie i Chińczycy uważali nietoperze za symbol szczęścia i powodzenia.
• Wampir zwyczajny należy do monotypowego rodzaju Desmodus.
• Do podrodziny wampirowatych(Desmodontinae) należą 3 gatunki nietoperzy min. wampir zwyczajny, wampir białoskrzydły(Diaemus youngi) i wampir sierścionogi(Diphylla ecaudata).
  
  

Bibliografia:

-https://en.wikipedia.org/wiki/Common_vampire_bat

-http://www.iucnredlist.org/details/6510/0

-http://animaldiversity.org/accounts/Desmodus_rotundus/

-http://www.arkive.org/common-vampire-bat/desmodus-rotundus/

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Wampir_zwyczajny