Kolczykowiec słonaczek - kochający sól

inne nazwy: solowiec, solankowiec, słonaczek, artemia solowiec

• Królestwo: Zwierzęta
• Typ: Stawonogi
• Gromada: Skrzelonogi
• Rząd: Bezpancerzowce
• Rodzina: Artemiidae
• Gatunek: Kolczykowiec słonaczek(Artemia salina)

Występowanie

Kolczykowiec słonaczek zamieszkuje śródlądowe słone zbiorniki wodne. Jest gatunkiem euryhalicznym(toleruje różne stopnie zasolenia wody), zamieszkującym słone jeziora, saliny, słone bagna w pobliżu morza, nawet bliskie 50 % nasycenia solą, lecz nigdy nie zamieszkują samego oceanu(przypuszczalnie z powodu na zbyt duże drapieżnictwo). Solowiec jest głównie spotykany w strefie klimatu umiarkowanego i subtropikalnego min. zamieszkuje Morze Kaspijskie, skaliste wybrzeża południowego San Francisco, słone jeziora na terenie pustyń w zachodnich Stanach Zjednoczonych, a także wiele słonych śródlądowych wód na całym świecie. Niegdyś sądzono iż licznie zamieszkuje Wielkie Jezioro Słone w zachodnim USA, jednak skrupulatne badania potwierdziły iż dominuje tam innych gatunek artemi(Artemia franciscana). 

Ogólny opis

Słonaczek jest niewielkim skorupiakiem osiągającym 8-10 mm długości ciała, maksymalnie 15 mm w sprzyjających warunkach. Ciało jest wydłużone, podzielone na co najmniej 20 odcinków i 10 segmentów z parą odnóż na każdym z nich. Odwłok zakończony widełkami, składającymi się zwykle z 9 segmentów o różnej długości w zależności od warunków środowiskowych. Artemia jest pozbawiona karapaksu. Na głowie znajdują się dwie pary czułków, gdzie u samców jedna z par jest długa i chwytna(u samic obie pary krótkie i cienkie). Ciało koloru białego, różowego, zielonego, lub przeźroczystego w zależności od warunków środowiskowych i rodzaju pożywienia. Oczy złożone, znajdujące się na krótkich czułkach.

Dymorfizm płciowy

Druga para czułków na głowie samca jest długa i zakończona malutkimi skrzypcami. U samic obie pary czułków są podobnej wielkości i budowy(czyli krótkie i cienkie).

Populacja i zagrożenia

Nie podlega klaryfikacji w stopniach zagrożenia. Gatunek licznie wstępujący na całym świecie. Nie wymaga ochrony.

Pożywienie

Artemia żywi się fitoplanktonem, głównie glonami z rodzaju Dunaliella, które wyłapuje poprzez filtrację za pomocą szybkich ruchów kończyn, wyposażonych w\ drobne wyrostki.

Zachowanie

Kolczykowiec słonaczek jest stale aktywnym, pływającym skorupiakiem. W przeciwieństwie do większości stworzeń wodnych, zwykle pływa kończynami do góry. Artemie przyciąga światło, dlatego podczas dnia najczęściej spotykana przy tafli wody. Związane jest to z poszukiwaniem pożywienia, jakim są światłolubne, jednokomórkowe glony. W nocy skorupiak zwykle zanurza się w niższe partię zbiornika.

Rozród

Samica artemii może rozmnażać się płciową z udziałem samca, lub bezpłciowo poprzez partenogeneze. W przypadku tego drugiego, samica składa jajka z których wylęgają się kolejne samice. W rozmnażaniu płciowym samiec łapie samice chwytnymi czułkami i kopuluje z nią przez parę dni w pozycji grzbietowej, zapładniając produkowane przez nią jajka. Samica następnie składa ok. 300 unoszących się w wodzie jajeczek. Larwy wylęgają się zwykle w przeciągu 1-2 dni, przy odpowiednich warunkach środowiskowych, czyli przy temperaturze ok. 30*C i dosyć niskim stężeniu soli. Jeżeli jednak wylęg nie może nastąpić z uwagi na warunki, jaja przechodzą w stan uśpienie zmieniając się w cystę. Mogą przetrwać stan wysuszenia, oraz wiele niekorzystnych czynników środowiskowych, pozostając w uśpieniu nawet przez 3-5 lat. Larwa typu nauplius, mierzy ok. 0,5 mm. Po ok. 1 tygodniu larwa przemienia się w osobnika dorosłego. Samica solowca może składać partię jaj nawet co 4 dni.

Naturalni wrogowie

Głównie ryby i większe bezkręgowce, lecz kolczykowiec zamieszkuje często zbiorniki o bardzo dużym zasoleniu, gdzie większość żywych organizmów nie może przetrwać. Ryby z rodzaju Cyprinodon i flamingi są jednymi z niewielu wrogów, które zagrażają artemii nawet w bardzo zasolonych zbiornikach.

Długość życia

Osobnik dorosły kilka miesięcy. Maksymalnie do 1 roku.

Znaczenie dla człowieka

Cenne zwierzę laboratoryjne, ze względu na szybki rozwój i łatwość w utrzymaniu. Jajka, larwy i dorosłe osobniki używane jako żywy pokarm dla ryb i innych zwierząt hodowanych. Niegdyś Indianie masowo poławiali artemie, gdyż wysuszona była spożywana jako przysmak.

Ciekawostki 

• Kolczykowce słonaczki często spotykane są pod nazwą "Sea Monkeys"(wodne małpki) i sprzedawane jako łatwe do hodowli skorupiaki w całych zestawach, podobnie jak przekopnice.
• Artemia salina jest jednym z najpopularniejszych karm dla ryb, zaraz po ochotce, rureczniku, doniczkowcu i wodzeniu. Ze względu na mały rozmiar i dużą wartość odżywczą polecana dla narybku.
• Jaja w formie przetrwalnikowej zostały wysłane w kosmos podczas misji Apollo 16 i Apollo 17. Przetrwały silne działanie grawitacji i promieniowania kosmicznego w warunkach beztlenowych. Z 90% jaj wykluły się larwy w późniejszym etapie eksperymentu.
• Artemia salina często jest określany mianem gatunku zbiorowego.
• Na terenie Europy odnotowano iż kolczykowiec słonaczek rozmnaża się głównie przez partenogeneze.
• Artemia jest blisko spokrewniona z wioślarkami i przekopnicami. Jest także gatunkiem bardzo starym, który nie zmienił się od ponad 100 milionów lat.  
• Do rodzaju Artemia klasyfikuje się obecnie 7 gatunków artemi min. kolczykowca słonaczka, Artemia franciscana, Artemia monica, Artemia persimilis, Artemia urmiana, Artemia sinica i Artemia tibetiana.

Bibliografia:
-https://pl.wikipedia.org/wiki/S%C5%82onaczek
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Artemia_(rodzaj)
-https://en.wikipedia.org/wiki/Artemia_salina
-http://animaldiversity.org/accounts/Artemia_salina/