sobota, 12 stycznia 2013

Feniks- nieśmiertelny ptak

Pierwsze podania:

Legendarny feniks ma początek w mieście Heliopolis w którym czczono solarnego ptaka Benu, który był duszą boga Ra. Grecy pisarze prawdopodobnie opisując Banu zmienili jego nazwę na Feniks. Feniks budził ciekawość wielu starożytnych pisarzy i filozofów, począwszy od Herodota, który opisywał feniksa jako czerwono-złotego orła przylatującego z Arabii. W mitologi chińskiej istnieje podobny do feniksa ptak Fenghuang, którego pierwsze podania szacowane są na ok. 7 000 lat temu i nie jest powiązany z feniksem zachodu. Zainteresowanie tym ognistym ptakiem wzrosło w średniowieczu, gdyż wiązano jego nieśmiertelność i odrodzenie z zmartwychwstaniem Jezusa Chrystusa.

Wygląd i rodzaje:
Feniks zwykle przedstawiany jest jako drapieżny ptak o pięknym i lśniącym upierzeniu. W chwili zagrożenia jego ciało zaczyna płonąć, chociaż niektóre podania mówią iż feniks nie ma styczności z ogniem, jedynie podczas odradzania się. Można wyróżnić kilka wizerunków feniksa:

  • Feniks europejski-przedstawiany jako drapieżny ptak, pokroju orła o czerwonym, czerwono-złotym, purpurowym lub purpurowo-złotym upierzeniu, czasem z długim fioletowym ogonem. Jego etapy życia są różne dla każdej epoki i pisarza. Feniks ma przybywać z Arabii(według Herodota), Indii(według anonima greckiego) lub z nieznanej ludzkości krainy(według Laktancujsza), następnie feniks po uprzednio przygotowanym gnieździe(składającym się najczęściej z ziół i gałęzi) spala się wraz z nim, ten czyn zazwyczaj odbywał się w Egipskim mieście Heliopolis lub w odludnych miejscach. Po kilku dniach z popiołu wyłaniał się mały robak, który następnie przemieniał się w pisklaka, by stać się młodym feniksem, który odleci w blasku słońca. Żyje od 540 lat do ponad 1000 lat.
  • Benu-prawdopodobnie dał początek legędzie o feniksie. Benu to mityczny ptak Egiptu, który przypominał czaplę(w wcześniejszych epokach pliszkę). Pojawił się on wraz z wszechświatem, gdzie krążył nad praoceanem Nun , z którego wyłonił się Benben. Wtedy ptak wydał krzyk i tak zarodził się czas. Na Benben'ie wzniesiono świątynie boga Ra. Benu towarzyszy duszą zmarłym w wędrówce do Ozyrysa, gdzie przeprowadzany jest sąd.
  • Fenghuang-zwany jest chińskim feniksem. Według chińskiej mitologi jest to krzyżówka kilku zwierząt, przypominająca strusia. Fenghuang symbolizuję wdzięk i cnotę, a razem z chińskim smokiem idealne pożycie małżeńskie, czyli koncepcji yin i yang.
  • Raróg-w mitologi słowiańskiej zły duch ognia, pod postacią drapieżnego ptaka czasem smoka lub wichru. Współcześnie według kultury ludowej raróg to malutki demon, który przynosi szczęście.
  • Żar ptak-ognisty ptak przypominający pawia z baśni rosyjskich. Ptak ten miał magiczne zdolności. Prawdopodobnie wywodzi się od raroga. 
  • Simurg- perskie stworzenie, pierwotnie przedstawiane jako orzeł, sokół lub inny ptak drapieżny. Jest symbolem mądrości i długowieczności.(patrz. Sfinks)

Umiejętności:

  • odradzanie się z popiołów-jak wyżej, feniks potrafi odradzać się, dlatego jest nieśmiertelny.
  • samozapłon-większość feniksów poza prześlicznym upierzeniu, posiada także zdolność samozapłonu, używanego w sytuacjach zagrożenia. Ta umiejętność wiąże się także z odpornością feniksa na ogień.
  • leczące łzy-łzy feniksa potrafią uleczyć każdą ranę, lecz trudno zmusić tego dzielnego ptaka do łez. Łzami feniksa Fawkesa został uleczony Harry Potter, który został ugryziony przez bazyliszka.
  • pokrzepiający śpiew-ponoć śpiew feniksa dodaje ludziom o dobrych intencjach odwagi, za to ludzią o złych zamiarach strach.
  • niezwykła siła-mimo niewielkich rozmiarów, feniks potrafi unieść rzeczy o wiele ciężę od niego. Feniks Fawkes(Harry Potter) potrafił unieść kilka osób i odlecieć, a także być godnym przeciwnikiem bazyliszka.
  • krew feniksa-ponoć jedynie kropla krwi feniksa, daje temu co ją spożył nieśmiertelność.

W środkach masowego przekazu:

Według podań feniks jest unikatowy i występuje jedynie jeden bezpłciowy osobnik, lecz w książkach, grach i filmach często występuje kilka feniksów, lub nawet rozróżnia się ich gatunki. Najsłynniejszym feniksem jest Fawkes, który należy do Albusa Dumbledore'a. Ptak ten dzielnie walczył z bazyliszkiem i uratował życie głównemu bohaterowi. W Opowieściach z Narnii (film) podczas jednej z bitew, feniks atakuje armie Białej Czarownicy odgradzając ją przy pomocy ściany ognia. Feniksy występują też w wielu grach takich jak np. Heroes III.

Bibliografia:
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Feniks
-https://en.wikipedia.org/wiki/Phoenix_(mythology)

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz