czwartek, 17 stycznia 2013

Jarząb szwedzki-relikt krajów skandynawskich

  • Królestwo: Rośliny
  • Podkrólestwo: Rośliny naczyniowe
  • Klasa: Okrytonasienne
  • Rząd: Różowce
  • Rodzina: Różowate
  • Gatunek: Jarząb szwedzki(Sorbus intermedia)

Ogólny opis:

-Występowanie
Występuje w lasach liściastych krajów skandynawskich, głównie w południowej Szwecji, ale i w Danii, Finlandii, w krajach nadbałtyckich i północnej Polsce.

-Opis gatunku
Niewielkie drzewo(ok.12 m) o kulistej, zwartej koronie. Średnica pnia waha się w granicach 50 cm. Szarozielone liście są eliptyczne i pierzasto klapowane. Jesieniom przebarwiają się na żółtawy kolor.  Lubi stanowiska bardzo dobrze oświetlone o glebie luźnej i przepuszczalnej.

-Rozmnażanie
Jarząb szwedzki kwitnie od maja do czerwca. Kwiaty jarzęba są bardzo małe, białe, owłosione i zebrane w baldachogrono. Po zapyleniu kwiatów przez owady, przekształcają się w owoce. Małe, czerwone owoce, są zebrane podobnie jak liście w baldachogrono. Owoce dojrzewają we wrześniu i październiku, dlatego zimą często widać na tych drzewach czerwone owoce. Nasiona są rozsiewane głównie przez ptaki.

-Zagrożenia
Jarząb szwedzki, biorąc pod uwagę cały obszar występowania, nie jest zagrożony, aczkolwiek w niektórych krajach znany jest tylko z kilku naturalnych stanowisk. W Polsce jarząb szwedzki jest poważnie zagrożony wyginięciem i objęty ścisłą ochroną gatunkową z powodu jego naturalnego wystąpienia jedynie w kilku miejscach na Pomorzu. Jednak spotykany jest coraz częściej na obszarach całej Polski z powodu jego popularności jako drzewo ozdobne i rozsiewania się ich nasion na dzikich terenach

-Długość życia
100-200 lat.

-Znaczenie dla człowieka
Jarząb szwedzki jest popularnym drzewem ozdobnym i alejowym, często sadzonym w przydomowych ogórkach, parkach i przy uliczkach. Z owoców jarzęba szwedzkiego można przygotowywać konfitury, a także dodawać do niektórych dań. Jego drewno niekiedy wykorzystywane jest w stolarstwie.

-Warunki uprawy
Jest gatunkiem bardzo łatwym w hodowli. Nie ma szczególnych wymagań co do gleby, lecz lubi rosnąć w glebie przepuszczalnej i luźnej. Lubi miejsca dobrze nasłonecznione. Jest odporny na zanieczyszczenie środowiska, dlatego nadaje się do uprawy w środowisku miejskim.

-Ciekawostki

  • jarząb szwedzki jest naturalnym mieszańcem jarzęba pospolitego(Sorbus aucuparia), mącznego(Sorbus aria) i prawdopodobnie brekinii(Sorbus torminalis), który powstał w okresie polodowcowym.
  • jarząb szwedzki może przyjmować formę krzewiastą.
  • najstarszy jarząb szwedzki w Polsce rośnie w Salinie, ma on ponad 220 lat.
  • owoce jarzębu szwedzkiego(tak jak jarzębu pospolitego) są nazywane jarzębiną.
  • jest spokrewniony z ponad 100 gatunkami jarzębów.

Jarząb szwedzki w mojej kolekcji. 
Bibliografia:
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Jarz%C4%85b_szwedzki
-https://en.wikipedia.org/wiki/Sorbus_%C3%97_intermedia
-http://drzewa.nk4.netmark.pl/atlas/jarzab/jarzab_pospolity/jarzab_pospolity.php

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz