- Królestwo: Zwierzęta
- Typ: Stawonogi
- Gromada: Owady
- Rząd: Chrząszcze
- Rodzina: Biedronkowate
- Gatunek: Harmonia axyridis
Występowanie
Za pierwotny region występowania tego owada uważa się wschodnią Azję, począwszy od Syberii, Kazachstanu, Uzbekistanu, poprzez Rosję, Himalaje, Koreę, Mongolię, Chiny, Tajwan skończywszy na Japonii. Biedronka została wprowadzona w wielu rejonach świata w celu zwalczania mszyc, stając się gatunkiem inwazyjnym. Obecnie biedronka azjatycka została stwierdzona w Ameryce Północnej(od Meksyku, po Stany Zjednoczone i południową Kanadę), Ameryce Południowej(z wyjątkiem tropikalnej strefy amazońskiej), Afryce(Tunezja, Egipt, RPA) oraz w Europie(od Wielkiej Brytanii po Bośnię i Hercegowinę oraz Rumunię). Harmonia axyridis najbardziej lubi przebywać na otwartych terenach trawiastych, łąkach, polach uprawnych, lecz także lasach liściastych i terenach zakrzewionych.
Ogólny opis
Biedronka arlekin jest średniej wielkości przedstawicielem rodziny biedronkowatych o długości ciała od 5 do 8 mm, charakteryzujący się dosyć powszechnie występującym u tego gatunku zjawiskiem polimorfizmu. Ciało owada jest wypukłe i owalne. Pokrywy owada mają bardzo zmienne ubarwienie, choć najpowszechniej występuje czerwone w czarne kropki, pomarańczowe w czarne kropki i czarne w dwie czerwone plamy(są to 3 odmiany które najczęściej można spotkać w Europie). Ich przedplecze jest z reguły białe z czarnym wzorem przypominający literę "M" lub "W", co wyróżnia je od innych biedronek. Larwa biedronki Harmonia axyridis mierzy przeciętnie 1 cm długości i są przeważnie czarne z pomarańczowymi kolczastymi brodawkami, które występują w jednym rzędzie przy 3 stadium i w dwóch przy 4.
Dymorfizm płciowy
Słabo zaznaczony.Populacja i zagrożenia
Gatunek występuje powszechnie na terenie swojego pierwotnego występowania oraz obecnie rozszerza swój zasięg. Uważany za gatunek inwazyjny na większości kontynentów, który wypiera rodzime gatunki owadów oraz doprowadza do szkód w uprawach. Nie podlega klasyfikacji w stopniach zagrożenia oraz nie posiada żadnego statusu ochronnego.Pożywienie
Głównym i przeważającym składnikiem diety biedronki azjatyckiej są owady z nadrodziny mszyc i czerwców, choć udowodniono że mogą zjadać także owady z rzędu rybików, roztocza, jaja ciem i motyli, małe ćmy, pyłek kwiatowy, a także, choć jest to rzadkością, innych przedstawicieli swojej rodziny. Czasami urozmaica swoją dietę w niektóre owoce np. winogrono. Gatunek wskazuje także tendencję do kanibalizmu w formie larwalnej, jak i dorosłej, zjadając jaja i larwy swojego gatunku.Zachowanie
Harmonia axyridis jest gatunkiem o samotnym trybie życia, choć nie rzadko można spotkać grupę zimujących biedronek. Prowadzi dzienny tryb życia, poszukując przez większość czasu zdobyczy, na różnych roślinach. Często lata przeszukując roślinę, za rośliną. Nie posiadając stałego siedliska życia, dlatego nie są zwierzętami terytorialnymi. W okresie przedzimowym biedronka zapada w hibernację, wyszukując odpowiedniego miejsca, najczęściej szczeliny w drzewach, dziuple, sterty liści i kępy roślinności. Bardzo często hibernują w grupach, gdyż podczas snu uwalniają feromon przyciągający inne osobniki.Rozmnażanie
Biedronka Harmonia axyridis rozmnaża się kiedy temperatura wzrośnie powyżej 12*C, czyli w klimacie Europejskim zazwyczaj od marca do października. Samica biedronki przyciąga samców przy pomocy feromonów, a następnie selektywnie wybiera osobnika o najintensywniejszym kolorze pokrywy, choć samica może kopulować z wieloma partnerami. Samica zazwyczaj po paru dniach składa ok. 25 jaj, choć często część jest niezapłodniona stając się pokarmem dla wyklutych larw. Po wykluciu i zjedzeniu niezapłodnionych jajek, larwy przystępują do żerowania. Żywią się zazwyczaj mszycami i są bardzo żarłoczne. Larwa zazwyczaj czterokrotnie liniej, a następnie przed przepoczwarzeniem przyklejają się do spodniej części liścia. Poczwarka zazwyczaj jest podobna do poczwarek innych biedronek, lecz w miejscu jej przytwierdzenia występują charakterystyczne brodawki. Po 30-60 dniach z poczwarki wydostaje się dorosły osobnik o jasnych barwach, które nabiera wraz z wiekiem.
Naturalni wrogowie
Biedronka ze względu na swoje intensywne barwy i wydzielanie żółtą hemolimfę, może skutecznie zniechęcać potencjalnych drapieżców. Do największych wrogów biedronki należą owadożerne ptaki, niektóre pluskwiaki np. Podisus maculiventris, mrówki zwłaszcza mrówka ogniowa Solenopsis invict, a także inne większe biedronki, które zagrażają głównie larwą i jajom.Długość życia
Przeciętnie 30-90 dni, choć w sprzyjających warunkach nawet 3 lata.Znaczenie dla człowieka
Obecnie biedronka azjatycka jest uważana za szkodnika, gdyż choć jest skutecznym niszczycielem koloni mszyc to nadgryza także niektóre uprawiane owoce np. winogrono, a podczas zbierania owoców zaniepokojona biedronka uwalnia hemolimfę, psując nie tylko walory smakowe winogronu, ale także produkowanego z niego wina. Ponadto biedronka arlekin znana jest z ataków na ludzi. Często przy niedoborze pokarmu, lub zaniepokojona może gryźć skórę, powodując niewielkie ranki, czasami prowadzące u osób uczulonych do nieprzyjemnych komplikacji.Ciekawostki
- W Polsce po raz pierwszy stwierdzona w 2006 roku w Poznaniu i podczas tych kilku lat zdążyła zwiększyć swoją populację opanowując cały kraj w niektórych miejscach stając się plagą.
- W Ameryce Północnej sprowadzenie biedronki azjatyckiej przyniosło olbrzymie szkody, nie tylko dla człowieka przy zbieraniu plonów winogronu, lecz także dla ekosystemu. Biedronka arlekin wyparła biedronkę dwukropkę występującą naturalnie na tym kontynencie, które obecnie stała się rzadka, a w niektórych regionach zagrożona wyginięciem.
- W Europie po sprowadzeniu biedronki azjatyckiej zanotowano nagły spadek populacji innych gatunków biedronek, np. biedronki siedmiokropki, choć ta jako jedna z niewielu skutecznie poluje na larwy biedronki Harmonia axyridis.
- Masowe pojawienie się tej biedronki w Polsce zanotowano już w 2008 roku w Gdańsku.
- Jako jeden z niewielu owadów występuje w wielu odmianach barwnych. Najpopularniejsze to min. Succinea, Conspicua i Spectabilis.
- Rodzaj Harmonia liczy ok. 15 gatunków biedronek, min. dużą biedronkę cętkowaną*(Harmonia conformis), biedronkę czterokropkę*(Harmonia quadripunctata) i Harmonia yedoensis.
Bibliografia:
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Harmonia_axyridis
-http://www.cbe-pan.pl/harmonia/inwazja.htm
-https://swiatmakrodotcom.wordpress.com/2011/08/28/biedronka-arlekin-azjatycka-harmonia-axyridis-niebezpieczny-najezdzca/
-http://www.klinikaroslin.com/ochrona-winorosli/16-biedronka-harmonia-axyridis
-http://www.wiadomosci24.pl/artykul/zarloczna_biedronka_harmonia_axyridis_198692.html
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz