Gekon koncertowy - wokalna jaszczurka

inne nazwy: gekon szczekający, gekon piaskowy

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Gady
• Rząd: Łuskonośne
• Rodzina: Gekonowate
• Gatunek: Gekon koncertowy(Ptenopus garrulus)

Występowanie

Zamieszkuje tereny Namibii, Botswany, Zimbabwe i Prowincji Przylądka Północnego na terenie Republiki Południowej Afryki. Preferuje tereny pustynne o wysokich temperaturach w ciągu dnia i niskiej wilgotności powietrza.

Ogólny opis

Jest małym, krępym, lecz stosunkowo masywnym gekonem naziemnym. Osiąga 4-6 cm całkowitej długości ciała z czego 1/3 to ogon. Głowa duża, wyraźnie oddzielona od reszty ciała, zakończona zaokrąglonym pyskiem. Oczy duże, osadzone na bokach głowy z zielonożółtą tęczówką. Ogon nie jest tak gruby, jak u innych pustynnych gekonów. Palce zakończone drobnymi pazurkami. Brak haczykowatych przylg. Podstawowa barwa gekona to piaskowożółtym do brązowego w liczne ciemne i jasne plamki, jednak mogą występować różne warianty kolorystyczne u tego gatunku. Strona brzuszna zwykle jasna.

Dymorfizm płciowy

Wyraźny. Samce posiadają zwykle nieco większe głowy, a ich podgardle jest zwykle żółte(czasami żółty kolor obejmuje całą przednią część ciała). Samce wydają także charakterystyczne odgłosy.

Populacja i zagrożenia

Nie podlega klasyfikacji w stopniach zagrożenia IUCN. Spotykany licznie na terenach swojego występowania, a jedynym znanym zagrożeniem jest nadmierny odłów żywych osobników w celach handlowych. Rozmnażany w niewoli, lecz rzadko.

Pożywienie

Gekon wyspecjalizował się w polowaniu na termity, lecz może zjadać także inne małe bezkręgowce.

Zachowanie

Prowadzi nocny tryb życia. Dzień spędza w wykopanych przez siebie norach, nawet o 1 metrze głębokości. Pojedynczy gekon zwykle zasiedla terytorium o powierzchni 1 metra*2 dokoła nory, lecz na danym terenie jest zwykle bardzo duże zagęszczenie gekonów koncertowych, które tworzą swoje populację. Nory budowane są zwykle w bliskim sąsiedztwie gniazd termitów. Mogą żerować gromadami, otaczając ze wszystkich stron gniazdo owadów. Gekony te są jednak bardzo płochliwe i w razie potrzeby szybko uciekają do swoich nor. W niesprzyjających warunkach hibernują, zwykle od lipca do października(?) . Samce mogą wydawać bardzo głośne dźwięki, przypominające szczekanie małego szczeniaka, brzmiąc nie więcej tak "czyk-czyk". Ciekawe jest jednak to iż samce z poszczególnych populacji wydają różne odgłosy, np. o innym natężeniu, lub częstotliwości, a jaszczurki reagują jedynie na dźwięki wydobywane przez osobnika ze swojej populacji, ignorując odgłosy wydobywane przez samca z innej grupy.

Rozród

Słabo zbadany. Zachowania rozrodcze najbardziej nasilają się na początku października, keidy gekony wybudzają się z hibernacji. Samce charakterystycznymi szczęknięciami próbują zwabić potencjalną partnerkę. Po udanych zalotach, samica wyszukuje zacienionego i w miarę wilgotnego miejsca, gdzie zakopuje dwa złożone jaja. Okres inkubacji trwa około 60 dni. Po wykluciu się gekony mierzą nieco ponad 2 cm. Okres dojrzałości płciowej jest nieznany.

Naturalni wrogowie

Głównie węże, lisy i inne duże jaszczurki.

Długość życia

ok. 4-5 lat. W niewoli do 6 lat.

Znaczenie dla człowieka

Gekon czasami spotykany w hodowlach terrarystycznych, choć mimo iż rozmnaża się w niewoli, większość osobników pochodzi z odłowu. Polecany dla doświadczonych hodowców gadów.

Ciekawostki

• Terrarium dla tej jaszczurki powinno wynosić przynajmniej 60 cm długości i 30 szerokości. Wysokość nie jest istotna, lecz ważne jest aby zapewnić jaszczurce grubą warstwę piaskowej gleby, niezasypującej się przy kopaniu nor. Odpowiednią temperaturę powinna zapewnić lampa grzewcza o dużej mocy, choć poza norą jaszczurką posiada szeroką tolerancję temperaturową(30-22°C). Wilgotność ok. 50-60%. Wodę gekony pobierają przez skórę z wilgotnej gleby.
• Mimo iż gekony piaskowe z różnych populacji morfologicznie nie różnią się praktycznie niczym, to reagują jedynie na odgłosy samców ze swojej populacji. Możliwe że jest to jeden z czynników, który utrudnia rozród jaszczurek w niewoli, gdyż należało by znaleźć osobniki, które należały do jednej populacji.
• Wyróżnia się 2 podgatunki gekona piaskowego Ptenopus garrulus garrulus i Ptenopus garrulus maculatus. Obecnie jednak badacze spekulują co do ważności owych podgatunków.
• Został opisany w 1866 roku przez brytyjskiego zoologa John'a Edward'a Gray. 
• Do rodzaju Ptenopus zaliczany jest także Ptenopus carpi i Ptenopus kochi.

Bibliografia:
-https://en.wikipedia.org/wiki/Ptenopus
-http://www.terrarium.com.pl/281-ptenopus-garrulus-gekon-szczekajacy/
-http://www.pachydactylus.com/pages/english/ptenopus/ptenopus-garrulus-garrulus.php
-http://uts.cc.utexas.edu/~varanus/Hibbitts%20et%20al%20barkingGecko.pdf