Żółw Torniera - płaski żółw. Miękki gad na twardzielcu.

inne nazwy: żółw szczelinowy

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Gady
• Rząd: Żółwie
• Rodzina: Żółwie lądowe
• Gatunek: Żółw Torniera(Malacochersus tornieri)

Występowanie

Występuje w Afryce południowo-wschodniej na terenie południowej Kenii, oraz północnej i wschodniej Tanzanii. Gatunek przypuszczalnie wprowadzony na terytorium Zimbabwe. Nie potwierdzone wystąpienie na terenach Zambii. Preferuje tereny skaliste na stoku wschodnim np. na twardzielcach(skaliste wzgórze, zbudowane z twardszych skał niż go otaczające), a także suche sawanny i tereny zakrzewione. Występuje między 30-1800 metrem n.p.m.

Ogólny opis

Jest jednym z dziwniejszych gatunków żółwi, gdyż jego płaska i elastyczna skorupa jest dosyć miękka i cienka, osiągając ok. 17 cm długości. W przeciwieństwie do solidnej skorupy większości żółwi u żółwia Torniera w środkowej części każdej tarczki rogowej jest duży otwór, zmniejszający ciężar samej skorupy. Karapaks barwy brązowej, często o zmiennej strukturze promienistych, ciemnych, bądź jasnych plam na każdej z kostnych płytek. Plastron jasnożółty z ciemnobrązowymi szwami kostnymi i jasnożółtymi promieniami. Głowa, kończyny i ogon żółtobrązowe.    

Dymorfizm płciowy

Samce posiadają dłuższy i grubszy ogon, oraz osiągają mniejsze rozmiary niż samice.

Populacja i zagrożenia

Żółw klasyfikowany jako narażony na wyginięcie, głównie z powodu niszczenia jego środowiska, oraz wyłapywania osobników na handel. Osobliwy wygląd i ciekawe zachowanie tego żółwia zainteresowało rynek zoologiczny, oraz prywatnych kolekcjonerów, co doprowadziło do nadmiernej eksploatacji tego gatunku, a co z małą rozrodczością żółwia szczelinowego równało się pomniejszeniem jego populacji. Także niszczenie terenów trawiastych i zakrzewionych pod uprawy i wypas, ma również znaczący wpływ na liczebność tego gada. Obecnie Kenia i Tanzania objęły ochroną ten gatunek z zakazem wywozu tego gatunku, podobnie jak Unia Europejska z zakazem importu tego gada. Żółw został objęty także ochroną CITES w Załączniku II. Żółw Torniera jest objęty programem hodowli w niewoli, jednak mimo to hodowle nie potrafią w znacznej mierze zaspokoić popytu na tego żółwia na rynku.

Pożywienie

Gatunek roślinożerny. Żywi się przede wszystkim trawami, prosem, aloesem i liśćmi grzebyków(Achyranthes). Niektórzy badacze sądzą iż poszczególne populacje mogą żywić się nasionami i orzechami. Poza porą deszczową, nie pije wody.

Zachowanie

Żółw Torniera żyje zwykle w małych koloniach w szczelinach skalnych z dogodnym dojściem do żerowisk. Szczeliny skalne w których żyją żółwie mogą osiągać znaczne głębokości, a w niektórych momentach zwężać się aż do 5 cm wysokości. Jednak dzięki swej elastycznej i płaskiej skorupie żółw szczelinowy rzadko klinuje się w nich. Zwykle jedynie obszary na stoku wschodnim są odpowiednie do zamieszkania, gdyż te po zachodniej stronie są zwykle stromę, a inne środowiska skaliste poza twardzielcami, mają zbyt płytkie szczeliny skalne. Żółwie nie są agresywnie do siebie nastawione, a jedną szczelinę skalną może zamieszkiwać aż 10 osobników. Mogą dzielić także swoją przestrzeń z innymi gatunkami, takimi jak gekony, scynki i inne jaszczurki. Swoje schronienie opuszczają jedynie w celu pożywienia się i wygrzania. Niektórzy badacze zaobserwowali iż te wszystkie czynności zajmują żółwiowi jedynie półgodziny na każdą porę dnia, inni zaś sugerują iż opuszczają swe kryjówki na o wiele dłużej. Żółw Torniera jest bardzo wstrzymały na zmiany temperaturowe i może poprawnie funkcjonować nawet w 12*C(taki spadek temperaturowy w jego naturalnym środowisku zdarza się dosyć często). Jak na żółwia jest dosyć szybki i zwinny, a w razie potrzeby potrafi szybko uciec do najbliższej szczeliny. Jest dobrym wspinaczem. Wiedza o tym gatunku jest nadal skromna.

Rozród

Okres godowy przypada od stycznia do lutego. Samce w tym okresie staja się znacznie aktywniejsze i mogą prowadzić niegroźne walki o dominację. Samice zwykle znoszą jaja na przełomie lipca i sierpnia. W wygrzebanym ok. 3-4 cm dołku samica składa jedynie jedno jajo, lecz w ciągu całego sezony lęgowego może ich znieść nawet 6 z przerwą ok. 4-8 tygodni. Pojedyncze jajo mierzy ok. 2 cm długości, a czas inkubacji trwa od 4 do 6 miesięcy. Wyklute pisklęta są ciemnożółte z czarnymi i brązowymi oznaczeniami na pancerzu, który jest lekko wypukły(z wiekiem wypukłość zanika) i mierzą ok. 3,5-4 cm długości.

Naturalni wrogowie

Ze względu na swój miękki i cienki pancerz żółw szczelinowy ma wielu naturalnych wrogów min. mangusty, węże, ptaki drapieżne itp. W razie zagrożenia bazuje głównie na swojej szybkości i bliskości schronienia.

Długość życia

brak danych.

Znaczenie dla człowieka

Obiekt pożądania przez niektórych kolekcjonerów gadów, dlatego często wyłapywany z naturalnego środowiska. Rozmnażany w niewoli, lecz mimo to dosyć rzadko pojawia się na rynku.

Ciekawostki

• Spotykany w sprzedaży, lecz na Polskim rynku dosyć rzadko. Polecany dla doświadczonych hodowców żółwi. Wymaga dosyć dużego terrarium z licznymi kryjówkami, dobrze zbilansowanej diety z dużą ilością błonnika i suplementów witaminowych, kąpieli w ciepłej wodzie, oraz dobrze zabezpieczonego pomieszczenia przed ewentualną ucieczką(żółw szczelinowy jest bardzo dobrym wspinaczem).
• Pancerz żółwia Torniera jest tak miękki iż widać na nim ruchy płuc podczas oddychania.
• W anglojęzycznym nazewnictwie zwany "Pancake tortoise", czyli w polskim tłumaczeniu "żółw naleśnik".
• Został naukowo opisany w 1903 roku przez austriackiego herpetologa Friedrich'a Siebenrock.
• Gad został nazwany na cześć niemieckiego zoologa i herpetologa Gustav'a Tornier'a.
• Jest monotypowym przedstawicielem rodzaju Malacochersus.

Bibliografia:

-http://www.arkive.org/pancake-tortoise/malacochersus-tornieri/

-https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%BB%C3%B3%C5%82w_Torniera

-https://en.wikipedia.org/wiki/Pancake_tortoise

-http://www.iucnredlist.org/details/12696/0

-http://www.chelonia.org/Articles/Mtorniericare.htm