poniedziałek, 30 września 2013

Krzewuszka cudowna - piękność w ogrodzie

  • Królestwo: Rośliny 
  • Podkrólestwo: Rośliny naczyniowe 
  • Klasa: Okrytonasienne
  • Rząd: Szczeciowce
  • Rodzina: Przewiertniowate
  • Gatunek: Krzewuszka cudowna(Weigela florida)

Występowanie

Zasiedla przeróżne środowiska na terenie Chin, Japonii i Korei od lasów i zarośli po otwarte tereny trawiaste.

Ogólny opis

Niewysoki krzew osiągający przeciętnie 1-3 metra wysokości. Pędy są zazwyczaj wyprostowane, bez podziemnym rozłogów, czasami z wyrastającymi jasnymi włoskami. Liście o długość 5-15 cm są ostro piłkowane, owłosione na nerwach, zielone i opadające na zimę. 

Rozmnażanie  

Krzew kwitnie od maja do lipca. Kwiaty są dzwonkowate, różowoczerwone, zebrane po 3-4 na bocznych krótkopędach i niezwykle atrakcyjne. Kwiaty są owadopylne. Owoc przybiera kształt woreczka z oskrzydlonymi nasionami.

Zagrożenia

Krzewuszka nie jest zagrożona w naturalnym środowisku oraz czasami dziczeje w obcych środowiskach. Bardzo popularna w uprawie.

Długość życia    

ok. 60 lat.

Znaczenie dla człowieka 

Jest popularnym krzewem ozdobnym, cenionym z powodu atrakcyjnych kwiatów i łatwości w uprawie. Odporna na zanieczyszczenie powietrza, dlatego nadaje się do zasadzeń miejskich. Wyselekcjonowano wiele odmian ozdobnych tego krzewu.

Warunki uprawy

Krzew preferuje gleby żyzne, próchnicze i przepuszczalne. Dobrze rośnie na stanowiskach słonecznych i osłoniętych przed wiatrem. Wytrzymały na suszę, lecz nie konieczne na długotrwałe mrozy, dlatego w zimniejszych rejonach należy go okrywać. Czasami używany jako żywopłot. Złamane i przemarznięte pędy szybko się regenerują.

Ciekawostki   


  • Wyselekcjonowano ok. 200 odmian krzewuszki cudownej min. Minuet, Bristol Ruby i  Eva Rathke.
  • Krzew jest często oceniany jako najpiękniej kwitnący krzew w Polskich ogrodach
  • Cechuje się wyjątkową odpornością na choroby i szkodniki. 
  • Do rodzaju Weigela(krzewuszek) zaliczanych jest ok. 12 krzewów występujących naturalnie we wschodniej Azji. Do tego rodzaju zalicza się krzewuszkę japońską(Weigela japonica), krzewuszkę koreańską(Weigela coraeensis) i krzewuszkę wczesną(Weigela praecox).
Bibliografia:

-http://muratordom.pl/ogrod/rosliny-do-ogrodu/krzewuszka-cudowna,128_950.html
-http://www.e-ogrody.pl/Ogrody/encyklopedia_roslin/p/Krzewuszka%20cudowna/164886581
-http://budujesz.info/artykul/krzewuszka-cudowna-weigela-florida-uprawa-odmiany-i-rozmnazanie,845.html
-https://en.wikipedia.org/wiki/Weigela
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Krzewuszka

piątek, 27 września 2013

Wilczomlecz sosnka - skromny lecz trujący


  • Królestwo: Rośliny 
  • Podkrólestwo: Rośliny naczyniowe 
  • Klasa: Okrytonasienne
  • Rząd: Malpigiowce
  • Rodzina: Wilczomleczowate
  • Gatunek: Wilczomlecz sosnka(Euphorbia cyparissias)

Występowanie

Preferuje tereny leśne, skraje lasów i murawy środkowej i południowej Europy, Azji po jezioro Bajkał i Afryki Północnej. Sprowadzony do Ameryki Północnej, gdzie jest gatunkiem inwazyjnym.

Ogólny opis 

Roślina rośnie przeważnie do ok. 15-40 cm, a pokrój jest kępy i wzniesiony. Łodyga jest naga, a liście występuje zazwyczaj jedynie na pędach płonnych. Liście są ułożone skrętolegle, miękkie o szerokości 3 mm i długości ok. 2 cm(dla złudzenia przypominają igły sosny). Roślina rośnie zazwyczaj dość szybko.

Rozmnażanie

Roślina kwitnie zazwyczaj od maja do czerwca. Kwiat jest żółtozielony, czasami czerwienieje i zebrany w tzw. wierzchotkę. Kwiaty są zapylane przez owady. Roślina może rozmnażać się także przez ukorzenienie kłącza.

Zagrożenia  

Roślina jest pospolita, uważana czasami za chwasta. W Ameryce Północnej jest gatunkiem obcym i inwazyjnym. Nie podlega klasyfikacji w stopniach zagrożenia.

Długość życia

Bylina.

Znaczenie dla człowieka 

Dawniej używany w medycynie ludowej, jako dobry środek na brodawki, kurzajki i łysienie, lecz źle używany prowadził do zatruć. Obecnie używana jako roślina okrywowa, rzadziej ozdobna oraz w florystyce jako drobny dodatek do bukietów. Czasami jest przyczyną zatruć u zwierząt hodowlanych i domowych.

Warunki uprawy

Rośnie dobrze na każdym typie gleby, choć nie lubi tych bardzo przepuszczalnych. Jest rośliną światłolubną, choć dobrze rośnie także w półcieniu. Wilczomlecz sosnka jest odporny na mróz.

Ciekawostki    

  • Sok mleczny znajdujący się niemal w każdej części rośliny jest trujący. Przy kontakcie ze skórą powoduje podrażnienie, a po spożyciu silne zatrucie. Przy większych dawkach powoduje utratę przytomności i śmierć w przeciągu kilku dni.
  • Może tworzyć mieszańce z wilczomleczem lancetowatym(Euphorbia esula) i Euphorbia tommasiniana tworząc Euphorbia ×figertii, Euphorbia ×pseudoesula, Euphorbia ×gayeri.
  • Niektóre chrząszcze z rodziny Chrysomelidae mogą bezpiecznie spożywać wilczomlecza sasnke, i czasami używane są do biologicznego zwalczania tej rośliny.
  • Polska nazwa rośliny jest sugerowana podobieństwem liści wilczomlecza do igieł sosny.
  • Angielska i łacińska nazwa rośliny(Euphorbia cyparissias, cypress spurge) tłumaczy się na wilczomlecz cyprysowy.
  • Rodzaj Euphorbia składa się obecnie z 2008 gatunków. Do niego zalicza się wilczomlecza pstrego(Euphorbia epithymoides), wilczomlecza opasłego(Euphorbia obesa) i wilczomlecza palczastego(Euphorbia tirucalli). 

Bibliografia:
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Wilczomlecz_sosnka
-https://en.wikipedia.org/wiki/Euphorbia_cyparissias
-http://www.swiatkwiatow.pl/poradnik-ogrodniczy/wilczomlecz-sosnka-euphorbia-cyparissias-id1320.html

poniedziałek, 23 września 2013

Modraszek agestis - palearktyczny modraszek. Pod opieką mrówek.


  • Królestwo: Zwierzęta
  • Typ: Stawonogi
  • Gromada: Owady
  • Rząd: Motyle
  • Rodzina: Modraszkowate
  • Gatunek: Modraszek agestis(Aricia agestis)

Występowanie

Jest gatunkiem typowo palearktycznym, zamieszkujący Europe od południowej Szwecji po Włochy i Grecję oraz od Francji po góry Tienszan w Azji Środkowej. Widywany także na Bliskim Wschodzie i Afryce Północnej. Dokładny zakres występowania jest trudny do określenia, gdyż niektóre populacje mają tendencję do ekspansji na nowe tereny oraz efemeryczności. Motyl preferuje skraje lasów, suche łąki i murawy, tereny o podłożu wapiennym i piaszczystym, pola uprawne, zbocza o wystawie południowej i zachodniej oraz tereny zurbanizowane. 

Ogólny opis

Niewielki motyl u którego rozpiętość skrzydeł dochodzi do 24-27 mm. Wierzchnia część skrzydeł motyla jest ciemnobrązowa z srebrną obwódką i pomarańczowymi plamami blisko niej. Gatunek jest bardzo podobny do samicy modraszka ikara, od którego odróżnia go liczba pomarańczowych plam na wierzchniej stronie przedniego skrzydła u samicy agestisa(samica agestisa posiada 6 plam, a ikar 5). Podobnym gatunkiem jest także rzadszy modraszek artakserkses, który zazwyczaj nie posiada wyraźnych pomarańczowych plam na wierzchu skrzydeł oraz rozmieszczeniem plam na spodniej stronie skrzydła.

Dymorfizm płciowy

Słabo zaznaczony. Samica na wierzchniej stronie przedniego skrzydła posiada 6 pomarańczowych plamek, natomiast samiec posiada zazwyczaj 2 do 5 plam.

Populacja i zagrożenia 

Jest gatunkiem szeroko rozpowszechnionym, choć ogólnie uważany za gatunek niebyt liczny. Dawniej uważany był za gatunek rzadki, choć obecnie populacja modraszka ma tendencje do ekspansji min. na terytorium Wielkie Brytanii i Czech.Nie podlega klasyfikacji w stopniach zagrożenia.

Pożywienie    

Gąsienica żywią się posłonkiem rozesłanym, bodziszkiem porozcinanym, bodziszkiem drobnym, bodziszkiem kosmatym i iglicą pospolitą. Osobnik imago nektarem kwiatowym.

Zachowanie

Dorosłe osobniki latają dość nisko, często przysiadając na kwiatach, aby zebrać nektar. Nie posiadają stałego terytorium, gdyż gatunek często przenosi swój teren bytowania, przelatując w ciągu dnia nawet 300 metrów. Motyle często gromadzą się w małe kolonię. Samce zazwyczaj przysiadają na kawałku roślinności, czyhając na przelatującą samice. Często broni swojego kawałka terytorium przed innymi samcami swojego, jak i osobnych gatunków(choć często po wyczuciu feromonów, wykrywa iż motyl nie należy do jego gatunku i zaprzestaje atak).

Rozród     

Kiedy samiec wypatrzy w swoim pobliżu samice, wzlatuje aby znaleźć się w jej pobliżu. Kiedy samica zaakcentuje adoratora, przystępują do krótkiego splotowego tańca, a następnie do kopulacji. Samica po udanych zalotach, wyszukuje odpowiedniego miejsca na złożenie jaj, zazwyczaj na roślinie żywicielskiej w pobliżu mrowisk. Po złożeniu białych jaj, wylęg następuje po tygodniu. Gąsienica powoli zjada cały liść rośliny. Po upływie 3-5 tygodni larwa przepoczwarza się, aby po 2-3 tygodniach zmienić się w dorosłego osobnika. W Polsce modraszek agestis w ciągu roku, wydaje dwa pokolenia motyli(pierwsze o wyżej opisanym rozwoju i zimujące). Gąsienice drugiego pokolenia, zimują pośród resztek roślinności blisko podłoża, tam też często są przygarniane przez mrówki, które zbierają je do podziemnych komór, a nawet samych mrowisk, gdzie przetrwają zimę. Na wiosnę gąsienica przepoczwarza się i przemienia w osobnika imago.
W Polsce gąsienice pierwszego pokolenia pojawiają się na przełomie czerwca i lipca, a drugiego w sierpniu i zimują, aż do kwietnia. Osobniki dorosłe można spotkać od maja do września.

Naturalni wrogowie

Wiele. Owadożerne ptaki, ssaki, pająki, łowiki, modliszki, ważki, pluskwiaki itp. Gąsienice dodatkowo zagrożone atakami gąsieniczników, niektórych muchówek i innych owadów parazytoidów.

Długość życia

Cały cykl motyli pierwszego pokolenia trwa 4 miesiące-ok. 2 miesiące stadium larwalne(czerwiec-lipiec) i nieco ponad 2 miesiące życia imago(koniec lipca, sierpień i wrzesień).
Cykl motyla drugiego pokolenia trwa dłużej ok. 11 miesięcy-9 miesięcy stadium larwalne(od sierpnia do kwietnia) i 2 miesiące osobnik imago(maj i czerwiec).

Znaczenie dla człowieka

Gatunek nie ma większego znaczenia dla człowieka. Gąsienica żeruje na dzikich roślinach, dlatego nie jest uznawany za szkodnika. Motyle dorosłe są czasami łowione w celach kolekcjonerskich.

Ciekawostki  

  • Mrówkami towarzyszącymi(opiekującymi się larwami motyla) modraszkowi agestisowi są wścieklice Sabuleta(Myrmica sabuleti), hurtnica podobna(Lasius alienus), podziemnica zwyczajna(Lasius flavus) oraz hurtnica pospolita(Lasius niger).
  • W rejonie Morza Śródziemnego notuje się trzecie pokolenie modraszka. Jajka składane są w kwietniu, lipcu i październiku.
  • Wyróżnia się 4 podgatunki modraszka agestisa(Aricia agestis agestis, Aricia agestis calida, Aricia agestis azerbaidzhana i Aricia agestis nazira).
  • Został opisany w 1775 roku.
  • W języku łacińskim słowo "agesti" oznacza "wieczność".
  • W języku angielskim modraszek agestis zwany jest brown argus, czyli modraszek brązowy. 
  • Do rodzaju Aricia zaliczanych jest ok. 134 gatunki modraszków. Najbliżej spokrewnionymi motylami z modraszkiem agestisem są modraszek artakserkses(Aricia artaxerxes), Aricia cramera, Aricia issekutzi i Aricia montentis. 
Bibliografia:

-Marcin Sielezniew i Izabela Dziekańska, Motyle dzienne, Wydawca: Multico (Oficyna Wydawnicza Multico).
-https://en.wikipedia.org/wiki/Aricia_agestis
-http://www.learnaboutbutterflies.com/Britain%20-%20Aricia%20agestis.htm

niedziela, 22 września 2013

Pyszczak rdzawy - endemit południowej częsci jeziora Malawi


  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Promieniopłetwe
  • Rząd: Okoniokształtne
  • Rodzina: Pielęgnicowate
  • Gatunek: Pyszczak rdzawy(Iodotropheus sprengerae)

Występowanie

Pyszczak rdzawy jest endemitem południowej części jeziora Malawi. Zaobserwowano go w okolicy wysp Chinyankwazi, Chinyamwezi i Boadzulu oraz rafie Makokola. Bytuje głównie w strefie przybrzeżnej o skalistej konstrukcji od 4 do 40 metrów głębokości.

Ogólny opis

Jest dosyć małą pielęgnicą osiągającą przeciętnie 7-8 cm. Pysk i płetwy ryby są zazwyczaj koloru rdzawego do brązowego, a boki mienią się na niebiesko lub fioletowo. Płetwa grzbietowa jest niska, lecz bardzo długa, ciągnąca się prawie przez całą długość ryby. Płetwy brzuszne są krótkie i wąskie. Na płetwie odbytowej posiadają atrapy jajowe.

Dymorfizm płciowy

Słabo zaznaczony. Samce są zazwyczaj większe, lepiej wybarwione i posiadają więcej atrap jajowych.

Populacja i zagrożenia

Pyszczak głównie ze względu na wąski zakres występowania jest klasyfikowany jako gatunek narażony na wyginięcie. Populacja ryby wydaje się dosyć duża na zamieszkiwanym terenie, choć nie została ona naukowo oszacowana. Pyszczakowi rdzawemu zagrażają także nadmierne połowy w celach konsumpcyjnych i kolekcjonerskich dla akwarystów. Pyszczak łatwo rozmnaża się w niewoli.

Pożywienie

Gatunek wyjątkowo roślinożerny, znajda glony, wodną roślinności i szczątki materii roślinnej, ale także larwy owadów, skorupiaki oraz szczątki materii zwierzęcej.

Zachowanie  

Jest gatunkiem najchętniej żyjącym w grupach o dziennym trybie życia. Jak na pyszczaka nie wskazuje zachowań agresywnych, a samce posiadają umiarkowany terytorializm. Najchętniej przebywają na skalistych rafach, gdzie znajduje się wiele kryjówek w których ryby chętnie przebywają, głównie po zmroku w celach ochronnych.

Rozród

Do tarła najczęściej dochodzi nocą. Samiec staje się na natarczywy wobec samicy, nastraszając pletwę grzbietową i wabiąc partnerkę atrapami jajowymi na płetwie odbytowej. Samiec pływa najczęściej wokół samicy. W końcu ta składa ikrę w miejscu wcześniej przygotowanym przez samca, zwykle od 5 do 50 jajek. Samica zbiera ikrę do pyska, skubiąc następnie pletwę odbytową samca, a ten uwalnia nasienie do jej pyska. W przeciągu 3 tygodni wylęga się narybek w pysku samicy. Wypuszczenie młodych następuje zazwyczaj po kilku dniach, najczęściej w grotach i pomiędzy roślinnością, aby młode mogły czuć się bezpiecznie. Rybki rosną bardzo szybko, a dojrzałość płciową osiągają już po kilku miesiącach, mając zaledwie 4 cm długości. Samica do kolejnego tarła może być już godowa po miesiącu od poprzedniego.

Naturalni wrogowie

Głównie niektóre ryby z rodzaju Oreochromis(tilapię), sum Kanpango*(Bagrus meridionalis), czasami pada ofiarą bielika afrykańskiego, krokodyli i innych większych ryb z rodziny pielęgnicowatych(np. pyszczak Livingstona Nimbochromis livingstonii).

Długość życia

ok. 8-10 lat.

Znaczenie dla człowieka                 

Jest popularną rybą akwariową, najbardziej wśród tzw. malawistów, czyli akwarystów, którzy upodobali sobie hodowlę ryb z jeziora Malawi. Najczęściej nie sprawia problemów w utrzymaniu i rozmnażaniu, dlatego polecana jest dla początkujących hodowców pyszczaków. W jeziorze Malawi czasami łowiona w celach konsumpcyjnych.

Ciekawostki


  • Pyszczak rdzawy został uznany jako gatunek w 1972 roku.
  • Pyszczak rdzawy przez akwarystów jest uważany jako pyszczak Mbuna. Pyszczaki Mbuna i nie-Mbuna to ryby występujące w jeziorze Malawi, Mbuna są głównie roślinożerne, a nie-Mbuna mięsożerne i drapieżne.
  • Jest gatunkiem typowym dla rodzaju Iodotropheus, liczącego obecnie 3 gatunki pyszczaków.
  • Do 1990 roku rodzaj Iodotropheus był monotypowy, aż za gatunek nie został uznany Iodotropheus stuartgranti, a później Iodotropheus declivitas.

Bibliografia:
-http://www.klub-malawi.pl/serwis/artykuly-klubowiczow/opisy-gatunkow/144-iodotropheus-sprengerae-opis.html
-http://rybyakwariowe.eu/ryba-akwariowa/pyszczak-rdzawy-pyszczaki-rdzawe/
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Pyszczak_rdzawy
-https://en.wikipedia.org/wiki/Iodotropheus_sprengerae
-http://www.mojeryby.com.pl/artykuly/ryby/iodotropheus-sprengerae-pyszczak-rdzawy,524_1_1.html

czwartek, 19 września 2013

Aubria subsigillata - kulista żaba

inne nazwy: brązowa żaba kulista*, zachodnioafrykańska żaba brązowa*  


  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Płazy
  • Rząd: Płazy bezogonowe
  • Rodzina: Pyxicephalidae
  • Gatunek: Aubria subsigillata

Występowanie

Zasiedla tereny bagienne, lasy tropikalne, nizinne potoki, a także obszary częściowo zdegradowane przez człowieka w południowo-zachodnim Kamerunie, Gwinei Równikowej i południowo-zachodnim Gabonie. Spotykany również na wyspie Bioko.

Ogólny opis

Aubria subsigillata osiąga 6,5 do 9,5 cm długości. Głowa żaby jest wydłużona(3,2 cm) i dosyć szeroka(2,8 cm), a oczy dobrze widoczne, wyrastające z pyska płaza. Nozdrza są ulokowane niem więcej na środku odległości między końcem pyska a oczyma, z wystającymi, małymi naroślami skórnymi. Język jest wydłużony i owalny. Tylne kończyny żaby są krótkie i dobrze zbudowane. Skóra płaza jest zazwyczaj ciemnobrązowa z jasnym, beżowym kolorem na stronie brzusznej. Na ciele płaza widnieją ciemne, nieregularne plamy, mniej widoczne jedynie na brzuchu żaby(bardzo dobrze natomiast na karku i udach), a także małe, brodawkowate wyrostki najczęściej występujące w okolicy boków płaza.

Dymorfizm płciowy          

Samice są większe od samców, przeciętnie o ok. 3 cm.

Populacja i zagrożenia

Nie badano stanu populacji tego płaza, lecz wydaje się stabilna. Nie wykryto także poważnych zagrożeń dla tego gatunku, które w przyszłości mogły by zagrozić populacji płaza. Brązowa żaba kulista występuje na wielu obszarach chronionych.

Pożywienie

Głównie ryby w szczególności z rodziny Epiplatys, lecz także bezkręgowce i małe płazy. 

Zachowanie

Ekologia żaby słabo poznana. Płaz jest ściśle związany z środowiskiem wodnym, choć nie rzadko wychodzi na ląd podczas żerowania. Jest aktywny głównie po zmroku, w dzień ukrywa się w błotnych zagłębieniach o głębokości 50 cm lub większej.

Rozród

Okres rozrodczy przypada prawdopodobnie podczas pory deszczowej. Samce zaczynają śpiewać unosząc się na powierzchni wody, przyciągając samice. Dokładna liczba znoszonych jaj nie jest znana, lecz jet ich dość sporo. Prawdopodobnie samce opiekują się skrzekiem, lecz nie jest to naukowo potwierdzone. Kijanki po wykluciu się mierzą 39 mm, z ogonem o długości 23 mm.

Naturalni wrogowie    

Brak danych o zwierzętach polujących na tą żabę, lecz prawdopodobnie pada ofiarą węży, drapieżnych ssaków i ptaków.

Długość życia

brak danych.

Znaczenie dla człowieka

Brązowa żaba kulista nie ma szczególnego znaczenia dla człowieka.

Ciekawostki

  • Aubria subsigillata jest jednym z niewielu płazów bezogonowych, które żywią się głównie rybami.
  • Z zachodnioafrykańskiej żaby brązowej wyróżnia się czasami osobny gatunek Aubria occidentalis, którego odrębność jest kwestią sporną, głównie z powodu iż od Aubria subsigillata wyróżnia go jedynie budowa kości udowej.
  • Łacińska nazwa żaby Aubria subsigillata oznacza "żaba nakrapiana od spodu".
  • Aktualnie do rodzaju Aubria zaliczanych jest 3 gatunki płazów(Aubria subsigillata, Aubria occidentalis Aubria masako[Rybia żaba Masako*]). 
Bibliografia:
-http://amphibiaweb.org/species/4667
-http://www.iucnredlist.org/details/58233/0
-https://en.wikipedia.org/wiki/Aubria_subsigillata

wtorek, 17 września 2013

Mangrowiec - wąż leśny, czy namorzynowy?

inne nazwy: wąż namorzynowy, wąż mangrowy

  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Gady
  • Rząd: Łuskonośne
  • Rodzina: Połozowate
  • Gatunek: Mangrowiec(Boiga dendrophila)

Występowanie

Zamieszkuje Indonezję i Południowo-Wschodnią Azję min.  Jawę, Bangka, Bornego, Sulawesi, Wyspy Batu, Nias, Sumatrę, Kalimantan, Belitung, Kambodżę, Malaje, Johor, Pulau Sibu, Singapur, południową Tajlandię, Wietnam i Filipiny. Najczęściej spotykany w nizinnych lasach deszczowych, choć zamieszkuje także lasy namorzynowe i tereny podmokłe w pobliżu wody.

Ogólny opis

Mangrowiec to smukły jadowity wąż osiągający 1,5 do 2,4 metrów długości. Ciało węża jest czarne w żółte pionowe, pierścienie. Głowa jest wyraźnie oddzielona od reszty ciała. Górna część jest zwykle czarna, a dolna żółta w czarne pręgi. Ubarwianie czasami może odbiegać od typowej formy ze względu na podgatunki mangrowca. Oko węża posiada pionową źrenicę, przypominającą kocią. Uzębienie jest typu ppisthoglypha(kilka par, nieruchomych zębów jadowych osadzonych na tyle szczęki).  

Dymorfizm płciowy

Brak wyraźnego.

Populacja i zagrożenia

Wąż namorzynowy nie podlega klasyfikacji w stopniach zagrożenia i nie podjęto badań w celu ocenienia stanu populacji tego węża. Możliwe iż mangrowcowi może grozić utrata środowiska i wyłapywanie węży w celach hodowlanych.

Pożywienie

Małe ssaki, ptaki, jaszczurki, żaby, ryby, ślimaki i inne węże. Zbadano iż dieta węży różni się w zależności od podgatunku(niektóre żywią się i wyłącznie ptakami, a inne małymi ssakami).


Zachowanie      

Mangrowiec jest wężem aktywnym głównie w nocy. Dzień spędza najczęściej na drzewach, czasami zwisając bezwładnie z gałęzi, najczęściej w pobliżu wody, aby w chwilach zagrożenia uciec do niej. Jest sprawnym pływakiem. W nocy schodzi z drzew i aktywnie szuka ofiar. Do polowania używa swojego jadu, który nie posiada dużego potencjału. U ludzi wywołuje zazwyczaj obrzęk, opuchliznę i ból w pobliżu ukąszenia. Mimo dość słabego jadu, wąż jest dosyć agresywny i nieprzewidywalny. Nawet potencjalnie ospały i niegroźny wąż może zaatakować, nawet te trzymane w niewoli. Ekologia węża nie jest dokładnie poznana w środowisku naturalnym.

Rozród

Zachowanie rozrodcze w środowisku naturalnym nie jest dokładnie poznane. Jest gatunkiem jajorodnym. Po ok. 40 dniach ciąży, samica składa 5-12 jaj, z których po ok. 100 dniach wykluwają się małe mangrowce. Małe węże mierzą ok. 30 cm.

Naturalni wrogowie

Dorosłe osobniki przez swoją jadowitość nie posiadają zbyt wielu wrogów, lecz osobniki młode mogą padać ofiarą większych zwierząt. Zwierzętami mogącymi upolować mangrowca jest srokacz czarny, sowice(Ninox), rdzawostrząb ciemnoskrzydły oraz parę innych gatunków z rodziny jastrzębiowatych, większe ryby itp.

Długość życia

ok. 12 lat w niewoli.

Znaczenie dla człowieka

Jest często przyczyną ukąszeń wśród ludności zamieszkującej Indonezję, choć rzadko ukąszenia są śmiertelne. Czasami trzymany w niewoli.

Ciekawostki


  • Bywa hodowany, choć może przysporzyć problemy, gdyż jest dosyć agresywny, a jego rozmnażanie jest dość trudne. Dlatego węże w sprzedaży najczęściej pochodzą z odłowu.
  • Wyróżnia się 9 podgatunków mangrowca(Boiga dendrophila occidentalis, Boiga dendrophila annectens, Boiga dendrophila dendrophila, Boiga dendrophila divergens, Boiga dendrophila gemmicincta, Boiga dendrophila latifasciata, Boiga dendrophila levitoni, Boiga dendrophila melanota, Boiga dendrophila multicincta)
  • U tego gatunku występuje albinizm.
  • Nazwa łacińska dendrophila oznacza "zaprzyjaźniony z drzewem".
  • Do rodzaju Boiga zaliczanych jet 34 gatunków węży min. brązowy wąż drzewny*(Boiga irregularis), wąż Forsten'a*(Boiga forsteni) i wąż koci z Sri Lanki*(Boiga ceylonensis).

Bibliografia:
-http://www.trimek.pl/index.php/opisy-gatunkow-wezy/polozowate-colubridae/14-boiga-dendrophila-w-mangrowy
-http://www.terrarium.pl/t/species/_/boiga-dendrophila-r1612
-https://en.wikipedia.org/wiki/Boiga_dendrophila

niedziela, 15 września 2013

Bagiennik łąkowy - amerykański migrand, ptak Spencera Bairda

inne nazwy: bagiennik Bairda*


  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Ptaki
  • Rząd: Wróblowe
  • Rodzina: Trznadlowate
  • Gatunek: Bagiennik łąkowy(Ammodramus bairdii)

Występowanie

Zasiedla wysokotrawiastą prerie Alberty, Saskatchewany, Manitobay, Północnej i Południowej Dakoty, Montany i Minnesoty i  Kanada, zimuje w Arizonie, Nowym Meksyku i Teksasie, Sonorze, Durangorze, Chihuahua, Coahuila i Południowym USA.

Ogólny opis

Bagiennik łąkowy jest niedużym ptakiem mierzącym 13-14 cm z wagą 17-18 g. Głowa bagiennika jest matowobrązowa z czarnymi smugami, głównie na czubku głowy oraz z jasnym paskiem ciągnącym się od końca dzioba po kark. Grzbiet ptaka jest jasnobrązowy z czarnymi smugami, a brzuch i kark jasny. Ogon ptaka jest rozłożysty, brązowy lub czarniawy o długości 5 cm. Osobniki młodociane są bardzo podobne do osobników dorosłych.

Dymorfizm płciowy

Niewyraźny. Samiec jest nieco większy od samicy. Samce często śpiewają, zwłaszcza podczas okresu lęgowego.

Populacja i zagrożenia

Jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski, choć trend populacji wydaje się malejący, lecz spadek nie jest szybki i zauważalny. Głównym zagrożeniem dla ptaka jest utrata siedliska pod uprawy.

Pożywienie

Nasiona, owady, pająki i inne małe bezkręgowce.

Zachowanie

Jest gatunkiem aktywnym podczas dnia, który większość czasu spędza na poszukiwaniu pożywienia(poza okresem lęgowym). Samce często śpiewają i wypatrują innych osobników, w celu obrony terytorium. Samce bardzo rzadko walczą se sobą, zazwyczaj kończy się na trzepotaniu skrzydłami i ćwierkotaniu. Po za okresem lęgowym nie wskazują terytorializmu i żyją z reguły samotnie. Żerują głównie na ziemi, pośród roślinności. Jest gatunkiem migrującym przylatującym na tereny lęgowe od kwietnia do maja i odlatującym na zimowiska w październiku.

Rozród

Po przybyciu na tereny lęgowe, ptaki przystępują do godów. Pierwsze przylatują samce, które wyszukują odpowiednie terytorium i zaczynają śpiewać, aby zwabić samice. Bagiennik jest gatunkiem monogamicznym, choć zaobserwowano zachowania poligamiczne. Gniazda są zakładane na ziemi oraz zbudowane z trawy. Ptaki nigdy nie lądują na gniazdo, lecz w jego okolicy, aby nie przyciągać drapieżników oraz informują pozostałe ptaki przed zagrożeniem. Bagienniki często gniazdują w małych grupach, gdzie pisklętami opukują się osobniki nie będącymi ich rodzicami. Samica znosi w miseczkowatym gnieździe 4-5 jajek, które inkubuje przez 11-12 dni. Pisklęta są karmione głównie przez samca i osobniki pomocnicze. Młode opuszczają gniazdo po 8-10 dniach i ukrywają się w trawie, lecz uczą się latać dopiero po 13 dniach. Terytorium opuszczają wraz z rodzicami po 19 dniach. Osobniki młodociane po upływie 3-4 tygodni tworzą małe stadka, a niektóre pozostają z rodzicami i stają się ptakami pomocniczymi w następnym sezonie. Dojrzałość płciową osiągają po upływie 1 roku.

Naturalni wrogowie

Głównie jajka, pisklęta i osobniki młodociane są narażone na ataki drapieżników. Osobnikom dorosłym zagrażają głównie ptaki z rodziny jastrzębiowatych i dzierzba siwa. Pisklętom i młodym ptakom zagraża dzik, kot domowy, łasice, węże z rodziny połozowatych(Coluber constrictor, pończosznik prążkowany, lencetogłówki), grzechotnik Sistrurus miliarus, skunks zwyczajny, szop pracz, lis i pancernik długoogonowy. Ponadto bagiennik pada ofiarą pasożyta lęgowego starzyka brunatnogłowego i granatowego.

Długość życia

ok. 3-6 lat.

Znaczenie dla człowieka

Bagiennik łąkowy nie ma szczególnego znaczenia dla człowieka.

Ciekawostki

  • Bagiennik łąkowy jest gatunkiem żywicielskim dla Ptilonyssus sairae, Amblyoma maculatum, Haemaphysalis chordeilis.
  • Został nazwany na cześć przyrodnika Spencera Fullertona Bairda'sa
  • Rodzaj Ammodramus liczy 9 gatunków bagienników min. bagiennika żółtoczelnego(Ammodramus maritimus), bagiennika płowego(Ammodramus nelsoni) i bagiennika rdzawoskrzydłego(Ammodramus henslowii).
Bibliografia:
-https://en.wikipedia.org/wiki/Baird%27s_sparrow
-http://www.hbw.com/species/bairds-sparrow-ammodramus-bairdii
-http://www.iucnredlist.org/details/22721141/0

sobota, 14 września 2013

Wiskaczan wielki - górski futrzak

inne nazwy: wiskacza
  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Ssaki
  • Rząd: Gryzonie
  • Rodzina: Szynszylowate
  • Gatunek: Wiskaczan wielki(Lagostomus maximus)

Występowanie

Wiskacza zamieszkuje nizinne łąki, suche, zakrzewione terany i pampasy u podnóża gór Andy. Obszar występowania tego gryzonia obejmuje północną, wschodnią i środkową Argentynę, południowy i zachodni Paragwaj oraz południowo-wschodnią Boliwię.

Ogólny opis

Wiskacza to duży przedstawiciel rodziny szynszylowatych, mierzący 47-66 cm, z ogonem o długości 15-20 cm. Waga ssaka waha się w granicach 2-8 kg, w zależności od wieku i płci zwierzęcia. Futro ssaka jest zwykle puszyste i szare na grzbiecie, choć różni się kolorystycznie w zależności od terenu występowania. Na terenach o podłożu piaszczystym, grzbiet jest jasnoszary, a o podłożu ciemnym, futerko jest ciemnoszare. Brzuszna część jest zwykle bardziej jaśniejsza, biała. Głowa wiskaczy jest dosyć duża i tępo zakończona. Na pysku widnieją czarne i białe pasy. Oczy gryzonia są duże, a łapki są wyposażone na przodzie w cztery, a z tyłu w trzy palce zakończone ostrymi pazurami. Ogon jest całkowicie pokryty futrem.

Dymorfizm płciowy

Wyraźnie zaznaczony. Samce są czasami czterokrotnie większe do samic. U obu płci występuje charakterystyczny wąsik, lecz u samców jest on lepiej zaznaczony. 

Populacja i zagrożenia

Gryzoń jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski, choć jego populacja kurczy się lub zanikła w niektórych obszarach. W 1905 roku w Argentynie został uznany za szkodnika i intensywnie tępiony, dlatego wymarł w wielu jej obszarach. Zagrożeniem dla tego gatunku są także polowania dla mięsa i skóry, lecz populacja wydaje się nadal dosyć duża.    

Pożywienie

Jest gatunkiem roślinożerny w niewoli jedzący każdy rodzaj roślin. W stanie dzikim żywi się trawami i nasionami, głównie iglicą i lucerną.

Zachowanie  

Wiskacza jest gatunkiem stadnym, aktywnym głównie po zmierzchu. Stada liczą zazwyczaj 20-30 osobników, choć nie rzadko spotykane są większe grupy do 50 sztuk. W stadzie znajdują się zazwyczaj 1-3 samce, które żyją wraz z samicami przez ok. 1 rok, po czym opuszczają harem(prawdopodobnie jest to instynkt, który uniemożliwia kojarzenia się spokrewnionych osobników). Wiskacze budują skomplikowaną sieć tuneli, zwanych viscachera. Nory mogą ciągnąć się nawet przez 600 m kw. i posiadać do 30 wejść. Podziemne nory są używana zazwyczaj w celach obronnych, jako miejsce porodów i wychowywania młodych. Samce są zazwyczaj terytorialne. Tupią zazwyczaj ogonem i łapami o ziemię na widok innego samca, a jeśli żaden z nich nie odpuści, dochodzi do krwawej walki, kończącej się nie raz poważnymi obrażeniami. Samce oznaczają wejście do nory, moczem, kałem i specjalnym feromonami znajdującymi się w okolicy policzków. Różne stada wiskaczy rzadko zamieszkują te same terytorium, choć samce nie wskazują zachowań agresywnych w stosunku do samic i osobników niedojrzałych z innych stad. Wsikacza jest zwierzęciem, ostrożnym i bardzo zwinnym, szczególnie na terenie skalnym, gdzie porusza się przy pomocy skoków. W chwili gdy dany osobnik zauważy drapieżnika, wydobywa z siebie odgłos alarmowy, aby ostrzec kompanów.

Rozród

Okres rozrodczy w stanie dzikim przypada w marcu-kwietniu. Nowe samce dołączają zazwyczaj wtedy do stada samic i rozpoczynają gody. Ciąża trwa przeważnie 153 dni, po której rodzą się zazwyczaj 2 w pełni ukształtowane i samodzielne młode(z wagą 200 g.), które po ok. 24 dniach odstawiane są od mleka, a usamodzielniają się po ok. 8 tygodniach. Dojrzałość płciową osiągają po ukończeniu 8,5 miesiąca przez samice i 15 miesiąca przez samca.

Naturalni wrogowie

Nie przeprowadzono badań na temat zwierząt polujących na wiskacze, choć jest wielce prawdopodobne że pada ofiarą wilka grzywiastego, lisa argentyńskiego, lisoszakala, lisa siwego, kalpeo, ptaków drapieżnych, pumy i kota andyjskiego.

Długość życia

W naturze długość życia nie poznana. W niewoli może dożyć 20 lat.

Znaczenie dla człowieka

Wiskacza jest uważana za szkodnika. Wiskacze czasami niszczą uprawy dlatego są tępione przez rolników. Ponadto uważa się iż budowane przez nie nory na pastwiskach są przyczyną złamań nóg u bydła, a uwalniany kwaśny mocz zatruwa glebę. Wskacze są także celem polowań, dla mięsa i cennego futra. Czasami trzymany w niewoli.

Ciekawostki 


  • Wiskacza jest największym przedstawicielem rodziny szynszyli(Chinchillidae
  • Obecnie jest jedynym przedstawicielem rodzaju Lagostomus.
  • Intensywne polowania i tępienie zdziesiątkowały populacje wiskaczy na przestrzeni wieków, choć jego populacja nie wydaje się poważnie zagrożona, choć są uważane za rzadkie.
  • Istnieje teoria iż kot andyjski(Leopardus jacobitus) wyspecjalizował się w polowaniu na wiskacze i szynszyle, dlatego kiedy szynszyle niemal wymarły na wolności, a wiskacz stał się rzadkością, kot andyjski stał się bardzo rzadko spotykany i poważnie zagrożony wyginięciem.
  • Jedynym znanym wymarłym przedstawicielem rodzaju Lagostomus jest Lagostomus crassus znany jedynie z jednej czaszki znalezionej w Południowym Peru.
Bibliografia:
-https://en.wikipedia.org/wiki/Plains_viscacha
-http://www.iucnredlist.org/details/11170/0
-http://animaldiversity.org/accounts/Lagostomus_maximus/

poniedziałek, 9 września 2013

Trunko - włochaty waleń

Pierwsze podania

1 listopada 1922 roku u wybrzeży Margate(RPA) zaobserwowano rzekomą walkę dziwnie owłosionego, morskiego stworzenia z trąbą z stadem orek. Zawierzę broniło się przed drapieżnikami, unosząc się na ponad 6 metrów nad powierzchnie wody, a sama walka trwała ok. 3 godziny. Niestety stworzenie zostało śmiertelnie ranione, a jego ciało zostało wyrzucone na brzeg i pozostawało na nim przez 10 dni. Jednak żaden naukowiec nie podjął się jego zbadaniu, ani nie sfotografowano ciała, aż przypływ zabrał zwłoki. 23 lipca 2005 roku u wybrzeży prowincji Zhejiang(Chiny) morze wyrzuciło ciało włochatego, białego stworzenia z trąbą, przypominającego trunko. Stworzenie zostało czterokrotnie sfotografowane, lecz badania nie potwierdziły przynależności zwierzęcia do żadnego gatunku, jednak niektórzy sądzą iż należało do krokodyla różańcowego w znacznym stopniu rozkładu. W artykule Charleroi Mail(Pensylwania) trunko został opisany jako zwierzę, które odpoczywa po ciężkich walkach z drapieżnikami, na plażach przez ok. 10 dni, po czym odpływa. Istnieje wiele wyjaśnień dotyczących obserwacji trunko, min. był zbiegłym niedźwiedziem polarnym, słoniem, danym gatunkiem kopytnego, globsterem(zwłokami morskiego zwierzęcia), rekinem, atrapą przygotowaną przez kawalarzy, a nawet iż był kosmitą lub zbiegłym eksperymentem z laboratorium.

Wygląd

Trunko miał posiadać długość 14 metrów, z 3 metrowym ogonem i białą, gęstą sierścią o długości 16-18 cm, w niektórych miejscach. Charakterystyczna cechą tego stworzenia była trąba. Głowa nie była wyraźnie zaznaczona. Zwierzę nie było podobne do żadnego obecnie występującego gatunku, choć świadkowie mówią iż w pierwszej chwili myśleli że orki walczą z niedźwiedziem polarnym. Ciało miało obficie krwawić na brzegu.

Podobne kryptydy:

-Caddy- lub Cadborosaurus willsi to nazwa stworzenia znalezionego w żołądku kaszalota, a w przeciągu 200 lat obserwowany ponad 300 razy. Stworzenie posiada zwykle głowę, przypominającą zwierzę należące do kopytnych oraz ponad 30 metrowe ciało, na którym znajduje się kilka pomniejszych płetw i poziomo umieszczony ogon. Caddy uważany jest za nieznany gatunek węża morskiego, choć wiele jego cech świadczy iż jest ssakiem.             

-Bestia ze Stronsay- ciało rzekomego, ogromnego węża morskiego wyrzuconego na brzeg Szkocji w 1808 roku. Naukowcy uważają iż ciało może należeć do wstęgora królewskiego lub rekina.

Bibliografia:
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Trunko
-https://en.wikipedia.org/wiki/Trunko
-http://cryptidz.wikia.com/wiki/Trunko

sobota, 7 września 2013

Miracinonyx trumani - amerykański gepard, pogromca widłorogów.

inne nazwy: gepard amerykański

  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Ssaki
  • Rząd: Drapieżne
  • Rodzina: Kotowate
  • Gatunek: Miracinonyx trumani

Występowanie i okres występowania

Zamieszkiwał prerie, równiny i tereny otwarte zachodniej części Ameryki Północnej, 1 800 000 do 11 000 lat temu.

Ogólny opis

Pierwotnie Miracinonyx trumani uważany był za przodka pumy, lecz badania przeprowadzone w 1970 roku potwierdziły jego spokrewnienie z gepardem. Gepard amerykański był podobnej wielkości jak północnoamerykańska puma, dlatego był większy niż jego afrykański krewniak. Długość ciała wahała się w granicach 170 cm z ogonem o długości 92 cm. Waga zazwyczaj nie przekraczała 70 kg, choć prawdopodobnie największe osobniki mogły osiągać ponad 90 kg wagi. Sylwetka kota była szczupła, pysk krótki, a nozdrza powiększone, co umożliwia lepsze przyswajanie tlenu i obniżenie ryzyka oddychania beztlenowego i zakwasów. Gepard potrafił częściowo chować swoje pazury. Kolor umaszczenia Miracinonyx trumani nie jest znane, lecz prawdopodobnie był cętkowany podobnie jak gepard afrykański, choć bardziej ciemniejszy.

Dymorfizm płciowy

Brak danych. Prawdopodobnie brak wyraźnego, podobnie jak w przypadku współczesnych gepardów.

Pożywienie

Głównie ssaki kopytne oraz mniejsze zwierzęta. Prawdopodobnie polował na dzikie amerykańskie koniowate(Equus lambei, Equus scotti, Equus conversidens), zajęczaki, Capromeryx minor, antylopę widłorogą, ptaki i małe ssaki. Badania przeprowadzone na skamieniałościach z Grand Canyon mogą sugerować iż najczęstszą ofiarą Miracinonyx trumani była wymarła koza Oreamnos harringtoni oraz kozioł śnieżny.  

Zachowanie

Prawdopodobnie zachowanie przypominało nieco geparda i pumę. Był prawdopodobnie najszybszym zwierzęciem Ameryki, osiągającym ponad 90 km/h, dlatego mógł polować na współcześnie najszybsze zwierzę Ameryki Północnej widłoroga. Badania wykazały iż Miracinonyx trumani mógł sprawnie wspinać się po drzewach i skałach. Technika polowania wymarłego geparda jest kwestią sporną, prawdopodobnie polował głównie z zasadzki, podchodząc ofiarę i ścigając ją na krótkich dystansach. Badania przeprowadzone na skamieniałościach z Grand Canyon, mogą dowodzić iż gepardy amerykańskie mogły objawiać zachowania społeczne oraz były przystosowane do środowiska górskiego(podobnie jak pantera śnieżna).

Rozród

brak danych.

Naturalni wrogowie

Przede wszystkim gepard amerykański konkurował z wilkiem szarym, wilkiem straszliwym(Canis dirus), jaguarem, pumą, kotami z rodzaju smilodon, lwem amerykańskim, hieną Chasmaporthetes ossifragus, kojotem,  niedźwiedziem brunatnym, czarnym i krótkopyskim. Mogły też padać ofiarą megaterium, chcącego odebrać jego ofiarę.

Długość życia

brak danych.

Przyczyny wymarcia

Najstarsze szczątki gepardów amerykańskich odkryto w Teksasie, liczą one ok. 3,2 do 2,5 miliona lat i zapewne właśnie wtedy gepardy pojawiły się na kontynencie amerykańskich, przywędrowując z Eurazji i Afryki, przez most Beringa. Miracinonyx trumani prawdopodobnie wyewoluował ze starszego krewniaka Miracinonyx inexpectatus, gdyż ich występowanie nie pokrywa się w czasie. Gepard amerykański zaczął wymierać ok. 10 000-11 000 tysięcy lat temu, podczas wielkiego wymierania plejstoceńskiego, kiedy z Ameryki zniknęła prawie cała rodzima megafauna(ok. 33 rodzaje). Prawdopodobną przyczyną wymarcia Miracinonyx trumani są zmiany klimatyczne, wiele potencjalnych ofiar amerykańskiego geparda wymarło z powodu przekształconego środowiska oraz konkurencji ze strony nowo przybyłych, lepiej przystosowanych roślinożerców(np. bizonów). Znalezione szczątki z jaskini w Wyoming dowodzą iż uwięzione w nich gepardy chorowały na zapalenie kości i stawów, co świadczy o mogącej rozprzestrzeniać się w tamtych czasach epidemii. Wymarcie geparda(oraz innych rodzimych gatunków zwierząt amerykańskich) zbiegło się w czasie z przybyciem człowieka do Nowego Świata, choć jego populacja była zbyt mała, aby wytrzebić występujące zwierzęta, to mógł rozprzestrzeniać choroby nieznane tutejszemu ekosystemowi.

Ciekawostki


  • Miracinonyx trumani wskazuje więcej cech wspólnych dla pumy, niż afrykańskiego geparda, choć wątpliwe jest aby był z nią bliżej spokrewniony. 
  • Miracinonyx inexpectatus można z łaciny tłumaczyć jako "wspaniały zaskakujący gepard".
  • Rodzaj Acinonyx i Puma rozszedł się ok. 7,2 milionów lat temu.
  • Rodzaj Acinonyx Miracinonyx rozdzielił się ok. 4 milionów lat temu.
  • Istniała hipoteza iż gepardy przywędrowały do Eurazji i Afryki z Ameryk, lecz teoria ta została obalona po odkryciu wymarłego geparda Acinonyx kurteni z Chin, który był starszy niż europejski Acinonyx pardinensis i afrykańskie gepardy. Występował 2,2 do 2,5 miliona lat temu w Azji. Acinonyx kurteni jest obecnie najbardziej prymitywnym gepardem, którego odkryto.    
  • Niegdyś, przed odkryciem szczątków amerykańskich gepardów, zagadką było to dlaczego widłorogi osiągały tak dużą prędkość na krótkich dystansach(osiągając niekiedy 95 km/h). Było to o wiele za dużo, aby prześcignąć wilka, czy pumę, jednak tajemnice rozwiązano po znalezieniu szczątków kota, odkrycia iż mógł on rozwijać prędkości przekraczające 90 km/h i wysunięciu teorii iż antylopa ewoluowała wraz z gepardem, aby prześcignąć go w "ewolucyjnym wyścigu zbrojeń".
  • Blisko spokrewniony z Miracinonyx trumani był Miracinonyx inexpectatus, którego uważa się za bardziej prymitywnego przodka geparda amerykańskiego. Do rodzaju Miracinonyx zaliczany jest czasami Miracinonyx studeri.

    Bibliografia:
-https://en.wikipedia.org/wiki/American_cheetah
-http://www.prehistoric-wildlife.com/species/m/miracinonyx.html
-http://library.sandiegozoo.org/factsheets/_extinct/cheetah1_american/cheetah1_american.html
-http://prehistoric-fauna.com/Miracinonyx-Trumani

wtorek, 3 września 2013

Ropuszka pomarańczowa - zaginiony klejnocik lasu

inne nazwy: ropucha złota, ropucha złocista


  • Królestwo: Zwierzęta
  • Podtyp: Kręgowce
  • Gromada: Płazy
  • Rząd: Płazy bezogonowe
  • Rodzina: Ropuchowate
  • Gatunek: Ropuszka pomarańczowa(Bufo periglenes)

Występowanie

Wystąpienie ropuszki pomarańczowej zostało stwierdzone jedynie w północnej Kostaryce na terenie rezerwatu Lasu Mgielnego Monteverde. Ropucha zasiedlała lasy deszczowe na wysokości od 1 500 m n.p.m. do 1 620 m n.p.m.. 

Ogólny opis

Płaz charakteryzował się bardzo dobrze zaznaczonym dymorfizmem płciowym. Samiec mierzył ok. 4-5 cm długości, ich skór była intensywnie pomarańczowa i błyszcząca(nietypowa dla przedstawicielu Bufo). Samice posiadały skórę koloru oliwkowego do szkarłatno-czarnego z widocznymi pomarańczowymi plamkami.

Dymorfizm płciowy

Dobrze zaznaczony. Samica była mniejsza od samca(samice mierzyły ok. 5-6 cm), lecz w przeciwieństwie od samca, który był koloru pomarańczowego, kolor samicy wahał się od oliwkowego po szkarłatno-czarny z pomarańczowymi plamkami.

Pożywienie

Prawdopodobnie tak jak większość ropuch z rodzaju Bufo, małe bezkręgowce. Choć nigdy nie obserwowano polujących płazów.

Zachowanie

Ekologia płaza bardzo słabo poznana. Prawdopodobnie większość roku ropucha spędzała pod ziemią w sowich norkach, gdyż obserwowana była jedynie w kwietniu podczas pory deszczowej i godów ropuszki.

Rozród

Okres godowy u ropuszki pomarańczowej przypadał w kwietniu podczas pory deszczowej, kiedy wilgotność w lesie wzrastała i trwał kilka tygodni. Samce zazwyczaj zbierały się w pobliżu sezonowych zbiorników i czekały na samice. Liczba samców często przekraczała liczebność samic(w niektórych latach nawet 1:10). Samce często walczyły między sobą o prawo do kopulacji oraz zdarzały się zjawiska kiedy samica kopulowała z kilkoma samcami jednocześnie. Samica następnie znosiła w zbiorniku ok. 250-400 czarnych jaj, z których w ciągu kilku dni wykluwały się kijanki. Kijanka przemieniała się w dorosłą ropuchę w ciągu 4-5 tygodni. W tym okresie była uzależniona od warunków pogodowych. Nadmierne opady mogły zmyć kijanki ze stromych stoków, natomiast nieostateczne osuszały sezonowy zbiornik.

Naturalni wrogowie

Brak danych.

Długość życia

brak danych.

Przyczyny wymarcia

Ropuszka została okryta w 1966 roku przez Jay Savage. Do roku 1987 roku zaobserwowano ok. 1000 osobników, a populacja ropuchy zaczęły spadać. 15 kwietnia 1987 ekolog behawioralny Marty Crump zaobserwowała 133 kopulujących osobników, a 5 dni później była świadkiem wysuszenia zbiornika w którym rozwijały się kijanki w skutek anomalii pogodowej zwanej El Niño. Spośród 43 500 złożonych jaj, 29 ropuszek osiągnęło dojrzałość. W 1988 roku zaobserwowano 10-11 osobników odbywających gody, a rok później 15 maja M. Crump zaobserwowała 1 samca, prawdopodobnie płaza widzianego rok wcześniej. Od roku 1989 nie potwierdzono obserwacji tej ropuchy. Niepotwierdzone obserwacje zanotowano w 1991 roku. Została uznana w 2004 roku za gatunek wymarły przez IUCN. W sierpniu 2010 roku grupa poszukująca wymarłych płazów, nie odnalazła ropuszki pomarańczowej. Przyczyny wymarcia ropuszki pomarańczowej nie są do końca znane, prawdopodobnie wymarła w wyniku utraty siedliska, zmian klimatycznych, zanieczyszczenia powietrza i epidemii choroby grzybiczej powodowanej przez grzyba Chytridiomycosis.

Ciekawostki


  • Istnieje hipoteza iż ropuszka nadal zamieszkuje lasy Kostaryki, lecz pod ziemią czekając na odpowiednie warunki pogodowe, aby rozpocząć gody. Spokrewnione ropuchy mogą dożywać nawet trzydziestu-paru lat.
  • Spokrewniony gatunek Bufo holdridgei także wstępuje na Kostaryce, lecz od 1987 do 2009 roku był uznawany za wymarły. Został ponownie okryty w 2009 roku, lecz jego populacja prawdopodobnie nie przekracza 50 osobników. Gatunek objawiał bardzo podobne zachowania rozrodcze, jak ropuszka pomarańczowa. Obecnie uważany jest za gatunek krytycznie zagrożony z powodu rozpowszechnia się grzyba chytridiomycosis.
  • Prawdopodobnie ropuchy te jako nieliczne wykorzystywały bodźce wzrokowe podczas zachowań rozrodczych, choć potrafiły wydobywać ciche(jak na ropuchy) dźwięki, zanikające podczas deszczu.
  • W 1970 roku zaobserwowano ropuszkę w górach Gwatemali, lecz nie zostało to potwierdzone.
  • Ropuszka pomarańczowa jest prawdopodobnie jedną z ofiar globalnego ocieplenia.
  • Czasami można spotkać się z synonimicznymi nazwami łacińskimi Cranopsis periglenes, Incilius periglenes, Ollotis periglenes.
  • W książce In Search of the Golden Frog, ropuszka pomarańczowa została nazwana klejnotem w runie lasu. 
  • Ropuszka jest blisko spokrewniona z Bufo holdridgei, Bufo occidentalis Bufo canaliferus oraz innymi przedstawicielami rodzaju Bufo, który liczy ok. 150-250 gatunków.

    Bibliografia:
-https://en.wikipedia.org/wiki/Golden_toad
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Ropucha_z%C5%82ota
-http://www.iucnredlist.org/details/3172/0
-http://www.arkive.org/golden-toad/incilius-periglenes/
-http://animaldiversity.org/accounts/Incilius_periglenes/

niedziela, 1 września 2013

Zmiana

Niewielkiej zmianie ulegnie treść dodawanych postów, otóż zostanie stworzona kolejna grupa opisywanych stworzeń wyodrębniona z wymarłych gatunków, min. wymarłe gatunki w prehistorii i wymarłe gatunki podczas działalności człowieka. Pozdrawiam ;)

Miłorząb dwuklapowy - nagozalążkowe drzewo liściaste

inne nazwy: miłorząb japoński, miłorząb chiński, miłorząb dwudzielny 

  • Królestwo: Rośliny 
  • Podkrólestwo: Rośliny naczyniowe 
  • Klasa: Nagonasienne
  • Rząd: Miłorzębowce
  • Rodzina: Miłorzębowate
  • Gatunek: Miłorząb dwuklapowy(Ginkgo biloba)

Występowanie

Występuje endemicznie w południowo-wschodniej części Chin, na obszarze należącym do rezerwatu Tian Mu Shan Reserve o powierzchni 1018 ha. Obecnie uprawiany w wielu regionach na całym świecie.

Ogólny opis

Miłorząb jest dużym, okazałym drzewem osiągającym w naturalnym środowisku 30-40 metrów. Pień jest zwykle gruby i prosty, a korona luźna. Liście są blaszkowate, dwuklapowe o wachlarzowatym kształcie i szerokości 5-8 cm. Mają zwykle zielony kolor, przebarwiający się na jesień na żółto. Unerwienie jest widlasto rozgałęzione.

Rozmnażanie

Kwitnie od kwietnia do maja. Drzewa są rozdzielnopłciowe. Kwiaty męskie wyrastają na krótkopędach. Kotki zwisają po grupach 2-5 sztuk o długości 2-3 cm. Kwiaty żeńskie wyrastają wraz z liśćmi na szypułkach po 2-3 sztuki. Posiadają dwa kuliste, żółtozielone zalążki. Kwiaty są wiatropylne. Nasiona wytwarzane są we wrześniu-listopadzie, są otoczone mięsistą osnówką i zawieszone na szypułce. Osnówka jest kulista o średnicy 2-3 cm z białym nalotem. Miłorząb kwitnie po 40 latach. Przeciętnie wytwarza się jeden zalążek z pary drzew.

Zagrożenia

Miłorząb jest klasyfikowany jako gatunek zagrożony z powody swojego ograniczonego naturalnego występowania. W południowo-wschodnich Chinach występuje 167 drzew, których wiek przekracza 1000 lat. Tak więc, populacja miłorzębu jest starzejąca się, gdyż drzewa dożywają zwykle 2000 lat.

Długość życia

Drzewo długowieczne żyjące przeciętnie 1000-2000 lat.

Znaczenie dla człowieka

Jest powszechnie sadzony jako roślina ozdobna w ogrodach i alejkach. Części roślin używane także w medycynie, wschodniej kuchni i produkcji mydła. Przez buddyjskich mnichów uważany jako drzewo święte. Wyróżnia się ok. 200 odmian ozdobnych drzewa.

Warunki uprawy

Roślina jest wyjątkowo światłolubna i źle znosi zacienienie. Dobrze rośnie w wilgotnej glebie gliniastej, lecz nie lubi gleby piaszczystej. Wskazuje dużą odporność na susze, mróz, choroby, szkodniki oraz zanieczyszczenia na które wskazuje wyjątkową niewrażliwość.

Ciekawostki


  • Środki lecznicze z miłorzębu spowalniają starzenie, demencje starczą, ryzyko chorób wieńcowych serca, udaru mózgu oraz chorób powiązanych z krążeniem krwi.
  • Nazwa miłorząb japoński jest myląca, gdyż nie występuje on naturalnie w Japonii.
  • Istnieje teoria iż miłorząb już dawno wyginą w stanie dzikim, jednak przetrwał dzięki uprawie mnichów buddyjskich, którzy uważają go za drzewo święte.
  • Niegdyś miłorzęby występowały w wielu rejonach świata, także w Polsce.
  • Najwcześniejsze wykopaliska miłorzębu sięgają 270 milionów lat.
  • Pierwszy europejski opis miłorzębu pochodzi z 1690 roku, podczas wyprawy Engelberta Kaempfera.
  • Najstarsze osobniki występują w Chinach i posiadają wiek ok. 3400 lat. Jest jednym z najbardziej długowiecznych organizmów na Ziemi.
  • Miłorząb jest jedną z najbardziej odpornych roślin. Sześć drzew przeżyło atak bombą atomową, która spadła na Hiroszimę. Drzewa rosły w promieniu 1-2 kilometra od epicentrum wybuchu i mimo częściowego zwęglenia, rośliny szybko odzyskały siły i rosną po dziś. Jest jednym z niewielu organizmów żywych, które potrafią przetrwać wybuch bomby atomowej.        
  • Jest jedynym obecnie występującym liściastym drzewem nagozalążkowym, wraz z gniotowcami i sagowcami.
  • Obecnie miłorząb dwuklapowy nie jest spokrewniony z żądną rośliną. Z wykopalisk można wnioskować że bardzo podobnym, spokrewnionym gatunkiem był Ginkgo adiantoides.
  • Do dziś wykopano ponad 10 gatunków roślin z rodzaju miłorzębów(Ginkgo).

Bibliografia:
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Mi%C5%82orz%C4%85b_dwuklapowy
-http://rosliny-lecznicze.pl/ginkgo-biloba/
-http://www.zielonyogrodek.pl/lisciaste/milorzab-dwuklapowy
-http://drzewa.nk4.netmark.pl/atlas/milorzab/milorzab_dwuklapowy/milorzab_dwuklapowy.php