Pipa arrabali - przeciwnik asfaltu

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Płazy
• Rząd: Płazy bezogonowe
• Rodzina: Grzbietorodowate
• Gatunek: Pipa arrabali

Występowanie

Pipa arrabali występuje we wschodniej Wenezueli, Gujanie, zachodnim Surinamie, oraz północnej i środkowej Brazylii. Pojedyncze zapisy z Reserva Extrativista do Alto Juruá(zachodnia Brazylia) i Parque Nacional da Serra(południowo-wschodnia Brazylia) mogą dotyczyć innego gatunku. Dokładny zasięg gatunku nie jest znany. Pipa arrabali preferuje stałe(niewysychające), rzadziej okresowe zbiorniki wodne(stawy, rzeki, starorzecza, kałuże, a nawet przydrożne rowy) głównie na terenie tropikalnych lasów deszczowych do 860 m n.p.m. 

Ogólny opis

Pipa arrabali jest gatunkiem bardzo słabo poznanym. Nie są znane wiarygodne dane na temat pomiarów i wyglądu płaza. Przypuszczalnie, jak spokrewnione gatunki, może osiągać 3-4 cm długości ciała. Głowa jest szeroka i trójkątna, pysk zaokrąglony, a oczy zaokrąglone i wyłupiaste. Ciało masywne i zaokrąglone. Skóra pokryta jest drobnymi brodawkami. Kończyny przednie niewielkie, natomiast tylne silne i masywne. Palce kończyny tylnej połączone błoną pławną. Wierzch ciała koloru od żółtobrązowego do ciemnobrązowego na tle z licznymi ciemnymi plamami. Brzuch jaśniejszy.

Dymorfizm płciowy

Zapewne wielkościowy. Samice żab z rodzaju Pipa osiągają wyraźnie większe rozmiary.

Populacja i zagrożenia

Pipa arrabali jest notowany przez IUCN jako gatunek mniejszego ryzyka na wyginięcie. Populacja gatunku nie wydaje się zagrożona i przypuszczalnie utrzymuje się na stabilnym poziomie. Jedynie lokalnie płazowi może zagrażać wyrąb lasów i pożary. Przypuszczalnie dobrze znosi ingerencję człowieka w jego środowisko naturalne, choć populacja żaby ze wschodniej Wenezueli znacznie zmniejszyła się po pokryciu znacznej ilości dróg asfaltem. Pipa arrabali występuje na terenie kilku obszarów chronionych, w tym na terenie Parku Narodowego Canaima(Wenezuela).

Pożywienie

Niewielkie organizmy wodne np. larwy owadów, małe ryby, kijanki, skorupiaki itp., oraz padlina. Kijanki filtrują wodę z cząstek organicznych.

Zachowanie

Słabo poznane. Pipa arrabali, podobnie jak inni przedstawiciele jej rodzaju, są płazami i wyłącznie wodnymi, bardzo rzadko wychodzącymi na ląd. Dzień spędza ukryty wśród liści na dnie zbiornika, jedynie co jakiś czas wyłaniając się ku powierzchni w celu zaczerpnięcia powietrza. Nocą płaz zwykle poluje, pływając wśród roślinności powyżej dna. Poluje przypuszczalnie głównie przy pomocy węchu, a bodźce wizualne(ruch ofiary) nie mają prawdopodobnie takiego znaczenia jak w przypadku innych grzbietorodowatych. Swoje ofiary połyka w całości, lub rozszarpuje przytrzymując kawałek mięsa przednimi łapami, a przy pomocy kończyn tylnych szarpie całe ciało do tyłu, próbując odgryźć kawałek. W porze deszczowej, kiedy poziom wód rośnie, płaz często migruje do sąsiednich zbiorników.

Rozród

Nie przeprowadzono dokładnych badań dotyczących zachowań rozrodczych tego gatunku. Podczas badań terenowych zaobserwowano samice noszącą jajka w okolicach kwietnia(możliwy okres godowy gatunku). Przypuszczalnie zachowania rozrodcze nie odbiegają zanadto od spokrewnionych gatunków. Samiec chwyta samice w ampleksusie pachwinowym, a skóra na grzbiecie partnerki silnie nabrzmiewa. Otwór kloakowy samicy wydłuża się, przypominając błoniastą rurkę. Samiec przytrzymując partnerkę, zagina rurkę do przodu i umieszcza ją między swoim brzuchem, a grzbietem samicy. W tym czasie oboje partnerów pływa, zataczając w wodzie pionowe koła. Samiec naciska na podbrzusze samicy, wymuszając wydalanie jaj, które od razu polewa nasieniem. Jaja umieszczane są na grzbiecie samicy w zagłębieniach skórnych. Po złożeniu całej porcji jaj samiec opuszcza samicę, a zapłodnione jaja z dnia na dzień coraz bardziej zagłębiają się w skórę matki. Po kilku dniach jaja nikną w jamach lęgowych, które zostają zamknięte wieczkiem. Po kilku dniach wykluwają się kijanki(każda posiada osobną komorę lęgową), które posiadają połączony układ krwionośny z matką. Po ok. 30 dniach kijanki opuszczają ciało samicy(która następnie linieje, pozbywając się pozostałości jamek lęgowych), oraz rozpoczynają samodzielne życie. Odżywiają się cząstkami organicznymi, wyłapywanymi za pomocą filtracji. Po ok. 80 dniach przechodzą pełną metamorfozę.

Naturalni wrogowie

Resztki grzbietoroda Pipa arrabali znaleziono w żołądkach żółwia wklęsłopancerzówki czerwonogłowej i pająków z rodzaju Ctenidae(czyli min. wałęsaki).

Długość życia

brak danych.

Znaczenie dla człowieka

Gatunek nie posiada szczególnego znaczenia dla człowieka.

Ciekawostki

• Pipa arrabali jest jednym z najmniej poznanych przedstawicieli swojego rodzaju. 
• W przeciwieństwie do bardziej znanego grzbietoroda amerykańskiego(Pipa pipa) Pipa arrabali rozpoczyna samodzielne życie jeszcze w okresie larwalnym(kijanki). Grzbietoród amerykański uwalnia do wody w pełni ukształtowane młode, które przechodzą metamorfozę w ciele matki.
• Grzbietorody nie posiadają języka(dlatego są nazywane także żabami bezjęzycznymi), ani strun głosowych, lecz wydają klekoczące dźwięki. Jest to zasługa kostnych elementów znajdujących się w krtani płaza.
• Gatunek został opisany w 1976 roku przez brazylijskiego herpetologa Eugenio Izecksohn.
• Rodzaj Pipa reprezentuje obecnie 7 gatunków grzbietorodów min. Pipa arrabali, grzbietoród amerykański(Pipa pipa), Pipa snethlageae, Pipa myersi, Pipa carvalhoi, Pipa aspera i Pipa parva. Czasami do rodzaju Pipa klasyfikuje się także incertae sedis(niepewna pozycja taksonomiczna) "Pipa" verrucosa.

Bibliografia:

-http://www.iucnredlist.org/details/58158/0

-https://en.wikipedia.org/wiki/Arrabal%27s_Suriname_toad

-https://pt.wikipedia.org/wiki/Pipa_arrabali

-http://www.cob.at/www/texte.nsf/contents/pipaarrabali!OpenDocument&Click=

-https://en.wikipedia.org/wiki/Pipa_(genus)

Piaskowiec zwyczajny - wężowy sprinter

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Gady
• Rząd: Łuskonośne
• Rodzina: Lamprophiidae
• Gatunek: Piaskowiec zwyczajny*(Psammophis schokari)

Występowanie

Piaskowiec zwyczajny zamieszkuje tereny Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu od północno-zachodnich Indii, Pakistanu, Afganistanu i Turkmenistanu przez Półwysep Arabski aż po Mali, północną Nigerię, wschodni i północny Sudan Południowy, Etiopię i Somalię. Preferuje tereny suche półpustynne, gęsto porośnięte roślinnością krzewiastą i trawiastą. Rzadko spotykany na terenach pustynnych.

Ogólny opis

Piaskowiec zwyczajny jest wężem o cienkim ciele i wydłużonej głowie. Dorasta do ok. 150 cm długości. Oczu dosyć duże, zaokrąglone o żółtej tęczówce. Na głowie po obu stronach biegnie ciemnobrązowy pas od pyska przez oka, aż po tył głowy. Ubarwienie węża dosyć zmienne. Piaskowiec zwyczajny może przyjmować kolor od oliwkowego przez beżowy, aż po ciemnobrązowy. Na górnej i bocznej części ciała często znajdują się cztery ciemnobrązowe pasy biegnące przez całe ciało węża, lecz często także owe pasy mogą być przerywane, lub nie występować w ogóle. Spód ciała jasny(kremowy). Zęby jadowe znajdują się na wysokości tylnej krawędzi oka.

Dymorfizm płciowy

Brak danych. Przypuszczalnie brak.

Populacja i zagrożenia

Piaskowiec zwyczajny nie jest gatunkiem zagrożonym i nie podlega klasyfikacji w stopniach zagrożenia. Podlega ochronie prawnej na części swojego naturalnego zasięgu ze względu na występowanie na obszarach chronionych. Nie są znane poważne zagrożenia dla populacji tego gada.

Pożywienie

Jaszczurki(zwłaszcza z rodzaju Acanthodactylus), małe ptaki, pisklęta, gryzonie i inne węże. Piaskowiec przypuszczalnie nie musi pić wody. Dostateczną jej ilość dostarcza mu pokarm.

Zachowanie

Piaskowiec zwyczajny jest szybkim, zwinnym i aktywnym za dnia wężem. Poluje aktywnie przeszukując teren w poszukiwaniu ofiar. Często rusza w pościg za zwierzyną, osiągając prędkość 16 km/h. Do unieruchomienia zwierzęcia używa jadu, który wtłacza do ciała ofiary kąsając i poruszając szczękami, przypominając żucie. Łup zjada zawsze poczynając od głowy. Dobrze wspina się na drzewa, często w poszukiwaniu ptaków i ich gniazd. Mimo swojej jadowitości rzadko kąsa w obronie, zwykle za wszelką cenę próbuje uciec.

Rozród

Słabo poznany. Okres godowy tego węża przypada na porę deszczową, czyli między kwietniem, a czerwcem. Samica składa 6-10 jaj. Czas inkubacji jaj nie jest do końca znany. Samice dojrzałość płciową osiągają przy wielkości 42-45 cm. Samce już przy nieco mniejszych rozmiarach.

Naturalni wrogowie

Głównie ptaki drapieżne, mangusty i inne węże.

Długość życia

brak danych.

Znaczenie dla człowieka

Piaskowiec zwyczajny poluje na gryzonie, dlatego jest uważany za zwierzę pożyteczne. Bardzo rzadko kąsa, a jego jad nie jest śmiertelny. U osoby ukąszonej przez tego węża zwykle diagnozuj się ból i obrzęk w okolicach rany oraz wymioty. Rzadko trzymany w niewoli.

Ciekawostki

• Piaskowiec zwyczajny jest jednym z najstarszych znanych przedstawicieli rodzaju Psammophis(został opisany w 1775 roku przez szwedzkiego przyrodnika Petera Forsskål'a). Jest także jednym z najlepiej poznanych przedstawicieli owego rodzaju.
• Z piaskowca zwyczajnego został wyodrębniony w 1958 roku Psammophis aegyptius. Później jednak powrócono do klasyfikowania go jako podgatunek. Ostatecznie zyskał miano gatunku.
• Na terenie Egiptu poza Psammophis schokari występuje także bardzo podobny gatunek Psammophis sibilans. Niektórzy badacze sugerują iż to ten sam gatunek, lecz w różnych odmianach. Jednak różnice anatomiczne potwierdzają odrębność obu gatunków.
• Na terenie Izraela i Półwyspu Synaj opisano 3 warianty wzorów na ciele piaskowca. Pierwszy z czterema ciemnobrązowymi pasami wzdłuż całego ciała, drugi, których owych pasów nie posiada, lub są słabo widoczne, oraz trzeci z pasami tylko na tylnej części ciała. 
• Na terenie Algierii występuje całkowicie czarna forma piaskowca zwyczajnego Psammophis schokari var. nigra.
• Rodzaj Psammophis 33 gatunków węży min. Psammophis namibensis, Psammophis rukwae i Psammophis trinasalis.

Bibliografia:

-http://www.arkive.org/schokari-sand-racer/psammophis-schokari/

-https://en.wikipedia.org/wiki/Schokari_sand_racer

-http://psammophis.nl/soorten/psammophis_schokari.htm

-http://eol.org/pages/459774/overview

-http://www.uaeinteract.com/nature/reptile/snk05.asp

-https://en.wikipedia.org/wiki/Psammophis

Pokrzewka cypryjska - płochliwy skarb Cypru.

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Ptaki
• Rząd: Wróblowe
• Rodzina: Pokrzewkowate
• Gatunek: Pokrzewka cypryjska(Sylvia melanothorax)

Występowanie

Pokrzewka cypryjska zamieszkuje tereny zakrzewione, skaliste zbocza górskie i makię Cypru do 1400 m n.p.m. Rzadziej można ją spotkać na terenach leśnych(głównie lasy otwarte i iglaste) i plantacjach. Zimuje na północnym i zachodnim wąskim pasie wybrzeża Morza Czerwonego od zachodniej Jordanii(i terenów granicznych z Arabią Saudyjską) przez wschodni Egipt, wschodni Sudan po wschodnią Erytreę. Zamieszkuje w tym czasie suche koryta rzeczne, tereny zakrzewione, otwarte lasy akacjowe i doliny.

Ogólny opis

Pokrzewka cypryjska jest niedużym przedstawicielem rodzaju Sylvia, osiągającym ok. 13 cm długości ciała, 15 g wagi i 15-18 cm rozpiętości skrzydeł. U tego gatunku występuje wyraźny dymorfizm płciowy. Głowa samca koloru czarnego z charakterystyczną białą smugą("wąsem") ciągnącą się od podstawy dzioba po początek tułowia. Reszta ciała koloru szarego. Gardło, pierś i brzuch ptaka zwykle jaśniejszego koloru z charakterystycznym ciemnym łuskowaniem. Samica zwykle jednolicie szara z nieco jaśniejszą częścią brzuszną. Występuje u niej także delikatny zarys smugi na głowie o jasnoszarym kolorze. Czasami u samicy występuje delikatne czarne łuskowanie w okolicach piersi i brzucha. U obu płci występuje pomarańczowa obrączka wokół oka i beżowy dziób z czarnym zakończeniem. Ogon krótki i zaokrąglony. Osobniki młodociane podobne do samic z dziobem o jednolitym kolorze.

Dymorfizm płciowy

Wyraźny. U samic i samców występuje inne umaszczenie(patrz wyżej.).

Populacja i zagrożenia

Pokrzewka cypryjska jest klasyfikowana jako gatunek najmniejszej troski. Populacja tego ptaka szacowana jest na 70 000 - 140 000 par lęgowych(dane z 2000 roku). Jednak badacze uważają iż populacja gatunku spada z bliżej nieznanych przyczyn(przypuszczalnie w wyniku niszczenia środowiska naturalnego gatunku).

Pożywienie

Głównie małe bezkręgowce. Poza okresem lęgowym także mięsiste owoce i jagody. Rzadko schodzi na ziemie w poszukiwaniu pożywienia.

Zachowanie

Pokrzewka cypryjska jest ptakiem dziennym, żyjącym przez większość roku samotnie, lub parami. Jednak w okresie migracji mogą tworzyć stada do 20-30 osobników, łącząc się także z innymi gatunkami pokrzewek. Pokrzewka jest ptakiem płochliwym o skrytym trybie życia, zwłaszcza w okresie lęgowym. W pozostałej części roku łatwiej zaobserwować zwłaszcza samca, który najczęściej śpiewając wyszukuje najwyższej części krzewu, lub niewielkiego drzewa. Rzadko śpiewa podczas lotu. Samiec wydobywa z siebie skrzypiące dźwięki "czek" i słabnące ćwierkanie, najczęściej będąc w bardziej pionowej pozycji i ustawiając swoje skrzydła na znak litery V. Pokrzewka cypryjska jest gatunkiem częściowo migrującym. Część ptaków migruje na krótki dystans na północne i zachodnie wybrzeże Morza Czerwonego w okolicach sierpnia/września, jednak niektóre zimują na terenach lęgowych. Ptaki przylatują na miejsca lęgowe pod koniec lutego. Gatunek poznany dość ogólnikowo.

Rozród

Zachowania godowe tego gatunku można zaobserwować od marca do czerwca. Ptak tworzy pary monogamiczne. Samiec śpiewem wabi samicę w miejsca gdzie zbudował prowizoryczne gniazda. Na tej podstawie samica wybiera gniazdo i partnera, oraz dokańcza budowę wraz z samcem. Gniazdo na kształt miseczki budowane jest z łodyg traw, pajęczyn, gałązek i włosów, ukryte na niewielkim krzaku 30-120 cm nad ziemią. Samica składa 4-5 jaj, które głównie sama wysiaduje. Okres inkubacji jaj trwa ok. 13-14 dni od złożenia ostatniego jaja. Pisklętami opiekują się oboje rodziców. Po ok. 10 dniach od wyklucia młode mogą już opuścić gniazdo, lecz są nadal dokarmiane aż do osiągnięcia wieku dwóch tygodni. Przypuszczalnie wyprowadzają jedynie jeden lęg rocznie. Wiek dojrzałości płciowej jest nieznany.

Naturalni wrogowie

Głównie kotowate, łasicowate i ptaki drapieżne. Pokrzewki często padają ofiarą pasożytów lęgowych z rodziny kukułkowatych.

Długość życia

brak danych.

Znaczenie dla człowieka

Pokrzewka cypryjska jest uważana za ptaka pożytecznego, ograniczającego populację owadów. Poza tym nie posiada szczególnego znaczenia dla człowieka.

Ciekawostki

• Pokrzewka cypryjska jest podobna i często mylona z spokrewnionym gatunkiem pokrzewką czarnogardłom(Sylvia ruppeli). Pokrzewka czarnogardła nie posiada jednak na gardle, brzuchu i piersi charakterystycznego łuskowania. 
• Gatunek został opisany w 1872 roku przez angielskiego ornitologa Henry'ego Baker'a Tristram'a.
• Pokrzewki charakteryzują się dużym podobieństwem międzygatunkowym. Jedynie śpiew jest charakterystyczny dla danego gatunku i najczęściej właśnie po nim identyfikuje się pokrzewki.
• Rodzaj Sylvia liczy obecnie 28 gatunków ptaków min. pokrzewkę pustynną(Sylvia nana), pokrzewkę złowrogą(Sylvia subcaerulea) i lutniczkę wschodnią(Sylvia crassirostris).
• Do fauny Polski zalicza się 7 gatunków pokrzewek min. kapturkę(Sylvia atricapilla), gajówkę(Sylvia borin), cierniówkę(Sylvia communis), piegża(Sylvia curruca), jarzębatkę(Sylvia nisoria), pokrzewkę wąsatą(Sylvia cantillans) i pokrzewkę aksamitną(Sylvia melanocephala). Wszystkie te gatunki, poza pokrzewką aksamitną i wąsatą które zalatują do kraju są gatunkami lęgowymi.

Bibliografia:

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Pokrzewka_cypryjska

-https://en.wikipedia.org/wiki/Cyprus_warbler

-http://www.hbw.com/species/cyprus-warbler-sylvia-melanothorax

-http://www.iucnredlist.org/details/22716963/0

-http://people.ds.cam.ac.uk/cns26/njc/Papers/Cyprus_Warblers.pdf         

Sasebi przylądkowy - przykład znaczenia parków narodowych.

inne nazwy: sasebi przylądkowy. bontebok

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Ssaki
• Rząd: Parzystokopytne
• Rodzina: Krętorogie
• Gatunek: Sasebi przylądkowy(Damaliscus pygargus)

Występowanie

Bontebok zasiedla południową Afrykę. Niegdyś zamieszkiwał obszar od prowincji KwaZulu-Natal(RPA) i Karru(RPA), aż po Prowincję Przylądkową Północną. Obecnie dzikie populację zasiedlają tereny chronione w środkowej i wschodniej Republice Południowej Afryki min. tereny Wysokiego Wedlu, a także południowe tereny przybrzeżne Prowincji Przylądkowej Zachodniej(RPA). Bontebok został wprowadzony także na prywatne tereny leżące na terytorium państwa Botswana, Zimbabwe i Namibii. Został ponownie wprowadzony na tereny Suazi(choć niepewne jest ich pochodzenie). Nadal uznawany jako wymarły na terenach państwa Lesoto. Preferuje otwarte tereny trawiaste w pobliżu wody min. sawanny i formację roślinne fynbos.

Ogólny opis

Sasebi przylądkowy jest antylopą o zwartej budowie ciała, krótkiej szyi oraz długiej i wąskiej głowie. Zwierzę osiąga 140-160 cm długości ciała przy masie 55-80 kg. Sierść bontebok koloru ciemnobrązowego do czerwonobrązowego. Cześć brzuszna i pośladki koloru białego. Na kończynach występują białe pończochy. Na głowie występują także dwie białe plamy, czasami połączone ze sobą. Pierwsza w przestrzeni między rogami na czole, natomiast druga duża i wydłużona ciągnąca się od przestrzeni miedzy oczami po nos. Rogi występujące u obu płci są silnie prążkowane, kształtem przypominając lirę i osiągając 35-50 cm długości. Ogon antylopy mierzy 30-45 cm. Osobniki młode posiadają o wiele jaśniejsze ubarwienie ciała.

Dymorfizm płciowy

Słabo zaznaczony. Samce zwykle bardziej masywniejsze od samic(samiec-65-80 kg, samica-55-70 kg).

Populacja i zagrożenia

Bontebok niegdyś zamieszkiwał niemal całą Afrykę Południową, lecz w wyniku polowań i degradacji środowiska naturalnego pod koniec XIX wieku antylopa niemal wymarła. W 1930 roku populacja bonteboka liczyła jedynie 17 osobników występujących na terenie. W 1931 roku 17 antylop(z 20 żyjących na wolności) zostało umieszczonych w Bontebok National Park, który został założony w celu ratowania tego gatunku. W 1960 roku kiedy populacja antylopy liczyła już 84 osobników, park został przeniesiony w bardziej odpowiednie miejsce na teren dystryktu Swellendam. W 1981 roku populacja bonteboka w Bontebok National Park liczyła 320 osobników. Zaczęto wywozić i osiedlać zwierzęta na innych terenach, gdzie niegdyś występował min. na tereny indywidualnych gospodarstw prowincji Wolne Państwo i Prowincji Przylądkowej Wschodniej. Obecnie populacja bonteboka liczy ok. 240 tysięcy osobników i uznawana jest za stabilną. Jednak 97% populacji żyję na ziemiach prywatnych, 3% na obszarach chronionych. Obecnie prowadzi się także ich hodowle w niewoli. W wyniku reintrodukcji bontebok zasiedlił obszary które niegdyś zamieszkiwał np. Suazi, a także został wprowadzony jako gatunek obcy na tereny Botswany, Zimbabwe i Namibii. Dwa podgatunki bonteboka(bontebok właściwy i blesbok) w wyniku introdukcji pojawiły się na tych samych obszarach, co przyniosło jedno z obecnych zagrożeń hybrydyzację i zanik czystej krwi podgatunków. Obecnie bonteboka klasyfikuje się jako gatunek najmniejszego ryzyka na wyginięcie, a jedynie bontebok właściwy posiada rangę podwyższonego ryzyka. Mimo to bonteboka uważa się za jedną z najrzadszych antylop Afryki. Obecnie poza hybrydyzacją nie ma poważnych zagrożeń dla populacji tej antylopy. Nawet nieco nadmierne wywozy zwierząt z ich terenów występowania nie wypływają zanadto na ogólną populację gatunku.

Pożywienie

Roślinożerna. Żywi się głównie trawami i ziołami. Odnotowane pewne predyspozycję podgatunkowe co to rodzaju pożywienia. Bontebok właściwy woli zjadać trawy z rodzaju Bromus i Danthonia, natomiast blesbok z rodzaju Eragrostis i Chloromelas.

Zachowanie

Bontebok jest gatunkiem stadnym, tworzącym małe stada ok. 10 osobników, choć w przypadku blesboka często tworzone są stada do 25 osobników. Stado bonteboków jest luźno zorganizowane, a na jego czele stoi dominujący samiec. Dawniej w czasie długich wędrówek w porze suchej bonteboki tworzyły duże stada liczące ponad 600 osobników, lecz obecnie ze względu na fragmentację populacji i utratę dostępnych siedlisk wędrówki tych antylop są ograniczone. Obecnie jedynie niektóre stada na odpowiednim dużym terenie wiodą koczowniczy tryb życia. Bontebok żeruje podczas dnia, a jego największa aktywność przypada rano i po południu. Samce wskazują zachowania terytorialne względem innych samców. W przypadku bonteboka właściwego samiec broni swojego stada przed intruzami przez cały rok, natomiast blesbok jedynie w okresie jesiennym i letnim. W przypadku bonteboka terytorium samca wynosi od 10 do 40 ha, natomiast blesboka ok. 2-6 ha. Antylopa zaznacza terytorium rozrzucając kał i pozostawiając zapach wydzielany przez gruczoły przedoczodołowe(np. na źdźbłach trawy). W razie spotkania dwóch nieustępliwych samców, często dochodzi do walki. Samce próbują nabić swojego przeciwnika na rogi, co często kończy się niemiłymi konsekwencjami. Bontebok jako jedna z niewielu antylop nie jest dobrym skoczkiem, lecz nadrabia to sprawnym czołganiem się(dlatego w jego przypadku ogrodzenie nie musi być wysokie). Antylopa biegnąc może osiągać szybkość 70 km/h. Bontebok pije codziennie jeżeli woda jest dostępna, lecz potrafi przetrwać kilka dni bez dostępu do niej. W razie zagrożenia zwierzę chrząka i praska, aby zaalarmować resztę stada.

Rozród

Okres rozrodczy bonteboka właściwego przypada od stycznia do marca, natomiast u blesboka od marca do maja. Po 8 miesięcznej ciąży samica rodzi 1 młode. Bonteboki nie opuszczają stada podczas porodu. Samica rodzi zwykle w wysokiej trawie, a młode zazwyczaj już po 2h może samodzielnie chodzić. Cielaki w 4 miesiącu życia uzyskują samodzielność. Samice pozostają z matką, aż ta nie urodzi po raz kolejny, natomiast samce odchodzą nieco wcześniej. Samice uzyskują dojrzałość płciową w wieku 2,5 roku. Wiek dojrzałości płciowej samców nie jest do końca poznany.

Naturalni wrogowie

Lwy, lamparty, gepardy, hieny i likaony. Dla młodych osobników dodatkowo szakale, pytony i orły.

Długość życia

ok. 17 lat. W niewoli najstarsza samica żyła 23 lata.

Znaczenie dla człowieka

Niegdyś obiekt polowań dla mięsa i skóry. Dziś ze względu na powiększenie populacji bonteboka prowadzi się kontrolowany odstrzał zwierząt dla mięsa. Obecnie bontebok jest ważnym elementem ekoturystyki RPA. Hodowany w ogrodach zoologicznych.

Ciekawostki

• Wyróżnia się dwa podgatunki bonteboka. Bontebok właściwy(Damaliscus pygargus pygargus) i blesbok(Damaliscus pygargus phillipsi). Oba podgatunki różnią się wyglądem i zachowaniem. Bontebok osiąga nieco mniejsze rozmiary od blesboka(średnio jest o ok. 8 kg lżejszy) u którego białe plamy na głowie są zwykle oddzielone, a umaszczenie bardziej jasne. Podgatunki odróżniają także predyspozycję pokarmowe, okres rozrodczy i zachowania społeczne. Mimo to oba podgatunki mogą się krzyżować.        
• Obecnie Bontebok National Park utrzymuje populację bonteboka na poziomie 250 osobników. Nadmiar zwierząt jest wywożony do innych parków narodowych, rezerwatów i prywatnych hodowli.
• Nazwa "bontebok" pochodzi od słów z języka afrykanerskiego, "bont", czyli jasny kolor(odnoszący się do białych oznaczeń na ciele zwierzęcia) i "bok", czyli antylopa. Natomiast "blesbok" pochodzi od słowa "bles", oznaczające białe oznaczenie na twarzy.
• Obecnie wyróżnia się 4 gatunki rodzaju Damaliscus. Bonteboka, topi(Damaliscus lunatus), oraz niedawno wyodrębnione Damaliscus superstes i Damaliscus korrigum. Niegdyś do tego rodzaju klasyfikowano także antylopę Huntera(Beatragus hunteri), jedną z najbardziej zagrożonych zwierząt świata.

Bibliografia

-http://www.arkive.org/bontebok/damaliscus-pygargus/

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Sasebi_przyl%C4%85dkowy

-https://en.wikipedia.org/wiki/Bontebok

-https://en.wikipedia.org/wiki/Blesbok

-http://www.iucnredlist.org/details/30208/0

-http://animaldiversity.org/accounts/Damaliscus_pygargus/

Wesołych Świąt

http://pl.wikipedia.org/wiki/Zielonon%C3%B3%C5%BCka_kuropatwiana#/media/File:Zielononozka-kogut2.jpg