Łusecznik lepki - pogromca dżdżownic

inne nazwy: łusecznik cejloński

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Płazy
• Rząd: Płazy beznogie
• Rodzina: Łusecznikowate
• Gatunek: Łusecznik lepki(Ichthyophis glutinosus)

Występowanie

Zamieszkuje lasy tropikalne, subtropikalne, tereny bagienne, pastwiska, pola ryżowe, plantacje kauczuku i tereny zurbanizowane o mulistej, lub bagnistej strukturze gleby w centralnej i południowo-zachodniej Sri Lance. Występuje między 50, a 1350 metrem n.p.m. Znany jest przypadek odnalezienia łusecznika w południowych Indiach, choć przypuszczalnie nie należał on do tego gatunku, jak powszechnie się sądzi.

Ogólny opis

Łusecznik lepki dorasta do ok. 23-40 cm długości ciała. Długie i robakowate ciało jest wyraźnie podzielone na segmenty, dlatego płaz ten często jest mylony z dżdżownicą. Niewielka głowa posiada zaokrąglony koniec z parą niewielkich czułek, umieszczonych pomiędzy oczyma, a nozdrzami. Oczy są małe, niemal niewidoczne. Szczęki wyposażone są w drobne i ostre zęby. Ogon krótki, tępo zakończony. Ubarwienie ciemnobrązowe z metalicznym niebieskim połyskiem, a wzdłuż całego ciała po bokach, biegnie jaskrawożółty pas.

Dymorfizm płciowy

Przypuszczalnie brak.

Populacja i zagrożenia 

Gatunek klasyfikowany jako najmniejszej troski. Jedynymi znanymi zagrożeniami dla tego gatunku są lokalne utraty siedliska, oraz zatrucia środkami agrochemicznymi, jednak mimo to gatunek spotykany jest dosyć często, nawet na terenach zurbanizowanych. Wielkość i trend populacji nie zostały zbadane.

Pożywienie

Skąposzczety, larwy owadów i inne bezkręgowce.

Zachowanie

Słabo poznane, ze względu na skryty tryb życia. Większość życia spędza pod ziemią, zwłaszcza o mulistej, czy bagnistej strukturze. Przemieszcza się w wykopanych przez siebie korytarzach, a przy ryciu pomaga mu mocna czaszka, która budową przypomina kafar. Rzadko wychodzi na powierzchnie, a kiedy to robi porusza się po lądzie wyginając swoje ciało na boki i odpychając od nierówności. Wzrok u tego płaza nie odgrywa ważnej roli, jednak zmysł powonienia jest bardzo dobrze rozwinięty, służący przy polowaniu, czy poszukiwaniu partnera. Niewielkie czułki pełnią rolę zmysłu dotyku i smaku, dzięki czemu zwierzę dobrze orientuje się w ciemnościach. Kiedy wyczuję ofiarę i uda mu się do niej zbliżyć, łapię ją mocnymi szczękami, wyposażonymi w ostre zęby. Jaskrawo żółty pas na ciele ostrzega przypuszczalnie potencjalnych napastników iż łusecznik jest trujący. Gruczoły jadowe na skórze wydzielają lepką i trującą wydzielinę, której toksyczność nie została zbadana.

Rozród

Niewiele wiadomo o cyklu rozpłodowym tego gatunku. Samiec znajduje gotową do rozrodu samice przy pomocy węchu. Występuje u nich zapłodnienie wewnętrzne. Samiec przy pomocy narządowi kopulacyjnemu, zwanemu phallodeum zapładnia partnerkę, a następnie opuszcza samice. Samica następnie wykopuje blisko zbiornika słodkiej wody norę w której składa 6-8 jaj(opisywane są przypadki złożenia 30 jaj, jednak nie są to potwierdzone dane). Następnie owija się wokół jaj i zostaje na ich straży, aż do wyklucia się larw. Po wykluciu się młodych samica oddala się, a około 7-11 centymetrowe larwy udają się do źródła wody, gdzie dochodzi do przeobrażenia, podczas którego larwą wyrastają pierzaste skrzela i szczeliny skrzelowe. Małe łuseczniki posiadają także linie boczną, oraz płetwę ogonową, ułatwiającą im pływanie. Pełna metamorfoza w osobnika dorosłego trwa ok. 9 miesięcy.

Naturalni wrogowie

Mimo swojej toksyczności łusecznik pada czasami ofiarą węży, świniowatych i kuraków.

Długość życia

brak danych.

Znaczenie dla człowieka

Nie posiada szczególnego znaczenia dla człowieka.

Ciekawostki

• Łuseczniki są jednymi z najprymitywniejszych płazów.
• Łusecznik, jak nazwa wskazuje, posiada małe, podobne do rybich, łuski. Są one jednak ukryte pod fałdami skórnymi.
• Został opisany w 1758 roku przez szwedzkiego przyrodnika Karola Linneusza.
• Rodzaj Ichthyophis liczy 32 gatunki łuseczników, min. łusecznika junnańskiego(Ichthyophis bannanicus), Ichthyophis kohtaoensis i Ichthyophis youngorum.

Bibliografia:

-https://en.wikipedia.org/wiki/Ichthyophis_glutinosus

-https://en.wikipedia.org/wiki/Ichthyophis

-http://www.iucnredlist.org/details/59618/0

-http://www.photomazza.com/?Ichthyophis-glutinosus&lang=en

-http://amphibiaweb.org/species/1984