Śliz pospolity - ryba z potoków

inne nazwy: śliz, śliz zwyczajny

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Promieniopłetwe
• Rząd: Karpiokształtne
• Rodzina: Przylgowate
• Gatunek: Śliz pospolity(Barbatula barbatula)

Występowanie

Zamieszkuje Eurazję. Europę na północ od Kaukazu, Pirenejów i Alp, przez Loire i Rodan na wschód, Wyspy Brytyjskie, z wyjątkiem Szkocji, południe Szwecji i Finlandii(aż po 66*N na północ) przez północno-wschodnie Włochy, Dunaj i Wardar. Azję, aż po Chiny, chociaż dokładny zakres nie jest zanany ze względu na występowania podobnych, blisko spokrewnionych gatunków w Azji. Wymarły w Grecji. Na swoje siedlisko wybierają zwykle potoki i średnie rzeki o wartkim nurcie i kamienistym dnie, chociaż można go także spotkać w kanałach i jeziorach o piaszczystym lub żwirowym podłożu i gęstej roślinności wodnej.

Ogólny opis

Osiąga przeciętnie 12-14 cm długości ciała, choć może osiągać nawet 21 cm długości, przy wadze ok. 200 gramów. Ciało jest silnie wydłużone, smukłe i pokryte duża ilością śluzu. Płetwa grzbietowa i ogonowa lekko karbowana o zaokrąglonych brzegach. Przy otworze gębowym znajdują się trzy pary niedługich wąsików. Ciało ryby zwykle kolory żółtobrązowego do szarobrązowego z ciemnymi(brązowymi) plamami, ciemniejszymi w okolicach grzbietu. Brzuch zwykle jasny, biały. Wzdłuż ciała ryby biegnie, mało wyraźna ciemna linia. Płetwy zwykle jasnobrązowe z jasnym rzędem plam. W europejskich wodach czasami mylony z kozą pospolitą(Cobitis taenia), lecz w przeciwieństwie do niej nie posiada kolców, które umiejscowione są w okolicy oka.

Dymorfizm płciowy 

Niewyraźny. W okresie tarła u samców po stronie piersiowej można zauważyć niewielkie guzki.

Populacja i zagrożenia

Śliz jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troki. Występuje w miarę pospolicie na zamieszkanych terenach. W miarę odporny na zanieczyszczenia organiczne, choć woli przebywać w czystych wodach bogatych w tlen. Wymarły w niektórych rejonach, głównie z powodu zanieczyszczenia wód. Małe znaczenie w rybołówstwie, częściej używany jako przynęta na większe ryby. Czasami hodowany w akwariach. W Polsce objęty ochroną ścisłą.

Pożywienie

Bezkręgowce denne min. larwy ochotki, kiełże, larwy owadów

Zachowanie

Śliz przebywa głownie na dnie zbiorników, częściowo zakopany. Prowadzi przede wszystkim nocny tryb życia, podczas którego przeszukuje żwir, lub piasek w poszukiwaniu bezkręgowców. Typowa ryba osiadła, rzadko przemieszcza się o więcej niż 500 metrów. Narybek woli przebywać w ukryciu, zakopany całkowicie w podłożu w części cieku o słabszym nurcie. Czasami wpływają do ujść rzek, lecz nie tolerują wody słonawej. Zwykle żyją samotnie. Ślizy są w miarę odporne na zanieczyszczenia organiczne i kanalizacyjne, lecz wrażliwe na obecność metali ciężkich i brak tlenu.

Rozród  

Trze się zwykle 1-2 razy w roku w okresie zwykle od kwietnia do czerwca(Polska od marca do maja), kiedy temperatura wody przekracza 10*C. Ryby zwykle wcześnie rano, spotykają się w miejscu o piaszczystym lub kamienistym dnie, gdzie spotyka się większość dojrzałych płciowo ślizów. Ikra składana jest zwykle w kilku porcjach(zazwyczaj 3) w ilościach od 300 do 3000 ziarenek. Ikra zwykle przykleja się do pobliskich kamieni, lub innych przedmiotów, oraz do wyklucia narybku pilnowana jest przez samca(zwykle przez 8 dni). Narybek zwykle rośnie szybko, osiągając już po roku 7-8 cm długości ciała. Dojrzałość płciową uzyskują zwykle w 2-3 roku.

Naturalni wrogowie

Głównie duże ryby min. pstrąg, a także ptaki i węże wodne.

Długość życia

7-8 lat.

Znaczenie dla człowieka 

Małe znaczenie w rybołówstwie, głównie łowiona jako przynęta na większe ryby, jak pstrąg. Czasami hodowana w akwariach.

Ciekawostki 

• Czasami uważany za wskaźnik czystości wód, ze względu na swoją wrażliwość na metale ciężki i brak tlenu.
• Czasami lokalnie nazywany ślizą, węgorzykiem, ślizakiem, ślazem, ślipakiem i ślężem.
• W akwarium ryba potrzebuje czystej, zimnej i dobrze filtrowanej wody.
• Rodzaj Barbatula liczy 11-17 gatunków ślizów min. śliza syberyjskiego(Barbatula toni), Barbatula potaninorum i Barbatula compressirostris. Niektóre są uważane za gatunki wątpliwe.

Bibliografia:

-https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%9Aliz_pospolity

-https://en.wikipedia.org/wiki/Stone_loach

-http://www.iucnredlist.org/details/14494/0

-http://www.fishbase.org/summary/6377