piątek, 28 marca 2014

Surmia bignoniowa - drzewo strąkowe

inne nazwy: surmia zwyczajna, katalpa zwyczajna, katalpa bignoniowa, katalpa bignoniowata, surmia południowa*
  • Królestwo: Rośliny 
  • Podkrólestwo: Rośliny naczyniowe 
  • Klasa: Okrytonasienne
  • Rząd: Jasnotowce
  • Rodzina: Bignoniowate
  • Gatunek: Surmia bignoniowa(Catalpa bignonioides)

Występowanie

Naturalnie występuje w południowo-wschodnich USA na terenie wschodniego stanu Missisipi, środkowego Alabama, południwo-zachodniej Georgie i na północno-wschodniej Florydzie. Niektórzy autorzy poszerzają ten zasięg o stan Luizjana. Preferują tereny otwarte, zadrzewienia śródpolne, okolice rzek i strumieni, a także pobocza dróg.

Ogólny opis

Surmia jest drzewem dorastającym do 10-15 metrów wysokości, rzadziej do 20 m. Pień jest zwykle krótki z rozłożystą koroną. Jej pokrój rzadko jest prosty, zwykle pień i konary są powyginane. Pień czasami zakręca się wokół osi. Bruzdowana kora zwykle koloru jasnobrązowego, lub ciemnobrązowego. Blaszkowate liście rosną pojedynczo i osiągają nawet 35 cm długości. Zwykle ma kształt sercowaty z zaostrzonym wierzchołkiem. Czasami występują dwa dodatkowe wierzchołki po bokach liścia. Spód liścia miękko owłosiony, pierwotnie brązowozielony, później wraz z wzrostem robi się jasnozielony.

Rozmnażanie

Kwitnie od czerwca do lipca. Kwiaty są obupłciowe, umieszczone na szczytach pędów po 20-40 sztuk. Pojedynczy kwiat jest dzwonkowato-rurkowaty z pięcioma łatkami, biało-kremowymi z żółtymi smugami i filetowym nakrapianiem wewnątrz kwiatu. Kwiat ma długość 2-4 cm, natomiast cały wiech ma długość ok. 20 cm. Kwiaty są owadopylne. Owoce wytwarzane są we wrześniu i październiku w formie cylindrycznej torebki, przypominającej strąk o długości 20-40 cm. Nasiona umieszczone w podłużnej przegrodzie z licznymi pęczkami włosków. Dojrzewają przez całą zimę i wiosnę, a następnie pękają uwalniając nasiona, przemieszczane dzięki lotnym włoskom.

Zagrożenia

Nie podlega klasyfikacji w stopniach zagrożenia i nie jest gatunkiem zagrożonym. Jednak w naturalnym siedlisku uważana jest za drzewo rzadkie, obecnie poszerzyła swój zakres występowania ze względu na uprawę drzewa w celach ozdobnych w całej Ameryce i innych częściach świata.

Długość życia

100-150 lat.

Znaczenie dla człowieka

Uprawiana w celach ozdobnych, także w Polsce. Ma małe wymagania co do gleby oraz jest częściowo  mrozoodporna. Jej drewno czasami wykorzystywane np. do produkcji sztachet, lub podkładów kolejowych.

Warunki uprawy

Roślina mało wymagająca. Najlepiej rośnie na glebie żyznej i przepuszczalnej. Lubie pełne nasłonecznienie, lecz nie szkodzi jej rosnąć półcieniu. Młode sadzonki mają tendencje do przemarzania, dlatego należy je okrywać przed zimą. Do ogrodów najlepiej nadają się jej odmiany, gdyż dzika surmia osiąga duże rozmiary.

Ciekawostki


  • Została opisana przez amerykańskiego botanika Thomas'a Walter'a w 1788 roku.
  • Liście surmii bignoniowa należą do największym występujących w Polsce. 
  • Zaraz po perłowcu japońskim, jest najpóźniej kwitnącym drzewem w Polsce.
  • Często liście surmii są atakowane przez różnorakie owady i ślimaki, dlatego rzadko udaje się znaleźć nienaruszony.
  • Podobna do spokrewnionej surmii wielkokwiatowej, która także spotykana jest w Polsce. Jednak zwykle osiąga większe rozmiary, spód liścia jest bardziej owłosiony, później zakwita, kwiaty są mniej liczne, kwiatostan krótszy i szerszy, a owoce wielkokwiatowej nieco grubsze. Najłatwiej odróżniać te gatunki po zapachu liścia. Po roztarciu liścia surmii bignoniowej, wytwarza on nieprzyjemny zapach, natomiast brak jest tego zapachu u surmii wielkokwiatowej.
  • Rodzaj surmia(Catalpa) liczy 11 gatunków drzew, min. surmię wielkokwiatową(Catalpa speciosa), surmię żółtokwiatową(Catalpa ovata) i surmię Bungego(Catalpa bungei).

Surmia bignoniowa w mojej kolekcji 
Bibliografia:
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Surmia_bignoniowa
-https://en.wikipedia.org/wiki/Catalpa_bignonioides
-http://www.mobot.org/MOBOT/research/APweb/

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz