Żaba rogata - niebezpieczny płaz

inne nazwy: rogatka ozdobna

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Płazy
• Rząd: Płazy bezogonowe
• Rodzina: Ceratophryidae
• Gatunek: Żaba rogata(Ceratophrys ornata)

Występowanie

Zamieszkuje wschodnią Argentynę, południowy i wschodni Urugwaj oraz stan Rio Grande de Sul w południowej Brazylii. Występują na terenach zalesionych, pampach(kraina geograficzna na której występuje żaba rogata, także zwie się Pampa) z sezonowymi wahaniami stosunków wodnych. Spotykane także w rowach na przydrożach oraz nawadnianych polach uprawnych.

Ogólny opis

Rogatka ozdobna jest duża żabą, dorastającą do 16 cm długości ciała przez samca i 11 cm przez samice. Ciało jest dosyć masywne o zaokrąglonym pokroju, dzięki czemu bardziej przypomina ropuchę. Sama głowa bardzo duża, szeroka i wyposażona w silne szczęki z wyrostkami, pomagającymi w utrzymaniu złapanej ofiary. Nad dużymi i wyłupiastymi oczami widnieją wyrostki, od których żaba wzięła swoją nazwę. Skóra jest brodawkowata na grzbiecie i gładka na stronie brzusznej. Ubarwienie zmienne, zwykle kolor skóry przyjmuje barwę zieloną i żółta, na tle czarnych, lub brązowych, podłużnych plam. Czasami na ciele żaby widnieją także czerwone, niewielkie plamy. U tego gatunku dosyć często występuje albinizm. W hodowlach spotykana szeroka gama zabarwień tej żaby.

Dymorfizm płciowy

Wyraźny. Samce są większe(patrz powyżej) oraz ciemniej ubarwione. Na palcach kończyn przednich występują modzele(zrogowaciała warstwa skóry), powstała w okresie godowym. Wyrostki na oczami u samców są zwykle większe, lecz nie jest to reguła do rozpoznawania płci.

Populacja i zagrożenia

Płaz jest notowany jako bliski zagrożeniu. Gatunek zniknął już z dwóch miejsc w Urugwaju(Rocha i San Jose), a w Argentynie stał się płazem rzadko spotykanym. Głównym zagrożeniem dla tej żaby jest utrata siedliska, rozwój rolnictwa, przemysłu i budownictwa mieszkalnego zaburza coroczny cykl wahań poziomów wody. Jest także przedmiotem handlu międzynarodowego jako zwierze domowe, a ich skrzek sprzedawany w celach badawczych. Czasami bezpodstawnie prześladowana z przekonań iż jest jadowita. Łatwo rozmnaża się w niewoli.

Pożywienie

Wprawdzie wszystkie kręgowce i bezkręgowce mogące zmieścić się do jej psyka. Od koników polnych, świerszczy, chrząszczy przez ryby, inne żaby, małe gryzonie, ptaki, jaszczurki, węże, a nawet padlinę.

Zachowanie

Przez większość czasu żaba rogata pozostaje zagrzebana w runie leśnym, lub ziemi, czekając za sposobność do ataku na przechodzącą ofiarę. Zwierzęta łapie swoimi sinymi szczękami, których używa także do obrony. Dla człowieka kontakt z pyskiem żaby jest zwykle dosyć bolesny. Aktywna podczas dnia, w nocy zwykle nie zwraca uwagi na przechodzące pożywienie. W okres jesienny i zimowy(pora sucha, październik-luty), przechodzi w stan odrętwienia, zagrzebując się i tworząc wokół siebie kokon, chroniący przed utratą wody. Na wiosnę, wraz z pierwszymi deszczami budzi się i zwykle przystępuje do godów. Starsze osobniki rzadko skaczą, jedynie młode osobniki są dosyć skoczne. Poza okresem godowym, rzadko wchodzi do wody.

Rozród

Okres godowy przypada po obudzeniu się żab z snu zimowego, czyli w okolicy lutego-marca . Żaba rogata zwykle przemieszcza się do najbliższego zbiornika wodnego. Samce zaczynają śpiewać, a ich głos słuchać z odległości kilkudziesięciu metrów. Po przyciągnięciu samicy głosem, zwykle zachodzi do ampleksusu. Samica składa 300-800 ziarenek skrzeku w partiach po 10-15, która od razu zapładniane są przez samca. Jajeczka mają średnice 2-3 mm w 5 mm śluzowatej otoczce. Po ok. dobie wykluwają się kijanki, które żywią się planktonem i drobną zawiesiną w wodzie. Przy niewystarczającym pokarmie, może zachodzić zjawisko kanibalizmu. Po ok. 4-5 tygodniach kijanki przechodzi metamorfozę w dorosłego osobnika. Młode żabki mają zwykle 1 cm długości, lecz bardzo szybko rosną. Dojrzałość płciową zwykle uzyskują w wieku 2-3 lat.

Naturalni wrogowie

Przez większość zwierząt uważana za toksyczną, ze względu na swoje ubarwienie, lecz może padać ofiarą niektórych ptaków drapieżnych, lisów i mrówek. Kijanki narażone na ataki ryb, larw ważek i większych płazów.

Długość życia

ok. 7-8 lat. W niewoli mogą dożywać kilkunastu lat.

Znaczenie dla człowieka

Dosyć popularny płaz w hodowlach na całym świecie. Ze względu na łatwość utrzymania, bezproblemowość w podawaniu pokarmu i w miarę odpornością na błędy hodowców jest polecana dla początkujących hobbystów. W swoim naturalnym środowisku tępiona, gdyż uważa się ją za żabę trującą. Czasami używana jako zwierze laboratoryjne.

Ciekawostki

• W wielu krajach uważana za zwierzę niebezpieczne, zagrażające zdrowiu, lub życiu człowieka, głównie ze względu na jej silne szczęki. Siła zacisku szczęk jest porównywalna z gekonem toke, lecz zwykle nie zagraża to zdrowiu człowieka. Także wydzielina skórna żaby nie jest toksyczna, lecz dla bezpieczeństwa należy zachować profilaktyczną higienę(umyć ręce po złapaniu żaby). W Polsce nie jest klasyfikowana jako niebezpieczna.
• W USA popularna jest hybryda żaby rogatej z rogatką itania(Ceratophrys cornuta) i żabą rogatką Ceratophrys cranwelli, zwana  C. cornuta x C. cranwelli x C. ornata, lecz mimo swojego zadziwiającego wyglądu, żaba ta cierpi  powodu krótkiej żywotności i wad genetycznych. Na Polskim rynku rzadko dostępne.
• Została opisana w 1843 roku przez angielskiego zoologa Thomas'a Bell'a.
• Do rodzaju Ceratophrys klasyfikowanych jest obecnie osiem gatunków żab min. żaba rogata(Ceratophrys ornata), rogatka itania(Ceratophrys cornuta), Ceratophrys aurita, Ceratophrys calcarata, Ceratophrys cranwelli, Ceratophrys joazeirensis, Ceratophrys stolzmanni i Ceratophrys testudo.

Bibliografia:

-http://www.terrarium.com.pl/125-ceratophrys-ornata-zaba-rogata/

-https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%BBaba_rogata

-https://en.wikipedia.org/wiki/Argentine_horned_frog

-http://amphibiaweb.org/species/5723

-http://www.iucnredlist.org/details/56340/0

-http://a-z-animals.com/animals/horned-frog/