Nogolotka jawajska - szybujący płaz

inne nazwy: jawajska żaba latająca, latająca żaba jawajska, latająca żaba z Jawy

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Płazy
• Rząd: Płazy bezogonowe
• Rodzina: Nogolotkowate
• Gatunek: Nogolotka jawajska(Rhacophorus reinwardtii)

Występowanie

Występowanie tej żaby stwierdzono w południowej Tajlandii, Malezji(Półwyspie Malajski, Sarawak i Sabah), Sumatrze i Jawie. Niektóre źródła mówią także iż może występować w Wietnamie i południowych Chinach. Jej wystąpienie w Brunei, Kalimantan(Borneo) i na Bangka nie zostało potwierdzone. Zamieszkuje korony drzew wilgotnych lasów tropikalnych i zarośli bambusowych, zwykle w okolicy źródeł wody.

Ogólny opis

Jest niewielką żabą dorastająca do 8-9 cm długości ciała. Ciało żaby jest smukłe, głowa płaska i szeroka z charakterystycznymi dużymi oczami o żółtym kolorze i poziomą źrenicą. Skóra koloru jasnozielonego, lub ciemnozielonego z jasnożółtym zabarwieniem ciała od spodu. Na bokach, grzbiecie i głowie mogą występować czarne plamy. Błony lotne, oraz okolice kątków między przednimi łapami, a tułowiem są ciemnoniebieskie. Kończyny są długie z charakterystycznymi, wydłużonymi palcami, zakończonymi przylgami, w kształcie płytek. Palce połączone są błoną lotną(przekształcona błona pławna), a zewnętrzna strona przedramienia oraz kończyna tylna od pięty po odbyt także posiada niewielką błonę. Kijanka jest dosyć duża, owalna, o lekko spłaszczony ciele i długości ciała do 6 cm. Ogon na kształt liścia, stanowi podwójną długość reszty ciała. Jest zwykle szaro-brązowo ubarwiona z licznymi, drobnymi, czarnymi cętkami.

Dymorfizm płciowy

Mało wyraźny. Samice są zwykle nieco większe, a samce jaskrawiej ubarwione.

Populacja i zagrożenia

Jest klasyfikowana jako bliska zagrożeniu. Powszechnie uważana jako rzadka, choć może wiązać się to z jej maskującym ubarwieniem. Głównymi zagrożeniami dla tego gatunku jest utrata siedliska życia. Karczowanie lasów pod uprawy, wraz z zanieczyszczeniem wód może przyczynić się do uznania jej w przyszłości za zagrożoną wyginięciem. Czasami trzymana w niewoli.

Pożywienie

Drobne owady i inne bezkręgowce żyjące w koronach drzew.

Zachowanie

Nogolotka jawajska jest żabą nadrzewną, żyjąca w koronach drzew. Sprawnie wspina się po cienkich gałązkach, dzięki chwytnym palcom. Przylgi na palcach umożliwiają jej wspinaczka nawet po pionowych powierzchniach, a nawet szybie. Może wykonywać dalekie skoki(głównie w razie zagrożenia), sięgające nawet 12 metrów. W czasie owego skoku żaba rozkłada szeroko palce i napina błony lotne, a reszta jej ciała ulega spłaszczeniu, zwiększając powierzchnie nośną. Podczas lotu szybowcowego, żaba może swobodnie zmieniać kierunek lotu, sterując kończynami. Zwykle przesiaduje na gałęzi, bacznie obserwując otoczenie, wyszukując ofiar i potencjalnego zagrożenia. Zielne zabarwienie skóry, zwykle doskonale maskuje żabę wśród liści. Bardzo rzadko wchodzą do wody, jedynie powracają do niej w celach reprodukcyjnych.

Rozród

Okres rozrodczy tych żab przypada od stycznia do sierpnia. Samce wydają siebie rechoczące dźwięki przypominające niski śmiech. Zwabiona i gotowa do godów samica, oraz samiec tworzą ampleksus. Samica w tym czasie wyszykuje odpowiedniego miejsca na złożenie jaj. Zwykle wisząca nad wodą, gęsto ulistnioną gałąź. Kiedy owe miejsce zostanie odnaleziona, samica wspina się na dogodne miejsce na nim i wydziela z kloaki gęsto wydzielinę, którą ubija na pianę szybkimi ruchami tylnych łap. Samiec następnie cofa się nieco do tyłu, obejmując jej dolne okolice brzucha i pobudza zniesienie ikry. Podczas znoszenia jaj przez samice, samiec wydziela nasienie i zapładnia je. Ikra tonie w pianie, a samica wydziela kolejną porcję wydzieliny, którą tym razem ubija wraz z samcem. Samica może znieś od 60 do 80 ziarenek ikry. Obaj rodzice następnie opuszczają pianowe gniazdo. Piana pozostaje przyklejona do liści i gałęzi, a jej górna warstwa zastyga, tworząc delikatną skorupę, chroniącą ikrę przed wyschnięciem. Po ok. 120 godzinach wykluwają się pierwsze kijanki i przeczekują w pianie, aż do pierwszej potężnej ulewy. Kiedy potężny, tropikalny deszcz rozpuści pianowe gniazdo, kijanki zostają zmyte do wody. Po ok. 90 dniach kijanką zaczynają rosnąć kończyny. Czas całkowitej metamorfozy jest nieznany(przypuszczalnie wynosi ok. 120 dni). Po przeobrażeniu młode żabki opuszczają środowisko wodne i zajmują siedliska na drzewach i zaroślach. Okres dojrzałości płciowej jest nieznany.

Naturalni wrogowie

Niektóre ptaki, większe ssaki i węże, zwłaszcza wężoloty(Chrysopelea), które stosują podobny mechanizm przemieszczania się co nogolotki.

Długość życia 

brak danych.

Znaczenie dla człowieka

Czasami trzymane w niewoli. Można ją hodować bez zezwoleń, gdyż nie jest objęta konwencją CITES.

Ciekawostki

• W warunkach domowych, potrzebuje dosyć dużego terrarium, znacznie wyższego niż długiego. Brak informacji o jej rozmnożeniu w warunkach domowych, choć przypuszczalnie może rozmnażać się w niewoli. 
• W Polsce bardzo rzadka, a jej cena za sztukę waha się w granicach 150-250 zł.
• Wszystkie nogolotki potrafią używać swoich kończyn podczas lotu szybowcowego, lecz nogolotka jawajska oznacza się największą specjalizacją w tym zakresie.
• Nogolotka jawajska, jak inne żaby z rodzaju Rhacophorus nie posiadają żeber, dlatego nie stanowią one dla nich obciążenia podczas lotu.
• Poza nogolotkami, także inne gatunki zwierząt przystosowały swoje ciała do podobnego mechanizmu przemieszczania się, np. smoki latające(Draco), czy wężoloty(Chrysopelea).
• Do rodzaju Rhacophorus klasyfikowanych jest obecnie 81 gatunków nogolotków, min. nogolotka arlekin(Rhacophorus pardalis), Rhacophorus dulitensis i Rhacophorus bimaculatus.

Bibliografia:

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Nogolotka_jawajska

-https://en.wikipedia.org/wiki/Rhacophorus_reinwardtii

-http://www.iucnredlist.org/details/59017/0

-http://amphibiaweb.org/species/4532