Pasecznik palmowy - indyjska wiewiórka

inne nazwy: indyjska wiewiórka palmowa*, wiewiórka palmowa

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Ssaki
• Rząd: Gryzonie
• Rodzina: Wiewiórkowate
• Gatunek: Pasecznik palmowy(Funambulus palmarum)

Występowanie

Zamieszkuje endemicznie południowe Indie na południe od gór Windhja i Sri Lankę. Wprowadzona w XIX wieku do Australii Zachodniej. Zamieszkuje różnorodne środowiska, od tropikalnych i subtropikalnych lasów deszczowych, przez suche lasy liściaste, namorzynowe, zarośla, użytki zielne, tereny uprawne, po wiejskie i miejskie ogrody i parki.

Ogólny opis

Wiewiórka palmowa jest niewielkim gryzoniem osiągającym 15-20 cm długości ciała, przy wadze 100-120 gramów. Ogon wiewiórki puszysty i długi, nieco krótszy od reszty ciała. Umaszczenie szaro-brązowe, szpakowate. Na grzbiecie i bokach ciała wiewiórki widać charakterystyczne 3 jasne(kremowe)paski, ciągnące się od karku po podstawę ogona, naprzemiennie z czterema ciemno brązowymi, nieco szerszymi pasami. Brzuch kremowobiały. Ogon z rozsianymi białymi i czarnymi włosami. Uszy małe i trójkątne. Osobniki młodsze nieco jaśniejsze. Podobna do spokrewnionego gatunku Funambulus pennantii, z którym pokrywa swój zasięg. Zazwyczaj te dwa gatunki rozróżnia się po ilości jasnych pasków, których Funambulus pennantii zwykle ma 5.

Dymorfizm płciowy

Brak wyraźnego.

Populacja i zagrożenia

Gatunek nie jest zagrożony i notowany jako najmniejszej troski. Występuje pospolicie na terenie naturalnego zasięgu, natomiast w Australii jest gatunkiem inwazyjnym. Nie zaobserwowano większych zagrożeń dla populacji tego gatunku. Obecnie liczebność wiewiórek palmowych wzrasta.

Pożywienie

Głównie orzechy i nasiona, lecz także liście, pąki, kwiaty, owady i ich larwy, oraz sporadycznie pisklęta ptaków.

Zachowanie

Wiewiórka palmowa jest gryzoniem aktywnym za dnia, głównie o nadrzewnym trybie życia. Spotykane zwykle w grupach do 10 osobników na jednym drzewie. Jest gatunkiem aktywnym, często poszukującym pożywienia na ziemi. Gniazdo budowane jest z trawy i gałęzi, wysoko na drzewie, typu kulistego zamkniętego. Wiewiórki spędzają w nim najgorętsze dni, odpoczywają, oraz magazynują zebrany pokarm. W razie niebezpieczeństwa wydaja z siebie głośne piski, brzmiące jak "czip czipim czip", ostrzegając pozostałych członków stada. W swojej obecności nie tolerują innych gatunków wiewiórek i ptaków, które traktują jako konkurencja o pokarm. Na terenach miejskich często korzystają z odpadków. Gatunek ze względu na klimat, nie zimuje.

Rozród 

Wiewiórki palowe mogą rozmnażać się przez cały rok, choć najwięcej miotów samice rodzą między marcem, a kwietniem i lipcem, a wrześniem. Mogą wydać na świat 1 do 5 miotów rocznie, choć zwykle zdarzają się 3. Samce zwykle prowadzą niegroźne starcia o dominację i prawo do danej samicy. Są zwierzętami poligamicznymi, nie tworząc stałych par. Samica po 35 dniach ciąży rodzi 2-3 młode w gnieździe. Noworodki ważą wtedy zwykle 7 gramów. Samiec nie ingeruje w odchów młodych. Po ok. 10 tygodniach są odsadzane od mleka i w niedługim czasie uzyskują samodzielność. Dojrzałość płciową samiec uzyskuje w wieku 10 miesięcy, natomiast samica zwykle po 8 miesiącach. Okres między kolejnymi miotami wynosi ok. 5 miesięcy.

Naturalni wrogowie

Głównie sokołowe, jastrzębiowate(np. orzeł przedni), a także węże i lądowe drapieżniki(np. koty, łasicowate).

Długość życia

Słabo poznana. W niewoli jeden z okazów żył ponad 5 lat, przypuszczalnie na wolności ich długość życia jest podobna.

Znaczenie dla człowieka

Gatunek często korzysta z obecności człowieka. Powszechnie na terenach uprawnych uważany za szkodnika, w szczególności jeśli chodzi o pąki i nasiona drzew uprawnych np. kakaowca. Niektórzy ludzie polują na tego gryzonia w celach konsumpcyjnych. Odgrywa ważną role w ekosystemie, rozsiewając na nasiona niektórych roślin, oraz uczestnicząc w zapylaniu niektórych drzew(czasami nawet tych uprawnych). W hinduizmie jest zwierzęciem świętym.

Ciekawostki

• W wierzeniach hinduskich wiewiórka palowa przyczyniła się do budowy Mostu Adama przez boga Rama, przynosząc potrzebny piasek. Rama zadowolony z poświęcenia gryzonia, pogłaskał go po grzbiecie, pozostawiając białe paski na jego plecach. Odtąd wierzy się iż paski na grzbiecie tej wiewiórki są odciskami palców boga Rama.
• W Australii Zachodniej wiewiórka palmowa posiada dosyć dużą populację, ze względu na brak drapieżników i konkurencji dla tego gryzonia, choć badacze uważają iż jego negatywne oddziaływanie na australijskie środowisko jest dosyć małe.
• Została opisana przez Karola Linneusza w 1766 roku.  
• Do rodzaju Funambulus, zwanych indyjskimi wiewiórkami, zaliczanych jest 6 gatunków, min. wiewiórka palmowa, Funambulus layardi, Funambulus obscurus, Funambulus tristriatus, Funambulus pennantii i Funambulus sublineatus.

Bibliografia:

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Pasecznik_palmowy

-https://en.wikipedia.org/wiki/Indian_palm_squirrel

-http://a-z-animals.com/animals/indian-palm-squirrel/

-http://www.iucnredlist.org/details/8701/0

-http://eol.org/pages/1040600/details