poniedziałek, 10 lutego 2014

Leprechaun - irlandzki skrzat

Pierwsze podania

Leprechaun pochodzi z irlandzkiego folkloru i legend. Pierwsze wzmianki o nim można odszukać w średniowiecznym opowiadaniu Echtra Fergus mac Leti, opisujące przygody legendarnego króla Ulster zwanego Fergus mac Leti. Kiedy król śpiąc odpoczywał na plaży, trzy leprechauny postanowiły przyciągnąć go do morza. Kiedy bohater w końcu się zbudził, złapał małych żartownisiów, a ci za uwolnienie obiecali mu iż spełnią jego trzy życzenia. Według irlandzkiej tradycji leprechaun jest samotnym stworzeniem, trudniącym się szewstwem i lubiącym czynić ludziom psikusy. Według poety Williama Butlera Yeatsa leprechaun ukrywa skarp z pradawnych wojen o bardzo dużej wartości. W folklorze często mówi się iż leprechaun posiada garniec złota, ukryty po drugiej stronie tęczy. Istnieje także jedne opowiadanie o rolniku, który złapał leprechauna i zmusił go do wydania miejsca ukrycia skarbu. Ten pokazał chwast pod którym go zakopał, tak więc rolnik, aby nie pomylić się z innymi podobnymi roślinami, zaznaczył go czerwoną wstążką. Człowiek jednak nie miał przy sobie łopaty, dlatego zostawił skrzata na miejscu i poleciał szybko do domu po narzędzia. Kiedy wrócił wszystkie rośliny zostały obwiązane czerwoną wstążką, a rolnik nigdy nie znalazł skarbu, nie rozpoznając rośliny pod którą go zakopano.

Wygląd 

Leprechaun wyglądem przypomina starego, niskiego człowieka z długą, zwykle rudą brodą. Pierwotnie ubrany był w czerwony kapelusz, czerwoną skórzaną kurtkę i białe spodnie. Jednak w bardziej współczesny przedstawieniach, leprechaun ubrany jest w zielony, lub szmaragdowy anglez(długi surdut). Leprechaun zwykle pali fajkę. Nosi przy sobie zwykle dwie sakwy z dwoma monetami, jedną srebrną i jedną złotą. Kiedy chce coś zakupić używa srebrnej monety, która po zmianie właściciela szybko znika. Natomiast złota używana jest jako łapówka, kiedy na przykład skrzat zostaje złapany. Jednak i ta moneta, także znika, lub zmienia się w popiół kiedy zmieni posiadacza. Innymi skrzatami występującymi w folklorach różnych rejonów są min:

  • Skrzat-zwany także krasnalem, lub krasnoludkiem. Popularny w wielu baśniach i folklorze krajów europejskich. Często uważany za strażnika ogrodów, dlatego jego figurki często stoją wśród ogrodowych roślin. Niegdyś wierzono i odganiają złe moce, obecnie stawia się je jako ozdoba.                                   
  • Gnom-istota legendarna i baśniowa, często utożsamiana z ziemią. Według Paracelsusa gnomy są żywiołakami ziemi, żyjące jedynie pod gruntem.

W środkach masowego przekazu

Leprechaun jest najczęściej uważany za jeden z symboli Irlandii. Leprechaun występuje w legendarnym opowiadaniu Echtra Fergus mac Leti i w filmie Leprechaun Marka Jonesa. Leprechaun występuje także w opowiadaniu J. K. Rowling Harry Potter(pod nazwą spolszczoną leprokonus). Był on maskotką irlandzkiej drużyny podczas mistrzostw w quidditchu. Skrzaty te występują także w grze Dungeons & Dragons i Heroes IV Might and Magic, jako reprezentant sił natury.

Bibliografia:
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Leprechaun
-https://en.wikipedia.org/wiki/Leprechaun

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz