Pacyfotryton szorstki - jaskrawy brzuszek, zabójcza broń.

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Płazy
• Rząd: Płazy ogoniaste
• Rodzina: Salamandrowate
• Gatunek: Pacyfotryton szorstki(Taricha granulosa)

Występowanie

Pacyfotryton szorstki występuje wzdłuż zachodniego wybrzeża Ameryki Północnej. Spotykany od Santa Cruz County(Kalifornia, na południe od Zatoki San Francisco) po Deltę Copper River w południowej Alasce. Na wschód spotykany najdalej w Shasta County(Kalifornia), Skagit Range(Kolumbia Brytyjska) i pasmo górskie Hazelton Mountains. Występuje także na niektórych przybrzeżnych wyspach np. na Wyspie Vancouver. Odizolowane populacje zostały odnalezione w Latah County(Idaho) i Saunders County(Nebraska), możliwe iż populacje te są wynikiem introdukcji. Można jest znaleźć przede wszystkim w lasach, terenach zadrzewionych, łąkach, deltach i pastwiskach(tereny otwarte, sporadycznie), zwykle blisko źródła wody. Osobniki dorosłe mogą spędzić całe życie w środowisku wodnym, dlatego można je znaleźć w jeziorach, stawach, zbiornikach retencyjnych i wolno płynących strumieniach. Notowany na wysokościach do 2800 metrów n.p.m.

Ogólny opis

Dorosły osobnik mierzy przeciętnie 9-20 cm długości ciała. Skóra na grzbiecie jest szorstka, ziarnista i ciemna(szaro-purpurowa), natomiast na brzuchu skóra jest pomarańczowa, lub żółtopomarańczowa. Produkuje dosyć silnie trującą toksynę. Ich oczy są stosunkowo małe, nie wystają na obręb głowy. Tęczówka jest żółta, natomiast dolna powieka pomarańczowa(cecha rozpoznawcza gatunku). Zęby typu "vomerine" ułożone w kształcie litery V. W niektórych rejonach osobniki dorosłe zachowują skrzela i prowadzą wodny tryb życia. Larwa przypomina typową larwę salamandrowatych. Larwa pacyfotrytona posiada lekko ciemny pasek, który stopniowo zanika wraz z dojrzewaniem. Widoczny jest także ciemny pasek ciągnący się od otworów nosowych do oka. Na ciele larwy widoczne są także żółte plamki, ciągnące się wzdłuż płetw oraz w pobliżu kończyn. Ciało jest zwykle lekko przeźroczyste z ciemnymi, drobnymi plamkami. Nowo narodzone larwy mierzą przeciętnie 2 cm.

Dymorfizm płciowy

Podczas okresy godowego skóra samca staje się gładka i bardziej jaśniejsza, palce i ogon rozszerzają się, a otwory oddechowe stają się dobrze widoczne i spuchnięte. Ma to świadczyć o całkowitej zmianie życia samca na lądowy. Samica podczas okresu godowego nie zmienia się. U formy wodnej samce i samica są prawie nierozróżnialne.

Populacja i zagrożenia

Jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski. W miarę pospolity w miejscu swojego występowania. Nie odnotowano poważnych zagrożeń dla tego gatunku, choć może im zagrażać masowe stosowanie nawozów azotowych(używane przy produkcji drewna), które uszkadzają skórę płazów. Rozmnaża się w niewoli.

Pożywienie

Larwy głównie larwy owadów, natomiast osobniki dorosłe owady, mięczaki, bezkręgowce i inne małe płazy.

Zachowanie

Większość osobników dorosłych po całkowitej metamorfozie, przechodzi na lądowy tryb życia, jednak niektóre populację mają tendencję do porzucenia lądowego trybu życia i pozostają w środowisku wodnym. Przypuszczalnie jest to związane z niską temperaturą wody oraz brakiem zmian w głębokości zbiornika w okresie letnim(chociaż okazy z San Mateo County są wyjątkiem). Osobniki takie zwykle zachowują skrzela, lub jej szczątkową formę, pozwalającą na swobodne oddychanie. Osobniki dorosłe przystępują do migranci w miejsce rozpoczęcia godów, zwykle skraj jeziora, stawu, lub innego zbiornika. Przypuszczalnie do tego celu używają węchu oraz rozpoznają roślinność brzegową. W zależności od danej populacji mogą prowadzić dzienny, lub nocny tryb życia. Ciepłe dni zwykle spędzają ukryte pod ziemią, konarami lub skałą, gdzie jest dostatecznie wilgotno i chłodno. Zwykle opuszczają schronienie podczas deszczu. Zapadają w hibernację podczas zimy, zwykle zakopując się w ziemi, lub wchodząc do jam, zbudowanych przez inne zwierzęta. Odnotowano także hibernujące larwy w wodzie. W razie zagrożenia pacyfotryton zwykle odchyla głowę oraz unosi zawinięty ogon, aby zaprezentować jaskrawe kolory, które świadczą o toksyczności.

Rozród 

Pacyfotryton przystępuje zwykle do godów wczesną wiosną, choć istnieją wahania miedzy poszczególnymi populacjami. Odnotowano np. płazy przystępujące do godów po jesiennych deszczach. Osobniki dorosłe zwykle przystępują do migracji na tereny godowe, skraje zbiorników wodnych. Zwykle samice migrują w grupach. Samce przybywają zwykle szybciej, ok. 1 miesiące przed samicami. Zwykle w okresie styczeń-maj, choć na większych wysokościach okres godowy przypada późnym latem, lub wczesną jesienią. Na Wyspie Vancouver jedynie samice migrują, samce zwykle pozostają w miejscach godowych przez cały rok. Salamandry wybierają zwykle zbiorniki niewzburzone o nikłym nurcie, lub jego braku. Krycie odbywa się w płytkiej wodzie i jest inicjowane przez samca. Para tworzy ampleksus w który mogą zostać nawet przez 2 dni. W tym czasie inne samce często próbują rozdzielić parę. Samiec następnie schodzi z samicy i uwalnia spermę na dno, która jest zbierana przez samice do swojej kloaki. Samica wkrótce po godach składa w wodzie jaja. Jajka składane są pojedynczo i przyklejane do materii roślinnej, o średnicy ok. 1,8 mm, Brak jednoznacznych informacji o ilości składanych jaj. Samica pozostaje przy jajkach przez 3-4 tygodnie, aż do wyklucia się larw, po czym odchodzi. Larwy maja zwykle krzaczaste skrzela zewnętrzne i długi ogon. Całkowita przemiana w osobnika dorosłego trwa mniej więcej 4-5 miesięcy, lecz larwy zimujące pozostają w wodzie ok. 1 roku. Dojrzałość płciową uzyskują po 4-5 latach.

Naturalni wrogowie

Pacyfotryton szorstki jest gatunkiem produkującym toksynę, także nie jest celem łowów większości zwierząt. Jedynym gatunkiem polującym i odpornym na truciznę salamandry jest pończosznik prążkowany (Thamnophis sirtalis). Zanotowano iż larwy mogą być zjadane przez pstrągi z nikłym oddziaływaniem na nie tej toksyny. Nie wiadomo do końca czy larwy wydzielają trującą substancję.

Długość życia

Przypuszczalnie ok. 18 lat.

Znaczenie dla człowieka

Czasami bywa hodowany w niewoli.

Ciekawostki

• Pacyfotryton szorstki jest znacząco podobny do krewniaczych gatunków pacyfotrytona czerwonogłowego*(Taricha rivularis), pacyfotrytona kalifornijskiego(Taricha torosa) i pacyfotrytona Taricha sierrae. Najłatwiej gatunki te rozpoznawać po oczach. Pacyfotryton czerwonogłowy* posiada oczy ciemne, bez żółtego koloru, natomiast oczy Taricha sierrae i pacyfotrytona kalifornijskiego są o wiele jaśniejsze od pacyfotrytona szorstkiego. Trudniej odróżnić Taricha sierrae i pacyfotrytona kalifornijskiego
• Substancja produkowana przez pacyfotrytony to tetrodotoksyna, znana z występowania u ryb z rodziny rozdymkowatych. Poraża ona układ nerwowy. Salamandra produkuje jej dostatecznie aby zabić kilku dorosłych ludzi, choć nie jest gatunkiem niebezpiecznym, gdyż w wyniku kontaktu dotykowego, toksyna powoduje jedynie delikatne podrażnienie skóry. Wraz z pończosznikiem prążkowanym(Thamnophis sirtalis) płaz ten prowadzi tzw. "wyścig zbrojeń". Wraz ze wzrostem toksyczności tej salamandry, wąż stawał się coraz bardziej odporny na toksynę przez nią uwalnianą.
• Obecnie uznaje się 2 podgatunki tego płaza min. Taricha granulosa granulosa i Taricha granulosa mazamae, choć prowadzone są badania w celu wyodrębnienia kolejnych podgatunków.
• Rodzaj Taricha liczy 3-4 gatunki salamander min. pacyfotrytona kalifornijskiego(Taricha torosa), pacyfotrytona czerwonogłowego*(Taricha rivularis), pacyfotryton szorstki*(Taricha granulosa) i częściej uznawanego za podgatunek pacyfotrytona kalifornijskiego Taricha sierrae.

Bibliografia:

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Pacyfotryton_szorstki

-https://en.wikipedia.org/wiki/Rough-skinned_newt

-http://amphibiaweb.org/cgi/amphib_query?where-genus=Taricha&where-species=granulosa

-http://www.iucnredlist.org/details/59469/0

-http://www.caudata.org/cc/species/Taricha/T_granulosa.shtml