Ciekawe gatunki zwierząt i roślin.: Owocożer szarogłowy

wtorek, 11 lutego 2014

Owocożer szarogłowy - gołąb z bezludnej wyspy

Królestwo: Zwierzęta
Podtyp: Kręgowce
Gromada: Ptaki
Rząd: Gołębiowe
Rodzina: Gołębiowate
Gatunek: Owocożer szarogłowy(Ptilinopus insularis)

Występowanie

Zamieszkuje bezludną wyspę Henderson na południowo-środkowej części Oceanu Spokojnego, należąca do koloni Pitcairn. Jego siedlisko to lasy o gęsty poszycie, zwykle w głębi wyspy.

Ogólny opis

Owocożer mierzy przecięcie 20-25 cm długości ciała, przy wadze 95-105 gramów. Ciało ptaka jest ciemnooliwkowe z żółtozieloną częścią brzuszną. Czoło i korona gołębia są jasnoszkarłatne z wąską żółtawą granicą. Głowa, szyja, klatka piersiowa i górna część pleców są koloru srebrzystoszarego z odcieniem zieleni. Pióra na krawędziach skrzydeł są zwykle żółte, ogon żółtozielony, a nogi czerwone. Dziób jest żółty z czarną końcówką. Osobniki młodociane nie posiadają szkarłatnego koloru na głowie.

Dymorfizm płciowy

Niezbadany. Przypuszczalnie brak wyraźnego.

Populacja i zagrożenia

Obecnie wyspa Henderson jest niezamieszkana, dlatego degradacja środowiska i polowania nie zagrażają owocożerowi szarogłowemu, jednak gatunek jest klasyfikowany jako narażony na wyginięcie. Głównym zagrożeniem dla tego gatunku są gatunki obce. Szczur pacyficzny sprowadzony na wyspę przez Polinezyjczyk ok. 800 lat temu, zaburzył delikatny ekosystem wyspy, doprowadzając do wymarcia kilku endemicznych gatunków zwierząt. Obecnie rdzenna ludność wyspy Henderson wymarła, tak więc szczur pacyficzny nie możny się, aż tak zastraszającym tempie, jak na innych zamieszkałych przez ludzi wyspach. Populacja owocożera szarogłowego w 1987 roku szacowana była na 3420 ptaków. Wzrosła ona w 1992 roku do ok. 4000 ptaków. Populacja gołębia może mieć sezonowe wahania w miarę dostępności pożywienia, lecz uważa się ja za stabilną. Badacze sądzą iż wprowadzenie kolejnego gatunku obcego, zwłaszcza z rodzaju Rattus(np. szczura śniadego, bardziej ekspansywnego od pacyficznego) może mieć katastrofalne skutki. Także wprowadzenie innych gatunków obcych(jak inwazyjnych roślin, lub innych ptaków), lub chorób(typu malaria, ptasia ospa) może zaburzyć ekosystem wyspy i doprowadzić do wymarcia pozostałych endemicznych gatunków. Obecnie wyspa od 1988 roku została zakwalifikowana do Światowego Dziedzictwa UNESCO i w 2011 roku wprowadzono operacje zwalczania szczurów, która od 2013 roku jest monitorowana, aby ocenić jej skuteczność. Prowadzone są także akcję, aby wykluczyć inwazję gatunków obcych.

Pożywienie

Żywi się owocami, zwłaszcza tymi z duża ilością wody. Odnotowano iż zjada 19 gatunków różnych roślin, z dominacją gatunku Procris pedunculata. Ze względu na skromne zasoby wody słodkiej na wyspie, gołąb większość wody zdobywa z pożywienia.

Zachowanie

Ekologia gatunku słabo poznana. Zaobserwowano przejawy terytorializmu u tego gatunku, gdyż często brani drzew na których ulokowane są zjadane owoce. Rzadko korzysta z wodopoju(na wyspie odnotowano jedynie jedno źródło słodkiej wody). Potrzebne zapotrzebowanie na wodę pobiera z pokarmu. Widywany zazwyczaj pojedynczo, lub w parach.

Rozród

Biologia rozrodu słabo poznana. Odnotowano jedynie 2 gniazda tego gatunku z jednym jajkiem. Odkrycia dokonano w marcu, tak więc okres lęgowy przypada prawdopodobnie w styczniu. Przypuszczalnie rozmnażają się raz do roku.

Naturalni wrogowie

Obecnie jedynym wrogiem tego gołębia jest szczur pacyficzny. Zjada on większość owoców na wyspie oraz pisklęta i jaja endemicznych ptaków.

Długość życia

brak danych.

Znaczenie dla człowieka

Brak szczególnego znaczenia dla człowieka.

Ciekawostki

Na wyspie Hendersona znaleźć można niegdyś 3 innych przedstawicieli rodziny gołębiowatych, min. wyspiarek Gallicolumba leonpascoi, muszkatela Ducula harrisoni i Bountyphaps obsoleta. Wymarły około roku 1050 naszej ery, kiedy pierwsi ludzie przybyli na wyspę. Przypuszczalnie 6 gatunków endemicznych ślimaków także wymarło w tym okresie.

Na wyspie obecnie występują 3 inne gatunki endemicznych ptaków min. loreczka przepasana (Vini stepheni), trzciniak blady (Acrocephalus taiti) i nielotna kureczka smolista (Porzana atra). Większość owadów i ślimaków wyspy jet nieznana, choć 1/3 poznanych jest endemiczna dla wyspy. Na wyspie występuje także 51 gatunków roślin, z czego 10 jest endemiczna. Odnotowano także wystąpienie przedstawiciela rodziny scynkowatych Emoia cyanura i bliżej niezidentyfikowanego gatunku gekona. Na wyspie gniazduje żółw zielony(Chelonia mydas). Na wyspie nie występowały naturalnie ssaki, a jedynie szczur pacyficzny został przywleczony przez Polinezyjczyków.

Na wyspie odnotowano 15 gatunków ptaków morskich z których przynajmniej 9 gniazduje na wyspie. Wyspa Hendersona jest jedynym miejscem gniazdowania petrela samotnego(Pterodroma atrata), odkąd w 1922 roku kolonia została zdziesiątkowana przez inwazję szczurów na wyspie Ducie. Oceannik białogardły(Nesofregetta fuliginosa), muszkatela płaskodzioba(Ducula galeata), muszkatela niebieskawa(Ducula zorze) i muszkatela brodawkowata (Ducula pacifica) obecnie uważane są za wymarłe na wyspie, a dawniej lęgowy burzyk brunatny(Puffinus nativitatis) i głuptak czerwononogi (Sula sula), obecnie jedynie odwiedzają wyspę przelotnie.

Na wsypie od ok. roku 1000 naszej ery występowała ludność polinezyjska, która z niewyjaśnionych przyczyn wymarła między wiekiem XII i XV. Możliwe iż wymarła z głody, gdyż na wyspie gleby nie nadają się pod uprawę.

Został opisany w 1908 roku przez australijczyka Alfred'a John'a North'a.

Rodzaj Ptilinopus liczy ok. 53 gatunki gołębi min. owocożera mariańskiego (Ptilinopus roseicapilla), owocożera białolicego(Ptilinopus pulchellus) i owocożera atolowego(Ptilinopus purpuratus).

Bibliografia:

Ciekawe gatunki zwierząt i roślin.