Ryjkowate - w całości wytępiona rodzina. Endemity Antyli.

inne nazwy: ryjówki zachodnioindyjskie*

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Ssaki
• Rząd: Owadożerne
• Rodzina: Ryjkowate(Nesophontidae)
• Gatunek: (9 opisanych) Nesophontes edithae, Nesophontes hypomicrus, Nesophontes longirostris, Nesophontes major, Nesophontes micrus, Nesophontes paramicrus, Nesophontes submicrus, Nesophontes superstes i Nesophontes zamicrus

Występowanie

Nesophontidae zamieszkiwały endemicznie Kubę, Haiti, Portoryko, Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych i Kajmany. Zamieszkiwały nisze od wilgotnych lasów górskich po przybrzeżne równiny. 

Ogólny opis

Nesophontidae z wyglądy przypominały ryjówki, choć były od nich większe. Głowa była smukła z małymi oczami i ruchomymi ryjkami. Ogon był długi. Wielkość wahała się w granicach od ok. 10 cm długości i 10 gramów wagi(Nesophontes zamicrus), po ok. 20 cm długości i 200 gramów wagi(Nesophontes edithae).

Pożywienie

Owadożercy.

Zachowanie

Prowadziły raczej nocny tryb tryb życia. Większość przedstawicieli konkurowało o pokarm z większymi almikami, a później także z wprowadzonym szczurem śniadym, co doprowadziło do wyginięcia gatunków. Bardzo mało wiadomo o ekologi tej rodziny zwierząt.

Naturalni wrogowie

Wiadomo iż padały ofiarą sów, gdyż znajdowano wypluwki z częściami ciała członków Nesophontidae.

Przyczyny wymarcia

Przypuszczalnie większość przedstawicieli wyginęła na szybko, po skolonizowaniu wyspy przez Europejczyków. Wprowadzenie szczura śniadego i myszy domowej doprowadziło do wymarcia wszystkich przedstawicieli tej rodziny, gdyż wypierały one rodzime gatunki ssaków z zajmowanych przez nich terenach. Wszyscy przedstawiciele rodziny Nesophontidae wymarli około wieku XVI, choć niektórzy twierdzą iż mogły przetrwać do XX wieku. Nie którzy badacze sądzą iż Nesophontidae wymarły przed kolonizacją Ameryki, wytępione przez Indian.     

      

Nesophontes edithae

• Zwany ryjkiem portorykańskim. Jest najbliżej znanym przedstawicielem rodziny Nesophontidae.
• Zamieszkiwał endemicznie zachodnią część wyspy Portoryko, oraz należące do tej wyspy Vieques Island, oraz Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych w tym wyspy Saint John i Saint Thomas. Występował przede wszystkim w górskich lasach.
• Był największym przedstawicielem rodziny Nesophontidae. Mierzył przypuszczalnie ok. 20 cm długości ciała, przy masie ok. 200 gram. Swoje rozmiary zawdzięcza brakiem konkurencji strony almikowatych. 
• Większość kopalnych szczątków tego gatunku znajduje się w Natural History Museum w Londynie.
• Przypuszczalnie wymarł ok. XVI wieku po kolonizacji wysp przez Europejczyków i wprowadzeniu szczura śniadego.
• Opisany w 1916 roku przez niejakiego Anthony, który na jego podstawie opisał rodzinę Nesophontidae.  

Nesophontes hypomicrus

• Zwany ryjkiem hispaniolskim. Bardzo słabo poznany gatunek.
• Przypuszczalnie zamieszkiwał endemicznie Haiti i Dominikanę. 
• Znany jedynie z sowiej wypluwki zawierającej czaszkę i kawałki szkieletu. Znalezioną ją w jaskini w pobliżu plantacji Atalaya.
• Został opisany w 1929 roku przez Gerrit'a Miller'a Jr.
• Przypuszczalnie wyginął wraz z wprowadzeniem szczura śniadego i myszy domowej na wyspę w XIV wieku.

Nesophontes longirostris

• Zwany ryjkiem długonosym. Bardzo słabo poznany gatunek.
• Znany jedynie z jednej czaszki, proporcjonalnie nieco dłużej od innych przedstawiciel rodziny. Stąd epitet gatunkowy "longirostris" oznaczający "długi ryjek".
• Zamieszkiwał endemicznie Kubę.
• Opisany w 1919 roku przez niejakiego Anthony.

Nesophontes major

• Zwany ryjkiem dużym. Bardzo słabo poznany gatunek.
• Zamieszkiwał endemicznie Kubę.
• Szczątki tego zwierzęcia odnaleziono w jaskini Cueva de La Santa w Hawanie. 
• Został opisany w 1970 roku przez Oscar'a Arredondo.

Nesophontes micrus

• Zwany ryjkiem antylski. Bardzo słabo poznany gatunek.
• Stwierdzony na Kubie, Haiti i wyspie Pines.
• Został opisany przez Glover'a Morrill'a Allen'a w 1917 roku.

Nesophontes paramicrus

• Zwany ryjkiem drobnym. Bardzo słabo poznany gatunek.
• Endemit Haiti. 
• Znany z czaszki i kawałków kości z wypluwki sowy, znalezionej w jaskini w pobliżu miasta Saint-Michel-de-l'Atalaye.
• Został opisany w 1929 roku przez Gerrit'a Miller'a Jr.

Nesophontes submicrus 

• Zwany ryjkiem małym. Bardzo słabo poznany gatunek.
• Endemit Kuby.
• Szczątki zwierzęcia znalezione w jaskini Cueva de La Santa w Hawanie.
• Opisany w 1970 roku przez Oscar'a Arredondo.

Nesophontes superstes

• Zwany ryjkiem kubańskim. Bardzo słabo poznany gatunek.
• Endemit Kuby.
• Jego żuchwa została odnaleziona w jaskini Cueva de la Ventana w prowincji Pinar del Rio.
• Epitet gatunkowy "superstes" oznacza "ocalały", gdyż pierwotnie myślano iż szczątki są dosyć świeże, a zwierze zdechło niedawno. Niektórzy badacze sądzą iż mógł przetrwać do naszych czasów.
• Został opisany w 1977 roku przez niejakiego G. Fischer'a.

Nesophontes zamicrus

• Zwany ryjkiem haitańskim. Najmniejszy przedstawiciel Nesophontidae, mierzący ok. 10 cm i 10 gramów wagi. Bardzo słabo opisany gatunek.
• Zamieszkiwał endemicznie Haiti.
• Szczątki tego zwierzęcia znaleziona w jaskini w pobliżu plantacji Atalaya, gdzie znany jest z sowiej wypluwki.
• Został opisany w 1929 roku przez Gerrit'a Miller'a Jr.

Znane są jeszcze 2 gatunki z rodziny Nesophontidae zamieszkujące Kajmany, lecz nie zostały one obecnie opisane.

Ciekawostki

• Nesophontidae zamieszkiwały Antyle wraz z pokrewną rodziną almikowatych(Solenodontidae). Przypuszczalnie konkurowały one ze sobą o pożywienie. Jedynym opisanym gatunkiem, który nie miał styczności z almikami był Nesophontes edithae. Teorie o konkurencji można poprzeć dużymi rozmiarami tego owadożercy, gdyż w wyniku braku konkurentów mógł swobodnie rosnąc, w odróżnieniu od innych Nesophontidae.
• W 1930 roku w górach Haiti odnaleziono pozoru świeżą wypluwkę sowy w której znaleziono szczątki Nesophontidae. Świadczyło to o tym iż przetrwały one o XX wieku, jednak po bliższych analizach okazało się iż wypluwka jest znacznie starsza, pochodząca z XII-XV wieku.
• Obecnie rodzina Nesophontidae nie posiada bliskich krewnych, a jedynymi rodzinami u których można doszukać się najbliższego pokrewieństwa są ryjówkowate(Soricidae) i almikowate(Solenodontidae).
• Nesophontidae były gatunkami reliktowymi i żywymi skamielinami. Przypuszcza się iż Nesophontidae i Solenodontidae oddzieliły się od siebie ok. 25 milionów lat temu, a sam ich przodek od pierwotnych ssaków ok. 76 milionów lat temu(przed wyginięciem dinozaurów).
• Obecnie krewniacza rodzina almikowatych jest reprezentowana przez 4 gatunki, z tego dwa wymarłe (Solenodon arredondoi i Solenodon marcanoi). Almik kubański (Solenodon cubanus) był niegdyś uznawany za wymarły od 1970 roku. Ponownie odkryty został w 2003 roku, na podstawie jednego złapanego osobnika. Złapany almik po 3 dniowych badaniach, został ponownie wypuszczony na wolność. Innym współcześnie żyjącym almikiem jest bardzo rzadki almik haitański. Oba gatunki są poważnie zagrożone, choć bardziej o szczurów zagrażają im zdziczałe psy i koty. Almikowate są jednymi z niewielu jadowitych ssaków. Z wyglądu bardzo przypominają Nesophontidae.

Bibliografia:

-https://en.wikipedia.org/wiki/Nesophontes

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Ryjkowate