Agama wodna - największa agama Australii.

inne nazwy: australijska agama wodna*

• Królestwo: Zwierzęta
• Podtyp: Kręgowce
• Gromada: Gady
• Rząd: Łuskonośne
• Rodzina: Agamowate
• Gatunek: Agama wodna(Physignathus lesueurii lub Intellagama lesueurii)

Występowanie

Występuje we wschodniej Australii od półwyspu York, aż po Sydney, a także w Nowej Południowej Walii i we wschodniej części stanu Victoria. Zamieszkuje także południową część Nowej Gwinei, min. spotykana w Arfak Mountains. Zamieszkuje różne siedliska od lasów deszczowych, przez lasy liściaste, wiecznie-zielone, tereny bagienne, siedliska skaliste i suche, po tereny nadmorskie i środowiska antropogeniczne, jednak wymienione środowiska muszą znajdować się w bliskości zbiorników i cieków wodnych. Tolerują wodę zasoloną, występującą w lasach namorzynowych. Najczęściej spotykane na terenach leśnych, blisko źródła wody.

Ogólny opis

Jest największym przedstawicielem rodziny Agamidae występujących w Australii. Może osiągać nawet 100 cm długości ciała, choć przeciętnie dorasta do 60 cm. Wzdłuż grzbietu występuje niski, kolczasty(złożony z trójkątnych, sterczących łusek) grzebień, który od postawy karku, gdzie kolce są znacznych rozmiarów, staje się mniejszy aż po podstawę ogona. Kończyny silne, posiadające po pięć palców wyposażonych w ostre pazury. Ogon stanowiący 2/3 całkowitej długości ciała, jest bocznie spłaszczony(występuje tzw. zjawisko międzykręgowej pseudoautotomii). Ubarwienie nieco odmienne u dwóch występujących podgatunków tego gada. Intellagama lesueurii lesueurii posiada ciało koloru szarego, lub brązowoszarego z ciemnymi pręgami na grzbiecie i czarnym poziomym pasem ciągnącym się od oka przez cały kark. Brzuch i klatka piersiowa koloru czerwonawego. Ciało Intellagama lesueurii howitii koloru  oliwkowego po brązowy, z czarnymi pasami na części grzbietowej. Na gardle i szyi występują żółte, pomarańczowe, lub niebieskozielone(wraz z kombinacjami kolorów) smugi. Boki ciała u obu podgatunków, zwykle jaśniejsze od grzbietu z występującymi jasnymi, pionowymi smugami. Często posiada także liczne czarne, malutkie cętki rozsiane głównie na grzbiecie i bokach ciała. Osobniki młodociane zwykle skromniej ubarwione z przewagą koloru brunatnego.

Dymorfizm płciowy

Samce osiągają zwykle większe rozmiary, są bardziej masywne, posiadają lepszy zarys szczęk i szerszą głowę. Także ich grzebień jest bardziej okazalszy, zwłaszcza w części karkowej. W okresie rozrodczym samiec zwykle przyjmuje bardziej kontrastujące ubarwienie.

Populacja i zagrożenia

Gatunek w miarę pospolity na terenie swojego występowania. Często spotykany na terenach zabudowanych. Nie podlega klasyfikacji w stopniach zagrożenia CITES. Gatunek nie wydaje się zagrożony i nie są znane poważne zagrożenia dla jego liczebności. Popularna jaszczurka hodowlana.

Pożywienie

Zwierzę wszystkożerne, z przewagą produktów pochodzenia zwierzęcego. Poluje zwykle na owady, mięczaki, płazy, inne gady, ryby i gryzonie(często zgarniane z wody i ziemi). Nie gardzi padliną, nawet w znacznie postępowym rozkładzie. Zjada także owoce, głównie czapetki i figowca, a także kwiaty i zielone części innych roślin.

Zachowanie

Agama wodna jest gatunkiem dziennej jaszczurki o dosyć płochliwej naturze. Mimo to często widywane w pobliżu bytowania człowieka. Bardzo dobrze pływają i wspinają się na drzewa i skały. W razie zagrożenia chowają się wśród roślinności, lub uciekają do wody, gdzie mogą pozostać zanurzone nawet do 90 minut. Potrafią szybko biegać, czasami używając jedynie tylnych łap(bieg dwunożny). Często wygrzewają się na skałach, drzewach, lub na ziemi, zawsze w pobliżu wody, zwykle w godzinach porannych, lub popołudniowych. Kopią nory, w których często chronią się w najgorętsze dni. Niektóre agamy wodne z chłodniejszych rejonów hibernują w okresie zimowym. Często spotykane w niewielkich grupach, z dominującym samcem na czele. Samce silnie terytorialne.W razie napotkania rywala samiec kiwa głową, nadyma gardło i otwiera pysk, a w ostateczności atakuje. Walki agam wodnych są często zaciekłe i często kończą się poranieniem

Rozród

Okres rozrodczy przypada na wiosnę, czyli od grudnia do kwietnia. Zaloty samców są zwykle brutalne i prowadzą do unieruchomienia samicy. Po 4-6 tygodniach samica w wykopanej przez siebie norze(ok. 10-15 cm głębokości), składa 6-18 jaj. Gniazdo zakładane jest zwykle na otwartej przestrzeni, bez roślinności i o sypkim podłożu(najczęściej piasku). Następnie przysypuje jaja glebą. Często przed złożeniem jaj, wielokrotnie przekopuje glebę w celu znalezienia odpowiedniego miejsca na gniazdo. Podczas jednego sezonu składa zwykle 2 porcję jaj. Po ok. 2 miesiącach wykluwają się młode. Występuje u nich temperaturowa determinacja płci. Dojrzałość płciową uzyskują po ok. 2 latach.

Naturalni wrogowie

Dorosły osobnik może stać się ofiarą dużych węży, psów, kotów i lisów. Młode są dodatkowo narażone na ataki ze strony ptaków drapieżnych, min. kukabur, kurawong i srokaczy.

Długość życia

ok. 15 lat. W niewoli notowano przypadki do 30 lat.

Znaczenie dla człowieka

Popularna jaszczurka w terrarystyce, polecana dla początkujących. Bardzo inteligentna i łatwo się oswaja.

Ciekawostki

• Wymaga duże i przestronnego terrarium, z dużą częścią wodną(ok. 200x100x200cm). Wymaga świetlówki UVB, oraz temperatury 25-31°C w dzień i 20-22°C w nocy. Wilgotność powietrza dla tego gatunku niema znaczenia. Jest polecana dla początkujących terrarystów, gdyż dobrze znosi błędy.
• W hodowli znacznie częściej można spotkać spokrewniony i podobny gatunek agamę błotną(Physignathus cocincinus) z rejonów azjatyckich.
• Tradycyjnie zaliczana do rodzaju Physignathus, jednak niektórzy badacze uważają iż należy ją zakwalifikować do monotypowego rodzaju Intellagama, rzadziej Istiurus, z powodu zaprzeczenia monofiletyczności gatunku.
• Został opisana przez brytyjskiego zoologa John'a Edward'a Gray w 1831 roku.
• Do rodzaju Physignathus, oprócz agamy wodnej, zaliczana jest jedynie agama błotna(Physignathus cocincinus).

Bibliografia:

-https://en.wikipedia.org/wiki/Australian_water_dragon

-https://pl.wikipedia.org/wiki/Agama_wodna

-http://australianmuseum.net.au/water-dragon

-http://www.terrarium.com.pl/2690-intellagama-physignathus-lesueurii-australijska-agama-wodna/

-http://reptilepark.com.au/animals/reptiles/dragons/eastern-water-dragon/

-http://www.ozanimals.com/Reptile/Eastern-Water-Dragon/Physignathus/lesueurii%20lesueurii.html