- Królestwo: Zwierzęta
- Podtyp: Kręgowce
- Gromada: Ptaki
- Rząd: Moa
- Rodzina: Megalapterygidae
- Gatunek: Moak wyżynny(Megalapteryx didinus)
Występowanie
Moak wyżynny żył endemicznie na Wyspie Południowej(należącej do Nowej Zelandii), gdzie zamieszkiwał rejony górzyste i subalpejskie(ok. 2 000 m n.p.m.), porośnięte krzewami i niską roślinnością.
Ogólny opis
Ptak mierzył maksymalni ok. 1,3 metra, przy wadze od 15 do 30 kg, co czyni go jednym z najmniejszych moa, wraz z Anomalopteryx didiformis. Niegdyś sądzono iż moa trzymały szyję i głowę pionowo(podobnie jak struś), jednak najnowsze badania sugerują iż jego szyja była bardziej pochylona, a głowa znajdowała się na wysokości grzbietu(podobnie jak u kazuarów). W przeciwieństwie do innych gatunków moa, jego upierzenie sięgało aż po kostki u nóg, co było adaptacją do chłodniejszego klimatu. Przypuszczalnie całkowity brak skrzydeł i ogona(brak kompletnego szkieletu, aby potwierdzić tą tezę). Zachowała się zmumifikowana głowa i noga ptaka, co lepiej uwidacznia wygląd wymarłego ptaka.
Dymorfizm płciowy
Przypuszczalnie samice znacznie większe.Pożywienie
Roślinożerny. Koprolity(skamieniałe odchody) wskazują na to iż żywił się głównie ziołami, trawami, gałązkami i liśćmi(głównie bukanowymi).Zachowanie
Zachowanie moaka wyżynnego, jak i innych moa jest obecnie zagadką. Przypuszczalnie żył w małych grupkach i prowadził dzienny tryb życia. Przypuszczalnie były łagodne i niepłochliwe(dlatego były łatwą zdobyczą dla ludzi). Pokarm rozdrabniały za pomocą nożycowych ruchów dzioba.Rozród
Ich możliwości rozrodcze był przypuszczanie bardzo ograniczone(co wiąże się z ich szybkim wygaśnięciem), podobnie jak innych ptaków bezgrzebieniowych. Samica składała 1-2 niebiesko-zielone jaja, którymi prawdopodobnie jak struś, czy emu, opiekował się samiec.Naturalni wrogowie
Jedynie Orzeł Haasta mógł upolować ptaka moa. Później głównym wrogiem ptaków moa stał się człowiek.Długość życia
brak danych.Przyczyny wymarcia
Populacja moaka wyżynnego i innych gatunków moa, utrzymywała się na stabilnym poziomie, aż do roku 1280 kiedy na wyspę przybyli i osiedlili się Maorysi. Wyspa Południowa została zasiedlona jako pierwsza i tu właśnie ludzie zauważali łatwe źródło pokarmu, dużego i łagodnego moa. Ludność masowo zabijała te nieobawiające się ludzi ptaki i okradała gniazda z ich jaj, a co wraz z ich niskim współczynnikiem reprodukcji, doprowadziło do ich wyginięcia około roku 1500. Masowo również przekształcano naturalne siedlisko ptaków. Niektórzy twierdzili iż ptaki moa były już na skraju wymarcia po przybyciu człowieka na wyspę z powodu zmian klimatycznych, jednak teoria ta została obalona przez naukowców na łamach Quaternary Science Reviews, którzy dowiedli przez datowanie radiowęglowe, analizę DNA i badaniu diety na podstawie izotopów w kościach, iż do roku 1280 populacja moa była stabilna i zdrowa, oraz radziła sobie ze zmianami klimatycznymi.Ciekawostki
- Wraz z moa ok. roku 1400 wymarł orzeł Haasta, jedyny drapieżnik polujący na te ptaki. Jednak jego zagłada wiąże się przypuszczalnie bardziej z wymarciem nielotnej kaczki Euryanas finschi, który była jego główną zdobyczą.
- W pierwotnej mowie Maorysów, moa oznaczało "prosię".
- W jaskini w pobliżu Cromwell w Central Otago(Nowa Zelandia) w XIX wieku odnaleziono naturalnie zmumifikowane głowę moaka wyżynnego. W innej zaś jaskini odnaleziono zmumifikowaną stopę. Stąd wiadomo iż nogi moa wyżynnego był opierzone po kostki, a głowa noszona niżej niż przypuszczalnie sądzono.
- Obecnie odnaleziono ok. 7 szczątków moaka wyżynnego. Pierwsze już w 1876 roku. Ogólnie odnaleziono min. pióra, szczątki jaja i 2 kompletne szkielety.
- Jest obecnie monotypowym przedstawicielem rodzaju Megalapteryx. Spokrewniony blisko z innymi przedstawicielami rzędu moa min. z Pachyornis australis i Pachyornis geranoides.
- Moa wyżynny utrzymywał się przypuszczalnie dłużej niż inne moa. Mógł utrzymywać się nawet do wieku XVIII, czy XIX, gdyż niektórzy polujący Maorysi mówili iż zaobserwowali duże, nielotne ptaki moa(najwięcej doniesień w roku 1770). Jednak większość badaczy wątpi iż gatunek mógł utrzymać się tak długo. Rejestrowano także dużo niepotwierdzonych doniesień o obserwacji tego gatunku. Obecnie moa jest obiektem badań kryptozoologi.
- Nie wiadomo czy moa wyewoluowały z ptaków, które występowały jeszcze na Gondwanie, kiedy Nowa Zelandia stanowiła część superkontynentu, czy z ptaków które przybył na wyspę z innego zakątka ziemi i stopniowo straciły zdolność lotu. Obecnie obie teorie maja porównywalną liczbę zwolenników.
- Według badań molekularnych najbliższym krewnym moa są kusacze(Tinamidae), lecz według analizy morfologicznej mamutaki(Aepyornithidae).
Bibliografia:
-https://en.wikipedia.org/wiki/Upland_moa
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Moa
-https://pt.wikipedia.org/wiki/Megalapteryx_didinus
-https://en.wikipedia.org/wiki/Moa
-http://www.theepochtimes.com/n3/1113874-the-frightening-discovery-of-the-mount-owen-claw/
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz